Þjóðviljinn - 16.06.1953, Side 6

8) _ ÞJÓÐVILJINN — ÞriðjudagUr 16. juní 1953
iBIÓfilVIlllNN
Otgefandl: Samelnlngarflokkur alþýðu — Sósialistaflokkurtnn.
Rltstjórar: Magrms Kjartansson (áb.), Sígurður Guðmundsson,
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
BlaSamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg.
19. — Sími 7500 (3 línur).
Áakriftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavik og nágrenni; kr. 17
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljane h.f.
Aðeíns tveir kostir
Þegar gengið var til kcsninga 1949 höfðu hernáms-
Jflokkarnir þrír stjórnað landinu sameiginlega í þrjú ár
og bakað sér hinar almennustu óvinsældir. Nokkru fyrir
kosningar gerðu Fisamsóknarflokkurinn og Sjálfstæðis-
jflokkurinn hins vegar þá herbrellu að kasta ábyrgö-
inni á stjórnarsamstarfinu yfir á Alþýöuflokkinn; þeir
iklifuðu á því að þarna birtist stefna flokksins í fram-
jkvæmd — en þeir vildu sjálfir stjórna landinu allt
öðruvísi! Þessí brella tókst: almenningur leit á stjórn-
ina sem stjórn Alþýðuflokksins, enda var Stefán Jó-
hann Stefánsson mjög fyrirferðarmikill og drjúgur af
ivegtillu inni. í kosningunum sjálfum birtist þetta á
foann hátt að Alþýðuflokkurinn einn ta.paði fylgi; hann
hafði níu þingmsnn fyrir kosningar en sjö eftir þær, og
iyá hefur hann raunar ekki nema sex!
Að afloknum kosningum sér Alþýðuflokkurinn þann
ikost vænstan að flýja ríkísstjórnina. Ráðamenn flokks-
íjns lýstu þó yfir því að sá flótti stafaði engan veginn
af málefnaágreiningi, heldur af því einu hversu herfi-
lega flokkurinn tapaði í kosningunum. Þetta átti sem
fsagt að vera tilraun til þess að halda því fylgi sem eftir
væri, losna við ábyrgðina af framkvæmd þeirrar stefnu
jem Alþýðuflokkurinn studdi af ráðum og dáð. í sam-
íræmi, viö það hefur Alþýðuflokkurinn svo komið fram
sem „stjórnarandstaða" á undanförnum árum og þykist
nú ganga til kosninga í því gervi.
En þessi dulbúnmgur getur engan blekkt. .Alþýðu-
flokksþingmennirnir hafa greitt atkvæði me'ð öllum
meginþáttum í stjómarstefnu síðustu ára og bera á þeim
fulla ábyrgð. Þeir samþykktu hernámi'ð á leynifundum
allir sem einn; þeir hafa einróma stutt aðild íslands
að marsjallkerfinu, en sú stefna hefur kallað yfir þjóð-
ina geigvænlegasta dýrtíðarflóð, skattafjöll og atvinnu-
leysi sem neytt hefur þrjár þúsundir Íslendinga suður
!á Keflavíkurfiugvöll. Þeir hafa 1 sífellu lýst yfir stuðn-
fingi við stefnu ríkisstjórnarinnar í mai'kaðsmálum og
ævilega varið einokunarskipulagið. En að launum hafa
stjórnarflokkarnir hiálpað Alþýðuflokknum um menn í
allar nefndir og ráð; nú síðast kusu þeir Gylfa Þ.
Gíslason í bankai'áð benjamínsbankans ameríska.
Það hefur þannig ekkert breytzt í raun. Hernáms-
flokkarnir þrír eru allir nákvæmlega jafn sekir og skipta
lábyrg'ðinni jafnt á milli sín. að er kosið um tvær og
r-ðeins tvær stefnur; stefnu Sósíalistaflokksins og stefnu
hemámsflokkanna. Það er kosið með eða móti her í
ílandi. Það var kosið um það, hvort efla eigi íslenzkt at-
vinnulíf eða bi'jóta þáð niöur til þess að tryggja Banda-
i’íkjamönnum ódýrt vinnuafl.
Og hemámsflokkarnir gera sér fyllilega ljóst að nú
stoða gömlu blekkingarnar ekki; uppreisn þjóðarinnar
gegn þeim hefur magnazt svo stórlega að hún veröur
ekki kveðin niður með hversdagslegu sprikli fyi'ir kosn-
jingar. Þess vegna er gripíð til þess í’áðs að efla klofn-
ingsflokk til starfa. Þjóðvarnarflokkinn svonefnda. Það
yerk hefur verið unniö af mikilli vél, og að flokknum
hafa staðið ýmsir þeir mer.rn sem af einiægni vildu bei’j-
ast fyi'ir íslenzkan málstað. Hitt er nú öllum Ijóst að
völdin í flokknum eru 1 höndum manna sem hafa ann-
criegra sjónarmiða að gæta; það sést bezt á framboð-
unum sjálfum, hvei'nig sérstaklega er reynt aö vinna
Finnboga Rúti Valdimarssyni og Gunnai’i M. Magnúss
jsem mest tjón.
