Þjóðviljinn - 02.08.1953, Blaðsíða 12

Sandgerðingar hröktu Bandaríkj amenn
af höndum sér
Bandaríkjameim koinu einn morguniim og byrj-
uðu að flytja burt sandvarnargarð þorpsins
Einn morguninn í mánuðinum sem leið heiðraði
elsku Kaninn Sandgerðinga með heimsókn sinni.
Kom hann með nokkra stóra bíla, vélskóílur og
ýtur og byrjaði íormálalaust að moka upp sandvarn-
argarð þorpsins oq aka honum burt.
Sandgerðingum kom bessi heimsókn og sandránið
mjög á óvart, en í ljós kom að Ólafur Vilhjálms-
son oddviti hafði veitt leyfi til sandránsins, en
Sandgerðingar sættu siq ekki við það, kvöddu sand-
græðslustjóra á vettvang og söfnuðu undirskriftum
undir afdráttarlaus mótmæli geqn þessu athæfi og
hættu ekki fyrr en þeir höfðu rekið sandræningjana
af höndum sér
Sjávarmegin við nokkurn
hluta Sandgerðisbyggðarinnar
er sandvarnagarður, en áður
•en hann var settur lá Sandgerði
undir skemmdum af sandfoki
úr fjörunni. Fyrir ófan garðlnn
var hafin sandgræðsla, sem nú
•er alveg gróin.
Enginn hreppsnefnclarfundnr
haldinn
Það er því að vonum að Sand
gerðingar urðu undrandi morg-
uninn þann sem þeir sáu flota
af bílum og vélum Við sánd-
varnargarðinn* og horfðu á það
í morgunsólskininu áð erlend
þjóð var byrjuð að flytja varn-
argarð þorpsins í burtu. Mun
mörgum hafa orðið á að leita
upplýsinga hjá þaim er kosnir
'höfðu verið í stjórn Sandgerð-
ishrepps, en — enginn hrepps-
nefndarfundur hafði verið hald-
inn um málið.
Kosningasmali Guðmuiuíar
hernámsstjóra
Við nánari athugun kom þó í
Ijós að tii var einn maður í
Sandgerði sem vel vissi hvað
þarna var a& ske. Sá heitir Ól-
afur Vilhjálmsson, oddviti
hreppsins. Hafði han.n gert það
fyrir elsku Kanann aö hleypa
honum í sandvarnargarð 'byggð-
arinnar.
Enda þótt jafnvei hrepps-
nef.ndarmenn yrðu undrandi á
þessu t'ltæki mannsins munu
Sandgerðingar telja sig vita
ástæðuna fullkomiega. Auk
oddvitastarfans hefur ágætis-
maðurinn Ólafur annað va.nda-
mikið starf með höndum, hann
er einn liprasti kosningasmali
Guðmundar hernámsstjóra, og
elsku Kaninn hefur sagt við
Guðmund hemámsstjóra áð nú
vildi hann fá sand. Hernáms-
stjórinn, hvekktur á Vatnsleysu
strandarbænum liefur nú ætlað
að sleppa betur í þetta sinn,
og því sagt þægðarblóðinu hon-
um Ólafi að láta Kanann fá
sand í sandgræðslunni!!
Sandgerðingar urðu æfir
og kærðu
Sandgerðingar reiddust þess-
um aðförum. Minntust. þeir þess
að sandgræðsla ríkisins hefur
yfirumsjón með sandgræðslunni
og kölluðu því sandgræðslu-
stjóra rik;sins á vettvang og
fór fulltrúi hans til Sandgerðis,
og er eftir lionum haft að hon-
um hafi þótt þietta Ijótar áð-
farir og heimtað að þettia
skemmdarverk yrði stöðvað.
Hreppsnefndin setti skilyrði
Sandgerðingar vildu fá al-
mennan hreppsfund um málið.
en látio var nægja að hrepps-
nefndin héldi fund. Samþykkti
hún méð 4 atkv. að heircrla
sandtöku í fjörunni, 45 fet
sjávarmegin frá sandvsrnar-
garðinum, en fulltrúi sánd-
græðslustjóra mun hafa talið
ósaknæmt að taka svo íjarri
varnargarðinum.
Kaninn fór ekki eftir
skilyrðunum
Kaninn færði sig þá sjávar-
megin við sandvarnargarðian
og byrjaði að róta. Skammt
þarna frá eru aðgerðarhús
tveggja báta og hafði þar ver-
ið sléttað smáplan niðrí undir
sjávarmáli, og auðvitað þurfti
Kaninn að koma þar við, og
jafnframt tók hann samdinn
nær varnargarðmurr- en tílskil-
ið var og virtist ekki varða hót
um takmörkun sett af „innfædd
Þegar Sandgerðingar sáu
þetta brugðu ,þeir við í skyndi
og söfnuðu á annað hundrað
undirskrifta undir mótmæli
gegn sandráni Kanans. Stóðu
iþorpsbúar allir sem ei.nn maður
i þessu máli og tókst þannig,
að dæmi Vatnsleysustrandar-
bændanna. að hrekja Kanann af
höndum sér. Morguninn eftir
undirskr'ftasöfnunina kom hann
ekki í fjöruna — og hefur ekki
látið sjá sig í Sandgerði síðan.
