Þjóðviljinn - 16.04.1953, Blaðsíða 7

Fimmtudag'ur 16. apríl 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (7
Þetta var á þeim árum, þeg-
ar sjónmyndir minar höfðu
engia dýpt, aliit-var í framsýn.
Þá voru hlutimir ekki afstæð-
ir, þá var gotit goít og illt illt.
Á þeim tlma vom fráfærur
jafn sjálfsiagðar og það að lifa.
Ég var á níunda árinu, þegar
ég fór fyrst að 'sitja hjá, en
það var illt og leiðinlegt verk.
En það var gott verk og gaman
að þtn að veiða sílin — þá
gleymdi ég heimi og gleymdi
sjáifum mér.
Þá var tilveran tóm síli, mis-
munandi stór, isem skutust und-
i.r bakkana í hyiljunum í Kika-
igili. Á þeim dögum var það
meiri dýrð að ná í vænt sili
en eignast heila jörð.
í Kikagili vair mesti urmull
af sílum, en þeim var ískyggi-
lega farið að faekka, þegax ég
hætti að sitja hjá.
Með mér var stundum drentg-
atr, að nafni Torfi Jónsson, frá
Borðeyri, og vorum við mjög
samtaka í útigerð þessari, en
adda-ei man. ég samt efitir þvi,
að við týndum úr hjásetunni,
þótt huguirinn væri aliur við
ve'iðina. Við höfðum sílanet og
drógum á flesta hyiji í igilinu,
svo þeitta vair nckkurs konar
stórútgerð í þá d'aga.
AUa stærri sílahausa flött-
um við og hertum, drógtum á
seiíar og höfðum fvrir þorsk-
hausa.
Ég var svo óheppinn að sama
sem. emgin veiði var i nærliggj-
tandi vötnum. í Borgavatni. sem
Pái&sel á land að, er mjög lítið
■um siiung. Laxveiiði var varla
heidur tedjandi, 2—4 laxar yfir
sumarið, þegar þurrkar 'gengu,
en væru óþurrkar svo áin yxi
kom ■ fyrir áð veiðin varð 10'—
i . .... . . ,
15. ;
Á þeim "’tímum var ekki u.m
aðna veiðiaðferð að iræða, en
meitaveiði. Og voru þá netin
annað hvort lögð í ána eða'
dregdð á fijótin með þeirn.
Margar og miklar hömlur voru
þv/í fyrir iaxiana að komast
fram í fremstu fijótin, þótt nóg
vatn væri í 'Laxá, hvað þá
heddur þegar hún var svo lítil
að laxamitr urðu rétit að brölta
á þurru, þar sem gi-ynningair
voru, itil þess að kotnast áfram.
Stundum kom það fyrir á
haustin, ef flóð kcxm í ána, að
siiungur gekk upp i svoköliuð
síki, sem ecru fyrir meða.n Sel-
höl'ða. Sjaldan voru þeir þá
settir á, ef ég gat við iráðið.
En koTnjð 'gat það fyrir, að ég
væri netlaus og var þá ekki
um annað að raeða en reyna
það að rtaka þá með höndun-
um undir bökkunum. Og liófst
þá oít eitinig'aleiikur mildii, svo
skvamp varð í stofunni — eins
og ksarlinn saigði. Af 'siíkum
fundum kom ég oft harasvotur
*heim.
Á þeim tímum voru það mik-
11 fyrirheit, að siá einhvers
staðar á uigiga eða sporð, undiir.
bakka eða steini. — Það var
að sjá inn í sjálfan hímindnn.
Ekki kom það óisjaldan fyrir,
að ég yrði að sæ<kj.a hesta norð-
ur fyrir Laxá og upp með
Kólmiavatnsá. Hún rennur úr
Hólmavatni, og er þar mikiil
silungur.
E'itt sinn að hausti til var
ég þair í hesfaleit og var. þá
, svo. CTjiIáll silungur í ánni. að
þeir urðu undúr hestafótunum
þegiar ég nak heetana yfir ána.
lífi
alþýðunnar
Vei
©
1
Eftir Svipal
En veiðin var sýnd, en ekki
gefin, hún var forboðma epi'ið.
