Þjóðviljinn - 23.03.1954, Blaðsíða 8

S) — ÞJÓÐVÍLJINN — Þriðjadag'ur 23/ jöarz 1954
ÁburSarverksmlðian
Framhald af 7. síðu.
rafmagn til að reka yerksmiðju
. af þeirri stærð?
Stór verksmiðja — hlut-
íallslega lækkandi
stoínkostnaður — ör-
yggi fyrir samkeppnis-
færu útflutningsverði.
Annað merkilegt atriði var
einnig upplýst í þessu áliti
áburðarverksmiðjunefndarinn-
ar. Var það um hlutfallið milli
stærðar og stofnkostnaðar, En
þær niðurstöður voru þannig:
fyrir í greinargerð þess stjórn-
arfrumvarps er flutt var af
Bjarna Ásgeirssyni landbúnað-
arráðherra í aprílmónuði 1348
þegar sú ríkisstjórn var búin
að vera 14 eða 15 mánuði við
völd. Samt var ekki gert ráð
fyrir verksmiðjunni stærri en
2500 smál. Þetta er e. t. v. af-
sakanlegt og þá fyrst og fremst
af tvennu. Sjálf áburðarverk-
smiðjunefndin taldi enga raf-
orku til, jafnvel ekki handa
svo lítilli verksmiðju fyrr en
Sogið hefði verið virkjað að
nýju, og í öðru lagi kom það
greinilega fram að það var alls
ekki tilætlun stjómarinnar að
Stofnkostnaður 2500 tonna verksmiðju yrði 20,0 rnillj. kr.
• Stofnkostnaður 3600 tonna verksmiðju yrði 25,7 millj. kr.
Stofnkostnaður 5000 tonna verksmiðju yrði 30,0 millj. kr.
Stofnkostnaður 7500 tonna verksmiðju yrði 39,0 millj. - kr.
Hér ber allt að sama brunni.
Þreföld stækkun er tæpl. tvö-
íaldur stofnkostnaður. Ekki
y'irtist heldur þurfa að ótt-
ast söluerfiðleika þótt fram-
léiðslan færi fram úr innlendri
þörf. Og þvi meiri möguleikar
til hagkvæms útflutnings, sem
vérksmiðjan var stærri og
framleiðslan ódýrari. Um þett-i
segir jhefndin orðrétt. „Um
stærðina er það að segja, að
verksmiðjan verður tiltölulega
ódýrari og hagkvæmari i rekstri
þvi stærri sem hún er, svo sem
sjá má af línuritum í fyrr-
nefndri álitsgerð. Samkvæmt
neðangreindum áætlunum ætti
áð mega treysta því að áburð-
ur framleiddur í 5000 tonna
verksmiðju yrði ekki dýrari en
innfluttur áburður er nú. En
<kyggi fyrir því að hægt yrði
að framleiða á samkeppnisfæru
verði til útflutnings ykist
vissulega, ef verksmiðjan yrði
!*öfð stærri, um eða yfir 7000
smálestir.“
Slvaxandi áburðarhörí
íslenzks landbúnaðar.
Þá er eitt atriði enn, sem
fram kom og auðvitað varð að
taka til greina. Það var hin si-
vaxandi áburðarþörf íslenzks
landbúnaðar. Fyrir stríð tak-
rnarkaðist notkun hans af því
áð bændurnir höfðu ekki efni
é að kaupa hann. Á stríðsárun-
um var erfitt að fá hann eftir
þörfum. En þörfin var augijós.
Einn færasti iandbúnaðarsér-
fræðingur okkar, Pálmi Ein-
.srsson var fenginn til að áætla
f ramtíðarþörfina í stórum
dráttum. Hans niðurstaða var
sú, að árið 1956 myndi hún
ekki verða minni en 3600 tonn
af hreinu köfnunarefni, þ. e.
þrefalt meira en hugsanlegt
var að verksmiðjan sem gert
var ráð fyrir 1944 gæti fram-
leitt. Reynslan hefur orðið sú,
að við höfum nú þegar þörf
íyrir þelta magn, enda mun
íiafa verið mjög erfitt þá að
áætla þörfina nákvæmlega svo
3angt fram í tímann. En þetta
sýnir enn'fremur, hve óhjá-
kvæmilegt var að undirbúa
rnálið betur en gert hafði verið
ráð fyrir 1944.
Trumv. 1947 aðeins
ætlað til að flagga fram-
an í kjósendur.
Allar þessar upplýsingar lágu
frumvarpið yrði að lögum á þvi
þingi. Það frumvarp var fyrst
og fremst til þess ætlað, að
. ílagga með því framan í hátt-
virta kjósendur. Enda var ekk
ert gert af hálfu stjómarinnar
til þess að.fá það lögfest þá.
En auðvitað tqku sósíalistar
þegar þá afstöðu, að hér væri
of lágt stefnt, enda sýndu öll
gögn að svo var. En jafnframí
sýnir þetta allt hve haldlítil
sú ásökun er að sósíalistar
hafi af illkvittni stöðvað mál-
ið 1944.
