Þjóðviljinn - 22.10.1953, Blaðsíða 2

Þjóðviljinn - 22.10.1953, Blaðsíða 2
2) ■—- ÞJÓÐVILJINN — Flmmtudagur 22. október 1953 i I dag ei fimmtudagurinn 22. ^ október. 295. dagur ársins. Vegalengdir mældar í Ijósárum Ég vil leitast við að gefa nokkra íiugniynd um stærð vetrarbraut- arinnar og fjarlægðir milli stjarn- anna. Venjuíegar Iengdare ning- ar, svo sexn kílómetrar, hrökkva skammt, er út í þá sálrtia kemur. Svo sem flestum er kunnugt, er lientugt að nota Ijósár sem mælikvarða. þegar rætt er um fjarlægöir millj síjarna. T.d. er Ijósið iítið eitt me ra en eina sekúndu á leiðinni frá tungli t'l jarðar, og er Þá sagt, að vega- íengdin. til tungls'ns sé rúmlega ein ljóssekúnda. Ljós só arinnar er um átta mínútur á leiðinni til jarðar, og er þá sagt, að fjarlægð sólar sé um átta ljósmínútur. Ég hygg að allir geti verij sam- máia um, að það gefi skýra hug mynd um fjar ægð h'nna nálæg- ustu stjarna, þegar ég segi, að Ijós þeirra er um þrjú ár á leið- inni til okkar. En sé horft í vetrarbrautarslæðuna gegnum venjulegan sjónauka, sér maður ine'r en þúsuiid Ijósár út i geiminn. (Uppruni og eðli al- heimsins). Bókmenntagetraun. Það er um kvæðið í gær. í sann- ieika sagt er það lýsing Sigurðar Einarssonar í Hólti á — Halldóri Kiljan Laxness. Hér kemur miklu metnaðarminni vísa: Ljómar sunna á bláum boga, blikar yfir haf og grund, austurtindum yfir logar. Enn er skuggi um morgunstund, austanvert -í dalnum djúpa. Dýrtur" foss i klettaþröng, þar sem staliar stöiium krjúpa, stundu blandinn kveður söng. Nýlega hafa opin- berað trúiofun sína, ungfrú Unnur Ósk arsdóttir, Meistað við Kleppsveg, og Birgir Olgeirsson, Ægissíðu 109. Síðastliðinn sunnudag opinberuðu trúlofun sína ungfrú Ellen Ein- arsdóttir, frá ísafirði, og Ingivi Guðmundsson, húsasmiður, Digra- nesvegi 30 K4pavogi. Félagar! Komið i skrifstofo Sósíalistafélagsins og greið* ið gjöld ykkar. Skrifstofan er opin daglega frá bl. 10-12 f.fa. og 1-7 e.h. lUeknavarðstofan Austurbæjarskól- um Sími 6030. Nasturvarzla er í Ingólfsapóteki. Sími 1330. Á undan — — — Dagskrá Alþingis fimmtudaginn 22. okt. kl, 1.30. Sameinað þing Fyrirspurnir. a. Bifreiðakostnaður ríkisins og opinberra stofnana. b. Húsnæði leigt vai-narliðsmönn- um. c. Ólögiega innfluttar vöruri d. Lánveitingar út á smáljátp.. d. Atvinnubætur o. fl. f. Inðaðarbanki ís'ands. j g. Bátagjáldeyrir. | h. SmáíbúSa’.án. Endurskoðun varnarsamningsihs, þáltill. Bátasmíð innaniands, þáltill.! ' Meðferð ölvaðra manna : og drykkjusjúkra, þáltiil. 18.00r Dönskuk.; II. fi. 18 30 Enskuk.; I. fl, 19.10 þingjfX; 19,30 .Lesin - dag- skrá næstu viku. 20.20 Islenzk tón- list:- Fantásí-sónata fyrir klarinett og píanó eftir Urbancic (Egill Jónsson og höfundurinn leika). 20.40 Vettvangur kvenna. Minnzt níræðisafmælis Ólafíu Jóhanns- dóttur. Frú Sigriður J. Magnús son minnist hennar sem kven- frelsiskonu, frú Lára Sigurbjörns- dóttir se.m bindindisfrömuðar og frú Védís Jónsdóttir sem líknar- systur. — Ennfremur sönglög af plötum. 21.20 Tónleikar: Þýzkir kórsöngvar pl. 21.40 Erinii: Krist- in trú og barnavernd (sérá Árölí- us Níe’.sson). 22.10 Sinfónískir tón leikar: a) Cellókonsert í D dúr eftlr Tartini (Hindemith og Sin- fóníuh’jómsveitin í Berlín leika). b) Sinfónía í Es-dúr (K543) eftir Mozart (Sínfóniuhljómsveit brezka útvarpsins leikur; Bráino V/a’ter stjórnar). 