Þjóðviljinn - 23.10.1953, Blaðsíða 8

8) — ÞJÓÐVILJINN — FöstUdagur 23. október 1953
&LFUR UTANGARÐS
19. •DAGUR
Bóndinn í Bráðagerði
ðiíkt höfumsf við að
Maðurinn sagði að ef honum lægi einhver ósköp á að reyna
viðtökurnar í húsi með koparþaki, þá væri hann frjáls að
því sín vegna. Það yrði hver að taka afleiðíngum gerða sinna
Sagði síðan bóndanum skýrt og skilmerkilega til vegar og hélt
hvor sína leið.
•Eftir nokkrar villur tókst Jóni að finna hús þingmannsins
Varð ekki um það villst, að Bráðagerðisbærinn yrði harla lág-
ur í loftinu við hliðina á slíku húsi sem þessu, sem var byggt
i stil þeirra eyðibýla,. sem kóngar, furstar og prinsar hafa
flosnað uppaf i öðrum löndum. Jón hafði stundum séð myndir
af slikum húsum og í því sambandi ekki getað varist þeirri
hugsun að dýrt mundi að hitá slík hús upp ef ekki væru því
meiri mólög í jörðu í landareigninni. Hann varð að keyra höf-
uðið afturá milli herða til þess að geta séð fulla hæð þess, og
útidyrahurðin var sínu hærri- og breiðari helduren systir henn-
ar í Vegleysusveitarkirkju, svo auðsætt- var að þama geingu
ekki smámenni um dyr.
Bóndinn rak þrjú högg á hurðina að gömlum og góðum sveita-
sið, en húsráðendur létu sér e'kki brátt að gánga til dyra, svo
hann knúði fastar á en fyrr. Leið þá ekki á löngu unz hann
heyrði rjálað við lokur og hurðin var dregin frá stöfum. í
gættinni birtist stúlka ein úng og óskjótlega klædd, ber að
ófan niðurá brjóst og handleggi upp til axla, sokikalaus, en að
því slepptu gat Jón ékki ákvarðað klæðnað hennar á neðri
hluta líkamans, þegar frá var dreginn efnislítill pilsgopi, enda
aðstæður allar til slíkra rannsókna óhagstæðar einsog á stóð.
Þegar stúlíkan sá bcndann, rak hún upp óp mikið og gerði sig
líklegá tif þess að skella hurðinni í lás, sá sig þó um hönd.
Sæl vertu, stúlka mín, sagði bóndinn óg tók ofan hattinn.
Er þíhgmaðúrinn heima?
Ó, gvöð, hvað mér varð illtvið! sagði stúlkan en gerðist þó
hugrakkari við ofantöku gestsins, því slíkur verknaður var þó
alltaf órækur menníngarvo.ttui hvað sem útlitinu leið.
Ég var að spyrja. stúlka mín, hvort þíngmaðurinn væri heima,
endurtók Jón.
Það er allt eftir því hver maðurinn er, ansaði stúlkan.
Ég heiti Jón Jónssca og er frá Bráðagerði í Vegleysusveit,
sagði Jón. Við erum kunníngjar, þíngmaðurinn og ég. Hann
var búinn að biðja mig að líta inn.
Je, minn! Eru það nöfo! sagði stúlíkan. Ég vissi ekki til
þess, að þíngmaðurinn þekkti ne’nn, sem héti bara Jcn Jónsson.
Jóni tók að leiðast að standa utan dyra í morgunkælunni,
syo hann sagði með nokkrum þúnga:
Ég er lángtað kominn, stúlka mín, og ég á áríðandi erindi
við þíngmann'nn. Og ég get rétt látið þig vita að þegar hann
íkom síðast að Bráðagerði, þurfti hann ekki að standa leingi
úti á hlaði áðuren hooum var boðið í bæinn.
