Þjóðviljinn - 22.04.1953, Qupperneq 4

4) __ ÞJÓÐVILJINN — Miðvikudagur 22. apríl 1953

Þjóðareining gegn her í landi
íslendingur. mundu þeitec
Tileinkað og gefið
andspyrnuhreyfingunni
.gegn her í landi.
Eftir margra alda helsi
endurheimti þjóðin frelsi,
þá var fagur eiður unninn
Isiendingur. — Mundu það.
En í sama andartaki
ofin svik að tjaldabaki
eins og fyrr af auðsins þýi.
Islendingur. — Mundu það.
J>ótt þú eigir fullt í fangi,
fali og hryna móti gangi,
ertu þinnar auðnu smiður,
íslendingur. — Mundu það.
Bara eigi — eigi víkja,
eigi vora móður svíkja.
ísland fyrir Islendinga.
Islendingur. — Mundu það.
I. G.
í greininni Rís t>ú iun@a
íslands merki, sem ég birti
24. iruarz s. J. ávarpaði ég
skáldin, hljóimlistarimennima
ag læskmna í l'andinu. Eg bauð
samviinnu rtil þess að hrinda
ia£ þjóðinini hinu æigilegia
fargi, sem forsviarsmenn hers-
ins hiafa á hana lagt. Eg kall-
aði á veittviang þaiu góðu öfl-
in, sem fsland á jiafnan <nl-
tæk, þeigar mest ríður á. Oig
þau leysast úr læðinigi hvert
af öðru til þess iað styrkja
og efla þjóðaireinin@un.a geg-n
h-er á íslandi. Það er sem
silfurbjairtar Iii-ndir með Ijóð
iandsins í niði sfcnum, hirynji
fram úr kletoglufum í sömu
mund og • fyrstu fgrfugiamif
hefjia lofsönginn á þessu vori
fyrtir utan gluggonn okkar.
Ljóðið og sön.gurin.n hefur
v-erið -hinn mikli máittur á ís-
ilandi. Ljóðin hafa streymit til
okfcar o-g í þeim birtist hin
-miklia itjániinig, sem þarf að
brjóitast fmam á örlagatímum.
Þ.að' eru hán nýjiu frelsisijóð,
hviaitnimgaljóð, söguljóð. Eg
hef undanfarið birt nokkur
þessaira ágætu kvæða, og í dag
lesum við, fes'tum í minni og
:iæ-rum ofanskráð kvæði, sem .
í. G. færði okk-ur í ‘gær sem
innleg.g sitt í hinnd nýju frels-
isbarát'tu. »Þetita kvæði ber
hið itrúa æitarmót hins -göf-
uga varðmanr.s, sem enginn
vopnaður her fær sigrað. Aft-
ur á mó-ti blik-ar það í fylk-
ingu okkar sem eitt himra
landlegu vopna, sem við hefj-
um á loft í latlögUinni gegn
hernaðarspillingunnii á ís-
landi. Hinn frægi flugfiarþegi,
Bjarni Benediktsson ut-a.nrík-
isráðherira, sem ák-aflegast
hefur beðið um her itil lands-
ins, er andlega vopnlaus nmað-
ur. Þeiss vegna bíður hans ó-
sigurimn á næstia leiti.
f fylikingu okkar er and-
legur kjarni þjóða-rinnar,
'SÖnigur æskunnar mun hljóm-a
í röðum okbar og íslenzkar
konur bera imerki okkar til
sigurs.
Bja-rni Benediktsson hefur
stál og blý, kúlur og púður-
ireyk.
Við ihöfum þann sigurkufl,
sem vopn h-ans brökkva -af.
Bj.arni Benediiktsson hefur
fremsit í fylkin'g'ararmi sínum
eiðrofiann Sigurð Bjar-nason
þingmiann Morgunblaðsins, :af
vopnaðan oig stripaðan, svo
að -allur lýður má sjá, að
betra hefði honum yerið að
kúra ö-gn lengur í ‘hireiðri vest
ur í Vigur, ‘heldur e,n ikoma
hingað hálffiðraður, ófleygur
og vera kreistu-r af Bjarna
Benediktssyni til þesis að tísta
níð um sanna og þjóðholla
íslendinga.
En við höfurn siðferðisþrek
þjóðarinnair og göng-um reif-
ir tiil þess að sigra sitig >af
stigi, þar til helstefna hern-
aðarforkólfanna á fslandi er
igjörsigruð.
ÍÞess vegna verður það nú
og alla daga þar til markinu
er náð að vera okk-ar fyrsta
■að morgni og síð-asta að
kvöldi: Þjóðareining gegn her
í landi. Uppsögn hervemdar-
samningsins.
Mundu þetta, íslendingur.
G. M. M.
YFIRLYSING.
Fyrárspuirnár hafa borizt
um, hvers vegna blöð Reykja-
víkur hafi ekki alme-nnt bint
ávarpið um þjóðareininigu'
gegn her á íslandi, og þá
jafnframt spurt, hvort ávarp-
ið bafi ekki verið sent til
allra blaða. Sv-ar: Öllúm dag-
blöðum Reykjavíkur, svo og
vikublöðunum Viarðbe-rgi,
Frjálsri þjóð og Mánudags-
blaðinu var sent ávairpið sam
tímis, laug'ardagsmorguninn
11. apríl s. 1. Þá var Ríkisút-
varpiinu eiinnig senit ávarpið.
