Þjóðviljinn - 22.10.1953, Blaðsíða 7

Þjóðviljinn - 22.10.1953, Blaðsíða 7
- Fintmtiidíigur-22. olrtðber 1953"ÞJÓÐVILJINN — (7 . í>ar sem tekið er að draga úr íerðasögufargani því, er slig- fiðið hefur lei&endur í landi óru undanfarið, þykir oss þörf gjörast brýnni en undan verði vikizt, að bætt verði- hér úr að nokkru. Vil ég nú segja frá því, er Vegna fyrirsagnar Kristjáns frá Djúpa- læk þarf ekki að taka það fram að þetta er grein úr lifi alþýðunn- ar, en tækifærið skai notað til að minna alla vini- þess þáttar á að þeir bera ábyrgð á lífi hans og þroska. Send- ið honum greinar um sjálfvalið efni úr ævi ykkar og baráttu, það sem einum virðist hvérsdagslegt er öðr- um ævintýri. Kristján frá Djúpa- læk er löngu þjóð- kunnur af kvæðumsín- um. Hér segir hann ferðasögu og starfs- söguþátt, og kemur síðari hluti hennar í blaðinu á morgun. Meining okkar var að gista á Ferstiklu og verða svö samflota vörubílunum, er fara áttu úr R.vík að morgni, öllum veg- um kunnugir. En svo' stóð á þar,- að eigendaskipti höfðu orð- ið á gistihúsinu og var það eigi starfrækt nm nokkra daga, vegna breytinga, gátum við þvi ekki fengið þar gisting, en kaffi fengum við gott hjá Búa bónda. Ákváðum við því að halda að Svignaskarði, er merkt var ’á korti okkar sem gististaður. Var nú komið lágnætti en veð- ur hvasst norðan með krapa- éljum, sóttist þó ferðin allvel og náðum við staðnum, en hér verð ég að gera púnkt í frá- sögn mína. — Ferðinni varð að halda áfram. Bað ég fyrir staðn- bílamir, var nú leysing og ár léttar í ■ spóri, var talið óráð'; ad’ feggja. á Svinadal með: :■ þungaflutning, vegna snjóa, og . því farið út fyrir, þ. e. Fells- strandarvégur, én hann er fremur ógreiður og ár og Iækir óbrúaðir, en við, sem komum úr „menningunni“ óvanir keyrslu í straumvatni. Þótti jeppanum þetta undarlegir veg- ir og svelgdist honum á, með köflum. Fallegt er þarna víða, sér út yfir Breiðafjörð allt. til jökuls, og hlýlegar þrekkrur móti sól-. Þó undarlegt sé stend- xir þar, undir fagurri hlíðinni, kvénnaskóli, Staðarfell, munu þvi draumar ungra manna fara hér að húsi um .vetur, og þeir Kristján frá Djúpalæk: Frá við tveir Hvergerðingar réð- umst til jarðborunarstarfa í , landi Tinda á Skarðsströnd, vórið ’52. Það er, sem kunnugt mun, hlutafélag í Reykjavík, sem hef- ur keypt rétt til brúnkola- vinnslu í áðurnefndum stað. Forstjórí .þessa fyrirtækis, Har- aldur Guðmundsson, starfsmað- ur í Búnaðarhankanum, svart- brýnn sómamaður, réði okkur fil-.að bora þarria nokkrar hol- ■ur oní iður jarðar og vita hvað hún Jcynni að fela í skauti sínu. (Félagi minn, og borstjóri, heitir Guðmundur Ólafsson, ér sá eig- andi jeppa, og er það hin ágæt- asta eign, sem til er í veröld- inni, einkum fyrir þá, sem kunna með uð fára, enda átti jeppinn eftir að vera ' okkar bjargvættur og heillafar. Þó er annað það-til undir sólu, sem ennþá ér : meir urh vert, en það \ er kona, og háð sömu , skilyrðum, og þar scm við áttum sinn hvora, settumst við öll í þennan ieppa, hinn Í4. dag maí '52 og hófitm ferð okkar tíl R.víkur. Það skal strax fram te^ið, að tvennt verður að verti ó- skráð í frásögn þessari. Annað ’ér káup okkar þann .tíma, er við unnúm þar vestra, (vegna ■óhjákvæmilegra skattsvika). Hitt. áranguririn af fannsókrium okkar á jarðlögunum, en það er iðnleyndarmál hluthafa. Má þó segja að hvorttveggja var vel ttnandi við. Hratt má iara yfir dvöl okk- ar í höfuðstaðnum, við hlóð- um þar.tvo bíla, er komið höfðu að vestan til að sækja farang- ur okkar, settum við borvél og tilheyrandi. á spilt.rukk mik- inn en búslóð okkar á hinn. Góð ráð, vinnubækur, og heilla- óskir, ásamt h^jú^^lltum um, ýígðu ■“*B*"‘“ J —1---- '■ séttum um á minn hátt, var nú nótt dimm og fjúk kalt og kom sér vel brunnvatnið, og sungum við hetjusöngva til hressingar okkur. Allt var og. lokað á Hreðavatnssvæði svo sriemma vors, en þar sem ekkert ókkar þekkti Bröttubrekku, þótti ó- ráðlegt að leggja á hana í slíku útliti og renndum við því í Fornahvamm, var þá tekið að birta af degi. Þar stóð hús op- ið og vöktum við þjónustur og fengum hinn bezta beina og rúm góð. Geta vil ég þess, er við skyld- um gera upp næturgreiðann að morgni, að þá dró þjónustan vandræðasvip í augu sér, er hún hafði átt fólginn að baki þeirra, ástæðan var, að ég vildi greiða með tékkávísun. Kvað hún gistihúsið liafa orð- ið fyrir ýmsum skakkaföllum vegna þeirra, því oft reyndust þetta hrein svikaplögg. Er illt .til þess ’að vita að vesælir menn skuli eyðileggja svo þenn- an, handhæga möguleika feroa- manna til greiðslu. En þegar- ég sagði henni að við vær uri úf Ijtv6™?61'®* birti á ný i blámg augans, því að vitað er að svik verða eigi fundin í vorum munni undir Kömbum. Um hádegi þann 16. lögðum við uþp frá Fornahvammi, var jörð grá og gnúin veðrum milli fannafláka, en þítt í lofti, sótt- ist ferð vel og kenndi eigi þreytu í farskjóta, þó í fang- ið sé Brattabrekka. Þar á há- heiði verða vatnaskil, og á það í stundarbrasi . við sjálft sig, hvort halda skal suður af, á vit Norðurár, til svölunar laxa- tálknum, eða vestur af gegnum Sökkálfsda’j. En , við,. .tókum hann . undir hjól og sást til bæja fyrr en varði. — Heldur þóttu. mér grákollótt höfuðþól fofnsagna þar í döl- en þau hafði -ég ungur /íufí miiiillar snilldar skráðu, munu ann, pg . hófum för í vestur- ■'vcgi .undir-kvöld þann 15. ■fnaí. þó býli þar í -iremstu röð veru- leikans 1 dag. — Næsti áfangastaður var Búð- ardalur, þar vildum við nú bíða vörubílanna er við höfðum ekið svo rösklega framúr nótt- ina áður, en. hér fór sem fyrr., Gistihús hafði e:gi enn verið opnað þar á staðnum og stóð- um við 1 dyrum kaúpfélagsins líkt og vegalaus börn og dróg- um að okkur hinn fjölþætta ilm, sem einkennir lítil kaup- félög og er þægilegur vottar allsnægta. Við tjáðum af- greiðslumanni vandræði okkar og var hann hinn alþýðlegasti. Allir sem þar vóru í erindum .sínum minntu mig á fólkið mitt heima við Bakkafjörð austur, ósköp er það náttúrlegt fólk. Að sjá kaupanda heilsa afgreiðslumanni með kossi yf- ir búðarborð er undirstrikun þess fullkomna samræmis, sem ríkia skal milli þessara aðila, og tákn hjartalags, sem rekið hefur verið í útlegð sunnan heiða. Afgreiðs’umaður visaði okkur til kaupfélagsstjórans, sem þá var Jónas Benónýsson, og reýndist það okkur ekki . í kot vísað. Er skemmst frásagn- ar, að þau hjón tóku okkur sem kærkomnum vinum og öðlaðist óg á heimili þeirra aft- ur það traust, sem ég hefi ætíð til mannanna borið, en béðið hafðj hnekki um sinn.. Dvö'd- um víð þar til kvelds og út'ri-g- aði Jónas okkur gistingu' á stór- býlinu Ásgarðí, sem stendur þar nokkru irinar við íjarðar- botninn, vegamót Svínadals og Fellsstrandar. Að Ásgarði er s.tórhý^i gamalt og eigi hlýtt, en vai-' bætt ókkur upp af alúð JensJiBjarnasonar, sem þar býr ásamt-bróður sínum Ásgeiri al- þingismanni. Eigi varð mér þó svefnsamt þá nótt, -svipir for- tíðar verkn sterkt á slíkum stað, * og þeir, sem ekki hafa dregið giýju efnishyggjunnar fyrir augun. .og. troðið sinu vantrúpr í eyru sér, verða margs að vísari, þegar nóttin ta'.ar við - sjálfa sig: ísgömlu húsi. Morguninn eftir komu vöru- sjálfir jáfnVel á stundúm, enda myndi eigi amalegt framhalds- nám ungra kvenna á breið- firzku höfuðbóli: Svo verða 'hreppaskil á Klofningi. Þ.að er sennilega bezti sjónarhóll í Dölum — blasir nú við til viðbótar inn- fjörðurinn allur með sínum yndisfullu eyjum, svo Barða- strönd’öll og fyrirheitna landið okkar, Skarðsströndín. Hafi jeppanum þótt óg-.att yfirferðar áður, versnaði nú, því krappar ár hentu isér niður snarbratta kletta og i-úddust gegnum veg- inn t:l sjáVar og stönzuðum við alveg : við Krossá. Þar á þakka hennar stendur bærinn Kross. Hér bjó um tíma stolt þessarar.