Stúlkan stóðst ekki þúngann í orðum bóndans og lét opnar
dvrnar. Lct að vísu þau orð falla í lægri tón, að hún bæri einga
ábyrgð á því, sem það kynni að leiða af sér að opna þetta hús
uppá gátt fyrir umreoníngum. Hvarf síðan inní húsið, en Jón
steig innfyrir þröskuldinn og kom inní bæjardyr rúmgóðar,
voru þar veggir þ'ljaðir með gleri og öðrum fáséðum byggíng-
arefnum og húsgögn við hæfi. Stúlkan kom fljótlega aftur og
sagði, að þíngmaðurinn segðist vera heima. Jón lagði frá sér
pokann og hattinn og fylgdi stúlkunni eft:r leingra inní þessa
miklu byggíngu, hvar hún lauk upp fyrir honum einum dyrum
af mörgum. Birtist þar þíngmaðurinn í eigin persónu, tók hann
alúðlega í hönd bóndans og kvað það gleðja s:g að sjá hann
þángað kominn. Leiddi hann síðan til sætis í djúpum stóli, sem
lét þægilega undan þúnga hans. Allt í þessu húsi virtist gætt
eftirgefanlegum e'ginleikum, meira að segja gólf öll voru einsog
mýksti dýjamosi undir fæti.
Jón ályíktaði þegar, að salur þessi mundi vera kontór þíng-
mannsins, því firn mik:l af skjölum og pappírum lágu þar á
borðum og skápar með veggjum voru fullir af bókum og papp-
irsgögnum þeirrar tegundar, sem sjá mátti í kontórum kaup-
íélags Fjarðasýslu, aðeins var hér allt stærra og mikilfenglegra.
Sjaldséðir hvítir hrafnar, sagði þíngmaðurinn og Ikom með
kassa hálffullan af eldstertum af stærstu og gimilegustu tegund,
bauð bóndanum og fékk sér annan sjálfur, brá upp eldfærum
og kveikti í, sagði:
Þú ert varla kominn erindisleysu svo lánga leið, Jón minn,
ef ég þekki þig rétt?
Ónei, þíngmaður góður! Við gerum það ekki að gamni okkar
að hlaupa frá búskapnum. Það gerir þessi bölvuð óáran hjá
okkur í Vegleysusveit, að ég er híngað kominn.
Fyrir stuttu síðan kom sam-
an til fundar hér í Reyjavík
sambandsráð Ungmennafélags
íslands. Ráð þetta, sem er
stjónn Ungmennafélags íslands
og .formanna héraðssambanda
tci'c að vanda fyrir til umræðú
mörg mál varðandi íþróttir og
þjóðleg mál. Hafa samþykktir
frá fundi þessum birzt i blöð-
um. Bera þær með sér að starf-
ið er margt og að mörgu að
hyg-gja.
Ein er þó síi samþykkt- sem
vekja mun mesta athygli og er
fyrirsitt hvað merkileg og þess
eðlis að hún sé atliuguð nokkru
nánar, og sú forsaga sem þáð
mál á í íslenzí'.cu félágslífi. Fef
hér á eftir sá hluti samþykktar-
innar eins og hún birtist í einú
dagblaðanna, sem snértir -sam-
slkipti við setuliðsmenn :þá er
hér dvelja 'og afstaðan td hér-
setunnar, og gerður örlítjll
samanburður á ályktun þessari
og afskiptum síðásta ácsþirígs
f.S.Í. til sama máls. „— Sér-
staklega ber þjóðinni að Vera
vel á verði lun frelsi sitt og
sjálfstæði í sainöaiidi við her-
stöðvamálið. Verður að yinna
að þyí að hinn erlendi ’her fart
úr landi og beinir því eindrég-
ið til hlutaðeigandi að fyrir-
byggt sé allt samneyti lierliðs*
ins við ís’enzkan æskulýð. ■ Jafn-
framt er lífsnauðsyn að eflt sé
heilbrigt félags- óg skemmtaná-.
líf æskulýðs'ns á þjóðlegum
grundvelli, og verða öll æsku-
lýðssamtök landsins og hið op-
inbera að styðja þá yiðléitni“.
Góð samþykkt.