Þjóðvilj in.n birti ávarpið dag-
inn eftir, Hannibal irútstjóir.i
tilkynnti áð hann ætlaði -að
birta það í Alþýðublaðinu, en
ávarpiið hefur ekki bdrzt þar
enn, Vísir itó-k .ávarpið með
hártogunúm, Tíminn hóf árás
á inntak þess, Moirgunblaðið
þagði fyrstu dagana e.n hóf
síðan skæting, Ríkisútvarpið
þagði siamkvæmt settium regl-
um. Mánud.aigsblaðið binti á-
varpið í heild um síðustu
helgi. Frjáls þjóð og Varð-
berg hafia þagað. Þá sk-al þess
igetið, að ávarpið var sent öil-
um vikublöðum, isem gef-in
eru út víðsvegar um iiandið.
Þeir.'sem ritiuðu undir ávarp-
ið, vilj.a .að almen.ningur fái
vitneskju um hið réU-a í
þessu •rnáli.
Hávelbornu herrar! Vegna
sérstöðu yðar í samfélagi voru,
vil ég hér með tjá yður, að
tvær ár renna sín til hvorrar
handar við tún mitt. Leirá að
norðan en Laxá að sunnan.
Brýr eru á ám þessum það
mjóar, að vart getum við ná-
grannar komið áburðardreifara
þar yfir, sem við eigum í fé-
lagi.
Undangengin ár höfum við
hér í 'Vogatimgu, verið áhorf-
endur a'ð mörgum síysum við
áður nefndar brýr og vil ég
nefna yður tvö þeirra. Annað
atvikaðist með. þeim hætti að
vörubifreið ók á hliðargrind
Leirárbrúar, og tók hana að
mestu með sér yfir á hinn
bakkann, hvar bifrei'ðin svo
stöðvaðist með hjól mót sól-
björtum sumar himni. Við vor-
um aö heyskap á túni, hrugðum
skjótt við og hlupum á slys-
staðinn hvar við héyrðum óp
mikil í tveim mönnum sem bif-
rei'ðina gistu. En hið undra-
verða skeði, þeir reyndust lítt
meiddir. Var þetta fimmta slys-
ið við áður nefnda brú hið
sama sumar.
Nokkuð svipaða sögu má
segja um Laxárbrú. Nótt eina
fyrir nokkrum árum skreiddist
bifreiðastjóri við illan leik, hér
heim á bæinn, og rann vatn úr
hverri haais spjör en farartæki
hans lá á botni Laxár, silungi
og laxi að leik. Og svo skal
þess getið, að árlega er varið
miklu af opinberu fé til að-
gerða á hliðargrindum áður
nefndra brúa.
Nú vil ég ekki þreyta yður
lengur við Islendingasagnir,
heldur snúa mér að hugðar-
efnum yðar. Það er njósnum
bænda í þágu Rússa, eða Kín-
verja. En sem okkur öllum
mun kunnugt liggja við því
mjög svo þungar refsingar, að-
allega í því fólgnar að veita
hlutaðeigendum ævilanga tukt-
hússvist við þrælkun, láta líf
sitt af völdum rafstraums, eða
vera skotinn vi’ð vegg af sol-
dátum. Þó ætla ég ekki að
hugarflug yðar hafi þegar náð
þeirri hæð, að skapa okkur ís-
lenzkum kot-körlum endadæg-
ur. En tilgangur yðar er öll-
um ljós. Þér. hugsið sem sagt
að geta fengi'ð innfluttan
nokkurn slatta amerískra sol-
dáta með tilheyrandi pístólum
byssustkigjum og bombum,
vegna einnar lítilfjörlegrar
bændapersónu hér sunnanlands.
Og svo ef þér héldúð áfram
leit yðar gætuð þér vafalaust
fundið annan bcnda-kar] fyrir
vestan sem mælt hefði brúar-
spotta og þriðja fyrir norðan,
og fjórða að austan, síðán þar
eftir stært yður af þó nokkurri
upphæ'ð dáta með fylgjandi
morðtólum. Og með hliðsjón af
hinni alþekktu þróun hugðar-
efna yðar, mynduð þér kannske
síðar, ja, hver veit, ef til vill
einhverntíma síðar geta glatt
yðar eðalborna hjarta við að
sjá nokkrum íslenzkum kot-
körlum hlaðið uppað vegg,
hvar yðar heimsþekktu stríðs-
menn neyttu sinna stórfeng-
legu vopna. - En brýrnar, herr-
ar mínir, brýrnar á ánum þurfa
að breikka láður en þær valda
manntjóni. Það tjáir ýður hér
með af hjartans einfeldni, ein
íslenzk bændamanneskja í dag.
Yðar einlægur
Marteinn í Vogaiungu.
