Þjóðviljinn - 27.03.1953, Page 10

10) — ÞJÓÐVILJINN — Föstudag'ur 27. marz 1953
nLeikfanganefndin" hafnaði
þriðju hverri tillögu
Það er hiklaust hægt að full-
yrða a'ð óvíða séu börnin sælli
en í Tékkóslóvakíu. Þau eru
Rafmagnstakmörkun
Föstudagur 27. marz
KI. 10.45-12.30;
Nágrenni Reykjavíkur, umhverfi
Elliðaánna vestur að markalínu
frá Plugrskáiavegi við Viðeyjar-
sund, vestur.að Hlíðarfæti og það-
an til sjávar við Nauthólsvík i
Fossvogi. Laugarnes, meðfram
Kleppsvegi, Mosfeilssveit og Kjal-
arnes, Árnes- og RangárvallaLsýslur.
MATURINN
Á
MORGUN
IlvítkálsmjóIUursiipa — Fiskur /
í ofni, kartöflur.
★
SÚPAN: 3 msk. þurrkað hvít-j
' kál er soðið í % 1 af vatni,
I 1—2 súputen. leystir upp í (
1 vatni og holit út i. Þegar kái- (
ið er meyrt er % 1 af mjólk (
hellt út í, látið sjóða. Krydd-
* að og jafnað með hveitijafn-
ingi. Gott er að iáta saxað
grænká! út í súpuna um leið (
og hún er framreidd eða sjóða (
1—2 tesk. af súpujurtum með '
, kálinu.
> FISKURINN er flakaður, skor-
1 inn úr roðinu og flökin lögð
1 heil eða skorin í stykki á i
smurt eldtraust fat eða ofn-1
} skúffu. Örlitlu fínu salti stráð (
yfir, brauðmylsnu og smá (
smjörlíkisbitar látnir hér og (
, hvar. Bakað í ofni í 15—20
, min. ATH. að iáta brauð-
, myisnuna brúnast dálítið. Ber-1
i ið hrært smjörliki með í 200
, g smjörlílci % tesk. karrý, %
) tesk. HP-sósa. Smjöriíkið er
1 hrært, þangað til það er lint
I og gljáandi, kx-yddinu blandað
1 í og látið í topp á grunna (
* gierskái eða lítinn disk. Tvær (
* teskeiðar látnar i.
meðhöndluð sem dýrmætasta
eign þjóðfélagsins. Þau eru vel
búin og frá fæðingu er borin
ríkuleg umhyggja fj'rir heil-
brigði þeirra. Þau eiga kost á
barnaleikhúsum og brúðuleik-
húsum. Bókaútgáfur gefa út
feiknin öll af fallegum mynda-
og barnabókum. Þau hafa næga
leikvelli og jafnvel hallir hafa
þau til umráða. Síðast en ekki
sízt er lögð áherzia á að þau
verði aínjótandi hinna beztu
leikfanga. Um allan heim leggja
leikfangaframleiðendur að visu
heilann í bleyti, en í Rláðstjóm-
arríkjunum og alþýðuiýðveid-
unum, hugsa leikfangaframleið-
endur um velferð barnanna, en
í auðvaidsrikjunum er það oft-
ast gróðavonin sem er allsráð-
andi.
Maxim Gorki sagði einu sinni:
,.Leikur er aðferð barnanna til
að kynnast heiminum sem þau
lifa í og þau eiga að breytaj*.
Þess vegna ætti leik bamanna
ekki að vera stjórnað af fólki,
sem lítur á leikfangagerð sem
gróðafyrirtæki og hreint ekk-
ert annað. I Tékkóslóvakíu
hefur verið sett á stofn „ieik-
fanganefnd" þar sem uppeldis-
fræðingar, læknar, listamenn,
fulltrúar leikfangaiðnaðar og
leikfangasölu eiga sæti. Þessi
nefnd viðurkennir eða hafnar
öllum teikningum að leikföng-
um að lokinni rannsókn á gildi
þeirra og gæði'm. Þetta er á-
litið mikilsvert atriði, eins og
sjá má af því, að á ári hverju
hafnaði nefndin meira en
þriðjungi ti'llagnanna og endur-
sendi 26% og krafðist endur-
bóta á þeim.
