Þjóðviljinn - 22.10.1953, Blaðsíða 7

- Fintmtiidíigur-22. olrtðber 1953"ÞJÓÐVILJINN — (7
. í>ar sem tekið er að draga
úr íerðasögufargani því, er slig-
fiðið hefur lei&endur í landi óru
undanfarið, þykir oss þörf
gjörast brýnni en undan verði
vikizt, að bætt verði- hér úr
að nokkru.
Vil ég nú segja frá því, er
Vegna fyrirsagnar
Kristjáns frá Djúpa-
læk þarf ekki að taka
það fram að þetta er
grein úr lifi alþýðunn-
ar, en tækifærið skai
notað til að minna alla
vini- þess þáttar á að
þeir bera ábyrgð á lífi
hans og þroska. Send-
ið honum greinar um
sjálfvalið efni úr ævi
ykkar og baráttu, það
sem einum virðist
hvérsdagslegt er öðr-
um ævintýri.
Kristján frá Djúpa-
læk er löngu þjóð-
kunnur af kvæðumsín-
um. Hér segir hann
ferðasögu og starfs-
söguþátt, og kemur
síðari hluti hennar í
blaðinu á morgun.
Meining okkar var að gista á
Ferstiklu og verða svö samflota
vörubílunum, er fara áttu úr
R.vík að morgni, öllum veg-
um kunnugir. En svo' stóð á
þar,- að eigendaskipti höfðu orð-
ið á gistihúsinu og var það
eigi starfrækt nm nokkra daga,
vegna breytinga, gátum við þvi
ekki fengið þar gisting, en kaffi
fengum við gott hjá Búa bónda.
Ákváðum við því að halda að
Svignaskarði, er merkt var ’á
korti okkar sem gististaður.
Var nú komið lágnætti en veð-
ur hvasst norðan með krapa-
éljum, sóttist þó ferðin allvel
og náðum við staðnum, en hér
verð ég að gera púnkt í frá-
sögn mína. — Ferðinni varð að
halda áfram. Bað ég fyrir staðn-
bílamir, var nú leysing og ár
léttar í ■ spóri, var talið óráð';
ad’ feggja. á Svinadal með: :■
þungaflutning, vegna snjóa, og
. því farið út fyrir, þ. e. Fells-
strandarvégur, én hann er
fremur ógreiður og ár og Iækir
óbrúaðir, en við, sem komum
úr „menningunni“ óvanir
keyrslu í straumvatni. Þótti
jeppanum þetta undarlegir veg-
ir og svelgdist honum á, með
köflum.
Fallegt er þarna víða, sér
út yfir Breiðafjörð allt. til
jökuls, og hlýlegar þrekkrur
móti sól-. Þó undarlegt sé stend-
xir þar, undir fagurri hlíðinni,
kvénnaskóli, Staðarfell, munu
þvi draumar ungra manna fara
hér að húsi um .vetur, og þeir
Kristján frá Djúpalæk:
Frá
við tveir Hvergerðingar réð-
umst til jarðborunarstarfa í ,
landi Tinda á Skarðsströnd,
vórið ’52.
Það er, sem kunnugt mun,
hlutafélag í Reykjavík, sem hef-
ur keypt rétt til brúnkola-
vinnslu í áðurnefndum stað.
Forstjórí .þessa fyrirtækis, Har-
aldur Guðmundsson, starfsmað-
ur í Búnaðarhankanum, svart-
brýnn sómamaður, réði okkur
fil-.að bora þarria nokkrar hol-
■ur oní iður jarðar og vita hvað
hún Jcynni að fela í skauti sínu.
(Félagi minn, og borstjóri, heitir
Guðmundur Ólafsson, ér sá eig-
andi jeppa, og er það hin ágæt-
asta eign, sem til er í veröld-
inni, einkum fyrir þá, sem
kunna með uð fára, enda átti
jeppinn eftir að vera ' okkar
bjargvættur og heillafar. Þó er
annað það-til undir sólu, sem
ennþá ér : meir urh vert, en
það \ er kona, og háð sömu
, skilyrðum, og þar scm við
áttum sinn hvora, settumst
við öll í þennan ieppa, hinn
Í4. dag maí '52 og hófitm
ferð okkar tíl R.víkur.
Það skal strax fram te^ið,
að tvennt verður að verti ó-
skráð í frásögn þessari. Annað
’ér káup okkar þann .tíma, er
við unnúm þar vestra, (vegna
■óhjákvæmilegra skattsvika).
Hitt. áranguririn af fannsókrium
okkar á jarðlögunum, en það er
iðnleyndarmál hluthafa. Má þó
segja að hvorttveggja var vel
ttnandi við.
Hratt má iara yfir dvöl okk-
ar í höfuðstaðnum, við hlóð-
um þar.tvo bíla, er komið höfðu
að vestan til að sækja farang-
ur okkar, settum við borvél og
tilheyrandi. á spilt.rukk mik-
inn en búslóð okkar á hinn.
