Þjóðviljinn - 25.10.1953, Blaðsíða 12

Frá háskólahátíðinni 1953
u rrw
inumN
Suimudagrur 25. olktóber 1953 — 18. árgangur — 240. tölublað
Tveir helztu furustiimeim Framsota
eiga uö rennm iii smíöi. vœntonlegs
segja sig úr
náítúrngripasafns
Háskóli íslands var settur 1 gær með virðulegri athöfn
í hátíðasal skólans. Viðstaddir hátíðina voru margir gest-
jr, auk kennara og stúdenta, m.a, forseti íslands og full-
trúar erlendra ríkja.
1 upphafi háskóiahátíðarinnar
ílutti Dómkirkjukórinn þátt úr
hátíðarkantötu eftir Pál ísólfs-
son. Stjórnaði höfundur flutningi
verksins.
Þá hélt próf. Alexander Jó-
hannesson, háskólarektor, ræðu.
Minntist hann fyrst tveggja lát-
inna manna: Árna Pálssonar,
prófessors í sögu, sem .lézt hinn
7. nóv. í fyrra, og Sigurgeirs
Sigurðssonar, hins nýlátna bisk-
ups yfir íslandi.
Bektor kvað litlar breytingar
verða á kennaraliði skólans. Þó
hefði Magnús Már Lárusson nú
verið skipaður prófessor í guð-
fræði og nýr sendikennari i
sænsku, frk. Larsson, hefði kom-
ið að skólanum.
Námskeið — gjafir
I sumar var haldið námskeið
í uppeldisfræðum við háskólann.
Sóttu það aðallega framhalds-
skótakennarar og lauk 21 þeirra
prófi. Rektor .upplýsti að fram-
vegis yrði þessi. kennsla í upp-
eldisfræðum felld inn í sjálft
námið við BA deild skólans.
Á þessu ári gekk Háskóli fs-
lands í alþjóðasamband háskóla,
en það hefur aðalaðsetur sitt og
skrifstofur í París.»
Háskólanum bárust tvær gjaf-
Asmundnr
Jóhannsson látinn
Ásmuudur Jóhannsson Winni-
peg, andaðist s.l. föstudag og
verður jarðsettur á mánudag-
inn kemur.
Fcrsæt'sráðherra, Ólafur
Thors, hefur sent syai Ás-
mundar, Gretti aðalræðis-
manni, svohljóðandi samúðar-
kveðju:
,,í hugum íslendinga er Ás-
mundur Jóhannsscn í fremstu
röð þeirra ágætu sona Islaads,
sem þrátt fyrir fjarlægð jafn-
án sýndu ást sína til ættjarð-
arinaar í verki. Rík:sstjórn Is-
lands og ég persónulega vott-
um yður og öðrum ástvinum
hans dýpstu samúð“.
Musiea suera
Næstkomandi mánudag verða
aðrir tónleikar í tónleikaflokkn-
um „Musica sacra", sem Félag ís-
lenzkra oi-ganleikara gengst fyrir.
Að þessu sinni stendur kór
Hallgrímskirkju að tónleikunum.
Flutt verða eftirtalin verk: Sálm-
ur eftir Pétur Guðjohnsen. Tveir
Davíðssátmar eftir Gunnar Wenn-
erberg. Kammersóata eftir Giov-
erberg. Kammersónata fyrir 3
sólóraddir og hljóðfæri eftir Diet-
i-ich Buxtehude. Kantata fyrir kór
og hljóðfæri eftir sama höfund. —
Organicikari Hallgrímskirkju, Páll
Halldórsson, stjórnar tónleikum
þessum, en þeir verða í Fríkirkj-
unni og hefjast kl. 9 síðdegis. —
Aðgangur er ókeypis.
ir á árinu, hvor að upphæð 50
þús. kr. Önnur var frá jTinnboga
R. Þorvaldss. próf. og Sigríði Ei-
ríksd. konu hans til minningar
um son þeirra Þorvald,. hin var
dánargjöf Gunnlaugs. Krist-
mundssonar sandgræðsiustjóra.
Þessu næst vék háskólarektor
að fjármálum skólans.
Tekjur af Happdrætti
háskólaiss
Aðaltekjur háskólans eru af
happdrættinu, en nú er búið að
verj.a af ágóða þess um 3 millj.
króna til háskólabyggingarinnar,
2 milIJ. króna til íþróttahúss
skólans og 2% millj. til lögunar
á skólalóðinni.