Hún tilheyrði Sólheimum. Þá
nótt gat ég ekki sofið.
Seinnihluta sumars, hvaða ár
man ég ekkd fyrir vist, þá var
fóstria mín mjög iasin og hafði
ekki gott af mat, nema helzt
nýmeti, tók ég upp á því að
ileggj.a í Nesjavatn (4 km ieið),.
Slíkt hafði aidrei verið reynt
áður, og því spáð að ég myndi
þar litia frægðarför faria. En
þá fóru svo leikair, að ég veiddi
þarna 60 silunga á rúmri viku.
En þá breyttist átt tii norðurs
og þar með var aUur silungur
horfinn, því hann leitar í vind-
inn, eins oig sauðkindin.
Einu sinni gekk ég niður að
Helluhyi í sálsk.ini, sem oftar
og sá þá þar laxatorfu mikla,
á að'gizka un eða yfi,r 30, sem
syntu þar fram o.g til baka.
Ég hoa-fði iengi á sýn þessa
eins og dæmdur o@ ætiaði
aldrei að 'geta slitið mig frá
henni. Veiðihugurinn vaknaði
'kannski engu minni en hjá kisu,
'þetgar hún sér mýsnar. — Enda
var ég ekki með hugann við
v'innuna þann dag.
Þetgar ég kom heim sagði ég
fóstra mínum frá furðu þessari,
og að nú væri ekkert Uffl tann-
iað að iræða, en reyna þegar í
kvöld.
Hann segði, að það mundi til
Jítils verða, þar sem ekkert
hef væri til, nema igamalt og
fúið. En ég nöldnaði við harin,
þanigað tii að hiann lét til leið-
ast, og við ilögðum af stað með
igamla netið, eftir að hafa 'gert
lítil’shátta.r við það. En ástæð-
ian til þess að netin voru bft
gömul og ónýt var aðaliega sú,
að engin veiði var oft i 2—3
sumur í iröð og gieymdist því
oft að kaupa garn í nýtt net,
enda dýr þá uppkomin.
Ég. var ailur á nálum eða
hjólum um hvernig fara mundi
á ieiðinni núður að ánnr. Og
þegar við fór.um iað greiða
sundur netið niðri á klöppun-
ium, sagði fóstri minn, að nú
væri um að gera að fara hljóð-
lega á meðan við værurn að
leggja netið, svo að ekki kæmi
styggð að löxunum.
Heiluhylur vair svo grýttur í
botninn að engin leið var að
draga á hann og sízt með gömlu
neti. Það hafði áður verið reynt
með nýju og 'góðu neti, sem
endaði með því að netið festiist
bg náðist eftir illan leík, meira
og minn.a rifið. Engin veiði,
ekkert nema íyrirhöfn og vos-
búð, því vaða varð upp .undir
hendur, til þess að ilosa netið,
að síðustu. En þá er við höfð-
Enn vilja forháðamenn Orða-
bókar Háskólans minna þá
nicnn, aem hafa ekki svarað
spunrningalista þeirra um hey-
vinnumál, en ætla sér að gera
það, á, að þörf er að fara
að vinda bráðan bug að því.
Þess hefur aðeins orðið vart,
að menn halda, að það sé kom-
ið í eindaga að senda svör.
Þetta er mikill misskilningur,
því að það er aldrei of seint.
Hitt er annað mál, að því fyrr
verður unnt að vinna úr þessu
efni, því fljótar og almennar
sem menn bregðast við.
Menn eru einnig minnt.ir á,
að öll svör eru vel þegin, hvort
sem þau eru löng eða stutt.
Að síðustu eru þeim færðar
ijiakkir, sem sent hafa svör.
ium lagt netið, eins vel og við
kunnum, genigum við niður fyr-
ir fljótið, til þess að ná í
nokkra stein-a og grýttum firam
undir netið, ef ske kynmi að
eitthvað villtist í. Og «sjá!
Filámar á gamla netinu fóru -að
kippaat til cg það glampaði
á hvítian kvið niðri í hylnum.