Um þessa samþykkt skal sagt
að hún er hressandi blær og
samboðin svo þjóðlegri hreyf-
ingu sem ungmennahreyfihgin
hefur alltaf verið. Hún ber
forustumönnum sínum faguf t
vitni um það að be.ygja ckki af
þegar talca á afstöðu t:l þess
hvort æskilegt sé að æska lands-
ins hafi samneyti við herlið
sem hér dvelur í landi, eða
hopa í hugsun er segja skal
álit sitt um það hvort hér skúli
her dvelja eða héðan burt
hverfa.
Hér er tek'a bláköld afstaða
til samskipta við sétuliðið þai
sem eindregið er beint til hlut-
aðeigenda að fyrirbyggt sé allt
samnejti æskulýðsins við her-
liðið. Að sjálfsögðu eru þar í-
þróttaafskipti meðtalin, ekki
síður en önnur.
Ungver jaland
vann Ausíurríkí
3á
I siðustu v:ku mættust lands-
lið Austurríkis og Ungverja-
lands í knattspyrnu óg fór leik-
urinn fram í Vín. Fóru leikar
þannig að Ungverjalahd vann
3:2. I hálfleik stóðu leikar 0:0.
Fyrsta markið settu Ungverjar.
á 57. mínútu.
Dómariinn í leikrnun yar frá
Sv:ss og voru áhorfendur ákaf-
lega reiðir við hann og ung-
versku leikménnina sem þeir
töldu að hefðu leiikið harka-
lega og meitt nokkra af leilc-
mönnum Austurríkis. Kváð svo
rammt að þessu að lcalla varð
út 500 lögreglumenn t:l að . verjjj
Ungverjana og dómarann. Þó.
tókst vörnin ekki allSkostar, því
að um leið og hægri útherji
Ungverjanna, • Lasslo Budai,
steig upp í bifreið þá, sem flytja
átti liðið til hótelsins, lenti
steíinn í andlit hans. Læknir
í’ðsins segir meiðslin þó ekki’
alvarleg.
Hin „þjóf!egu“ afskipti
Ársþings Í.S.Í.
í sambandi v'ð þessa ágætli
og þjóðlegu samþykkt Sam-
bandsráðs Ungmennafélags ís-
lands er ekki ófróðlegt að rifja
upp afskipti Arsþings íþrótta-
sambands íslands á Akranesi í
sumar. ’ Sambandsstjórnin varð
sammála að bera fram eftir-
farandi UllÖgu: „íþróttaþing í-
þróttasambands Islands haldið
'á Akranesi 4.-5. júlí 1953 á-
lyktar að fullrar varúðar beri
að-gæta í sams'dptum íþrótta-
félaga við varnarlið og því ekki
æskilegt að íþróttafélögin sæk-
ist eft:r slí^úm samskiptum".
— Önnur tillaga kom fram
frá Böðvari Péturssyni, þar sem
lagt er til áðeirki séu veittleyfi
fyrir leíkjum við h:ð erlenda'
herlið.
Þessar tvær tiliögur sem að
anda til eru samhjóða sam-
þykkti Sambandsráð U.M.F.Í.
fengu aðeias 5 menn að ræða,
þó 6 væru á mælendaskrá, því
fjórir þjóðlegir meon lögðu
fram rckstudda dagskrá er var
samþyklkt með 35:13 sem í orð-
um og anda ér og verour furðu-
legt piagg, svohljóðandi:
„Vegna framkom'nna tillagna
varðandi keppni íslenzkra í-
þróttamanna við íþróttamenn í
varnarliðinu ályktar íþrótta-
■þingið að sömu reglur skuli
gilda um ikeppni við þá og aðra
erleada íþróttamenli, sbr. 2.
kafla, 7. grein í móta- og keppn
isreglum I.S.Í., og tekur því
fyrir n'æ'sta mál á dagskrá“.
Undir tillögu þessa rita: Gísli
Hálldórsson, Erlingur Pálsson,
Þórður Éoftsson og Giiðjón
Ingimundarson. Alvarlegra vgr
þetta ekki. Þessum hermönnum
sem sambandsráð U.M.F.I. v:ll
koma '■ sem fyrst úr landi er
af Ársþingi Í.S.Í. Skipað á bekk
með lcærkomaum gestum sem
boð'.ð er hingað í vináttu- og
kynriingarheimsókn nokkra
daga!
