Þjóðviljinn - 01.07.1954, Síða 6

6) — ÞJÓÐVTLJINN' — Fimmtudagur 1. júlí 1954
illÓOVIUINN 1
Ötgefandl: Samelningarflokkur alþýðu — Sósíallstaflokktirlnn.
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
ftitstjórar: Majrnús Kjartansson (áb.). Sigurður Guðmundsson.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónssor.. Bjami Benedlktsson, Guð-
mundur Vigfúsaon, Magnús Toríi Ólafsson.
▲uglýsingastjórl: Jónsteinn Haraldsson.
Rltstjórn, afgTelðsla, auglýsingar, prentsmiðja: SkiMavörðustíg
19. — Síml 7600 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavik og nágrennl; kr. 1T
1 nnnara staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. elntakið.
Þrentsmiðja ÞJóðviijans h.f.
__ ______________________________ -
Melmmgaskipti
Kjörorö stjórnarflokkanna er helmingaskipti. Ef íhalds-
kiíkan hirðir gróða þarf Framsóknarklílcan að fá sam-
svarandi gróða, og fellur þá allt í ljúfa löð. Ef Framsókn
ber á samstarfsflokk sinn fjárplógsstarfsemi, er þaö ör-
uggt og víst að gróöamenn þess fyrrnefnda langar í nýj-
an bita, og um leið og hann er fenginn falla niður allar
erjur. Dæmin um þessa reglu eru mýmörg og þeim fer
rlltaf fjölgandi.
Olíunni sem ríkisstjórnin kaupir er skipt af fyllstu
gát milli Olíufélagsins h.f. annarsvegar og Shell og BP
hinsvegar. Þegar þjóðina vantar olíuflutningaskip eru
keypt tvö, nákvæmlega jafnstór, og afhent gróðafélögum
í.tjórnarflokkanna beggja. Þegar Frámsókn hóf deilur á
ihaldið fyrir einokun á saltfiskverzlun og milljónagróða
i sambandi viö það, var það vandamál snarlega leyst. meö
því að tryggja Vilhjálmi Þór sinn hlúta af einokuninni
og milljónagróðanum. Þegar ríkisstjórnin neyddist til
þess að tryggja fólki einhver lán til smáíbúða var úthlut-
uninnni hagað þannig að formaður Varðarfélagsins og
íormaður Framsóknarfélagsins skiptu fénu jafnt á milli
sm, svo að ekki hallaðist á um aðstöðuna. Þegar úthlutað
er gjaldeyri og bílum er séð um að stjórnarflokkarnir
báðir hafi nákvæmlega sömu aðstöðu til annarlegrar
etarfsemi.
Og nú er það hernámsgróðinn! íhaldið var þar fyrst ú
vettvang eins og vænta mátti, en þegar í ljós kom að þar
var hægt að hirða ótaldar milljónir áhættulaust stofnaði
Vílhjálmur Þór sérstaka hernámsdeild Sambands ís-
lenzkra samvinnufélaga og tiyggði sér allverulega sneið
af aöstöðunni. Síðan hefur staðið togstreita mánuðum
saman um það hvemig skipta eigi gróðanum í heild ogj
he.fur oft hitnað í sambúðinni. En nú er málið leyst: nýj
helmingaskipti. Stofnað hefur verið' nýtt félag, íslenzkir,
aðalverktakar, og á það m.a. að úthluta öllum þeim verk-1
eínum sem Hamilton hefur annazt. Stjórnin er skipuð
fjórum mönnum, og sú óvenjulega tala er til komin vegna
þess að ekki má hallast á; það verða að vera jafn margir
tilnefndir af Framsckn og íhaldinu!
Þjóðmálastarfsemi stjórnarflokkanná á ekki lengur
orðið neitt skylt viö stjórnmál. Hún er grímulaus bissniss,
þar sem ekki er skeytt um annað en það að klíkur annars
flokksins græði ekki milljón meii'a en klíkur hins.
Mandalnál
Ðrykkjuskapur ungling-a og skrílslæti ölcðra manna á úti-
skemmtunum, ekki sízt í nágrenni Reykjavíkur, er orðið milcið
var.damál, vandamá) er varðar alla þjóoina. jOrsoldrnar cru þjóð-
féiagslegs eðlis, vanræksla stjórnarvalda að sinna þörfum æsk-
urJnar og búa henni heiibrigð skilyrði til starfs cg til leikja. Van-
mat og dugleysi iþréttahreyfingar landsins í þessum málum,
og lausatök annarra æskulýðshreyfinga á uppeldisáhrifum
ög aga meðlima sinna. — skyldi ekki allt þetta vera ríkir
þættir í sköpun }æssa sívaxandi vandamáls. Og síðast en ekki
I
Samvmna stjórna Kina og Indlands byg-
ir Vesturv&ldunum út úr Asiu
Ráðstefnan i Genf um frið i
Indó Kína markar þátta-
skil i heimsmálunum, vegna
þess að þar var það viður-
kennt í verki að nýtt stórveldi,
hið nýja Kína, er komið til
sögunnar. Þetta er dómur
sænsks blaðamanns, Bertil
Svahnström, sem er fréttarit-
ari borgarablaðsins Stock-
hoIms-Tidningen í Genf. Meira
að segja Bandaríkjastjórn varð
að viðurkenna þessa staðreynd
í verki „og það er ekki of
djúpt tekið í árinni að segja,
að við það hafi ásjóna heims-
ins breytt um svip og saga
heimsins færzt inn á nýjar
brautir“, segir Svahnström.
