Dagur - 23.03.1995, Side 5

Fimmtudagur 23. mars 1995 - DAGUR - 5
Staða landbúnaðarins:
Sauðfjárrækt og byggð í sveitum
Tvennt er líklega hinni dreifðu
byggð í landinu hættulegast um
þessar mundir. Það er ískyggileg
staða báta- og smábátaútgerðarinn-
ar annars vegar og þar með byggð
við sjávarsíðuna. Hins vegar miklir
erfiðleikar sauðfjárræktarinnar og
sveitanna. Hið síðamefnda er við-
fangsefni þessa greinarkoms.
Þróunin frá gerð
búvörusamnings
Þegar núgildandi búvömsamning-
ur var gerður, veturinn 1991, voru
ákveðnar forsendur lagðar til
grundvallar samningagerðinni. Þar
með taldar voru áætlanir um sölu á
innlendum markaði og þá einnig
útgjöld ríkissjóðs vegna bein-
greiðslna á móti. Skemmst er frá
því að segja að þessar forsendur
hafa staðist all vel í mjólkurhlið
samningsins en ekki í sauðfjár-
ræktinni. Þar var gert ráð fyrir að
innanlandssalan gæti orðið í ná-
grenni við 8.600 tonn en þróunin
hefur orðið mun óhagstæðari og nú
Fyrri grein
viróist salan stefna nióur undir
7.000 tonn. En fleira kemur til. At-
vinnuástand hefur versnaó til muna
og möguleikar bændafjölskyldna
til að snúa sér að öðrum störfum,
eða afla tekna, samhliða búskap
hafa minnkað að sama skapi. Hin
flata niðurfærsla greiðslumarksins
í seinni áfanga haustið 1992 varð
því mun meiri en vonir stóðu til.
Síðast en ekki síst koma svo til
stórfelldar vanefndir ríkisstjómar-
innar á stuðningsákvæðum við-
auka og bókana með samningnum.
Mikið vantar upp á að Byggða-
stofnun hafi fengið þaó fé sem
vera átti til annarrar atvinnusköp-
unar og ekkert bólar á átaki í land-
græðslu og skógrækt, en bændur
áttu að hafa forgang að störfum
sem þannig myndu skapast. A
þessum vanda sauðfjárræktarinnar
verður að taka, enda fullt tilefni til
í ljósi breyttra forsendna og
Óumdeilt er að
samningurinn sparar
ríkissjóði miklar
fjárhæðir, borið
saman við útgjöldin
eins og þau voru á
árunum fyrir til-
komu hans, eða 3-4
milljarða kr. Það er
því lágmarkskrafa
að ríkið standi við
sitt.
vanefnda á gildandi samningi.
Hvað ber að gera?
I fyrsta lagi er sjálfsögð og eðlileg
krafa að staðið verði við ákvæði
samningsins um fjárveitingar til at-
vinnusköpunar. Oumdeilt er að
samningurinn sparar ríkissjóði
miklar fjárhæðir, borið saman við
Samanburður á forsendum búvörusamnings um innanlandssölu á kindakjöti,
sölunni í reynd og nýjustu áætlunum um söluna tvö síðustu ár samningstímans.
Búvörusamningur; 1992 1993 1994 1995 1996 1997 Alls
áætluð sala millj. kr.
Magn, tonn.............. 8.600 8.600 8600 8600 8600 8.600
Greiðsla alls ............ 1.770.000 1.699.200 1.631.232 1.565.983 1.503.343 1.443.210 9.612.986
Beingr. pr. kg......... 205,81 197,58 189,68 Í82.09 174,81 167.82
Raunveruleg sala Miðað við útgjöld ríkisins sem að hluta fara til markaðsaðgerða
og horfur
Magn, tonn ............ 8.600 8.150 7.670 7.820 7.200 7.000
Greiðsla alls ............ 1.770.00 1.610.288 1.454.831 1.423.952 I.258.6I3 1.174.706 8.692.390
SPARNAÐUR RÍKISINS 920.578
Raunveruleg sala Miðað við þær greiðslur sem bændur fá sem tekjur
og horfur
Magn. tonn.............. 8.600 8.150 7.400 7.200 7.000 6.800
Greiðsla alls ............ 1.770.000 1.610.288 1.403.618 1.311.056 1.223.651 1.141.143 8.459.756
VANTAR TIL BÆNDA MIÐAÐ VIÐ SAMNING U53.2I2