22.50 Dagskrárlok. Bókasafn Lestrarfélags kvenna i Reykjavík er á Grundarstíg 10. Fara bókaútlán þar frám eftir- greinda vikudaga: mánudaga. miðvikudaga og föstudaga kl. 4— 3 og 8—9. Nýir félagar innritiöir alla mánudaga kl. 4—6. Sofnin eru opins Þjóðraln.tasafnlð: kl. 13-18 á sunnu iögum, kl. 13-15 á þriðjúdögum fimmtudögum og laugardögum. Landsbókasafnlð: kl. 10-12, 13-19 20-22 alla virka daga nema laugar daga kl. 10-12 og 13-19. Listasafn Einars Jónssonar: opið frá kl. 13.30 til 15.30 á sunnu- dögum. Náttúrugripasafnið: kl. 13.30-15 á sunnudögum, kl. 14-15 á þriðjudög- am og fimmtudögum. Frá einni mey, er Músa hét Músa hét mær ein ung. Hana dreymdi einliverja nótt, að hún sá Maríu drottningu og meyja- flokk mikinn með henni. Mæriit varð fegin í draumi sínum og þótti fýsilegt að fy.gja iueyja- flokki þeim, er drottningu fyigdi. María spurði hana: Vildir þú með oss fara? Músa þóttist svara í svefnínum: Einskis þætti mér vant, ef ég næji með yður að fara. María sagði: Ef þú viit mér fylgja, þá skaltu niður leggja leika á la og gáleysi. En eftir þrjá t'gu daga mun ég eftir þér koma. Hún vaknali og sneri aðferð sinni, sem fyrir var mælt. Frændur hennar fundu það að hún skipti siðum sínum; þeir spurðu hvað til héldi; hún sagði draum sinn, og eftir fimm daga og tuttugu tók hún riðusótt mikla, og hafíi hún það mein fimm daga. I»á sýndist lienni María með meyjaflokki m'klum 'koma móti sér, sem henni var heitið i drauminum. Þeirri sýn varð hún harðla fegin og andað- ist litlu síðar og fór með þe'm flokki, er henni var fyrir heitið. (Leit ég suður til landa). -------á eftir Satimanámskeið Kvenfélags Kópavogshrepps eru nú að liefjast. Enn geta nokkrar konur komizt að. — Upp ýsingar í síma 80481. „Maður um fertugt óskar að kynnast stúlku á aldrinum 35-40 ára til að skemmta sér með um helgar“. Þetta er upphaí aug ýs- ingar i Mogganum i gær. Væntanlega munu margar gefa sig fram, en þær skulu bara ekki ganga upp í þeirri dul að hér.. verði um neina nánari kynn- ingarstarfsemi að ræða. Til dæmis gerir maðurinn ekki ráð fyrir því að hitta skemmtikonu sína á miðvikudögum né fimmtudögum. Þéssi,. .athugasemd er einungis sett fram til að vekja athygli lyst- háfenda á staðreyndum. Krossgáta' nr. 208 Lárétt: 1 dráttarbátur 4 kyrrð 5 sigla 7 títt 9 til sauma 10 elsk- ar 11 samneyti 13 forsetn. 15 ryk 16 fita. Lóðrétt: 1 eldsneyti 2 op 3 ending 4 detta 6 fljótin 7 æst 8 hald 12 skst. 14 flugfél. 15 tveir eins. Lausn á nr. 207 Lárétt: 1 England 7 lá 8 ólar 9 frú 11 aga 12 tó 14 ag 15 vina 17 bv. 18 efi 20 kvartar. Lóðrétt: 1' elfa 2 nár 3 ló 4 ala 5 naga 6 draga 10 úti 13 ónei 15 vvv 16 AFN 17 bk 19 ia. »Trá hóíninní Eimskip: Brúarfoss kom til Rvíkur í fyrra- dag frá Rotterdam. Dettifoss er í Rvik. Goðafoss fór frá Ham- borg í fyrradag áleiðis til Rotter- dam, Antverpen og HHl. Gullfoss kom til Kaupmannahafnar 18. þm. frá Leith. Lagarfoss fer frá N.Y. í dag áleiðis til Rvikur. Reykja- foss kom til Rvikur í fyrradag frá Siglufirði. Selfoss fór frá Rotter- dam í gær áleiðis til Gautaborg- ar, Betgen og Rvíkur. Trö'lafosa fór frá Rvík 18. þm. áleiðis til N.Y. Drangajöku’) fór frá Ham- borg 19. þm. áleiðis til Rviíiur. Skipaútgerð rfkislns. Hekla fer frá Reykjavík um há- degi í dag austur um land í hring- ferð. Esja er í