Þjóðviljinn - 17.11.1953, Blaðsíða 11

Þriðjudagur 17. nóvember 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (11
ÞÆTTIR FHA leningrad
Framh. af 7. síðu.
parti. Allar fornar hallir og
merkisbyggingar voi'u nýmálað-
ar og viðgerðar eftir stríðið. í
úthverfum mátti enn sjá end-
urbyggingu húsa og viðgerðir,
á stöku stað mátti enn sjá smá-
skemmdir á húsveggjum eftir
stríðið og gamla og veðraða
málningu. Engu að síður fannst
mér borgin enn glæsilegri en
áður.
Ungherjahöllin
Leningrad.
Af þeim stöðum, sem við
heimsóttum er það einkum
einn, sem ég vildi gera nokkur
skil í þetta skipti. Það er ung-
herjahöllin í Leningrad.
Á ferðalagi okkar í sumar
skoðuðum við fjallaheimili ung-
herja í Austur-Þýzkalandi;
ungherjahöllina í Búkarest,
sumarheimili ungherja suð-
vestur af Moskvu og ungherja-
höllina í Leningrad. Við höfðum
þannig all góð kynni af þessum
ágætu og skemmtilegu uppeldis-
og menningartækjum, sem Sov-
étríkin og alþýðulýðveldin hafa
komið á fót fyrir börnin og æsk-
una fram til 16 ára aldurs.
Ungherjahallir, lystigarðar,
bókasöfn og aðrar menningar-
stofnanir fyrir börn skipta
hundruðum í Sovétríkjunum. í
Sovét-Rússlandi einu eru um
það bil 700 ungherjahallir og
heimili, 300 miðstöðvar fyrir
unga tækninemendur, 200 fyrir
unga náttúrfræðinga o. s. frv.
Ungherjahöllin í Lengrad er ein
sú glæsilégasta, en þær eru svip-
aðar í Moskvu, í Kharkov, Kiev
o. s. frv.
FYB1BLI6GIANDI
Hvít, bleik, gfæn og gul
2 stk. í öskju
Genlð pasifianÉir strax
SJ.S.
Sími 7080.
Ungherjahöllin í Leningrad
er í 200 ára gamalli höll, sem
Elísabet keisaraynja Péturs-
dóttir lét byggja fyrir elskhuga
sinn. Síðast fyrir byltinguna var
hún notuð sem skóli fyrir hirð-
sveina. Frá byltingunni og fram
að 1937 var hún safn, en þá er
henni breytt í ungherjahöll borg
arinnar og ber nafn Sdanoffs.
Var það fyrir forgöngu verka-
manna í Leningrad og hjálpuð-
ust þeir við að útbúa hana að
húsmunum og gera nauðsyn-
legustu breytingar. Það tók eitt
ár. í höllinni eru 308 herbergi
og salir og útbúnaður þeirra
miðaður við áhugamál og aldur
barnanna. Þár érú'ævihtýráhrer-
befgi, hljómlistarsálir, mynd-
- listarstofur, vinnu- og' vísiri'da-
f jaerbeygi, íþí'óltásalir, bókasöfn,
leiksálir o. s. frv. Þar er ágæt-
lega útbúið stjörnuherbergi_
(planetaríum), þar sem skoða
má gang himintunglanna,
Tilgangurinn með s-tarfrækslu
ungherjaheimilanna er í stuttu
máli sá, að hjálpa skólunum og
foreldrum í uppeldisstarfinu og
menntun barnanna. Ungherja-
höllinni í Leningrad er skipt í 7
aðaldeildir og 14 „klúbba“.
Leshringar eru um 500, vinnu-
stofur 48. Hver deild ræður yfir
mörgum vinnu- eða lesstofum,
mismunandi eftir stærð og fagi.
Hver deild hefur bókakost og
annan útbúnað við sitt hæfi.
16 þúsund börn á skólaskyldu-
aldri eiga þess kost að heim-
sækja höllina á ári. Hún er opin
öllum börnum, en þau verða að
sækja um vist þar skriflega í
ágúst ár hvert. Uppeldisfræð-
ingar ungherjahallanna kynna
sér síðan áhugamál barnanna,
sem sótt hafa. Séu umsóknirnar
frá fleirum en komizt geta að í
éinu, er þeim sem ekki komast
að vísað á önnur ungherjaheim-
ili í borginni með hliðsjón af
áhugarriálum þeirra: Hvert barn
dvelur 1 viku á heimilinu í
senn og 2 tíma á dag.
Við skoðuðum megnið af vist-
arverum barnanna þarna, þó
var það ein, sem við dvöldum í
öðrum fremur. Það var tækni-
deildin. Þessi deild réði yfir
mörgum og rúmgóðum vinnu-
stofum, enda verkefni við hæfi
mismunandi aldursflokka. Þar
var sagað út úr krossvið, unnið
við litla hefil- og rennibekki,
svipað og í handavinnu barna í
íslenzkum barnaskólum. En
verkkennsla eldri barnanna var
langtum athyglisverðari. Þau
nutu ágætrar kennslu í því, sem
við mundum kalla iðngreinir og
byrjun á vísindalegu rannsókn-
arstarfi. Við sjáum þar mörg
starfhæf smámódel af vinnuvél-
um, útvarpstæki o. m. f 1., sem
börnin höfðu sjálf smíðað. Á
þessu ári fékk stúlka sérstök
heiðursverðlaun fyrir smíði á
skipslíkani. % þeirra, sem sækja
tæknideildina, eru stúlkur.
