Þjóðviljinn - 21.04.1954, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 21. apríl 1954 — ÞJÓÐVTLJINN — (7
Austurþýzkaland reiðu
búið til að stórauka við-
r
skipti sín við Island
Rætt við Kristin E. Andrésson um Þýzka-
landsíör, handritamálið og fleira
4. l>,ng Sósíalistíska sameiningarflokksins í Austurþýzkalandi seít.
1 síðustu viku kom Kristinn
E. Andrésson heim eftir
snögga ferð til útlanda. Fór
hann til Kaupmannahafnar,
Svíþjóðar og Austur-Þýzka-
lands, en þar sat hann f jórða
flakksþing þýzka Sameining-
aiflokksins ásamt öðrum gest
um frá 24 löndmn. Frétta-
maður Þjóðviljans kom að
máli við Kristin um páskana
og bað hann að segja lesend-
um blaðsins tíðindi úr ferð-
inni.
— í Höfn lagði ég eyrun
við skoðunum manna á tilboði
dönsku ríkisstjómarmnar um
sameign á íslenzku handritun-
um. Þeir fræðimenn sem okk-
ur eru mótsnúnir hrósa nú ef-
laust happi í svip. Hins vegar
hitti ég marga dani sem
skildu sjónartnið okkar til
xulls, töldu tilboðið fjarstæðu
og voru ékki síður en við reið-
ir jfir því hve óhönduglega
hefði tii tekizt. Mér skilst að
tilboðið hafi verið eitthvert
misskilið diplómati, borið
fram af góöum iiug, en algeru
skiiningsleysi á því sem frá
sjónarmiði okkar er kjarni
málsins. Uppþotið sem nú
varð er því raunalegm sem
telja má víst að meiri hluti
dönsku þjóðarinnar og danska
þingsins sé þvl hlynptur að
islcndingar fái handritin heim
Kommúnistaflokkurina hefur
tekið drengilega ákveðna áf-
stöðu með olckur. Formaður
hans, Aksel Larsen, Thorlcild
Holst, fyrrv. þingmnður, er
var í samninganefndinni, og
rithöfundurinn Ifa-ns Kirk
hafa allir fært rök að því að
hándritin séu þjóðararfur is-
lendinga og krafizt þess að
•þau séu afhent okkur. Kenn-
arastéttin danska stendur yfir
leitt með okkur, og margir
átunnir danir hafa opiiiberlega
tekið máistað okkar. Þess
hefur eflaust verið getið hér
í fréttum að Paui Iteumert
ritaði grein í Polltiken um
œáiið, og Niels Nielsen,
prófessor, flutti um það út-
varpserindí, og tóku báðir
skil>Tðislausa afstöðu með því
að dönum beri að afhenda
okkur handritin. t>að var á-
nægjulegt að he>Ta hve marg-
ir ytra eru • heitir með okkur
i þessu máli. Eitt kvöld sat ég
í hópi margra da.na. og barst
handritamálið í tal eins og
endrariær. Sagði þá éihtt sem
ég ekki þekkti áð Friðrik
konungur mundi færa okku'r
handritin heim næsta smnar.
og var gerður að góður róm-
ur. hvort sem mælt var i
ga.mni eða alvöru.
— Ýmsum kom á óvart
samþykkt Hafnarstúdenta um
handritarnálið.
— Til eru þeir, einnig í
hópi íslendinga, sem leggja
megináherzlu á að sköpuð séu
skilyrði til að vinna úr hand-
ritunum, og kom það sjónar-
mið í ljós í fundarsamþykkt
stúdenta í Höfn. Slíkt er að
sjálfsögðu mikils um vert, en
engmm md þó sjást yfir
kjarna þessa máls, það sem
um er deilt: að viðurkennt sé
að handritin eni réttmætur
þjóðararfur íslendinga sem
hvergi eiga heirna nema á ís-
landi. Og ekki er saóg sð þau
væru fiutt heim, ef ekki er
jaínframt viðurkenut að þau
eru íslenzk. Þetta er sá
grundvöllur sera við stöndum
á í handritamálinu. Frá þessu
sjónarmiði má elcki víkja.
—: Og hvað tekur nú við
í handritamálinu ?