áveitar og yndisgjafi, Is.lands, Stefán frá Hvitadal og.var það ekki hann, ,sem byggði hvíta húsið sem ■stendur hérr.a á, hólnum við hl-ið okkar, og svaf hann ekki ' véikur maðurí fjárhúsinuþarna meðan á byggingu stóð? Við höfðum áður keyrt framhjá Ballará og þar bjó hann lika um sinn. Töfrar söngva hans eru famir að virka á hugann — „það er ekki þörf að k.yarta, þegar blessuð sólin skín“. Nei, það er ekki þörf að kvart-a þó Krossá ygldi s:g. Guðmundur bóndi á Krossi kom og bauð okkur í bæinn, og hér fundum vð forsmekk þeirr- ar eðlislægu og glöðu gestrisni, sem verið hefur aðal Islend- inga og við fengum að kynnast í stórum stíl þetta sumar. Og þetta hefur orðið mér ljóst: Gestrisni er okkur meðfædd og erfð frá fyrnsku, en þjóðveg- imir eru að drepa hana, hin svokallaða „menning“ nútím- ans, tæknin, samgöngurnar, þægindin, er að drepa í okkur kynfylgju okkar, menningu hjartans. Hér er illa á málum haldið, það sem á saman er sundurskilið. Nú eru þó fyrst að eygjast möguleikar til jafn- vaxtar efnis og andá. Því að gleypa hið nýia hrátt og fleygja hinu á hauga? Fjandinn eigi þær framfarir, sem mola undir sig eiginleika fólksins, brjóst- gæðin og einlægnina. Og nú er þjóðvegur kominn á Skarðs- strönd. Skyldi hann setja sauð- arhausa þéttbýlislýðsins á þetta mennska fólk útkjálkanna? Þetta var útúrdúr. Við vor- um að drekka lútsterkt pönnu- kökukaffi hjá íjölskyldunni á Krossi og raula vísu fyrirrenn- ara hennar, um þarfleysi þess að kvarta. Við skulum njóta þess, loft eru að þána. og svart- b.akurinn hugsar til hreiður- gerðar úti í eyjum — og bráð- um kemur trukkurinn og dreg- ur okkur yfir Krossá. Það gekk ágætlega og næsti farartálmi var Búðardalsá. Hún valt þar fram djúp og re:ð og urðum við að selflytja fólk og farangur yfir hana á trukkn- um og var þá komið á aðfanga- stað. Þarna á melbarði stóð skúrinn, sem skyldi vera sum- arhús okkar, Umhverfið var grátt og hvass stormur á, ygla á Breiðafirði og dimmt að sjá til Skorar. (Framhaíd í Tiæsta blaði). s~ 4:4 í knattspyrnukeppni Eng- lands og meginlands Evrópu England jaínaði á síðustu mínútu Fyrir heppni fremur en VEröleika gefea entk'r knatt- spymumenn afram stært sig af Iþví aö landsliö þeirra hefur aldrei tapaö á heimavelli. Leiknum í gær á Wembley- vellinum í London milli Eng- lendinga og úryalsliðs af még- inlandi Evrópu lauk með jafn- tefli, fjórum mörkum gegn fjórum. ., Þegar ein nvnúta var cftir af 'e'ktimanum hafði megin- landsliðið. sett fjögur mörk cn Engiendingar: þrjú. En á þess- ari mínútu tókst Engiending- um að jafna úr vitaspyrnu. I hálfleik stóðu leikar þaitnig að megihlaridsliðið hafði sett þrjú mörk en c'Epglendingar tvö. ' K '■' ■ ’ '.-'v/ Mistókst 'vlá ntarkið Lét knattsþymufréttaritari brezka útvarpsins svo um niælt að það hefði verið óheppni að lcenna að meginlandsliðið vann. ekki leikinn. Það liafði yfir- burði á miðjum velli og sýndi betri knattmeðferð en Eng- lendingar en missti af hverju tækifærinu eftir anna'ð við markið. Áhorfmdur að leiknum voru um 100.000. Jórdart Framhald af t. s'.ðu. 4 hin Araharkin að pHa hr- li'ð til að hjá-p’a Jórdan °f í odda skerst milli þess og Isra- el. .-t,'- , • .■;■ :; >’

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.