Þjóðviljinn - 23.10.1953, Blaðsíða 5

Fösíudagnr 23. cfetóber 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (5
„Sæztska akademían lýstl ylir
Vekur furáu cg gagn- Opinber skjöl og hern-
rýni í Frakkianai aðarskýrslur ekki bók-
gjaldþroti sínu með því að veita
Churchill Nobe lsverðlounin''
í isænskum blöðum kemur fram mikil óánægja yfir
þeim ákvörðun sænsku akademíunnar aö veita Sir Wins-
ton Churchill bókmenntaverðlaun Nobels að þessu sinni,
og hafa ,,de aderton" aldrei sætt jafnharðri gagnrýni
áður.
Aðaltriálgagn sænskra sóslal-
demókrata Mörgontidniiigen er
einna harðorðast í garð „de
aderton". I grein sem Erwin
Leiser ritar í það segir m.a.:
„Sænska akademían hefur
hvorki meira né minna en
lýsfc yfir gjaldþroti sínu með
því að veita ChurchiII bók-
menntaverðlaunin. Enginn
þeirra, sem sisti eiga í aka-
demíunni, mundi hafa haft
áhuga á ritum hans, ef þau
hefðu verið skrifuð af W.S.
i 'Churchill, uppgjafastríðs-
hiaðamaimi eða öfursta, en
' ekki stríðsforingja Englands
og núverandi forsætisráð-
herra.
Cæsar fverður
aMrei Orfeus
En þó Gæsar syngi,
liann samt enginn Orfeus.
er hægt að ofmeta þann skerf,
sem Churchill hefur lagt til
frelsis Evrópu, en hingað til
hefur verið litið svo á, að þessi
verðlaun væru ætlnð fyrir bók-
meUntáafrek. Bókmenntaverð-
íaun Nobels háfa nú verið
fagnar úthlutuninni, en á ann-
arri síðu í sama blaði tekur
bókmenntagagnrýnandi blaðS-
ins, Olav Lagercrantz í annan
streng. Hann segir m.a.:
„Það hefur áreiðanlega ekki
verið ætlun akademíunnar að
láta úthlutunina líta út sem
pólit'ska hyllingu, enda þótt
staða Churchills gæti vakið
grun um slíkt. Hins vegar ger-
Fréttaritári Oslóarb’aðsiiis
Dagbiadet í París símar þaðan
m°nnb.r
„Churchill hefur fengið No-
HALLDOR K. LAXNESS
valdastaða Churehills, seni
að háfa áhrif á þann
sem feildur er yfir bók-
menntastarf hans, úthlutun-
ina tvíræða. Það er erfitt að
skílja bókmenntaafrek hans
frá þeim ritstörfum hans, sem
hafa frægð vegna ann-
arra eiginleika."
Winstorv ChurchíU_
smánuð með því að gera þau að
viðurkenningu fyrir bókmennta
hjástund Sir Winstons. Sænska
akademían hgfur gert sig seka
um fyrirlitlega tækifærisstefnu
með því að taka undir með
þeim óteljandi félögum sem
þakkað hafa gamla manriinum
í Ðowning Street fyrir framlag
hans í stjórnmálvun með dipl
ómum, medalíum og heiðurs-
xnerkjum.“
„Það er rnikið happ“, seg-
ir Leiser, „að ekki skuli
vera til samsvárandi viðúr-
ltennirig scm hægt væri að
veita málaramjm Churchill.
Albert Nobol virðir fyrir sér
Sænsku alvademíuna frá
himni símim og hristir höf-
uðið.“
Tvær skoðanir í
Dagens Nyheter
Herbert Tingsten, aðalrit-
stjóri ■ Ðagens - Nyhefer, ritar
héilsíðugreiri í blað sitt, þar
sem hann hyllir Churchill og
Átök innan
akademíunnar
Stockholms-Tidningen segir
átökum sem áttu sér stað
akademíunnar áður en
varð fyrir vaiinu:
„Það er vitað, að hópur at-
kvæðamikilla akademíumeðlima
(Ahnlund, Nyberg, Siwertz o.
fl.) hefur í niörg ár beitt sér
fyrir því að Churchill
vefðlaunin, en önnur klíka inn-
an akadem'unnar hefur beitt
sér gegn því. Andstæðingar
Chrirchills hafa staoið verr að
vígi í ár, sökum þess að Chur-
chill virðist nú geta kallazt
persónugervingur friíarmögu-
leikanna:" Að venju hefur ekk-
ert verið látið uppi um
ig atkvæði féllu í akademiunhi.