- En niðri við sjóinn nvnnir
svart skarð í sandvamargarð-
inum Sandgerði.nga á heimsókn
verndaranna og ,,vernd“ þeirra
á þessum stað.
Ifict^ersk fliis
Dulles enn einu siniii gagn-
rýndur af brezkuni blnduni
Kieíjast að biezk sjónarmið veiði ekki
viit að vetiugi
Brezku blÖSm ætla ekki að gera endasleppt viö árás-
r sínar á .Oulies, utanríkisráðherra Bandaríkjanna. Hafa
bau nú gagnrýnt hann harðlega þrjá daga samfellt.
Stórblaðið Manchester Guar-
dian, sem fylgir Frjálslynda
flokknum að málum, sagði í for
ustugrein i gær, að viðsjárverð-
•ur ágreiningur væri kominn upp
milli Bandarikjanna og Bret-
lands. Nauðsyn bærj til, að við-
ræður ættu sér st-að milli ríkj-
anna til þess að reyna að sam-
ræma sjónarmið þeirra. Þess
bæri líka að gæta, að finna
mætti heppilegri tíma til að
hvetja til upptöku Kina í Sam-
einuðu • þjóðirnar. Bandaríska.
stjórnin ætti við örðugt almenn-
ingsálit .að stríða heima fvrir,
og yrði að taka tillit til þess.
bandamönnum sinum. Bandaríkj-
unum hætti til að gleyma því, að
með því að taka þátt i styrjöld-
inni j Kóreu hafi Vestur-Evrópu
ríkin tekizt þá áhættu á herðar
að styrjöldin breiddist út til Ev-
rópu. Hvað sem öllum ágrein-
ingi liði, vrði þó samstarf Bret-
lands og Bandaríkjanna að vera
meginþátturinn i utanrikisstefnu
Bretlands.
Yorksh're Post, sem er íhalds-
blað, segir, að Bretland verði að
gera kröfu til að tekið sé tillit
til skoðana þess. Dulles hafi tal-
að eins og hann teldi að Syng-
man Rhee yrði eini bandamaður
Öll flugfélög í Indlandi hafa
verið þjóðnýtt. I stað þeirra hafa
verið mynduð tvö ríkisflugfélög.
Við hátíðlega athöfn í Delhi
í "gær tóku þessi tvö nýju rikis-
flugfélög formlega við farþega-
flugvélakosti landsins. — íLýsti
Nehru forsætisráðherra stofnun
flugfélaganna. Áður voru í Ind-
landi 8 flugfélög, sem voru að
miklu leyti í eigu erlendra flug-
félaga.
Ekki væri þó ástæða til að draga Bandaríkjanna á væntanlegri
fjöður yfir hitt, að Dulles væri stjórnmálaráðstefnu. um Kórcu.
skeytingarlaus í tilsvörum ogjEina stjórnajstefnan, sem Bret-
stefnuyfirlýsingum. Hann gefi.land geti rekið, sé sú, að stuðla
það alltaf greinilega í skyn, að ekkj að ófriði, heldur að friði,
Bandaríkin hefðu forystu fyrir friðj á grundvelli styrkleika. —
Rödd Brétlands verði að heyr-
Undirbúmngur
fangaskipta
Und'iibúningi undir fanga,-
skiptin miðar vel áfram. Fyrsti
hópur bandarískra, brezkra,
franskra og tyrknéskra, fanga
hélt suður á bóginsi frá Norð-
ur-Kóreu í gær. Hefur þegar
verið hafinn undirbúningur
undir komu þeirra.
•ast í Kóreu.
Einar Friðriksson
jarðsungirm n. k.
þriðjudag.
Jarðarför Einars Friðrikss.onár
frá Hafranesi fer fram frá Foss-
vogskirkju n. k. þriðjudag, 4.
ágúst. Einars verður nánar
minnzt hér í blaðinu síðar.
VI Ll
Sunnudagur 2. ágúst 1953 — 18. árgangur — 171. tölublað
Kínverskar njósnir og
gagnnjósnir á íslandi
BkSumaSur Tímarts siundai brúarmæl-
ingar á ósvífnasta hátt
Það valiti mikla atliygii Jieg-
ar einn af t'réttamönnum Tím-
ans, Guðni Þórðarson ,skýrði
t'rá þvi s.l. vetur að upp hefði
komizt um njósnir Kínverja
hér á landi. Ifefði þessi aust-
ræna þjóð ýmsa liérienda menn
í þjónustu sinní og hefði falið
þeiin Jiað hlutverk að mæla
brekld og burðarjiol íslenzkra
brúa. Voru ralcin um Jietla
ýms dæmi og }>ó sérstaklega
eitt, sem gerðist uppi í Borg-
arfirði, en jafnframt var skýrt
frá hliðstæðum athöfnum
kínverksra kommúnista í
heimaiaudi sínu, samkvæmt
frásögnum Jóhanns Hannesson-
ar, sem nú stimdar heiðingja-
trúboð á Þingvölium.