Horfur eru miðaðar við spá Framleiðsluráðs fyrir árið 1996 og 1997. Annars er um
rauntölur að rasða. Miðað er við.verðlag sauðfjárafurða verðlagsárið 1991/1992. Hækkun
lánskjaravísitölu frá því er um 6%. Þá er ekki talið til frádráttar tekjum bænda 100 millj.
kr. vegna ónýttra beingreiðslna.
íslenskar þjóðsögur í þrem biitdiim
Iceland Review hefur endurútgef-
ió safn íslenskra þjóðsagna á
ensku, en heildarútgáfa þess hefur
verið ófáanleg um sinn. Alan
Boucher valdi sögumar, þýddi og
ritaði formála. Bækumar komu
fyrst út árið 1977 og er þetta
fjórða útgáfa þeirra.
sem áhuga hafa á íslensku þjóð- Hvert bindi er 96 bls. í kilju og
lífi. kostar 896 kr. - 720 kr. án VSK.
Bækurnar eru þrjár saman í
flokki og nefnist fyrsta bindið
Ghosts ands Tales of Witchcraft
and the Other World; annað
bindið Elves and Stories of
Trolls and Elemental Beings og
þriðja bindið Outlaws together
with Adventures and Stories of
Past Events.
Hér er á ferðinni úrval þekktra
íslenskra þjóðsagna sem lifað hafa
með þjóðinni í ár og aldir og njóta
stöðugt vinsælda hjá nýjum kyn-
slóðum.
Eldri borgarar
- hádegisfundur, súpa og brauð
Sjálfstœðisflokkurinn býður eldri
borgurum til hádegisverðar
föstudaginn 24. mars kl. 12.00-13.30.
Gestir fundarins verða: Halldór, Tómas,
Svanhildur og Jón Helgi, fjórir efstu menn
listans (og ef til vill leynigestur).
Þær veita innsýn í þjóðtrúna og
þann menningararf sem enn er
uppspretta nýrra hugmynda og eru
fróðleg, áhugaverð en umfram allt
skemmtileg lesning fyrir alla þá
Ef þið þurfið á akstri að halda þá hafið samband
við skrifstofuna í síma 21500 eða 21504
fyri r kjördæ mi KlfffflBi
. M
Steingrímur J. Sigfússon.
útgjöldin eins og þau vom á ámn-
um fyrir tilkomu hans, eða 3-4
milljarða kr. Það er því lágmarks-
krafa að ríkið standi við sitt.
í öðm lagi myndi ríkið að
óbreyttu spara sér um einn milljarð
kr. á samningstímanum vegna
minni beingreiðslna en forsendur
samningsins gerðu ráð fyrir. Minni
sala innanlands þýðir lægra
greiðslumark og aftur minni bein-
greiðslur o.s.frv. (sjá meðfylgjandi
töflu sem tylgdi tillögum þing-
flokks Alþýðubandalagsins um að-
gerðir í landbúnaðarmálum). Eóli-
legt er að ríkið og bændasamtökin
taki upp vióræður um þennan þátt
og mætti hugsa sér að ígildi þess-
ara fjármuna yrði varið til stuðn-
ings við markaðssetningu erlendis.
I þriðja lagi verða þessir aðilar
að taka strax upp viðræður (strax
eftir kosningar og stjómarmyndun)
um stefnumótun fyrir greinina til
næstu ára.
Síðast en ekki síst verður tafar-
laust að eyða þeirri óvissu sem
hangir yfir landbúnaðinum sökum
þess að allir endar eru lausir varð-
andi útfærslu og framkvæmd Gatt-
samninganna. Þar er hins vegar
komið efni í aðra grein.
Steingrímur J. Sigfússon.
Höfundur er alþingismaóur, fyrrverandi land-
búnaðarráóherra og skipar efsta sætió á G-lista
Alþýóubandalagsins og óháóra í Noróurlandi
eystra.
HMMTUDAGUR:
skot í gangi á góðu verði.
Happy hour af krana til 23
F0STUDAGUR 0G
LAUGARDAGUR:
dúpttinn
FINT FYRIR ÞENNAN PENING

T A Ð U R
LADDI
Norðan grín og gam
Verð fyrir nærsveitabúa:
Ladda-sýning, matur, gisting á Hótel Norðurlandi^.
kr. 5.400,- per mann miðað við hjón. -
\5prs®

^pppiÍSccírRóngarækjusúpa
Kókoshjúpað lambafillet
með skinku- og beikonfylltum kartöflum
Appelsínufromage með mokkaloki
KARAKTER
0G INGVAR GRÉTARSS0N