Þjóðviljinn - 18.10.1953, Blaðsíða 3

Simnudagur 18. október 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Krafa Islendinga á Keflavikurflugvelli:
Burt með Hamiltonfébgiðaf landinu
Atvarieg aðvörun til allrar íslenzhu þjóðarinnar:
LeYfum esldrei „erlendum félögum fram-
kvæmdir hér, hvað þá stériöjurekstur"
ic Allt frá þeirri stund að bandaríska hernum var laum-
að á land liér aðfaranótt 7. maí 1951 hefur verið traðkað
á rétti Íslendínga; litið á þá sem „undirþjóð“ og þeir
umgengnir samkvæmt því.
ic Einkum hefur þó hið bandaríska byggingafélag með
mörgu nöfnunum, þekkt undir hinu alræmda nafni Ham-
ilton, traðkað á rétti íslenzkra starfsmanna og marg-
brotið alla samninga og reglur íslenzsra verkalýðsfélaga
og haft íslenzk lög og reglur að engu. Á Keflavíkurflug-
velli hefur alltaf verið uppi þráiátur orðrómur um að
hluthafar og eigendur þessa félags séu að verulegu leyti
vopnaframleiðendur og herforingjar og sé það því dul-
búið gróðafyrirætki bandarískrar liernaðarklíku.
★ Hamiltonfélagið liafði ekki fyrr liafið starfsemi hér
en það byrjaði að brjóta samninga á íslenzkum verka-
mönnum, — og fulltrúar íslenzku liemáinsstjórnarku.ar,
sem áttu að halda uppi rétti Islendinga og gæta þess að
íslenzkum lögum og regluni væri fylgt virðast hafa liaft
öðru að sinna en -rækja það verkefni.
★ Blöð hernámsflokkanna allra hafa haft þá reglu að
steinþegja um hvers konar yfirgang sem íslenzkum
starfsmönnum á Keflavíkurflugvelli hefur verið sýndur,
en hafi þau neyðzt til aff geta um slíkt hafa þau afsak-
að bandarísku yfirgangsseggina — og nú se'nast afsaka
þau það sem „misskilning“ að Hamilton ætlaði að reka
formann og varaformann Starfsmannafélagsíns!!!
ic Þjóðviljinn liefur frá upphafi, einn íslenzkra biaða,
tekið málstað Islendinga á Keflavíkurflugvelli. Heriiáms-
flokkarnir og blöð þeirra hafa hinsvegar af öllum mætti
reynt að telja fóllki ti-ú um að það væri „allt í lagi“ á
KeflavíkurflugveMi. Allt annað væri „kommúnistalýgi“!
ic ÖIl þessi fyrirliöfn hernámsfIokluuina hefur að engu
haldi komið. Nú hafa Islendingar á Keflavíkurflugvelli
sjálfir hafið útgáfu blaðs — og þetta blað þeirra fjallar
um lítið annað en samningsbrot og yfirgang Bandaríkja-
manna á flugvellinum. Og nú er svo komið, að í Stapa-
felli, sem út kom í gær kref jast íslenzkir starfsmenn á
Kef'lavíkurtl ugvelli þess að Hamiltonfélagið verði rekið
úr landi! Jafnframt beina þeir þessari alvarlegu aðvör-
un til þjóðarinnar:
,,Það sem við höíum læit aí dvöl Hamilton-
íélagsins h.ér, og samskiptunum við bað, ætti
að kenna okkur að leggja ekki út í slíkt ævin-
týri í annað sinn, að leyfa erlendum félögum
framkvæmdir hér, HVAÐ ÞÁ STÓRIÐJU".
í Stapafelli, blaði Starfs-
mannafélags Keflavíkurflug-
vallar, sem út kom í gær, krefj
ast íslendingar á Keflavíkur-
flugvelli þess að bandaríska
byggingafélagið Hamilton verði
rekið úr landi. Þar sem grein
þessi lýsir mjög vel hvernig
bandarískir búa að íslenzkum
starfsmönnum á Keflavíkurflug
velli, og hvemig er viðhorf
þeirra Islendinga sem hafa
neyðzt til að vinna á Keflavík-
urflugvelli, birtir Þjóðviljinn
nú kafla úr einni grein Stapa-
fells, sem ber yfirskriftina:
„Vi'ð ættum að læra af reynsl-
unni“.
Fyrst ræðir Stapafell þá’
kröfu is'enzkra verkamanna að
hinir bandarísku atvinnurek-
endur standi við skuldbinding-
ar sínar og segir svo:
„Séu þeir ekkí .fáanlegir til,
að standa við gerða samninga,
eins og allt bendir til, éf dæma
á af reynslunni þá hafa þeir fyr-
irgert rétti sínum til Þess að liafa
atvinnu'eyfi á ísler.zkri grund,
•og verða að fara skilyrðislaust úr
landi og það án tafar.“ (Letur-
breytingar og millifyrirsagnir eru
Þjóðviljans).
Átti að fam í öllu efiii
íslenzkum lÖgum.
