Þjóðviljinn - 27.04.1954, Blaðsíða 1

• T
Inni í blaðinu
Hraff. urn tafl á 7. síðu
Útvarpið á 6. síðu
Yetnissprengingar hafa eitrað
mest aílt Kyrraliaf á 5. síðu.
Ný þvottaefni reynast vaWa
húðsjúkdómum á 5. síðu.
Þriðj'ttdagnr 27. april 1954 — 19. árgangur — 93. tölublað
Vesturveldin della um Estdó
mgsö um
o g n
Það vitnaðist um helgina að Vesturveldin deila nú inn-
byrðis um hvað til bragðs skuli taka í stríoinu í Indó
Kína. Stjórnir Frakklands og Bandaríkjanna vilja að eng-
ilsaxnesku stórveldin komi til liðs viö hinn aöþrengda
nýlenduher Frakka þar en brezka stjórnin streitist á móti.
Þess varð vart á laugardags-
kvöldið, að eitthvað óvenjulegt
var á seyði. Eden, utanríkisráð-
herra -Bretlands, sem var á leið
á ráðstefnuna í Genf, sneri við
heim til London aftur þegar
hann hafði ræít við starfsbræð-
ur sina Bidault og- Dulles í
Farís. Hélt Eden beint til Chequ-
ers, sveitaseturs Churchills for-
sætisráðherra, og ræddi við
hann.
Á sunnudagsmorguninn kom
ráðuneytið saman á fund í Lond-
on undir forsæti Churchills. Auk
þeirra sem eiga sæti í ráðuneyt-
inu sátu fundinn ráðherrar land-
hers, flughers og flota og yfir-
foringjar herforingjaráðanna.
Liðin eru sjö ár síðan brezka
*
ríkisstjómin hefur haldið fund
á sumiudegi. Að fundinum lokn-
um hélt Eden aftur til megin-
landsins
Dulles.
á fund Bidaults og
Frakkar að þrotuni komnir
Ekkert hefur verið tilkynnt
opinberlega um tilefni brezka
ráðuneytisfundarins en frétta-
ritarar segja að frönsku- ráðherr-
arnir Bidault og Laniel hafi
skýrt Eden og Dulles frá því að
Frakkar séu að þrotum komnir
í Indó Kína. Berist þeim ekki
hjálp verði þeir nauðugir viljug-
ir að ganga til samninga við
sjálfstæðishreyfingu landsmanna.
Framhald á 8. síðu.
Síleilt þzengt a® setuliðmu í Biðnbieuphu
Fréttaritarar í París höfðu það í gær eftir mönnum úr
herstjórn Frakka að öll von megi heita úti um að franska
setuliðið í Dienbienphu í Indó Kína fái haldið velli.
Setuliðið í Dienbienphu hefst
nú við á svæði sem er ekki nema
tæpir tveir kílómetrar í þver-
mál. Stöðugt saxast á þetta
svæði vegna árása umsáturs-
hersins.
Ráðstefna um endanlega friðargerð í Kóreu og ráðstaf-
anir til aö binda endi á vopnaviðskipti í Indó Kína hófst
í gær í svissnesku borg-inni Genf.
Fram uni hádegi í gær var
talið að svo gæti farið að ekk-
ert yrði af ráðstefnunni vegna
deilu um fundarstjórn. Molo-
toff, utanríkisráðherra Sovét-
ríkjanna, kvað Sjú Enlæ^ uían-
ríkisráðherra, Kína, eiga að vera
í forsæti á fundum til jafns við
Á miðvikudaginn koma utan-
ríkisráðherrar fimm Asíuríkja,
Indlands, Indónesíu, Pakistans,
Burma og Ceylon, saman á
fund í Colombo á Ceylon. Tal-
ið er að Nehru, forsætis- og
utanríkisráðherra landsins,
muni gera það að tillögu sinni
að ráðstefnan ræði þau alþjóða
mál sem sérstaklega snerta
Asíu. Eru nefnd Kóreumálið,
stríðið í Indó Kína, vetnis-
sprengjutilraunir Bandaríkja-
manna á Kyrrahafi og fyrir-
ætlanir Vesturveldanna að
mynda hernaðarbandalag með
nokkrum Asiuríkjum. Nehru
hefur fordæint hugmyndinaum
þessa bandalagsstofnun.
utanríkisráðherra hinna stór-
veldanna. Dulles utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, kvaðst
myndi fara heim við svo búið
heldur en samþykkja að Sjú
yrði í forsæti. /
Mrtlið leystist á fundi Molo-
toffs og Edens, utamikisráð-
herra Bretlands. Urðu þeir sam
mála um að þeir tveir og Wan
Waithayakca prins, utanrikis-
ráðherra Thailands, skuli skipt-
ast á að stjórna fundum meðan
rætt er um Kóreu.
Fundurinn í gær stóð aðeins
hálftíma og fór í það að ganga
frá formsatriðum. í gærkvöld
Framhald á 8- síðu
Frá því var sk-ýrt í G-c.nf í
gær að Sovétríkin hafi gerzt að-
ili að Alþjóða vinnumálaskrif-
stofunoi^ einni af sérstofnunum
SÞ. Skrifstofan hefur aðsetur
í Genf. Fyrir viku gengu Sovét-
ríkin í aðra sérstofnun SÞ,
Menningar-, vísinda- og fræðslu
málastofnunina.