Næsta verkefni, sem háskólinn
hyggst ráðast í, er bygging nátt-
úrugripasafns. Er kostnaður við
byggingu safnsins áætlaður 5 tiL
6 millj. króna, þannig að hún
myndi bind-a tekjur Happdrættis
háskóians næstu fimm til sex
árin.
Ríkisframf.ög og kvik-
myndahússrekstur
Aðrar tekjur Háskóla íslands
eru framlög ríkissjóðs, tekjur af
rekstri kvikmyndahúss skólans
og ýms.ir sjóðir.
Samkvæmt fjárlögum nema
framlög ríkisins til háskól-ans
nú læplega 3 milli. króna og eru
þá ekki meðtalin framlög til
ýmissa stofnana háskólans, svo
sem atvinnudeild-arinnar og til-
raunastofnunarinnar á Keldum.
Tekjur -af rekstri kvikmynda-
húss háskólans, Tjarnarbíós, eru
áætlaðar 250 þús. króna áriega,
en eins og kunnugt er eru engir
skatíar greiddir -af rekstrinum.
Sáttmálasjóður
Sjóðir háskólans eru margir,
en flestir smáir og bundnir ýms-
um reglugerðarákvæðum stofn-
enda. Stærsti sjóðurinn er Sátt-
má’asjóður, sem nú nemur sam-
tals .3 millj. 050 þús. króna.
Rektor gerðj nokkurn s-aman-
Mfimzt II ára
afmælis
1 gær v-ar þess minnzt víða
um heim, að þá voru liðin 8 ár,
síðan stofnskrá SÞ var undir-
rituð í San Francisco. Forseti
ailsherjarþings SÞ, frú Lakhsmi
Pandit,. sagði í tilefni dagsins,
að „framsóknin til friðar hefði
á undanfömum ár-um hvorki
■ verið stöðug né örugg“, en von
væri að úr rættist ef -s-amkomu-
lag yrði. um frið í Kóren. 1 gr-ein
í Pravda var þannig komizt að
orði, að SÞ ættu að beita sér
fyrir -að alþjóðadeiiur ieystust
og að Sovéríkin mundu hér eftir
sem hingað til vinna að þvi, að
samtökin leystu þetta hl-utverk
af hendi.
burð á greiðslugetu sjóðsins nú
og áður fyrr. 1939 nam sjóðurinn
alls 1 milij. 340 þús. kr. Það ár
hlutu 9 kandídatar stvrki til
framhaidsnáms og komu um 2
þús. krónur í hl-ut hvers þeirra
Á síðustu árum hafa styrkþeg-
-ar hins vegar aðe'ns hlotið að
jafnaði um 5 þús. krónur hver
og á-rið 1952 hlutu aðeins 10
kandídatar styrki úr sjóðnum til
framhaldsnáms.
Auk styrkjanna til framhalds-
náms kandídata hefur Sáttmála-
sjóður einnig tekið -að sér að
greiða kostnað við samningu ís-
lenzkrar orðabókar.
Rektor taldi, að úthluta
þyrfti árlega yfir 700 þús. kr.
úr Sáttmálasjóði í sta3 nm í
300 þús. kr., síðustu árin, ef
sjóðurinn ætti að gegna til-
tölulega jafnmiklu hlutverki
og 1939. Vegna hins minnk-
andi verðgi'dis peninga hér á
larali sfðustu árin, hefðu sjóðs-
eignir háskólans rýrnað um
liátt á aðra millj. króna.
759 stúdentar innritaðir
!
Er rektor hafði rætt um fjár-j
mál hásltólans vék h-ann að|
riámi stúdenta við skólann.
I -skólanum eru nú skráðir 759
stúdentar, en voru, til sam-an-
burðar 53 á fyrst-a starfsári
hans. Nemendur við nám er-
lendis eru samt. um 400. Að vísu
er verulegur hluti þeirra ekki
stúdentar, en rektor taldi að
stúdent-ar við nám hér á landi
og erlendis væru samt-als eitt-
hvað á milli 900 og 1000.
Framhald á 3. síðu.
ÁstæSa?! taiin gamvinsian við Ihaldið og
Bandazíkjadckm ilokksiorasttinnas;
Akureyri í gær. Frá frétta-
rit-ara Þjóðviljans.