Reykjavík. Skjald- breið er á leið til Reykjavikur að vestan og norðan. Þyrill verður væntanlega í Laugarnesi í dag. Skáftfeilingur fer frá Reykjavík á morgun til Vestmannaeyja. KRON-búðin er á Kársnesi. Sú villa slæddist inn í viðtalið í blaðinu i gær við Gest Guðmunds- gon deildarstjóra KRON-búðarinn- ar í Kópavogshreppi, að sagt var að búðin væri á Digraneshálsi. Þetta er ekki rétt. Eins og beir vita sem kunnugir eru er búðin á Kársnesi og auk þess verður starfssvæði henr.ar ekki talið tií úthverfa ReykjavikUr, þar sem Kópavqgshreppur er sjálfstætt hreppsfélag. GENGISSKRÁNING (Sölugengi): .1 bandarískur dollar kr. 16,32 1 kanadtiskur dollar kr. 16.55 L enskt pund kr. 45,70 100 tékkneslcar krónur kr. 226,67 L00 danskar kr. kr. 236,30 L00 norskar kr. kr. 228,50 L00 sænskar kr. kr. 315,50 100 finsk mörk kr. 7,09 '00 belgiskir fra.nkar kr. 32,67 .000 franskir frankar kr. 46,63 100 svissn. frankar kr. 373,70 100 þýzk mörk. kr. 389.00 L00 gyllini kr. 429,90 1000 lírur kr. 26,12 • tTBKEIHin • ÞJÓÐVXLJANN Ritsafn ións Trausfa Békaúfgáfa Guðjóns 6. Sími 4169. Konan, sem að ö’lum líkindum er drottn- Og nú tálár' hann um sjálfan sig, ^og um ing, fær nú hans hágöfgi pergamentstranga ferðir sínar til' Spánai', Italíu, Niður’.anda, í hpndur., Hapn flettir honum sundur. og Engiands. og Afríku — en allar þessar , faþnuP*»; hpf.ta eg mik'.una, ræsk:, ferðir voru farnai^ ^uði ,til. dýrðaj^ pg mgum. vegna hamingju þegnanna. Að lokum segir hann að hann sé órðinn ! "L>víriíést~feUúr Filippus kóngur á kné cg gamall og hrumur og þreyttur og vilji fá spyr auðmjúklegast hvort hann eigi :-ð ■syni sjnum kórónu Spánar í hendur. Hann, ,,taka við kórónunni, - og keisarinn hvís.ar grípuf, höndurn • fyrir , a.ugvy?,.. -.-i . og ni.ir ■';■ að. honirm, a.ð hann pkuH.vræða; við tignar-. gráta. mennina um þetta mál. Fimmtudagur 22. október 1953 ÞJÓÐVILJINN — (3 Félag um menningartengsl íslands og alþýðulýð- . vsldisins Kína var stoínað á fundi í Samkomusaln- um Laugavegi 162 í fyrrakvöld. Hiaut félagið nafnið Kínversk-íslenzka menning- . arfélagið. Formaður félagsins var kjörinn Jakob Benediktsson magister, varaformaður Jóhannes úr Kötlum, og aðrir í stjórn og varastjórn: Nanna Ólafs- dóttir, ísieifur Högnason, Sigurður- Guðmundsson, Skúli Þórðarson og Zóphónías Jónsson. Jakob Benediktsson og Sig- urður Guðmundsson slkýrðu frá tildrögunum að stofnun félags- ins og ræddu nokkuð veritefni þess. Jóhannes úr Kötlum las upp Ijóð úr Kínaför. Samþykkt voru lög fyrir félagið. Að lokum var sýnd kv'kmyndin „Kína frjálst“. í ávarpsorðum mælti Ja.kob Betiediktsson m.a. á þessa leið; Við íslendingar erum næsta fáfróðir um Kína hið nýja, enda ekki að, furða þar sem æðstu yfirvöld þessa lands, Alþingi og ríkisstórn, hafa ei’.iki einu sinni uppgötvað að þetta mikla ríki sé t;l, enda þótt innan landa- mæra þess búi allt að því fjórð- ungur allra íbúa veraldar, sem eru önnum kafnir að byggja upp nýtt þjóðskipulag og þegar komnir það vel á veg að sýnt er að hér er orðið til nýtt stórveldi seni mun hafa úrslita- áhrif á gang heimsmála fyrr en varir. En þetta ríki hafa íslenzi.c stjórinarvöld ekk: látið svo lítið að viðurkenm, hverð þá að taka upp við það stiórn- málasamband, og það enda þótt hin Norðurlöndin hafi gert það fyrir löngu. Það er því eng:n furða að sú fræðsla sem borin er