Fyrst og fremst eiga leik-
föngin að vera endingargóð og
hreinleg. Ennfremur á leik-
fangið að þroska ímyndunarafl
og sköpunarþörf bamsins. Á
myndinni sjást tékknesk böm
að leik.
Nevil Shute:
Það hefði næstum verið hægara fyrir John
að komast til Parísar en hann gat ekki feng-
ið leyfi. Og ég gerði allt sem unnt var til að
fá fararleyfi ög áritanir mánuðum saman.
,,Og svo,“ sagði hún, „fékk ég bréf um það
sem gerzt hafði.“
Þau sátu þegjandi langa hríð. Það varð kald-
ara eftir því sem leið á nóttina. Svo heyrði
gamli maðurinn, að andardráttur stúlkunnar
varð reglulegri og hann vissi að hún var sofn-
uö, þar sem hún sat á beru trégólfinu.
Eftir dáiitla stund hrejfði hún sig við hlið
hans og var næstum dottin á gólfið. Hann
reis stirðlega á fætur og teymdi hana hálfsof-
andi að dýnunni, lét hana leggjast útaf og
breiddi teppi ofaná hana. Eftir stutta stund
var hún sofnuð aftur.
Lengi stóð hann við gluggann og horfði yfir
höfnina. Það var komið tunglsljós; hvítt löður
sleikti svört skerin. Hann var að hugsa um,
hvað biði iþeirra. Ef til vill yrði haxm tekinn
frá börnunum og sendur í fangabúðir; þá ætti
hann ekki langt eftir. En hann hafði miklar
áhyggjur af framtíð barnanna. Hann varð fyr-
ir alla muni að reyna að halda frelsi sínu. Ef
honum tækist það, gæti hann ef til vill haft
þau hjá sór og annast þau, þangað til stríðinu
lyki. Ef til vill gætu þau setzt að í Chartres, í
nágrenni Nicole og móður hennar. Þau þyrftu
ekki mikla peninga til að komast af, — þau
gætu búið öll saman í einu eða tveim herbergj-
um. Hann óttaðist ekki fátæktina.
Loks var himinninn farinn að grána örlítið
í austri og enn kólnaði í herberginu. Hann vafði
ábreiðu utanum sig og settist út í hom. Eft-
ir stutta stund seig á hann mók.
Klukkan sex hrökk hann upp við fótatak
hermanna fyrir framan.' Hann settist upp;
Nicole var vakandi og sat uppi og renndi
fíngrunum gegnum hárið í greiðu stað. Þýzkur
vörður kom inn og gerði þeim skiljanlegt að
þau ættu að fara á fætur og vísaði þeim á
snyrtilierbergið.
Skömmu seinna kom óbreyttur hermaður
með matarskálar til þeirra, brauðhleifa og
stórar krukkur af römmu kaffi. Þau borðuðu
og biðu þess að eitthvað gerðist. Þau voru
þögul og döpur; jafnvel börnin smituðust og
sátu þungbúin og aðgerðalaus.
Nokkru seinna var hurðinni hrundið upp og
þar stóð varðstjórinn og nokkrir hermenn. „Af
stað.“ sagði hann. „Fljótt.“
Þau voru látin fara upp í stóran bíl. Her-
rnennirnir fóru inn í bílinn með þeim og dyrun-
um var lokað. Varðstjórinn settist fram í hjá
bílstjóranum og svo var ekið af stað.
Það var farið með þau til Lannilis og inn í
stóra húsið á móti kirkjunni þar sem haka-
krossfáninn blakti út um gluggann. Þeim var
ýft inn í gang og varðstjórinn fór inn um dyr
og lokaði á eftir sér.
Þannig biðu þau í meira en hálftíma. Fyrst
í stað voru börnin róleg og þæg, en svo fór
þeim að leiðast. Pétur sagði mjóróma:
„Monsieur, má ég fara út og leika mér?“
Sheila og Ronni sögðu óðamála hvort upp
í annað: „Má ég fara líka?“
Howard sagði: ,,Ekki núna. Þið verðið að
vera hér kyrr.“
Sheila sagði þrákelknislega: „Eg vil ekki
vera hórna. Eg vil fara út að leika mér.“
Nicole laut niður að henni og sagði: „Manstu
eftir fílnum Babar ?“
Telpan kinkaði kolli.