Tveir af fxæmstu forustu-
mönnum Framsóknarflokksins
hér á Akurey-ri hafa nýl-eg'a sagt
sig formlega. úr flokknum. Eru
það beir Marte:'nn Sigurðsson,
formaður Framsóknarfélags Ak-
ureyrar og Kristófer Vilhjálms-
son, skrifstofumaður.
Mikil uppl-ausn er nú í liði
Fi'amsóknai’manna í bænum í
sambandi við þessa atburði og
má jafnvel búast við frekari
t’ðindum á næsíunni af átökum
og úrsögnum úr Framsóknar-
flokknum.
Marteinn Sigurðsson hefur urn
langa hríð verið einn af helztu
forustumönnum ílokks-ins. Auk
formennsku flokksins í rnörg ár
hefur hann gegnt bæjarfulltrúa-
eða varabæjai'fulltrúastörfum í
12 ár samfleytt. K-i'istófer Vil-
hjálmsson hefur oft átt sæti í
stjórn Framsóknarfélagsins.
Ásæðan til þessara úrs-agna og
Míislgs í
V-ÞgzkalaniU
A þjóðveginum milli Kölnar
. og Frankfurt varð í gær bílslys
þegar hemlar biluðu í stói’um
vörubíl, sem v-ar á leið niður
brekku. Bílstjórinn missti alla
stjórn á bilnurn og í'ann hann
á miki.lli ferð niður i brekkuna
slengdist utan í. 7 fólksbíla, áð-
ur en hann stanzaði við árekst-
ur á annan vörubíl. 7 manns
létu lífið.
uþplausnarinnar x Framsókn-ax'-
flokknum hér á Akureyri er al-
menn óánægja flokksmanna með
samvinnuna við íhaldið í lands-
málum og rikisstjórn svo 6g
B andarík j adek ur forustumann-
anna. Hefur það síður en svo
lægt öldumar að di'. Kristinn
Guðmundsson lét hafa -sig til að
taka við hervarnai’málunum
hinni nýju 1’íkisstjórn.
Bronstein, Keres
og Reshevsky
jafnir
Endatileg úrslit í skákkeppn-
inni í Ziirich urðu þau, að Smis-
loff bar sigur úr býtum mrið
18 vinningum af 28 möguleg-
um. Þeir Keres, Bronstein og
Reshevslfy skiptu með sér öðra
sætinu með 16, Petrosian fékk
151/2 og Geller og Najdorf
141/2. Á vori komanda mun
Smisloff heyja einvígi um
heimsmeistaratignina við nú-
verandi handhafa hennar, Botv-
innik. Einvígið fer fram í
Moskva og verða tefldar 24
skákir. _____________
Myndun finnskrar
„þjóðstjórnar"
mistóksf
Samningum sem að undan-
förnu hafa staðið yfir milli borg-
araflokka og sósíaldemokrata
Finnlands um myndun sam-
steyp'jstjómar, sem allir flokk-
ar nema Lýðræðisbandalag al-
þýðu tækju þátt í, var hætt í
gær, eftir að sýnt var, að ekk-
ert samkomuiatr gat orðið.
Klnkkunni var seinkað
í nétt
Klukkunni var seinkað um.
elna klst. s.l. nótt, eins og venja
er til að gera aðfai’anótt fyrsta
sunnudags í vetri. E-f þið skyld-
uð hafa gleymt að seinka klukk
unni yk-kar er ráð að gera það
strax.
Gefur Ijósprentuð
blöð úr Hauksbók
Bæjarráð samþykkti í fyrra-
dag að færa Landsbókasafninu.
að gjöf ljósprentun nokkurra
blaða úr Hau'ksbók, en frum-
eintak ljósprentunarianar var
gef ð Osloborg á 900 ára afmæli
borgarlnnar.
Herstjórn Suður-Kói’eu stað-
festi í gær, rétt sem í síðusíu
viku bai’st fra P.vongyan.g um nð
flug.m-aður í flugher S-Kói’þu
hefði flúið í fl-u.gvél sinný
Norður-Kóreu o.g ■ lxeðið úþl
griðland sem pólitískur Koftþ-
maður. Flugmaðurinn var fiug-
kennari í suðurkóreska f-lughern-
um.
Rlyndin er af einu hiruia nýju stórhýsa sem
reist hafa verið við Smolensktorg í Mcskvu.