í gær rigndi fallbyssukúlúm úr
byssum sjálfstæðishersins iát-
laust yfir Frakka. Veður var ó-
venju gott og notaði franska her-
stjórnin tækifærið og sendi fleiri
flugvélar til áfása á stöðvar
og aðdráttarleiðir sjáifstæðis-
hersins en nokkru sinni fyrr. Á-
rásunum var einkum beint að
loftvarnabyssum umhverfis Dien-
bienphu en skothríð úr þeim
gerir Frökkum sífellt erfiðara að
koma birgðum og liðs^uka til
setuliðsins í fallhlífum þá sjald-
an flugveður er.
Franskt Jið stefnir til Dien-
bienphu úr vestri gegnum frum-
skóginn frá Laos og var það í
Framhald á 12 síðu.
Stærsti viðburður leikársins á
næstu grösum:
r
ö
Fm Gerd Grieg es
on
Þaö er oröið alllangt síðan Þjóðviljinn skýrði frá ‘pví
að leikrit Henriks Ibsen: Villiöndin yrði sýnt í Þjóðleik-
húsinu í vor. Nú er stundin nær komin, þar sem frum,-
sýningin verður á fimmtudagskvöldið. Leikstjóri er Gerd
Grieg, en Halldór Kiljan Laxness hefur þýtt leikritið.
Henrik Ibsen
Frú Gerd Grie" kom hing-
að um miðjan marzmánuð, og
hafa æfingar staðið yfir síðan,
en Villiöndin er langt leikrit og
viðamikið. Er
það éitt fræg-
asta verk Ib-
sens; og hafa
ekki mörg
verk hans
staðizt betur á-
gang tímans
en einmitt
Villiöndin.
Standa öll efni
til að hér sé
merkasti viðburður leikársins í
uppsiglingu.
Gestur Pálsson leikur Hjalmar
Ekdal, en Regína Þórðardóttir
konu hans: Gínu. Katrín Thors
leikur Heiðveigu, Valur Gíslason
Werle stórkaupmann, Jón AQiIs
Gregers Werle, Lárus Pálsson
leikur : gamla Ekdal, Indriði
Waage Relling lækni, Arndís
Björnsdóttir frú Sörby ráðskonu
kaupmannsins. Ennfremur leika
smærri hlutverk: Úóbert Arn-
finnsson, Klemenz Jónsson, Bald-
vin Halldórsson, Valdimar Helga-
son og Lárus Ingólfsson.
Leiktjöld hefur Lárus Ingólfs-
son gert, einnig teiknað nokkuð
af búningum; en aðrir eru fengn-
ir að láni frá Osló. —
Villiöndin er skrifuð árið 1884,
og eru búningar og allt um-
hverfi miðað við þann tírna.
Þýðandinn hefur einnig valið
persónunum málfar þess tíma.
Frú Gerd Grieg gat þess i við-
tali við blaðamenn í gær. að
öll samvinna hennar við leik-
endur og forráðamenn Þjóðleik*
Gerd Grieg
hússins hefði verið hin ánægju-
legasta i alla staði. Hún kaiiar
ísland annað föðurland sitt;
þessir „landar“ hennar fagna því
að hafa hana enn einu sinni
meðal sín, og hlakka til að njóta
listar hennar og kunnáttu í sýn-
ingu þessa höfuðverks.
isjam
Frumskilyrði aö V esturveídiu hæiti aö
reyna aö íuúdu Mítm uísmgarös
Georgi Malénkoff, forsætisráðherra Sovétríkjanna, hélt
í gær ræðu á fundi Þjóðaráðsins, efri deildar þjóöþings
Sovétríkjanna.
I ræðu þessari endurtók
Malénkoff fyrri yfirlýsingu
sína um að sósíalistísk ríki og
auðvaldslönd geti lifað saman
í friði í heiminum og keppt sín
á milli í því að tryggja þijóð-
unum sem bezt iífsskilyrði.
Sovétríkin leggja mikla áherzlu
á aukin utanrikisviðskipti,
sagði Malénkoff, sem benti á
að verzlun þeirra við önnur
lönd hefði meira en tvöfaldazt
síðan Bandarikjastjórn tók fyr
ir alvöru að reyna að knýja
fyigiríki sín til að verzla ekki
við Sovétríkin.
Brýnasta viðfangsefnið á al-
þjóðavettvangi sem stendnr er
að nota tækifærið sem nú gefst
til að draga úr viðsjám í heim-
inum, sagði Malénkoff. Það
mun hó ckki takast nema sam-
búð stórveldanna komist í
eðlilegt horf en til þess að
svo verði þurfa stjóruir Vest-
urveldanna að liætta að reyna
að halda Kína utangarðs. Sú
framkoma er ögrun \ið alL«
Asíuþjóðir, sagði Malénboff.
Hann kvað það hafa verið
og vera stefnu Sovétríkjanna
a5 banna beri kjarnorkuvopn
og önnur múgdrápstæki og
hafa strangt eftirlit með að
því banni sé hlýtt. Sú stefna
hafi ekki enn náð fram að
ganga vegna andstöðu árásar-
Framhald á 9. síðu
Bao Hal ergir
Frakka
Bao Dai, sem Frakkar gerðu
að keisara í Viet Nam í Indó
Frambald á 8. síðu.