Og apanum Jockó? Hvað gerði hann?“
Telpan fór að hlæja. „Hann klifraði upp á
bakið á Babar.“
„Af hverju gerði hann það eiginlega ?“
Fölir, sviplausir hermennirnir horfðu alvar-
legir á þau og þeim stökk eklri bros. Þarna
voru útlendingar á þeirra valdi. Þeir voru
undrandi og ringlaðir yfir því, að fangarnir
skyldu fara í bamale'ki fyrir utan skrifstofu
Gestapo. Það særði metnað þeirra; þeim var
á einhvem hátt misboðið.
Dyrnar opnuðust, verðirnir kipptust við og
létu smella í hælunum. Nicole leit upp, svo
■stóð hún á fætur og leiddi Sheilu. Inni í skrif-
stofunni var kallað „Achtung" og ungur liðs-
foringi kom út um dyrnar. Hann .var klæddur
svörtum einkennisbúningi.
Koward rétti úr sér og Focquet tók hend-
urnar úr vösunum. Börnin hættu að skrafa og
störðu forvitnislega á svartklædda mannian.
Plann liólt á blýanti og skrifblokk. Hann á-
varpaði Howard fyrst á þýzku:
„Hvað heitið þér? Skímarnafn og ættamafn.
Hver er atvinna yðar?“
Einhver þýddi iþetta á frönsku og svörin
voru skrifuð niður. Howard viðurkenndi að
hann sjálfúr, Sheila og Ronni væm ensk. Hann
sagoi að Villem og Marjan væru af ókunnu
þjóðemi.
Svartklæddi maðurinn fór aftur inn á skrif-
stofuna. Skömmu seinna voru dymar opnaðar
á ný og varðstjórinn kom í Ijós.
„Komið hingað.“ Þau ikomu inn á skrifstof-
una og stóðu andspænis stóru borði. Við það
sat liðsforinginn, sem hafði yfirheyrt þau
frammi á ganginum. Við hlið hans var roskinn
maður, breiðleitur og krúnurakaður, svipurinn
hvass og ógnandi. Hann sat mjög beinn eins
og hann væri í lífsstykki og hann var einnig
í svörtum einkennisbúningi með svart leður-
belti. Seinna komst Howard að því að þetta
var Diessen Gestapoforingi.
Hann virti Howard vandlega fyrir sér, horfði
á fötin sem hann var í, derhúfuna, blettótta,
ryðrauða peysu og óhreinar, bláar nankinsbux-
ur.
,.Já. einmitt," sagði hann hranalega en á
góðri ensku. „Ennþá ferðast enskir ferðalang-
ar um Frakkland." Hann þagnaði. „Nice og
Monte Carlo,“ sagði hann. „Eg vona að þér
hafið skemmt yður vel.“
Gamli maðurinn þagði. Það var ástæðulaust
að svara þessu.
Liðsforinginn sneri sér að Nicole. „Þér eruð
frönsk,“ sagði hann ógnandi. „Þér emð föður-
landssvikari. Þér verðið sennilega skotin."
Stúlkan starði agndofa á liann. Howard
sagði: „Það er óþarfi að hræða hana. Við er-
um reiðubúin að segja sannleikann.“
,,Eg kannast við enska sannleikann," svaraði
Gestapoforinginn. „Eg skal fá að vita hið
sanna, þótt ég verði að rífa af henni hverja
einustu nögl.“
MtW OC CftMHl
ILeyfist mér !ið kveikja í vindli?
Því skal ég jvara þegar þér hafið gert það.
Það geisuðu luikil stórveður í skerjagarðin-
um, og hafði nú ein minnsta eyjan lengi verið
gjörsamlega einangruð frá umheiminum. Tóku
nú íbúarnir að ræða um að setja upp neyðar-
flagg, ef fólk í landi gæti komizt til eyjarinnar
með nauðsyniega matvöru, eldsneyti og annað
sem vanhagaði um. Var rætt um hvaða orð
skyldu má'uð á flaggið; og kom málið fyrir
Andrés gamla, en hann var ekki lengi að hugsa
sig um. Við skulum hafa það neftóbak,
sagði hann.
Kennari við litla stúlku sem er að læra að
skrifa: Hvar er komman yfir í-inu, væna mín?
Stúlltan: Hún er ennþá í blýantinum.
Það hryggir mig að heyra að konan þín
hefur farið á brott með bíistjóranum.
Allt í lagi, ég ætlaði að segja honum upp
hvort sem var.