Þrátt fyrir «þessar nýju blekkingartilraunir eru kosn-
ingarnar þó e:ns eirxfaldar og á verður kosið; það eru
’tveir og aðeins tveir kostir. Hér í Reykjavík er spurn-
ingin þessi: Á Gunnar M. Magnúss, forustumaður and-
ispyrnuhreyfingarinnar gegn her í landi aö eiga sæti á
jbingi eða ekki? Um það snýst bai’áttan, hver einasti
kjósandi veiður að gera þá spurningu upp við sig. Það
er .ekki hægt að leiða hana fram hjá sér, því hver annar
kostur sem valinn er, er beinn stuðningur. við her-
námsflokkana og stefnu þeirra.
Islertzk mennmg og þjóð-
erni Islendinga eru í hæffy
vegna ymdirlægiiiáttar lieriiáEiisfiokkanna, Iplfstgi
isffokksins, Framsóknar og Ilbýðuffokksins gðgnwart
bandarískri émenni
Það er ekki nema við hátíð-
leg tækifæri sem Sjálfstæðis-i
flokkurinn, Framsókn og Al-'
þýðuflokkurinn muna eftir ást
sinni á menningarmálum. Og
athafnimar vilja gleýmast
milli kosninga, það er aðeins
rétt fyrir kosningamar sem
þessir flokkar eru alllr af
vilja gerðir til að leggja ís-
lenzkri menningu lið. Þá á
líka allt að gera fyrir æsku-
lýð landsins. Hitt gleymist að
minna á hve mikil og marg-
háttuð tækifæri einmitt þessir
flokkar liafa haft til áð fram-
kvæma vilja sinn í þessiun
málum ekki síður en öðrum,
þvl þeir hafa verið við völd í
landimi nær óslitið í áratugi.
En sé litið á árangurinn af
stjórn þessara flokka, má
segja að ástandið einkennist
af ófremdarástandi.
© Vaxandi fjöidi af „börum“
og krám en fá æskulýðsheimili,
og engar menningarliallir fyr-
ir alþýðu.
• Aukrahig afbrota og glæpa,
einkum hjá unglingum, en vax-
andi atvinnuleysi og fátækt hjá
alþýðuækunni.
• Kerfisbundin s.'ðspilling
æskunnar með samgangi við
herinn og' stöðugri sýningu
amerískra glæpamynda.
© Fjandskapur við ritliöfunda
og l'stamenn, ef þeir eru ekki
va'-dliöfunum að skapi.
*
Sósíalistaflokkurinn hefur
barizt af alefli gegn þeirri
ómenningu sem hernáhisflokk.
arnir hafa reynt að innleiða.
Það ér í fyllsta samræmi við
þá baráttu flokksins að hann
minnir á eftirtalín atriði nú
við þessar kosningar.
1. íslenzk menningar-
arleifð sé gerð að al-
menningseign, m. a.
með eftirfarandi:
a. Ríkisútvarpið sé
látið kynna þjóðinni ís-
lenzka menningu, sögu
frelsisbaráttu þjóðar-
innar og íslenzkar bók-
menntir miklu meir og
betur en nú er gert.
b. Ríkið láti taka
miklu meir af fræðslu-
kvikmyndum til að
kynna landið, þ.jóðina,
menninguna og söguna
innanlands.
2. Kynning á fomri
o£ nýrri mennineru ís-
lands út á við til bess
að burrka af bióð vorri
í alþióðaáliti þá smán,
sem hemámsflokkamir
oí? ameríska hemámið
knr henni.
3. A1 bvðuæskunni sé
auðveldaður • aðyangur
að menntastofnunum
bíóðarinnar. svo efna-
skortur þurfi ekki að
hindra skólavist fá-
tækra nemenda.
4. Styrkir til náms-
manna §éu auknir stór-
um.
5. Styrkir og heiðurs-
laun til rfthöfunda og
listamanna hækkaðir.
6. Komið sé upp æsku
lýðsheimilum, menn-
ingar- og hvíldarheim-
inlum f.yrir alþýðu
manna.
7. Fleiri skólahús
verði byggð og sköpuð
skilyrði fyrir því, að
hægt sé að framkvæma
að fullu beztu nýmæli
fræðslulaganna.
★
Foringjar hernámsflokkanna
fara ekki dult með það, að
þeir koma fram sem agentar
himiar erlendu ómenningar.
Þegar kennarar landsins halda
þing til að ræða verndun ís-
lenzks þjóSernis og menning-
ar, er menningarsnauður kóka
kó’aheildsali sendur til aö
skipa þeim að ræða ekki hætt-
urnar af bandaríska hernám-
inu, og þessi skipun fær á sig
hótunarblæ, vegna þess að
þessi menningarsnauði heild-
saii hefur troðið sér upp i em-
bætti menntamálaráðherra ís-
lands! Og það skyldi munaS,
að Sjálfstæðisflokkurinn og
Framsóknarflokkurinn eru
báðir ábyrgir fyrir því regin-
hneyksli.