— Ríkisstjórn dana hefur
látið í veðri vaka að handrita-
málio sé uú tekið út af dag-
skrá. Erfitt er að sjá hvernig
svo má vera. I hásætisræðu
konungg hefur í tvö skipti
verið gefið fyrirheit um að
handritamálið verði lsgt fyr-
ir þingið til úrlausnar. Ðan3ka
ríkisstjórnin getur hvorici
gagnvart Jönum né íslending-
ingum gengið á bak þeim lof-
orðum. Ekinig geri cg ráð
fyrir að Kornmúnista Cokku r-
inn geri á næstunni fyrir-
spurn til rikisstjórxxarinnar
um ,hvað hún hyggst f>TÍr í
málinu, og muni síðar sjá til
að það komi til umræðu á
þingi.
Af íálandg hálfu er nú skylfc
að herða á kröfumun til liand-
ritanna. og; s.iá tii þess nð
málinu sé bæði á innlendnm
og eriendum vettvangi haldi '•
batur vakandi en nok’ ru gimi
áður.
Hvað viltu helzt segja
írá þingi þýzka SameLiingar-
fiokksins?
— Þingið var bæoi ánæaja-
legt og lærdómsríkt. Maðar
fékk að skyggnast itm í maig
v'slegustu vandamál þjóðar
sem er að stíga fyrstu sporin
íciii á braut nýrra þjóðfélags-
hátta, og kynntist um
beim brermandi
forystuiið hennar sýnir
um sviðum til
vandamái. Þarna
afiið sem knýr þjóðina
og umskapar samfélag
ar og hugounarhátt. Eg verð
síðar, þegar tími vkiiist til að
segja . lesendum Þjóðviljans
frá störfum og verkefnam
þessa þings er stóð eamflejtt
níu daga þó að unnið væri
frá morgni. til kvölda. Ao
þessu sinni vil ég aöeina veicja
athygli á að í Austur-ÞýA' a-
landi ér að rísa sterkt al-
l'ýðu’ýðvcldi, endurskðpnð
fi-iðscm i'ýzk þjóð aem heíur
nú fengið í eigvi hendnr
stjóni allra sinna má.la. jafnt
innanlands sem í utanríkismál
U3U, og hefur því söguiegu
idutverki að gegna að taka
sér forystu í hví að samena
allt Þýzkaland í óhéð fr>ð-
samt riki á uýjurn lýðræðis-
gnifidvelli.
Hið ný’a Anstur-ÞýzkálAttd’
Þýzka Alþýðulýoveldið, reist
á hagkerfi sósíalismans, er
]ægar að komast á fastan at-
vinnulegan og efnp.hagalegan
grundv-311. Tlin óeðlilega slcipt-
ing landsins hefur haft gcj-si-
lega erfiðleika í för.með sér.
Þýzkalaad var áður viðs .ipta-
leg lieild, en í þeim tilganp
að stöðva þróun Austur-
Þýzkalands eins og annarra
alþýðulýðvelda logðu Banua-
ríkin og önnur heniámsvöld i
Ventur-Þýzlcaiandi baxui á
eðlileg viðakipti milli lattds-
hlutanna og láta heldar hiað-
ast upp birgðir af stáh og
járni en selja þær aus'-ur. Af
málmvinnslu og véíasmíði, og
hefur telcizt það á fáum ár-
um, svo að Austur-ÞýzAaiand
stendur þar á eigin íótum, og
getur nú farið áð dragn úr
þungaiönaðinum óg etabeita.
raeíra. kröftura s'-um að
framleiðslu léftaiðnaðar og
neyzluvarnings.
Þrjú ár eru nú liðin aí 5-
ára-áætlnuinni, s>g heíur íram-
leiðslugetan stóraukizt, og
hefur í iðnaðinum alstaðar
verið farið fram úr á.ætlun og
eins í flestum greinum Taad-
búnaðarins Miðað við 193ð
(grunneining 100) jókst hrá-
efnafrarnleiTslan upp í 134,1
árið 1950 og 200,3% 1053;
málmvinnslan ■úr 100 upp i
120,7 árið 1950 og 214,7
1933; léttaiðnaðnr upp í 103,3
1950 og upp í 146,8% áriö
1953; franjleiðsla neyduyara.