Þarna kejxmf snemma í ljós, ef’
börnin, haj:a:. afþurðahæfileika
á einhverju sviði. T. d. má
nefna, að nemandi í grasafræði-
deildinni kynbætti vínberjateg-
und, sem síðan var tekin í rækt-
un og gaf góða raun. Forstöðu-
kona ungherjahallarinnar kvað
tónlistardeildina einna mest eft-
irsótta.
Það er fróðlegt að minnast
þess, þegar ungherjahöllin í
Leníngrad er skoðuð, að Pétur
mikli sem byggði í upphafi borg-
ina, vildi færa rússnesku þjóð-
inni tæknimenningu Evrópu, og
hafði sjálfur kynnt sér margar
iðngreinar. En það er fyrst með
sovétskipulaginu, að tæknimenn
ingin hefur fyrir alvöru innreið
sina i Rússland.
í Sovétríkjunum nýtur góður
fagmaður mestrar virðingar í
þjóðfélaginu. Þar .er ekki spurt
um í hverju fagi maðurinn sé
menntaður, heldur hversu vel
hann sé að sér í þvL Þar e.r ekki
- farið í manngreinarálit eftir þvi,
hvort maður er bifreiðastjóri,
rénnismiður, tónlistarmaður,
múrari eða bóndi. Fagþekking
og glögg hugsun eru þeir hæfi-
leikar, sem þar eru í mestum
hávegum hafðir.
mitt þess vegna eru Morgun-
blaðsmenn miður sín yfir birt-
•^Framhald >*af 4. ingu-, -myndarinnaE-;tké*b En
litlum atburði sem gerðist í
sumar? 17. júní skipulögðu
nazistar Vesturþýzkalands
með bandarískri aðstoð upp-
þot í Austurþýzkalandi. 1
bænum Halle hófst uppþotið á
þann hátt að brotizt var inn
í fangelsi bæjarins, og það-
an var hleypt út kvenmanni
sem hét Erna Ðor.n. Hún
hafði verið dæmd í ævilangt’
fangelsi fyrir illvirki, morð
og pyndingar, sem hún hafði
framið í fangabúðunum í Rav-
ensbriick. Nú átti hennar tími
að vera kominn að nýju og
hún tók forustu fyrir uppþot-
inu í Halle. Það stóð raunar
aðeins skamma stund, en eftir
þetta nýja afrek var Er.na
Dorn dæmd á nýjan leik og í
þetta skipti til dauða. En þá
hófst þáttur Morgunbláðsins.
Dögum saman lýsti það þvi
með innfjálgum orðum hvern-
ig vestrænt frelsi og lýðræðd
væri fótum troðið í Austur-
þýzkalandi, hvernig jafn á-
gætir fulltrúar þýzkrar menn-
ingar og Erna Dorn væru
sviptir lífi. Þá rann Morg-
unblaðinu sánnarlega blóðið
til skyldunnar.
í pólsku mýndinni um Aus-
chwitz-fangabúðirnar er sýnd
manngerðin Erna Dorn, vin-
kona Morgunbíaðsmanna. Ein
þess er að vænta að Réýk-
vikingar láti þessa stórmerku
mynd ekki fram hjá sér fára;
hún er mikið listaverk, éin-
stæð heimild, og sýnir næsta
glöggt hvers vegna alþýðu-
ríkin eru staðráðin í því að
láta þau öfl aldrei komást til
áhrifa á nýjan leik sejn reistu
sér slíkt minnismerki.

SKIPAUTGCRU
RIKISINS
HEKLÁ
fer austur um land í hring-
ferð hinn 21. þ.m. Vörumóttaka
á Fáskrúðsfjörð, Eskifjörð,
Norðfjörð, Seyðisfjörð, Þórs-
höfn, Raufarhöfn, Kópasker,
Húsavík í dag og á morgun.
Pantaðir farmiðar verða seid-
ir á fimmtudaginn.
Notið
HVILE
m
VHSK
r
1
'M:
Munil
HVILE'
VASK
HVILE-VASK skemmir
þvottinn.
ekki
HVILE-VASK hlífir þvottinum
við' nuddi og sliti, sem af
því leiðir.
HVILE-VASK er ódýrt
HVILE-VASK sparar tíma og
erfiði og er drjúgt 1 notkun.
Þökkum innilega hjálp
andlát og jarðarför
í veikihdum og samúð við
T I L
Vafdimárs léhaimessonar bónda,
Teigi Vopnafirði.
Guðfinna Þorsteinsdóttir
og fjölskylda.
Innilegar þakkir öllum þeim, sem sýndu samúð
og heiðruðu minningu móður okkar,
SSefarsín lénsdéðtnr
frá Elliða
Oddfríður Sæmundsdóttir
Sigurður Sæmundsson
Jólianu Sæmundsson
L I GGUR
Þökkum auðsýnda samúð og hluttekningu viö
fráfall
Bergs Jénssonar. hrl.
Ólafía Valdimarsdóttit
og börn.