Þegar Sósíalistaflokkurinn
f'.utti á Alþingi í vetur ril'ögu
um uppsögn liemámssarnnings
ins, varaði Einar Olgeirsson í
framsöguræðu sinni einmitt
við þeirri hættu, sem menn-
ingu þjóðarinnar væri búin af
hernáminu. Einmitt nú er á-
stæða til að minna á þau vam
aðarorð. Fer hér á eftir stutt-
ur kafli úr ræðu hans.
★
Ég vil vekja athygli þeirra
manna, sem eftir Þá reynslu
sem fengin er af ameríska
hemum þetta eina ár, ætla að
halda áfram að kalla yfir
okkur hernám áratugum sam-
an, að þeir erh þar með að
■gera Island meira eða minna
að amerísku landi, byggja það
af amerískri þióð og skapa
það ástand að ísland sé ekki
lengur fyrst og fremst byggt
íslendingum. Ég vil minna þá
hv. þingmenn, sem hafa valdið
í þessum efnum, á, hvað þeir
gera okkar þjóð með því. Við
höfum íslendmgar, staðið af
okkur 2 ægilegar menningar-
legar ifmrásir í okkar land.
Þegar öll yf-irstétt Evrópu tók
latínuna sem sitt mál, sýkti
menn af sama kýnstofni sem
okkar, þanni.g að þeir glötuðu
sínum timgum, tóku upp róm-
verskt mál, gerðu enskuna hálf-
rómverska, bá voru hér á ís-
landf menn:, sem stóðu á móti
þeirri innrás og héldu við okk-
ar tungu á móti allri yfirstétt
Evrópu og því tungumáli, sem
hún hafði gert að sínu. Og í
kraíti þess tókst okkar forfeðr-
um að bjarga okkar tungu og
skapa okkar sérstæðu menningu
í baráttu við yfirstétt Evrópu,
í baráttu við aðalinn, í bar-
áttu við kirkju-aðalinn og í
baráttu við tungu og menningu
þeirra, latínuna og yfirstétta-
meninguna, sem hún var fyrst
og fremst tuhgumálið fyrir. Og
ég vil minna hv. þm. á aðra
■slíka menningarlega innrás, sem
við stóðumst. Þegar þýzki aðall-
'inn, þýzka tungan gegnsýrði
Norðurlönd, þegar danskan á
15. öldinni varð hálf-þýzk
mállýzka, þegar Norðurlanda-
þjóðirnar, af því að yfirstéttir
þeirra tógu hundflatar fyrir
yfirstéttum Þýzkal., glötuðu
'sínu 'gamla norræna máli, þá
stóðumst við Hér úti á íslandi
með okkar gömlu menningu,
þrátt f.vrir erfiðleika, þrátt fyr-
ir útlend ábrif, þrátt fyrir út-
lenda embættismenn og útlenda
útsendar.a hingað í okkar land,
og það framferði, sem þeir
höfðu í framrni. Islenzk menn-
ing hefur staðið af sér 2 slikar
árásir erlendrar yfirstétlar-
menningar, íslenzk tunga hefur
staðið af sér sýkingu, sem flest-
allar .aðrar germanskar þjóðir
hai,a legið flatar fvrir vegna
þess pólitíska ástands, sem þá
ríkti hjá þeim.
★
Nú upplifum við þriðju inn-
rásin.a í okkar land, bá ægileg-
ustu og hættulegustu. Við upp-
lifum áhrif engilsaxnesku auð-
valdsmenningarinnar með ein-
hverja fullkomnustu og út-
breiddustu tungu veraldarinnar,
með stórkostlega tækni eins
og útvarpið, kvikmyndirnar og
annað slíkt að vopnum. —
O'g við fáum þessi menningar-
og ómenningaráhrif hér inn í
landið siálft, þannig að kvik-
myndimar, útlend.a músikkin og
öll áhrifin frá þesum þjóðum
eru sterkari i sínum uppeldis-
'áhrifum og áhrifum á æskulýð-
inn heldur en afllir okkar skól-
.ar. Og við fáum mennina, sem
bera með sér það lakasta, sví-
virðilegasta og versta úr menn-
ingu Bandaríkjannia hingað inn
í okkar eigið land. Við fáum
þá sem ríkarj og tekjuhærri
menn heldur en nokkra hjá
okkar þjóð, við fáum bá með
þeirri .aðstöðu, að bað er litið
upp til þeirra og sótzt eftir
kunningsskap beirra. Við fáum
þá hér þannig, að þeim er
sköpuð aðstaða sem herraþjóð
með sérréttindum o,g auði, á
meðan íslendingar eru settir
lægra og lægra í mannfé’ags-
stiganum . og brotin á þeim
þeirra eigin . lög. Við höfum
ekki áður þurít að bérjast við
yfirdrottnun • framandi • þjóðar,
Framhald á 11. síðu.