ÆtJaði þá draumurinn að ræt-
ast? — Ég igat ekkí dulið gleði
minia og kaJIaði fil fóstra míns,
■að það væri eiitthvað komið í
netið (víst meira en Jítið). —
Og nú var iu.m ;að ige,ra að
dr-aga hægt' og lagloga upp
netið svo ekkert slyppi úr því.
Endia vár þá farið eins mjúk-
um höndum og hægt var um
þetta gamla net, en allt fyri.r
það var aðeins einn lax í því,
hiniir höfðu rifið sig úr og
netið meira og minna tætt og
rifið. Og þar með var draum-
urinn búin.n.
Á leiðinni heim þetfa kvöld
var stigið þungt á steina og
strengt það heit að treysta ei
lengur á gömul net.
Að síðustu ætla ég að igeta
þess, þegar stóri laxinn veidd-
ist. Þá var ég mjöig' unigur,
'sennilega 6 eða 7 ára. Á þeim
átrum var verið a.ð leggja veg
yfir Laxárdalsheiði, ttl Borð-
eyrar.
Guðjón Guðjónsson, bróð'ir
Þó.ru, seim var á Borðeyri og
ólínu, konu fóstra míns, var
þá i vcgavinnu, við veg þenn-
an. Hann lcom oft um heíigar
að Pálsseli, og rejmdi þá oft
í ánni, því hann var veiðimað-
■ur m'ikill.
Eitt sinn höfðu þeir, fóstri
minn og Guðjón séð stóran lax
hjá steini í HeJiluhyl. Ég man
ennþá, hvað þeir fóru varlega
og veiðiiega iað öllu, því þeir
vissu að 'gamli laxinn vaa- séð-
ur og var um sig og hafði það
I ÞEISI fáu greinum sem
þegar hafa birzt í ný.ja
greinafiokknum Úr lil'i
alþýöunnar hefur verið
brugðið upp ótrúlega f jöl-
breyttum myiiclum. Les-
andinn hefur ekki taiiö
eftir sér að vera á troll-
vakt um áramót með
Þorv. Steinasyni, skríða
undir strætisvagn með
Tolla, fara j Bretavinnu
með Óskari frá llaga,
eða í beykisvlnnu til
Hesteyrar með Ilalldóri
Péturssyni. Ilann liefur
byggt Torfunesbryggjuna
á Akurejri með Bimi
Magnússyni og farið í
eftirminnilegan róður
með Borgari Grímssyni.
I DAG er lesanda boðiö
upp í sveit. Smaladreng-
ur ves.tan úr Dölum tek-
ur hanri sér við hönd og
sýnlr lionum fullan trún-
að um veiðihug sinn og
fleira. — Sendlð greinar
úr lífi alþýðunnar til
Þjóðviljans, Skóiavörðu-
stíg 19, Reykjavík.
til að skxíða undir netið og
sleppa þanniig ú.r greipum
þeirra. En einhvern veginn gátu
þeir með Jægni komið nefinu
í 'kringiun steininn, án þess að
laxinn hefði tækifæri tid þess
nð sleppa. Buslið Oig aðganigur-
inn var svo miikill, þegair hann
kom ppp á klöppinia í netin,
að ég v.ar með öndina í hálsin-
um, ef ske kynni a'ð hann gæti
losað sig úr netinu. En þeir
náðu þá þeighr tökum á þessu
ferlíki og lögðust oían á h'ann,
því hann hafði elcki ánetjazt,
heldiur ilá hann laus í netpok-
■anum. Hann hefur verið lengi
í ánni, því hann var dökku-r
á iroð, með stórum irauðum
dröfnum. Svona stóran lax hafði
ég laJdreii séð, hann var eins
'sver og ég var þá.
Mikil var gleði min yfir þess-
um stóma feng, og hugnæmt að
geta falið hana að nokkru leyti
í rökkurfeldi ágústnæturinniar,
og heizt hefðd ég kosið að svona
stund tæki aldrei end'a.
(Nú er netaveiði lögð niður,
því fyrir 12—15 árum var stofn-
að fiskiræktar- og veiðifélag í
Laxárdal. Og síðan má enginn
veiða neraa á stöng, enda er
áin leigð fyrir stangaveiði tii
næsfu 10 ára).