Ýmsir áttu erfitt með að
festa trúnað á þessa frásögn,
m.a. rannsókaarlögreglan sem
taldi að þarna hefði verið að
verki einn af lögregluþjónum
landsins sem þurft hefði að
flytja sumarbústað. sinn yfir
mjóa brú. En blað forsætisráð-
herrrans svaraði slíkum mót-
bárum fullum hálsi, og taldi
hinar kínversku kommúni.sta-
njósnir algerlega sannaðar og
staðfestar af hinum glögg-
skyggna blaðamanni. Gaf það
jafnframt1 í skyn að afstaða
rannsóknarlögreglunnar sýndi
með því að birta hann í blaði
forsætisráðherrans, sama blað-
inu sem taldi brúamælingar eitt
hið þjóðhættulegasta verlc sem
uunið yrði á Islandi.

Slyngasti
njósnari og
gagnnjósnari
Islaiuls
það eitt að hinir austrænu
menn hefðu ólíklegustu persón-
ur í þjónustu sinni.
Þessi síðasta staðhæfiag hef-
ur nu sannazt á eftirminnileg-
asta hátt. Fyrir nokkru var
vígð ný brú yfir Jökulsá í Lóni,
næstlengsta1 brú á íslandi, mik-
ið og glæsilegt mannvirki. Má
nærri geta að kínverskir komm
únistar hafa haft á þvi hinn
mesta hug að kynnast lengd,
breidd og burðarþoli brúar
þessarar, og það stóð ekki á
því að þeir fengju vitneskjuna.
Ei' birt af henni mynd hér með
þessari frásögn. Það kemur
ekki á óvart svo vel sem njósn-
ir þessar liafa verið skipulagð-
ar, en annað er furðulegt: Frá-
sögnin birtist í blaði forsæt-
isráðherrans, Tímanum. En há-
markið er þó éftir: Frásögáin
er skrifuð af Guðna Þórðar-
syni og undirrituð af honum.
Tii eru skráðar margar sög-
ur um njósnir og gagnnjósnir,
og margar æfintýralegar. En
þessi er þó glæsilegust af 511-
um. Er augljóst að kinverskir
kommúnistai' hafa komið auga
á glöggskyggni og hæfni þessa
ágæta blaðamanns og að þeim
hefur tekizt að ráða lianti í
þjónustu sína. Og árar.gri
brúamælinga sinna kemur hann
á framfæri við yfirboðara sína
Brúin yíir Jökulsá í Lóni
er 247 metrar að lengd og
stendur á 16 steyptuni stólp
um, sem standa á 175 staur
um, sera reknir eru 6—7
metra niður i sandinn i ár
botmnum. Staurarnir eru
allir úr rekaviöi af Strönd-
um, Langanesi óg Skafta-
feUssýlu.
Hafizt var handa um brú
arbyggingu snemma vors
195® og brúln opnuð til um
ferðar á síðastlíðnu hausti.
Kostar hún ásamt varnar-
garði 2 miij. og 25 þús. kr.
Brúirí er traust og ramm-
lega byggö. Hún hefir burðar
þol fyrir 20 smálesta farar-*
tæki, breidd hennar er 3,6
m. Tveir . varnargarðar eru
bvskðir I að:
En þess er að vænta að
þarna hafi þó einu sinni ver-
ið of langt gengið. Þótt íslenzk
stjórnarvöld hafi mikið lang-
iutjdargeð, er þetta þó ögrun
sem ’ ivart verður þoluð. Hjá
því getur varla farið að Guðni
Þórðarson verði látinn sæta
fyllstu refsingu fyrir iðju sína
og að ríkisstjórnin komi síðan
mótmælum á framfæri eystra
við kínverslc stjórnarvöld. Það
má að minnsta kosti ekki
minna vera en að hefnd komi
nú fram fyrir sparkið sem
heiðingjatrúboðinn fékk forð-
um daga og enn svíður undan
í gróðurlundum Þingvalla.
Wilhelm Pieck
Forseti Austur-Þýzkalartds, Wil-
helm Pieck, kom i gær aftur til
Berlínar, eftir iað hafa dvalizt
þrjá mánuði í Ráðstjórnarríkj-
unum sér til lækninga.
Pieck er nú sagður vera við
góða heilsu. Hefur hann tekið
við störfum að nýju. Wilhelm:
Pieck er 77 ára að aldri.