Dagblaðið Vísir - DV - 31.07.1995, Blaðsíða 18

18
MÁNUDAGUR 31. JÚLÍ 1995
Merming
Björg Örvar sýnir um þessar mundir í Gerðarsafni.
Óljós tákn
- Björg Örvar í Gerðarsafni
Fjölhyggja og óreiða samtímans eru mörgum myndlistarmönnum yrkis-
efni. Gagnvart sumum virkar fjölhyggjan sem vítamínsprauta en fyrir
öörum er hún letjandi og ruglandi. í skrá sýningar sinnar í Gerðarsafni
lýsir Björg Örvar þeirri skoðun sinni að maðurinn sé „alltaf til hliðar
við leit sína og... næstum ævinlega á villigötum. Hugsun hans (sé) af-
strakt og fáar lausnir hans (reynist) honum betur en hið endurtekna
öngþveiti ráðaleysisins". Hugsun Bjargar virðist líka vera afstrakt, a.m.k.
við fyrstu sýn. En fyrr en varir koma í ljós útlínur lífrænna forma sem
minna á eitthvað kunnuglegt, en eru þó ekki beinlínis augljósar tákn-
myndir. Bakgrunnurinn virkar líka kunnuglegur og hefur greinilega til-
vísun til íbúðablokka, samanber það sem Björg segir í skránni um brengl-
un tengsla við hið sjálfgefna úr fortíðinni og ruglaðar viðmiðanir: „Er
það einsog að koma að húsi sínu samtímis úr tveimur gagnstæöum átt-
um?“
Formræn átök á bak og burt
Af pisth Bjargar í skránni má greinilega sjá að hún hefur dvalist að
undanförnu erlendis, fjarri þeim viðmiðum sem áður voru henni víta-
mínsprauta. Verk hennar eru mun einsleitari en áður. Fjögur ár eru lið-
Myndlist
Ólafur J. Engilbertsson
in frá því Björg sýndi síðast. Þá voru verk hennar afar fjölbreytt, en þó
öll innan sviös málverksins, ef svo má segja. Áberandi voru samsett verk
þar sem smáir fletir og stórir kölluðust á og sömuleiðis ólíkir grunnlitir,
en línuteikningar óljósra forma voru þá sem nú megineinkenni hstar
Bjargar. Verk hennar hafa einfaldast til muna og formræn átök eru nán-
ast á bak og burt.
Þrátafl tilfinninga og
röksemda
Eftir stendur þrátafl lífrænna og tilfinningalegra útlína og kalds og
rökræns baksviðs sem þrengir að hinum lifandi línum í forgrunninum.
Verkin eru mjög áþekk. Það er helst í verki númer þrjú sem dregur th
tíðinda. Þar hefur kaldur rökhyggjubakgrunnnurinn öðlast lífræna eigind
og gerir tilkall til þess að stela hluttekningunni frá línuteikningunni. Það
er ekki alveg ljóst hvað Björg ætlar sér með þessum verkum. Hún kallar
þessa röð tuttuguogeinnar myndar Tákn um siöferðisþrek, en að mínu
mati gæti hún allt eins kallast Óljós átök tilfinninga og röksemda. Það
er nokkur eftirsjá í þeim fersku átökum sem einkenndu áður hst Bjarg-
ar. Þar var aö finna vissan brodd sem e.t.v. á eftir að koma aftur í ljós
með endurnýjuðum tengslum við gömul og „ólógísk" viðmið. Sýning
Bjargar stendur til 27. ágúst.
ý næsta sölustað % Áskriftarsími 563-2700 |
I landi drauma
og goðsagna
- Gunnar Karlsson 1 Gerðarsafni
í myndlist samtimans er að líkindum að finna meiri
fjölbreytni en nokkru sinni. Ef th vih skýrist það af
þeirri megináherslu póstmódernismans að framúr-
stefna í hstum geti ekki lengur haft neina merkingu.