í borð nm Kína í íslenzkum borgara- blöðum og útvarpi sé með nokk- uð sérstökum bætti. Venjulega er hún tínd upp úr áróðurs- greinum erlendra auðvalds- blaða, án ncikkurrar viðleitni til að meta lieimildag'ldi þeirra fregna sem þannig eru fluttar lesendum. Enda er tilgangurinn auðsær: allt miðar að því að afflytja stjórnskipulag hins nýja Kínaveldis með öli.um til- tækum ráðum, en forð;i3t nlut- læga fræðslu um þá stórv'öburði sem þarna em að gerast. Þetta ástand er með öllu ó- viðunandi og ósæmandi þjóð Sem vill telja sig menningarþjóð og leitas-t við að afla sér réttrar vitneskju um þær þjóðir sem þennan hnött byggja. Það er því ekki vonmn fyrr að reynt sé að stofna til félagsskapar sem beiti sér fyrir því að eíia ménn- ingartengsl og 'kynningu milli Isiands -og Kína. Einhver kynni hú að segja áð Kínvéfjár' séu svo langt í burtu, menn ng þe!rra okkur svo fjarskyld, að. ástæðulaust sé fyrir ok ku r að hafa nö'.ikrar -áhyggjur af því 'sem þar. sé að gerast. En þassi t’llit sé tekið til allra þjóða hvað þá til stærsta þjóðiikis í heimi. Jafavel fyrr á öidum, meðan ólíku torgengara var á milli landa, hafa áhrif Kína- veldis, bein og óbeln, ver’ð gíf- urleg, eikki aðeins um alla Asíu, heldur og í öðrum heimsálfum Og þegar hinu nýja lýðveldi Kínverja vex fiskur um hrygg þarf eng’nn að ætla að áhrif þess muni ekki verða þeim mun dýpri sem nú eru komin önnur vinna sér þann sess meðal þjóða veraldar sem henni ber. Meðan aðrar þjóð'r heims láta sér ékki skiljast þá þróun sem orðið hefur í Kína, meðan þær stefna að því leynt og ljóst áð snúa hjóli sögunnar aftur á bak; er mikil hætta fólg'n í afstöðu þeirra til Kína, ;— hætta fyrir friðinn í heiminum, hætta sem ógnar öllu mannkyni með tor- tímingu, og þá ekki sízt okkur Islendingum. Okkur er sjái fsagí öllum ljóst nú orðið að við eigum allt okkar líf, al-la okkar tilveru sem þjóðar undir þvi a o friðurinci í heiminum hald'st. Þess vegna megum viö c-kki láta neitt undir höfuð leggj- ast sem getur stuðlað að aukn- um skilningi á öðrum þjóðum, auknum kynnum ól'.kra sjónar- m’ða, ólíkra félagshátta. Ailt slíkt er starf í þágu friðar í heiminum. Hver einstal:ur get- Eins og Þjóðviljinn gat um á sínum tíma, varð að hætta sýning- um á gamanlelknum „Einka’ifi“ í Þjóðleikhúsinu, vegna veik- inila eins aðalleikandans, Ingu Þórðardóttur. Nú er Inga cftur iekin til starfa þar sem frá var horfið, og á laugardaginn kemur verður sýning á þessu inndeiUla leikritf. Á myndinni sjást þau Inga Þórðardóttir og’ Einar Pálsson. Mðmþim§ið krmfðist rndur* er 'sett semí fyráðísMr§ðu- á „Fimmtánda Iðnþing Islendinga skorar á háttv'rt Alþingi og ríkisstjórn að tal'.ia til endurskoðunar lög nr. 30, 27. júní 1941 um fjarskipti, er sett voru sem bráðabirgðalög vegaa þáverandi hemaðarástands. Jakob Benediktsson opnar kínverska sýningu er hér var haldin í janúar s.l. vandaihá3 maluikýnsins erú':orð- in svo".vIðtæk að engin iausn þeirra' er hugsanleg neina áð viðhorf í heimsmálum og straumur sögimnar fellur með me'ri hraða. Rétt er það að kínversk menn- ing er næsta fjarsfiyld og óiík íslenzkri, en af því leiðir ekki að ókkur sé gagnslaust að kynn- ast heani. íslenzk menniiig hef- ur ævínlega rlsið hæst þegar henn': tókst að jveita viðtöku og færa sér 1 nýt menningar- strauma sem víðast að, og ekki aðeins frá þeim