Góð ráð, vinnubækur, og heilla-
óskir, ásamt h^jú^^lltum um,
ýígðu ■“*B*"‘“ J —1---- '■
séttum
um á minn hátt, var nú nótt
dimm og fjúk kalt og kom sér
vel brunnvatnið, og sungum
við hetjusöngva til hressingar
okkur. Allt var og. lokað á
Hreðavatnssvæði svo sriemma
vors, en þar sem ekkert ókkar
þekkti Bröttubrekku, þótti ó-
ráðlegt að leggja á hana í
slíku útliti og renndum við því
í Fornahvamm, var þá tekið að
birta af degi. Þar stóð hús op-
ið og vöktum við þjónustur
og fengum hinn bezta beina
og rúm góð.
Geta vil ég þess, er við skyld-
um gera upp næturgreiðann að
morgni, að þá dró þjónustan
vandræðasvip í augu sér, er
hún hafði átt fólginn að baki
þeirra, ástæðan var, að ég
vildi greiða með tékkávísun.
Kvað hún gistihúsið liafa orð-
ið fyrir ýmsum skakkaföllum
vegna þeirra, því oft reyndust
þetta hrein svikaplögg. Er illt
.til þess ’að vita að vesælir
menn skuli eyðileggja svo þenn-
an, handhæga möguleika feroa-
manna til greiðslu. En þegar-
ég sagði henni að við vær uri
úf Ijtv6™?61'®* birti á ný i
blámg augans, því að vitað er
að svik verða eigi fundin í
vorum munni undir Kömbum.
Um hádegi þann 16. lögðum
við uþp frá Fornahvammi, var
jörð grá og gnúin veðrum milli
fannafláka, en þítt í lofti, sótt-
ist ferð vel og kenndi eigi
þreytu í farskjóta, þó í fang-
ið sé Brattabrekka. Þar á há-
heiði verða vatnaskil, og á það
í stundarbrasi . við sjálft sig,
hvort halda skal suður af, á vit
Norðurár, til svölunar laxa-
tálknum, eða vestur af gegnum
Sökkálfsda’j. En , við,. .tókum
hann . undir hjól og sást til
bæja fyrr en varði. —
Heldur þóttu. mér grákollótt
höfuðþól fofnsagna þar í döl-
en þau hafði -ég ungur
/íufí miiiillar snilldar
skráðu, munu
ann, pg . hófum för í vestur-
■'vcgi .undir-kvöld þann 15. ■fnaí.
þó býli þar í -iremstu röð veru-
leikans 1 dag. —
Næsti áfangastaður var Búð-
ardalur, þar vildum við nú bíða
vörubílanna er við höfðum
ekið svo rösklega framúr nótt-
ina áður, en. hér fór sem fyrr.,
Gistihús hafði e:gi enn verið
opnað þar á staðnum og stóð-
um við 1 dyrum kaúpfélagsins
líkt og vegalaus börn og dróg-
um að okkur hinn fjölþætta
ilm, sem einkennir lítil kaup-
félög og er þægilegur vottar
allsnægta. Við tjáðum af-
greiðslumanni vandræði okkar
og var hann hinn alþýðlegasti.
Allir sem þar vóru í erindum
.sínum minntu mig á fólkið
mitt heima við Bakkafjörð
austur, ósköp er það náttúrlegt
fólk. Að sjá kaupanda heilsa
afgreiðslumanni með kossi yf-
ir búðarborð er undirstrikun
þess fullkomna samræmis, sem
ríkia skal milli þessara aðila,
og tákn hjartalags, sem rekið
hefur verið í útlegð sunnan
heiða. Afgreiðs’umaður visaði
okkur til kaupfélagsstjórans,
sem þá var Jónas Benónýsson,
og reýndist það okkur ekki . í
kot vísað. Er skemmst frásagn-
ar, að þau hjón tóku okkur
sem kærkomnum vinum og
öðlaðist óg á heimili þeirra aft-
ur það traust, sem ég hefi ætíð
til mannanna borið, en béðið
hafðj hnekki um sinn.. Dvö'd-
um víð þar til kvelds og út'ri-g-
aði Jónas okkur gistingu' á stór-
býlinu Ásgarðí, sem stendur
þar nokkru irinar við íjarðar-
botninn, vegamót Svínadals og
Fellsstrandar. Að Ásgarði er
s.tórhý^i gamalt og eigi hlýtt,
en vai-' bætt ókkur upp af alúð
JensJiBjarnasonar, sem þar býr
ásamt-bróður sínum Ásgeiri al-
þingismanni. Eigi varð mér þó
svefnsamt þá nótt, -svipir for-
tíðar verkn sterkt á slíkum stað,
* og þeir, sem ekki hafa dregið
giýju efnishyggjunnar fyrir
augun. .og. troðið sinu vantrúpr
í eyru sér, verða margs að
vísari, þegar nóttin ta'.ar við
- sjálfa sig: ísgömlu húsi.