Sambandsráð U.M.F.Í. vill
ekkert. samneyti hérliðsiris við
æskulýð landsins. Ársþiag l.S.I.
má é'kki heyra neitt slíkt nefnt.
Það vísar öllu slíku frá með
rökstuddri dagskrá. Beygir af,
hópar án þess að gera sér
grein fyrir hvar og hvernig
þessu undanhaldi skuli hagað.
Ekki vantar að íþróttahreyf-
ingin sé talin að vera þjóðleg
hréyfing, o§’ það ep h,ún, hefur
vérið óg verðúr að* vefa.'Éklci
er að efa að samþyíckt Sam-
bandsráðs U.M.F.I. er bor'n
fram af þjóðlegum hvötum og
einlægni. Hvað getum við þá
kallað hina rökstuddu dagskrá
Ársþings Í.S.I.'? Hér stangast
eitthvað á. Raunar hefur það
komið fram að íþróttahreyfing-
in var annan daginn aðeins
íþróttahreyfing og elckert ann-
að, en hinn daginn þjóðleg
hreyfing að vísu allt eftir því
hvernig „baromet" samskipt-
anna við setuliðsmenn stóð!
Þáttur Þorsteins Einarssonar.
íþróttafulltrúa.
Satt að segja verða afskipti
Þorsteins Einarssonar íþrótta-
fulltrúa af máli þessu noklcuð
torskilin. Engina var ákveðn-
ari en hann að vinna gegn sam-
skiptum íslenzks æskulýðs við'
setuliðið meðan á stríði stóð,
og var það embætti hans sam->
þoðið.
Með einhverjum undarlegunv
hætti hafði orðið sú breyting,
á skoðun íþróttafulltrúans að
hann geagur nú í lið með þeira
á Ársþingi Í.S.Í., er líta vildu'
á setuliðsmenn sem boðna og
þá eðlilega velkomna gesti og
vitnar í því sambandi 5 lög
I.S.l. Hapn virðist allt í einu
engan greinarmun gera á her-
manni sem á ef til vill að gista
land. okl'.car tugi ára eða í-
þróttamanni sem kemur hingað
nokkra daga.
Hann virðist ekki lengur
skilja að æs'cunni sé. nauðsyn-.
legt að forðast umgengni við
setuliðið. Þetta virtist a.m.k.
megá lesa útúr skoðunum full-
trúans í sumar á Akfaaesi.
Nú er vitað að Þorsteinn
sat sambandsráðsfund U.M.F.Í.-
og þá vaknar spúrningin: ■
Hvers vegna beitir hann sér
ekki af alefli gegn því að sam-
Framhalíi á 11. síðu
Hestainnflotn-
ingsbaimiS og 0L
Hestainnflutningsbann Ástr-
alíumanna í sambandi við ol-
ympíúleikina virðist ætla að.
verða erfitt viðureignar. Víða
að hafa heyrzt allháværar ó-;
ánægjuraddir yfir því að hest-
ar skuli ekki komast á OL. Nú
rjýlega héfur varaforseti .CIO,
Armand Massard, látið þau
orð falla að hann muni greiða
atkvæði með því að taka leik-
in^, af Ástralíumönnum, ef þeir
lfeyfi ekki ináflutning hesta
til lceppni á OL. Hann sagcist
ennfremur hafa náð sairbundi
við nokkra fulltrúa úr al})jóða-
olympíunefnd og þeir hat’i ali-
ir búndizt samtökum um að
vinna gegn þeirri ákvörðun
Ástralíumanna að láta hestana
vera í langvarandi ,,sóttkví“
áður en þeir fá að fara inn í
landið. Bann þetta mun byggt
á áströlskum lögum um varnir
gegn dýrasjúkdómum. Á fundi
CIO í Mexíkó höfðu fulltrúar
Ástralíu fullyrt að þessu yrði
kippt í lag. Hinsvegar er vitað
að stjórn Ástralíu er mjög
treg til að veíta drtdanþkgu frá
lögunum.