vnr 19.50 78,5% micað v.ið
1930. m jókst upp í Í46,h%
árið 1953. Þessar tölur sýna
hvn 5 f ramle iðsl r hraðinn
eykst með 5-ára-áætlunimii
síðan 1950. Austurþýz'ca fýð-
veHið leggur nú allt apþ á
að l-cmaf’t frara úr Vestur-
I><—knlandi á öllum sviðum, í
efu- ha gsmálum, menningar-
má’um og listum, til þesa að
geta þ--.i bet.ur orðið aiþýðu
Vcs’ úr-Þýzkalandi fardæmi
«=.tyr)rt hana tll a.ð hr’-Kla
af nér heraáms- og kúgunar-
fj';<rum Bandarikja.mía og
&'■ érauðvalds Vestur-Þýzka-
landa og lei‘t þannig Þýzka-
land aUt inn á friðsama
brnut og. sameipað þ \ð. á lýð-
ræðislegum.. grundvelli. Aust-
urþýz’.m lýóyeldið eflist nú
með hverju ári og hefur pað
stArv'ægilega þýðúigu fvrir
þróun allra Evrcipurikja.
Þetta lýðyeldi hefiií’ traust
SovTtríkjanna, Kina og ann-
arra alþýðulýðvelda heimsins
og mikil vicslcipti við þau.
Það tengir mjög stert vináttu
bönd við lýðræðisöfl Frakk-
lands, Italíu og Englands og
einnig Norðurlaacla, og getur
orðið einn sterkasti horn-
steinnbin 1 öryggisbandalági
Evió{>u sem Mólótoff bar
fram tillögu um á Berlínár-
fundinum.
— Eru ekki horfur á að
viðskipti íslendinga viö Aust-
urþýzkalaad geti aukizt mjög
verulega ?
— Sérstök ástæða er til
fyrir okkur íslendinga að veita
Austur-Þýzkalandi atlxj'gli cg
láta ekki dragast að taka
upp stjómmálasamband við
það og viðskiptasamband.
Framleiðsla Austur-Þýíka-
lands og vöruvöndun er komið
á það stig, að landið getur
stóraukið útflutning sinn til
auðvaldsríkjanna, cg hefur
jafnframt þörf fyrir mikirn
innflutning. Utanrikisverzlun
Þýzka alþýðulýðveldising mun
þ-ri færast mjög í aukana á
næstunni. Eg hafði tal af
ve rzhmarmálaráðherrft lands-
ins og hef hehráld ti’ að
segja að st jóm Austur-Þýzka
lands er relðubúi.i ti! að stór-
auka. ciðskinti sin við isl&nd
á gníudveíii vöruskip’a. kaupa
héðan m.a. ísfisk, hraðfryst-
an fisk. fiskim iöl o-fl , en get-
ur láfið í staðinn tlestwr tf-g-
undir véla sem framkdddar
ern í heiminuni, rat’magns-
vörur, túrbínur, heilar vers-
fmiðj'ur, riibi og t.d, sements-.
veriísrRÍð.ra, en þjéTn-erjar eru
séríræctivigir í útbúnaði Jtcirra
og selja þier til margra landa.
Liggur beint við fyrir ís-
land að taka upp fasta verzl-
unareamninga við Auatur-
Þýzkaland og láta togsraiiá
salja þangað fisk sinn, og fá
margskoiiar nauðsytiar i stað
inn. Þarna er sá mikli kost-
ur að salan er örugg og elcki
háð neinum dagsveiflum, cg
hægt aó gera samninga til
lítngs tíma, en verulag sem
hæst býðst. Eg er sannfærð-
ur um nð úánt ér áð ‘ komast
þegnr' í stað 'að 'mjug' hag-
kvæmxim verzir■ Jársanr-i.ig-dm
við Auslur-Þýzka.land. Má
be.nd'i á að nú 24. apríl er.
viðskiptamálaráðstefna t
Framhald á 8. síðu.
é!
iU'E
jes'ð
;h sera
á ÖIj-
ð leysa þessi
var sjáift
S.íram
ho:
þessum ástæðum neyddist
Þý^a Alþýoúlýðvcldið tíl að
konia á fót hjá sér stóriðju,