Allt fyrirfram ákveðið
Ivar Harrie skrifar grein í
Expressen undir fyrírsögninni
„Óheppileg NobelsútliIutun“ og
segir þar, að orðrómur um
Churchill muudi fá verðlaunin
hafi verið borinn út í London
og víðar um heim mörgum dög
um áður en akademian kom
saman til atkvæða. Að morgni
sama dags o’g akademian átti
að taka endanlega ákvörðun
var tilkynnt. að sænski sendi-
herrann hefði boðað heimsókn
sína hjá Churchill og Chur-
chiil mundi síöan eiga viítal
við blaðamenn. Harrie seg'r í
þessu sambandi:
Heimshneýksli forðað
„Ef meirihiuti akademiunnar
hefði nú ákveðið að veita öðr-
um verðlaunin en þeim er búizt
hafði verið vio að fengi þau —-
og alræmt er að slíkar breyt-
ingar fiafa áður átt sér stað á
síðustu stundu við atkvæða-
greiðslur í akademiunni — þá
hefði það orícð heimshneýksli.
Og mikill stjórnmilamaður.
sem a’.lur heimurinn dáir, hefð
komizt í óskemmtilega
gerður afturreka af 13 fagur
kerum í konungiegri
íu lands, sem hann hefur rcj’nd
ar aldrei virt mikiis.“
Epískt skáld á
hómerskan
maelikvarða
Ivar Harrie heldúr áfram:
„Nú, — en ef réttur maður
varð fyrir vali.nu, hvað þá?
Nei, svo var ekki. Bók-
menntaverðlaun Nobels voru
ekki ætluð til að hylla mik-
ilmenni á borð v:ð Churcliill.
Með þeim var ætlað að í’ið-
uriíenna og greiða götu þesé
skáldskapar, seiu heíur ein-
hi’crn boðskao að færa yfsr
landamærin. Nú er til dæmis
uppi í heiminuni epískt skáld
sem mæla niá á hómerskán
mælíkvai'ða og skrifar á
tungu, sem akademían hefur
ekki hyllt: Ilalldór Laxness
Sænsku akademíunni iiefur
mistekizf enn ein úthlutun
bókmenntaverðiauna No-
bcls.“
að frcgnin ura að Ghurchill, öe^verðlnan.ö. fyrir öll ritstörf
hafi fenglð1 bökmer.ntáverðlaun s*n • úeldar Combat áiram.
Nobsls hafi vakið bæði furóu’ >Maður hlý'tur a3 furða &S a
og hvassa gagnrvni metal bók-' l)cssan ákvorðun. Minningar
menntar inonöa í Frakklandi. Cnurchiils eru vafalaust girni-
Par'sarb'að’ð Combat segir, að ie§ar L 1 fróðleiks, af því s.5
,,það sé hörmulegt, enda þótt.T®r eru ritaðar af manni- se™
það sé ski ianlegt -ð sænskalstoð 1 sjá’fum brennidepli við-
Nobe’snefndin hafi ekki ávsdlt burðanna. en þess ber að gæta
getað komizt undan þvi ..ð ’átái^. ^ásögn'h er hlutdræg og
stjórnmá'askoó ’nir htfa áþrif t höiundur hefur haft greiðan
á veitingu verðiaunrana. Það
er nog’
ség'r b’a Jið, ,a j
nðgang á’Ö ö’lum skja1 isöfnum.
Þetta eru mlnningar striðs-
mirina á bi fúrðulegu aðdáun marinn.sem a’dréi h’efur gleymt
á J'ýtkitfö bókmer.ntum, sem
(akadera’ari) haíði. á áriirium
fyrir 1 fviTÍ; heimsstyrjöldinn,
húrt veitti fjórura Þjóo-
verjthri ver5ia"n:n. Meðál þéi’ ra
vofú tveir ijutkei og Héyso,
•séni enginn raaa ler.jur í dag.“
hatri s nu.“
„Hvað’ bókmenr.tagildi minn-
irganna sncrt’r. þá sl*ál það
tek’ð frem,, nopinber skjöl og
herraSarskýrslur hafa aldrei
verið ta'dar f'ga heirra í safn-
ritum síg'Idra BÓkméftnfá.“
regir O-mbat.
Kínversk stáSbors
í borginni Ansjan í Kítta er iftiðstöð. kínverltsn stáifra’aúelðsluiHi-
ar, hún heflir Verið kö.luð Shefíieid-Kiua. Myndirnav hér að ofan
eru frá Ansjan. Efst er mynd af einni götn borgarin uu\ Næsi; er niynI af nýbyggðum verja-
mauiiabústöðum, 26.Q00 ygrli^piaiinafjölskyjdur fiuitu á sr'asta árl inn í nýjar ibú5:r. og i ár
verða byggðar íbúðir 100.000 fcrmetra að flat-arínáii. Neðit er mynd úr eintun skenuntigarðl
bomarinnar, þar sem æslvulýðurinn hvilir s'g í frísíimdum sínum.