„Hamiltonfélagið fékk hér- at-
virinuleyfi' með þvf skilyrði, að
það færi í einu og öllu eftir
íslenzkum lögum og venjum, og
greiddi kaup eftir íslenzkum
lögum og venjum, og greiddi
kaup eftir íslenzkum kaup og
kjarasamningum. Enginn erlend-
ur atvinnurekandi gat fengið at-
vinnuleyfi hér, nema að undir-
gangast þessar skuldbindingar,
þar sem Varnarsamningurinn tek-
Ur það greinilega fram að ekki
verður um deilt.“
Varðas ekkert um ísleuzk
t| iög.
„Nú hefur hinsvegar orðið sú
i raunin á, að Hamiltonféiagið hef-
ur brotið þessa samninga að
meira eða minna leyti og hefi.r
I reynzt mjög erfitt að ná rétti
sínuVn, þó þess hafi verið leitað,
með fullri festu og einurð. Þuð
sem hefur þó valdið mestri óá-
nægjunni er, að mjög oft hafa
hinir erlendu starfsmenn félags-
ins látið í Ijósi, að þeir færu eft-
ir því er þeim bezt 1 kaði, en om
islenzk Iög og venjur varðaði
þá ekkert“.
önimí lög fvrÍE hcrra-
þjéðina.
„Stundum hefur þetta verið
i sagt, með sterkum orðum, sem
óþarft er að hafa eftir h*r.
Eins og að líkum lætur hefur
slík framkoma, sem þessi valdið
pft á tíðum réttlátri reiðf okkar
íslendinga. Við höfum þveifað
marg oft á því, að allt önnur iög
gilda fyrir hina erlendu menn
en okkur og svo r.iætti lengi
telja.“
BroffreksSur fyrir að
sfauda á rétfi síimm.
„Hins vegar virtlst iíti1! viiii,
oftastnær hjá hinum-eriéhdu yf-
irmönnum, að fara eftir nokkrú
öðru en sínum eigin duttlungum,
og ef einhver dirfðist að matdh
í móinn þá mátti að jafnaði
ganga út frá því sem gefnum
hlut, að þeim hinum sama, væn
sagt að taka pokann sinn og
hypja sigj'stundum var hann. lek-
inn aftur, stundum ekki. ‘
Öryggisleysi og cstjérn.
„Þannig hefur lífið hér á
Keflavíkúrflugvelli verið og cr
enn. Öryggisleysi og óstjórn, og
að mestu leyti handahófíkenn.
fálm, ef eitthvað hefur átt að
gera til úrbóta. Freistandi, er að
lýsa vinnutilhöguninni og ýmsu
í sambandi við hana, á hlutlaus-
an hátt, en það verður að bíða
betri tíma.“
ÞáiSur íslenzkra leppa.
„Ekki skal ég leyna' því að ó-
ljóst hugboð hef ég um það, að
fleirum en hinum erlendu mönn-
um sé stundum um að kenna
mistökin og árekstrarnir, því er
til að svara að þá Islendinga.
sem félagið hefur ráðið í ábyrgð-
arstöður, hei'ur það ráðið og
valið siálft, og ber því jafnf á-
byrgð á þeim yfirmönnum sem
hinum erlendu.“
Ef forustumerm þjóðar-
innar ....
Stapafell heldur áfram að
ræða um hina bandarís’Áu at-
vinnurekendur og segir svo:
„Þeir þurfa að finna það og
skilja, að við stöndum þeim ekki
að bakj hvað menntun snertir
og háttvísi. Að í okkar þjóðfé-
lagi ríkir meira lýðræði og félags-
legt öryggi en hjá þeim, sé miðað
við þá reynslu, sem fengizt hefur
í sambýlinu við þá. Hitt verðum
við svo að játa, að mikið hefur
skort á Það, að forystumeim
þjóðarinnar hafi tekið á þessum
ináluni, með viðunan'egrj rögg-
semi. Má fullyrða aú ef ráða-
menn okkar hefðu i uppliafi hald-
ið s'g fast við gerða samninga
og þar livergí Jivikað, þá liefði
sambúðin verið með allt öðrum
hætti cn raun ber v'tni . . .“
„1000 kvarfanir óaf-
qrsidéar enn".
„Þó skal á það bent, að þrátt
fyr;r þá miklu vinnu sem farið
hefur í það að laga kaupskekkj-
urnar, í allt sumar bæði hjá
Hamiltonfélaginu sjá'fu og öðr-
um, erú allt að þvi 1000 kvart-
anir óafgreiddar enn. Og þó hef-
ur Starfsmannaíélagið hvatt
starfsfólkið til að fara ekki með
kvartanir til Hami'.tonfélagsins í
undanfarinn mánuð, þar til séð
verður hvernig tekið verður á
öllum þessum málum, af hinum
nj'ja ráðherra. . . .“
Uppsögn vofir vfir þeim..