þjóðum sem okkur eru nálægastar. Kínvcrs’; menning er svo gömul að hjá henni er mennáag Norður- Evrópuþjóða enn á bemsku- skelði. Þegar Islendingar voru að byrja að draga t'l stafs, áttu Kínverjar að baki sér 2000 ára bókmenntasögu. Má -hver trúa því sem vill að slí'.iur stofn geti ekki enn skotið lífvænlegum sprotum, að þar séu ekki verð- mæti sem við íslendingar, engu síður. on aðrar vestrænar þjóð- iv, getum haft gagn af að kynn- ast. Þótt ekki vær annað, gætu 'au’rin kjmni af menningu Kín- verja gert okkur 1 jósara hvers konar þjóð það er sem nú hef- ttr brötlá áf sér hlekki erlendr- ar og innlendrar kúgunar, og j tekur sjáif að skipa míjíliun sín- um innanlands og utan, og á- j » ur að vísu ekki lagt mikið af mörkum, en ef einstaklingarn- ir eru nógu margir, geta þe'r orðið það afl sem ei’.iltert vald í veröldu getur bugað, afl lífs- ins á jörðunni. Læri hjálp í við- lögum „Fimmtánda Iðnþing |slehd- inga feiur Landssambandsstjórn- innj að hlutast til um, að hjáip í ' viðlögum verði kennd öllum iðnnemum áður en þeir ljúka burtfararprófi úr iðnskóla og sveinsprófi“. Dökkgrár hattur var tekinn á Miðgarði um hádegj í gær. Skilist þangað Lög þessi brjóta að ýmsu í bága við ri.tjandi iðnlöggjöf, og hefur verið beitt á þar.u hátt, að þau skerða óhóflega atvinnu- réttindi útvarpsv'rkjastéttarinn ar. Lög þessi hindra einn'g eðli- lega þróun í fjarslíiptamálum þjóðarinnar. Iðnþingið be'nir ennfremur þeim tilmælum t'.l háttvirts Alþingis og ríkisstjórn Kröfur ar, að hafa samvlnnu v'ð iðnað- arsamtökin um betri skipan þessara mála.“ [ aftur. Miðgarður. BipiSlgSIilS Framhald af 12. síðu. síðasta Alþingi samþykkti að heimila rikisstjórninni að taka og enduriána Iðnaöarbanka ís- lands h.f “. 2. „Fimmtánda iðnþing Islend- inga samþykk'r að skora á fé- lög og einstaklinga inna.n Landssambands iðnaðarmanna! að tryggja það að umboð sé fyrir heridi á aðalfundum Iðii- aðarbanka-íslands h.f., t’l dæm- ,is meö umboði, sem gi’dir frá ari tii árs nema eigandi hluta- íjár sé sjálfur staddur á að- a’fundum bankans, encia séu umboð alltaf endurkræf, Fimmtánda Iðnbing íslend- inga samþvkkir að fela stjÁrn Landssambands iðnaðarmanna að hhitast til ;.um, að ’flutt. verði á Alþ'rigi þv-í er, nú-'sitiir.. írumt ’ varp.ti' ílága um hækkun á fr-am- ’agi; i^kisc'jóðs til Iðniánasj,ó<5s,, -*—* « ♦ » «—*—»-♦- Norræna félagið Auk þess sem Þjóðviljinn sagði frá, í gær af aðalfundi Nori’æna félagsins má geta þess um félagsstarfii), að fyrir milli- göngu félagsins fá 13 íslend- ingar skó'avist í lýðháskólum og húsmæðraskólum á Norður- löndum, eru flestir, eða 7, í Svi- þjóð. Tveir Svíar njóta sömu kjara hér í vetur. Á árinu var skipuð nefnd til ,að endurskoða kennslubækur Noriurianda '.£ gögu og eiga sæti í henni af Is- laads hálfu Sveinbjörn Sigur- jónsson ke.nnari, Þorkell Jó- hannesson prófessor og Þór- hallur Vi'mundarson magister. — Síðasta A'þingi hækkaöi framlag rikissjóðs til Norræna félagsins úr kr. 5 þús. í 15 þús. Lík IvegKja flug- manna fundin Tvö lík þeirra br. ídarísku flugmanna er fórust með flota- flugvélinni sl. svnnudag. hér við sufiúrströndina hafa fund'zt. Anriað fámrr leitahnokkur í fjör- unni við Þjórsáróeá, hitt,líkið , fahn. báridarískt hershlp e.r leitr að hefur meðfram'strendiimþ

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.