Svipall.
r
MeS í siðlousri bldðcinteimskn á IsEcmdi
Tíminn. hefnr undanfama
mánuði unnið að því að auðga
íslenzka blaðamennsku að œsi-
fregnum þeim sem tiðkast i
sorpbJöðum meðai stærxi þjóða.
Hafa fréttir þessar vakið mikla
andúð skynbærra manna, en
engu að siður hafa'sumir les-
endanna haft iaf þeim stundár-
ánægju, Jifct og af bandarísk-
um 'hasaxblöðum og . glæpa-
myndum. AðaJfxamtaksmaður
Tímans á þessu sviði nefnis.t
Guðni Þórðanson en um leið
og landið var hemuxnið iagðist
bann 'marfilafur að fótum Mc
Gaw og þá að iaunum .Jieimboð ,
itil Bandaríkjanna þar sem .
hann kynnti , sér enn frekar
sorpblaðamennsk.u.
Siðasta afrek þessa manns
birtís-t s. 1. föstudag. Þá sk.rif-
aði hann stóra tryllingsfrétt á
forsiðu Tímans þess efnis að
kommúnistar væru að maria
b.rýr og vegi um sveifir lands-
ins til þess að undirbúa bylt-
ingu. R,ákti hann séxstakleiga
eitt dæmi máli sínu til ’SÖnn-
unar.
En þá kom í Jjó-s að fiónskan
hafði hi.aupið með blaðarr.ann-
inn í 'gönur. Sannleikurinn
.reyndist sá að einn iaf starfs-
mönnum í'annsóknarlcgregiunn-
'ar , íslenzku hafði mælt brú í
þvi skyni að fcaxina hvont hægt
væri að flytja yfir har.a sum-
arbúst'að á vörubíl, án þess að
..S’umarbústaðurinn rækist á
,'hand'riðin.
Starfsmenn xannsóknarlög-
reglunnar hringdu í Tímiann
þegar á föstudag, hæddu blað-
ið fyrir þennan málflutning og
fóru fram á að harrn yrði leið-
rét-tur. En í Tímamim kom eng-
in ieiðrétting, hvorki á laugar-
dag, siunnudag eða þriðj.udaig.
Á þessum tíma var staðreynd-
unum hins vegar komið á fram-
færi við almenning, og það var
hlegið um land ,allt. Hefu.r enig-
in blaðamaður verið edns n,ap-
urlega hæddur af lesendunum
og Guðni Þórðarson.
í gær birtást loks viðbrcigð
mannsins, cg þau er.u Jærdóms-
rík. Hann lætúr sér ekki til
bug’ar korra að segjia írá því
•sanna. og lei.iðrétta þvæiiting
sinn, heJdur skrifax Jangan
uppslátt um að þetta hefði get-
að verið ©att! ,,Þótt kommún-
istar þykist geta sanniað ósak-
nærr.d einhverra brúanmælinga
breyUr Það engu eðii máls-
ins cg alvöru“!!
Það í,er góð mynd gem fsést
iaf innræti blaðanrannskis með
þessum viðbrögðum. Við skul-
um að vísu halda áfram að
'hiæja að honum, en váð skul-
um einniig minn'ast hins að ó-
drengskapur og siðleysi hefur
•aldrei ‘komizt á hærria scg í ís-
lenzkiri biaðnmennsku. Og iJla
er þá brugðið íslenzkum Jesend-
uni eí þeir láta scrpmáJgagnið
T'imann ekki f'inna hug sinn á
þann hátt sem mest svíður und-
a.n. Áskriíendum hans hefur
farið fækkendi um aJllangt
skeið undanfiarið og nú m;un
uppsögnunum xigna yfir Irann.
Það cr hasgt iað afsaka að
blaðamenn igeni sig scka um
br.rr: alcga flónskiu í Jeit sinni
að æsifx’egnium, en hitt er ófyr-
irgefanJegur ódrengskapur að
neita að leiðvéttia fíflsku sina.
Gg nú mun mörgum sptim
hveraig fréttaritstjóri blaðsins,
Jón HeJgason, geti borið ábyrgð
á þessu framíerði undirtyllu
sxnnar.