„Það fer stundum lítið íyrir
hinum ameríska hraða. Það hef-
ur verið bent á þaÁ að viður-
gernirlgur og aðbúð hjá HanLI-
tonfélaginu, sé Iangt um lakar'
en við liöfum vanizt. Það er engu
líkara en að það hafi verið haf-
inn skipulagður áróður á móti
Starfsm.félaginu, og bendir margt
til þess, t. d. er nú komið svo
að starfsfólk'* þorir ekki að tala
við trúnaðamienn féiagsins, nema
hlaupa með það í felur, af
hræðslu við uppsögn. Er þetta
mest áberandi hjá starfsfólkinu í
matskálunum og meðal öryggis-
varðanna."
Levfum aldrei criendum
félögum stórfram-
kvæmdir hér.
„Við íslendingar erum ekki
slíku vanir, og múnumi heldur
ekki una þéss háttar þvingunar-
aðferðum. Ef ekki reynist unnt
að fá Hamiltonfélagið tfl þess að
breyta um verkstjórnina og allan
aðbúnað, og ef þeir koma ekki
kaupgreiðslunni í sæmilegt lag,
þá verður Starfsmannafé'.agið að
beita öllum þeim 'ráðum cr tU-
tækileg kunna að verða, til að
koma Hamiltonfélaglnu úr landi,
og alþýðusamtökin í landinu
munu finna ráð tll þess, ef á
þarf að halda.
Það sem v.'ð liöfuin lært
af dvöl Hamiltonfélags'ns hér,
og samskiptunum við það,
ætt' að kenna okkui- að leggja
ekki út í slíkt ævintýri í ann-
Listviuasalurinn
Framh. af 12. síðu
ur dagskráin áfram og verður
þá sýnd ikvikmycid, Pacific 231,
byggð á samnefndu sinfónisku
verki eft'r Arthur Honegger.
Er þetta myndræn túlkun á
liljómverkinu, óg þótti svó vel
takast, að liún var ein þeirra
mynda, sem hlutu fyrstu verð-
laun á alþjóðlegu kvikmynda-
samkeppninni í Cannes, 1949.
Hljómverkið er e'.iki langt og
er t'lætlunin að leika það meðan
á kaffihléi stendur, svo fólki
gefist betri samanburður við
kvikmyndina, en að sjálfsögðu
er það einnig le'kið með lienni.
Síðasta atriðið á efnisskránni
er það, að Björn Th. Björnsson
listfræðingur mun sýna skugga-
myndir úr myíidreflinum m'kla
frá Bayeux, en Björn flutti tvö
útvarpserindi um refilinn á síð-
astliðnum vetri og þótti mörg-
um á vanta að sjá mynd'mar
sjálfar.
Að venju er aðgangur að
kynningarkvöldinu ókeypis fyr-
ir meðlimi Listvinasalarins, sem
og öllum sýningum, er hann
gengst fyr'r, en ársgjaldið er
kr. 100,00 fyrir einstakling, kr.
150,00 fyrir hjón.
Sýningin á l'.tprentunum í
Listvinasalnum mun nú aðeina
standa í tvo daga ern og hafa
þegar selzt rúmlega 30 mjTid'r.
Atviniiodeildin
Framh. af 12. síðu.
uppskera af þessari tegund verið
eindæma góð þetta suniar og
mun verða reynt að selja a-
hugamönnum nokkuð af fræi á
komandj vori.
í síðastliðin þrjú ár hafa ver-
ið reyndir nokkrir stofnar af línl
með góðum árangri. Að þessu
sinni hefur Hereules línið sænska
gefið mestan og beztan þráð, auk
þess sem það hefur borið þrosk-
að fræ.
Sú nýbreytni var tekin upp
að sá blöndu af höfrum, vetrar-
rúgi og smára til grænfóðurs 1
byrjun júlímánaðar. Var til-
raunareiturinn sleginn síðast í
september og reyndist uppskeran
um 30 kg. á hektara eða svipað
því sem fæst af höfrum og ert-
um, sáðum síðast í maí. Ætt-
unin er að fá aðra uppskeru a£
þessari grænfóðursblöndu ámiðju.
næsta sumri og þar með tvær
uppskerur af grænfóðri "á einu
ári.
Haldið' hefur verið áfram at-
hugunum á hátt á annað hundr-
að stofnum af erlendum gras-
og' belgjurtategundum og hafa
norðurlandastofnar að öllu jöfnu
reynzt betri en enskir og ame-
rískir. Af vallarfoxgrasi eru t. di
einn finnskur stofn og norsku
stofnarnir Enmo, Bodin og Vágö-
nes' tvimaelalaust beztir.
Að lokum skal tekið fram að
h.afin var söfnun á einstökum
úrvalsjurtum ti.l stofnræktunat
á íslenzkum „grastegundum og
var að þessu sinni lögð á’nerzla
á túnvingulsrækt. Safnað var um
400 einstaklingum víðsvegar af
landinu, bæði liátt til fjalla og
með sjó frarn, og var þe'm kom-
ið fyrir i samanburðarreiti á tit-
-aunastöðinni að Varmá.
að s'iin, að leyfa erlendum £é-
lögum framkvæmdir liér, hvaó
þá stóriðjurekstur.“
Undir grein.'na i Stapafelli rit-»«
ar „Gestur að norðan.“