Allt sé jafnóðum brunnur fortíðar sem öll list hljóti
að ausa úr. Gunnar Karlsson, sem nú sýnir verk sín
í Gerðarsafni, hefur að minnsta kosti ekki óþarfa
áhyggjur af því hvort list sín samræmist viðteknum
nútímastíl. Gunnar málar að mannerískum hætti fyrri
alda goðum líkar mannverur og gerir ekki minnstu
tilraun til formrænnar einfoldunar og htbeiting er á
þann veg að þaö mætti halda að myndavélin hafi ekki
verið fundin upp, líkt og ameríski listrýnirinn Ant-
hony Haden-Guest segir í vandaðri sýningarskrá. Það
Myndlist
Ólafur J. Engilbertsson
eru heil sjö ár liðin frá síðustu sýningu Gunnars, sem
undanfarið hefur dvalið í New York, svo það er for-
vitnhegt að líta nánar á afraksturinn á þetta löngum
tíma.
Draumkennd heiðríkja
Myndirnar á sýningu Gunnars eru aðeins sjö, svo
ætla mætti að hann hafi ekki verið framkvæmdasam-
ur undanfarin ár. Hér er þó einungis um verk frá síð-
ustu fjórum árum að ræöa og greinhega er lögð í þau
mikil vinna, svo ekki er við því að búast að afrakstur-
inn sé yfirþyrmandi. Verkin eru hins vegar að ýmsu
leyti yfirþyrmandi. Þar eru áberandi naktir mannslík-
amar, goðum líkir, umvafðir vínberjaklösum og öðrum
suðrænum ávöxtum. Myndir nr. 2-6 eru sérstaklega
áberandi goðsagnalegs eðlis. Þar koma við sögu goð-
verur á borð við einhyming (Meyjar, nr. 3) og vængjað-
an fák (Dögun, nr. 6). Yfirleitt fellur khðmjúkur stíll
listamannsins í ljúfa samfehda heild, en í síðarnefnda
verkinu, sem er jafnframt það nýjasta á sýningunni -
frá þessu ári, er eins og takist á adfar finleg vinnubrögð
og gróf svo heildin verður ekki svo sterk sem skyldi.
Verk númer 4 og 5 eru öllu symbólískari útgáfur hinn-
ar martraðarkenndu endheysu sem einkenndi verk
symbólista í lok síðustu aidar. Sameiginlegt er þessum
verkum að þau eru býsna fjarlæg íslenskum veru-
leika. í þeim ríkir draumkennd heiðríkja og guhin
Dögun eftir Gunnar Karlsson.
slikja á björtum ennum goðum líkra vera. Að mörgu
leyti minna þær á Jesúmyndir sem voru til á flestum
heimhum hér í denn.
Jarðsamband
í verkum númer 1, Litrófi, og númer 7, Kyrralífi, er
að finna meira jarðsamband og tengingu við íslenska
náttúru. Fyrrnefnda verkið er tvímælalaust mest gríp-
andi af verkum sýningarinnar og e.t.v. því miður fyr-
ir listamanninn, því það er elsta verkið, frá 1991. Þar
liggur maður á hrjóstrugri heiði með engil á brjóstinu
og regnbogi gengur upp af höndum hans. Sterkir htir
regnbogans skapa eftirminnhega andstæðu við dimma
jarðarhti myndarinnar. Slíkir htir eru gegnumgang-
andi í síðarnefndu myndinni og þar nýtur sín vel sú
leið listamannsins að blanda gullnum lit við liti htrófs-
ins. Ekki er með öllu ljóst af þessari htlu sýningu
hvernig list Gunnars Karlssonar mun þróast í næstu
framtíð. Hann sækir talsvert th myndskreytingahefðar
fyrri áratuga aldarinnar og ekki síður en til meistara
fyrri alda. Hann mætti að ósekju nýta tækni sína bet-
ur th fjölbreyttari efnistaka.
Sýning Gunnars Karlssonar í Gerðarsafni stendur
til 27. ágúst.
Sviðsljós
Stjömumar í fríi í Frakklandi
Frakkland hefur verið vinsælt
hjá kvikmyndastjörnunum í sum-
ar. Nýlega voru Tom Hanks og Rita
eiginkona hans í París ásamt fjög-
urra ára syni sínum. Þar voru einn-
ig Steven Spielberg og eiginkona
hans Kate Capshaw ásamt þremur
börnum sínum.
Ýmsir voru að velta því fyrir sér
hvort kapparnir væru ekki að ræða
einhver framtiðaráform en þeir
fullyrtu aö þeir væru bara að
skemmta sér í heimsborginni.
Tom Hanks og Steven Spielberg með nokkur barna sinna i Paris.