Um hinn þátt þessara árása,
þann að Sósíalistaflokkurinn
hafi reynt að bregða fæti fyrir
málið með því að vera andvígur
Marshalláætluninni, svo og um
gang þess síðar og aðra atburði
í sambandi við hann, mun
verða rætt í næstu grein.
Mámssfyrkir
Framhald af 4. BÍðu.
apríl næstkomamdi, og fá nem-
endurnir þar ókeypis kennslu,
mat og húsnæði. Umsólcnir um
þessa námsvist þurfa að berast
Norræna félaginu fyrir 1.
apríl.
Þá hafa 6 íslenzkar stúlkur
fengið í gegnum Norræna fé-
lagið, skólavist á hússtjómar-
skólanum St. Restrup í Dan-
mör’cu fjTÍr hálft gjald i f jóra
mánuði frá 3. maí til 3. ágúst
í sumar.
Tvímenningskeppni stendur
nú yfir í Bridge- og Taflklúbbn-
um. AIls eru spilaðar fimm um-
ferðir. Eftir þriðju umfer'ð er
stigafjöldi efstu sveitanna, sem
hér segir:
A-riðiH.
'1. Ásgeir Sig. — Sigurður 257
2. Jón Magnúss. Klemenz 255
3. Pá!l — Jón Svan. 254
4. Sigurður — Lárus 253
5. Guðm. — Géorg 253
6. Guðni — Stefán 252
7. Friðrik — Guðmundur 251
3. Aðalsteinn — Gylfi 245
9. Kristján — Valur 244
10. Hjörtur — Ingólfur 244
11. Þorvaldur — Einar 243
Aímælissiuidmót K.R.
Hvernig æfa ísl.
Sunddeild KR heldur hið ár-
lega sundmót sitt í kvöld og
fimmtudagskvöld. Er þetta
sundmót jaf.nframt liður í há-
tíðahöldum þeinv sem KR efnir
til í tilefni af 55 ára afmæli
félagsins.
Dasktá sundmóteius verður
mjög fjölbreytt. Iíeppt verður
til úrslita í. sjö sundgreinum
hvort kvöld, en undanrásir
liafa farið fram til að tryggja
að keppnirnar verði bæði
skemmtilegar og taki ekki of
langan tima, eins cg oft vill
vería, þegar keppa verður í
mörgum riðium i hverri sund-
grein. Víða má búast við
skemmtilegri keppai og að me'
veröi sett í fleiri en einni grein
því að auðséð er, ef litið er
yfir þá árangra, sem náðsl
hafa á undanförnnm siuidmót-
urn, að sundmenn okkar eru í
mikilli framför pg má ætla að
nýtt blómaskeið í sögu sund-
íþróttarinnar hér á landi sé
byrjað.
Þátttaka í sundmótinu er
mjög mikil og keppir í lcapp-
sundunum auk Reykvíkinganna
sundfólk frá Akranesi, Hafn-
arfirði og Keflavík.
Hjá Sunddeild KR hafa í
vetur æft tveir flokkar kvenna.
Hefur annar verið undir stjórn
Jóns Inga Guðmundssonar og
æft skrautsund, en hinum lief
ur frú Dolly Hermannsson
lcennt sundballet. Munu þess-
ir tveir flokkar koma fram í
fyrsta sinn í kvöld og á
fimmtudaginn og verður án
efa ánægjulegt að sjá tvo vel-
æfða átta manna sundflokka
synda skra.utsund og ballet eft-
ir hljómfalli sama kvöldið.
Hafa bæði frú E>olly og Jón
Ingi lagt mikla vinnu í þjálfun
flokka sinna og eiga þau þakk-
ir skildar fyrir þeirra óeigin-
gjarna stárf og væri óskandi
að hinn mikli áhugi, sem vakn-
að hefur fyrir þessari fögru í-
þrótt megi halda áfram og hér,
í bæ verði héðan í frá starf-
andi flokkur stúlkna, sem æfa
sundballet. Auk þesg sýna þær
Doliy og Jónína litla, og frú
Dolly ein, tvo nýja stutta balL
>nur og unnust-
‘ prjóna inn pen-
ga í „kassann“
KR-ingar sýna listsund
etta og verður annar undir
laginu „Limelight.“
Eins og á þes3u má sjá
verður reynt að gera simd-
mótið sem fjölbreyttast og
hefst það báða dagana kl. 8.30
með því að annar kvennaflokk-
urinn sýnir og verður án efa
vissara að tryggja sér miða í
tíma, því að búast má við
mikilli aðsókn, en aðgöngumið-
ar verða seldir í Sundhöliinni
og í Bækur. og ritföng í Aust-
urstræti.