Morguninn eftir komu vöru-
sjálfir jáfnVel á stundúm, enda
myndi eigi amalegt framhalds-
nám ungra kvenna á breið-
firzku höfuðbóli:
Svo verða 'hreppaskil á
Klofningi. Þ.að er sennilega
bezti sjónarhóll í Dölum —
blasir nú við til viðbótar inn-
fjörðurinn allur með sínum
yndisfullu eyjum, svo Barða-
strönd’öll og fyrirheitna landið
okkar, Skarðsströndín. Hafi
jeppanum þótt óg-.att yfirferðar
áður, versnaði nú, því krappar
ár hentu isér niður snarbratta
kletta og i-úddust gegnum veg-
inn t:l sjáVar og stönzuðum
við alveg : við Krossá.
Þar á þakka hennar stendur
bærinn Kross. Hér bjó um
tíma stolt þessarar.áveitar og
yndisgjafi, Is.lands, Stefán frá
Hvitadal og.var það ekki hann,
,sem byggði hvíta húsið sem
■stendur hérr.a á, hólnum við
hl-ið okkar, og svaf hann ekki '
véikur maðurí fjárhúsinuþarna
meðan á byggingu stóð? Við
höfðum áður keyrt framhjá
Ballará og þar bjó hann lika
um sinn. Töfrar söngva hans
eru famir að virka á hugann —
„það er ekki þörf að k.yarta,
þegar blessuð sólin skín“.
Nei, það er ekki þörf að
kvart-a þó Krossá ygldi s:g.
Guðmundur bóndi á Krossi
kom og bauð okkur í bæinn, og
hér fundum vð forsmekk þeirr-
ar eðlislægu og glöðu gestrisni,
sem verið hefur aðal Islend-
inga og við fengum að kynnast
í stórum stíl þetta sumar. Og
þetta hefur orðið mér ljóst:
Gestrisni er okkur meðfædd og
erfð frá fyrnsku, en þjóðveg-
imir eru að drepa hana, hin
svokallaða „menning“ nútím-
ans, tæknin, samgöngurnar,
þægindin, er að drepa í okkur
kynfylgju okkar, menningu
hjartans. Hér er illa á málum
haldið, það sem á saman er
sundurskilið. Nú eru þó fyrst
að eygjast möguleikar til jafn-
vaxtar efnis og andá. Því að
gleypa hið nýia hrátt og fleygja
hinu á hauga? Fjandinn eigi
þær framfarir, sem mola undir
sig eiginleika fólksins, brjóst-
gæðin og einlægnina. Og nú er
þjóðvegur kominn á Skarðs-
strönd. Skyldi hann setja sauð-
arhausa þéttbýlislýðsins á þetta
mennska fólk útkjálkanna?
Þetta var útúrdúr. Við vor-
um að drekka lútsterkt pönnu-
kökukaffi hjá íjölskyldunni á
Krossi og raula vísu fyrirrenn-
ara hennar, um þarfleysi þess
að kvarta. Við skulum njóta
þess, loft eru að þána. og svart-
b.akurinn hugsar til hreiður-
gerðar úti í eyjum — og bráð-
um kemur trukkurinn og dreg-
ur okkur yfir Krossá.
Það gekk ágætlega og næsti
farartálmi var Búðardalsá. Hún
valt þar fram djúp og re:ð og
urðum við að selflytja fólk og
farangur yfir hana á trukkn-
um og var þá komið á aðfanga-
stað. Þarna á melbarði stóð
skúrinn, sem skyldi vera sum-
arhús okkar, Umhverfið var
grátt og hvass stormur á, ygla á
Breiðafirði og dimmt að sjá
til Skorar.
(Framhaíd í Tiæsta blaði).
s~
4:4 í knattspyrnukeppni Eng-
lands og meginlands Evrópu
England jaínaði á síðustu mínútu
Fyrir heppni fremur en VEröleika gefea entk'r knatt-
spymumenn afram stært sig af Iþví aö landsliö þeirra
hefur aldrei tapaö á heimavelli.
Leiknum í gær á Wembley-
vellinum í London milli Eng-
lendinga og úryalsliðs af még-
inlandi Evrópu lauk með jafn-
tefli, fjórum mörkum gegn
fjórum. .,
Þegar ein nvnúta var cftir
af 'e'ktimanum hafði megin-
landsliðið. sett fjögur mörk cn
Engiendingar: þrjú. En á þess-
ari mínútu tókst Engiending-
um að jafna úr vitaspyrnu. I
hálfleik stóðu leikar þaitnig að
megihlaridsliðið hafði sett þrjú
mörk en c'Epglendingar tvö.
' K '■' ■ ’ '.-'v/
Mistókst 'vlá ntarkið
Lét knattsþymufréttaritari
brezka útvarpsins svo um niælt
að það hefði verið óheppni að
lcenna að meginlandsliðið vann.
ekki leikinn. Það liafði yfir-
burði á miðjum velli og sýndi
betri knattmeðferð en Eng-
lendingar en missti af hverju
tækifærinu eftir anna'ð við
markið.
Áhorfmdur að leiknum voru
um 100.000.
Jórdart
Framhald af t. s'.ðu.
4 hin Araharkin að pHa hr-
li'ð til að hjá-p’a Jórdan °f í
odda skerst milli þess og Isra-
el. .-t,'- , • .■;■ :; >’