Nýlega er lokið 32. starfsári
kvöldskó'la KjEUM e.r starf-
,aði s. 1. skól-aár í byrjenda- og
framhaídsdeild. Þessiar náms-
greinar voru kenndar: ís'lenzka,
íslenzk bókmenntasaga, danska,
enska, krisitin fræði, upplestur,
reiknin'gur, bókfærsla og handa-
vinna.
Nemendur vor.u eins o-g áður
hvaðanæva af liandinu. Við vor-
prófin hhntiu þessir neimendur
hæst-ar einkunnir:
I byrjend.adeild: Margrét Iv.
Jónsdóttir, Laugatungu við
En'gjaveg, Reykjavík (meðal-
einkunni 9,2). í framhaldsdeild:
Jórunn Bergsdóttir, Hofi í Öræf-
Framhald á 11. síðu.
S. Hj. skrifar: — „Kæri Bæj-
arpóstur. Eitt er það, sem
mér hefur lengi legið á hjarta
sg mig hefur langao til að
skrifa um. Þannig er mál með
vexti, að ég verð stöðu minn-
ar vegna að koma mikið á
kaffihús ibæjarins, svo að
segja á öllum tímum dags.
Það sem einkum vekur furðu
mína, svo ég ekki segi meir,
er hinn sífelldi straumur
ungs fólks, einkum skólafólks,
sem sækir þessa staði og sit-
ur þar oft klukkustundum
saman í iðjuleysi og slóri. Þa5
kann ekki góðri lukku að
stýra. Hvar eru foreldrar og
Kénnarar og aðrir þeir, sem
eiga að sjá um uppeldi og
framtíð barna og unglinga?
ÉG HEF tekið eftir því, að
nemendur vissra skóla sækja
mikið til sömu staðina og
eyða þar drjúgum skilding á
hverjum degi. Mörg veitinga-
• hús myndu sennilega ekki þríf
ast, ef skólaæskan héldi þeim
Veiíingahúsin og skólaíólkio — Úr mörgu að
velja í skemmtanalífinu
ekki uppi. En er nokkuð vit í
þessu? — Þetta eru ekki allt
saman börn frá ríkum heimil-
um, og ekki allt unglingar
sem hafa haft mildar tekjur
síðastliðið sumar. En þeir
neyðast sjálfsagt til að tolla í
■tízkunni. Öðruvísi var þetta
fyrir einum eða tveim ára-
tugum. Þá þekktist ekki slíkt
dríverí skólafólks á veitmga-
húsiuium.
AÐ LOKUM langar mig til að
gera að tillögu minni, að skól-
arnir láti útbúa yeitingastofiir
í sínum eigin húsakynnum,
sælgætissölur og setustofur,
þar sem nemendurnir geta
fengið veitingar á mun ódýr-
ara verði en þeir borga nú í
opinberum veitingastöðum. —
Skó!a-„sjoppurnar“ þyrftu
náttúrlega að vera aðeins fyr-
ir skójafólkið og. nauðsynlegt
að sjá svo um, að ekki yrði
misnotuð þau forréttindi, sem
þær veittu nemendum og
kertnurum skólans. Það ætti
að leggja blátt bann vi'ð því,
að nemendur tvístruðust út í
allar næríiggjandi verzlanir í
frímínútum til þess að kaupa
sæigæti og drekka vatnsbland,
hverju nafni sem nefnist
Þess í stað ættu kennaramir
að komast í nánari samband
við nemendur sína með því að
hafa sameiginlega setustofu
nemenda og kennara í frímín-
útum, þar sem allur hópurinn
gæti drukkið kaffi og rabba'ð
saman. Læt ég svo útrætt um
þetta. — Vinsamlegast, S.Hj.“
Þ. S. skrifar: —• „Ekki er
hægt að segja, að skemmtana-
líf ’ höfuðborgarinnar sé mjög
dauft. og ómerkilegt, þrátt fyr
ir al'a gagnrýnina og þá stað-
hæfingu, að ' hér sé ekkert
hægt að sjá eða lieyra. Ann-
jýð slagið eru t. d. ágætis
myndir á kvikmyndahúsunum,
cg ■ vj! ég í þessu sambandi
'b.enda á mýndina „Þar sem
sólin skín“, sem sýnd er í
Tjarnarbíói um þessar mund-
ir. Svo eru að koma tvö ágæt
leikrit í Þjóðleikhúsinu, bæði
útlepjd,, en nöfn þeirra eru eig-
inlega hálfgert leyndarmál,
enn sem komið er. — Svo eru
von á tveim óperum. Flokkur
úr finnsku ríkisóperunni kem-
ur hingað til landsins á næst-
unni og leikur „Pofhalaisa",
sem er þekkt finnsk ópera eft-
ir Leevi Madetoja — Ekki
má gleyma málverkasýningum
um, sem alltaf eru annað slag.
ið. Nú sem stendur er ungur
og efnilegur listmálari Karl
Kvaran, að sýna verk eftir
sig í Listvinasalnum, og ættu
menn ckki að láta þau óséð.
Þannig mætti le.ngi upp telja.
Þ. S.“
I TiJ
liggur leiðin