í kvöld vei'ður keppt í þess-
um greinum: 50m flugsund
karla, 400m skriðsund karia,
lOOm baksund kvenna, lOOm
bringusund karla, lOOm skrið-
sund drengja, lOOm bringusund
telpna og 4x50m fjórsund
karla.
Flestir beztu sundmenn iands
ins keppa og má búast við
tvísýnum úrslitum í flestum
greinum.
R.
Úrslit I hand
Frá því er sagt i dönsku
blaði að knattspymumennirnir
í „Skive Idræts Klub“ eigi á-
hugasömustu eiginkonur og
unnustur sem tun getur a. m.
k. þar í landi. Þær hafa stofn-
að sitt eigið félag og hittast
þau lcvöld, sem karlarnir æfa.
Þetta er ekki tilgangslaus mál-
æðis- og kaffiklúbbur lieldui'
félag með því markmiði að
styrkja fjárhag knattspyrnu-
félagsins. Þetta er sauma- og
prjónafélag og þar er ekki set-
ið auðum höndum nei, ónei.
SIK heldur árlega stóran
bazar, sem fjárliagur félagsins
í raun og veru hvilir á, en á
þessum bazar eru allir munir
þeir sem konumar hafa unnið
á fundum sinum. Nokkur verzl-
unarfjTÍrtæki í bænum hafa
gefið konunum gam til þess
að vinna úr.
Skyldi nokkurt lið ,á íslandi
eiga svona skilningsgóðar koti-
ur og unnustur?
knattleik
Síðastliðið föstudagskvöld fór
fram handknattleikskeppni í í-
þróttahúsi KR í sambandi við
55 ára afmæli KR.
Keppnin hófst með leik í
meistaraflokki kvenna milli KR
og Vals og sigruðu Valsstúlk-
urnar með 6:2. í 2. flokki kvenna
gerði KR jafntefli við Þrótt 3:3
í 3. flokki karla varð ennfrem-
ur jafntefli milli KR og Fram
7:7. í 2. flokki karla sigraði KF
Ármann með yfirburðum 16:9.
Aðalleikur kvöldsins var í
meistaraflokki karla, en þar átt-
ust við KR og Ármann og lykt-
aði þeim leik með því að KR
sigraði íslandsmeistarana 11:10.
KR-ingar höfðp forustuna allan
leikinn og stóð 7:4 í hálfleik. í
síðari hálfleik sóttu Ármenning-
ar á, en sigri KR var aldrei
verulega ógnað.
handknattleiks-
menn?
Þessi spurniiig er sett fram
vegna þess að hin almenna
slcoðun er að þeir æfi illa og
litið enda mikið af leikjmn og
lítill tími til æfinga.
Til gamans og athugunar fyr-
ir okkar handloiattleiksmenn,
er frá því sagt að sænskir úr-
vals handknattleiksmenn æfa
2-3 daga í vikn. Hvernig verja
þeir svo æfingatinaanum ? 50%
fara í úlhaldsþjálfun, 25%
kaattæfingar og svo 25% leilc-
ið /d tvö mörk. Því má bæta
hér við að Svíar eru taldir
beztu handknattleiksmenn í
heimi. Dálítið til umhugsunar
fyrir íslenzka handknattleiks-
menn.
ÍUlar þjóSir Evióþu nema
Albanía keppa á EM-
mótinu í sumai
Framkvæmdanefnd EM-móts-
ins í Sviss í sumar hefur skýrt
svo frá að allar þær þjóðir
sem eru i Evrópudeild I.A.A.F.,
nema Álbanía, muni senda
keppendur á mótið. Flestir
munu þátttakendumir verða
frá Sovétríkjunum eða rúm-
lega 80 talsins.
Sem kunnugt er fer mót
þetta fram í Bem dagana 25.—
29. ágúst.
Missii af Sestinni, hjólaði
45 km ge?n stormi og
kom til leiks í tæka tíð!
Það kom fyrir í Danmörku
að leikmaður nokkur sem
keppa átti i handknattleifc,
kom of seint til brautarstöðv*
arinnar, lestin var farin!
Tveir timar vom þó til stefnu
þar til leikur skyldi liefjast.
Honum þótti illt að verða að
hætta við förina, og verða
þar með að bregðast félögum
sinum. Hann þreif því reiðhjól
sitt og þótt gegn nokkrum
stormi væri að fara tókst hon-
um að ná til félaga sinna
nokkru fyrir leikbyrjun. Hann
fékk sér góðan kaffisopa. 1
leiknum átti hann svo góðan
þátt í sigri liðs síns.
Eg vænti að þetta sé gó’ð
hugvekja sumum íslenzkum
handknattleiksmönnum og raun
ar fleirum.
7 /iinn tnaa rshíö
SJM.S.
BCKíÍá IfiATA
BCIiGf. (W\ Þ0RSTEINN
*s ÁSGRIMUR * GULLSMIfilR -
NJÁLS
GffffílS 1 CfiiTA ! NJAISG. 18-SIMI81526 1
lo | LAUGA I VffiUR.