Hann rökstyður þennan dóm
meðal annars á þessa leið:
. ST’uomintang-Kína var aldrei
stórveldi. Það megnaði
aldrei að haía neina sjálfstæða
stefnu. Það hafði ekki hið
minnsta aðdráttaraíl fyrir aðra
hluta Asíu. Það var milljarð-
fætlingur, sem komst aldrei í
takt við sjálfan sig. Samtímis
því sem stjórnin á Taivan
þyngir enn eitt af föstu sætun-
um í Öryggisráði SÞ hefur nýtt
Kína skotið upp höfðinu hinu
megin við Taivan-sundið, Kína
sem er stórveldi, enda þótt þvi
sé meinað að setjast á bekk
með jafningjum sínum og þótt
það sé ekki einu sinni aðili að
SÞ. Þessi skipan mála er fjar-
stæða og g'etur ekki haldizt til
lengdar.
að sem öllu öðru fremur ber
vitni um muninn á Klna
Maó Tsetúngs og Kína Sjang
Kaiséks er aístaða almennings-
áiitsins í öðrurn löndum Asíu
til þeirra. Kuomintang-Kína
var ekkert annað en risi sem
átti fullt í fangi með að standa
á fótunum (þangað til loks
hann datt). Á fáum árum er
Kommúnista-Kína orðið áhrifa-
mesti aflvakinn í stjómmála-
lífi Asíu. Ekki þarf annað en
líía til Indlands til að sjá, hvað
lretta þýðir. Ilvað er nýja, ihd-'
verska hlutleysisstefnan annað
en viðbragð við þróuninni í
Kína? Indverska þjóðin sér að
hún hefur sömu hagsmuna að
gæta og Kína — sömu vanda-
mál og sömu neyð að fást við.
En þar sein Maó Tseíúng hef-
ur hrundið í framkvæmd hrað-
stígri endurreisn og iðnvæð-
ingu, stendur hinsveg'ar Ind-
(-------------—-------\
Erlen d
tí ðindi
V____________________✓
land nokkurn veginn í sömu
sporum og framleiðslan í Indó-
nesíu hefur minnkað um fjórð-
ung síðan landið öðlaðist sjálf-
stæði. Allur þorri þessara
þjóða lítur til Kína með vax-
andi aðdáun“.
Niðurstaða þessa borgaralega,
sænska biaðamanns er, að
eftir það sem gerzt hefur i
Kína geti Vesíurveldin ekki
lengur gert sér minnstu von
um að hafa úrslitaáhrif á það
sem gerist í Asíu. Þetta hefur
sannazt eftirminnilegá á ráð-
stefnunni í Genf. Ætlun
Bandaríkjastjórnar var að sjá
um að Frakkar settu þau skil-
yrði fyrir friði í Indó Kína að
sjálfstæðishreyfing landsmanna
og Kína gætu ekki fallizt á
þau. Þegar ráðstefnan í Genf
hafði farið út um þúfur átti
svo að stofna hernaðarbanda-
lag Vesturveldanna í Austur-
Asíu gegn Kina. F.evndin varð
að stjórn Laniels í Frakklandi
féli vegna fylgispektar sinnar
við stefnu Bandaríkjamanna og
við tók stjórn Mendés-France,
sem l’.afði árum saman barizt
fyrir því að friður yrði sáminn
í Indó Kína hvort sem Banda-
ríkjastjórn líkaði betur eða
ver.
ÍJrezka stjórnin tók sömu af-
” stöðu og afleiðir.gin varð
að eftir að Mendés-France tók
við stjórnartaumum L Fralck-
landi varð bandaríska sendi-
nefndin í Genf einangruð. Fyr-
irkomulag friðarsamninga í
Laos og Kambodia var ákveð-
ið á grundvelli tillögu Sjú
Enlæ, forsætis- og utanrikis-
ráðherra Kína, án þátttöku
Bedell Smith, formanns banda-
rísku sendinefndarinnar. Þegar
það var rætt á ráðsteínunni
kvartaði Srnith yfir að hann
hefði ekki séð tillöguna fyrr en
tíu mínútum áður en fundur-
inn hófst. Hann fann henni allt
til foráttu en þær mótbárur
voru að engu hafðar. Bandarísk
blöð skýra nú frá því að vel
geti svo farið að stjórnin í
Washington hætti með öllu
þátttöku í ráðstefnunni í Genf.
Hvort það verður að ráði
kemur í ljós eftir 10. júlí,
en þann dag eiga liðsforingj-
arnir sem semja um fyrir-
komulag vopnahlés að skila
áliti. Þá er búizt við að utan-
ríkisráðherrarnir taki aftur við
formennsku sendinefndanna í
Genf. Nú þykja horfur á sam-
komulagi á þeim grundvelli að
Laos og Kambodia verði hlut-
laus ríki, Viet Nam verði fyrst
um sinn skipt í yfirráðasvæði
milli sjálfstæðishreyfingarinnar
og Frakka en landið verði
bráðlega sameinað með kosn-
ingum og Frakkar verði á
brott. Thomas J. Hamilton,
fréttaritari New York Tinies í
Genf, segir i blaði sínu ■ 24.
júní, að ,,mjög sé vafasamt að
John Foster Dulles utanríkis-
ráðherra eða Bedell Smith snúi
aftur til Genf til að fullgilda
slíkt samkomulag. Smith hers-
höfðingi gerði lýðum Ijósa and-
stöðu Bandaríkjanna gegn því
að Laos og Kambodia verði
gerð hlutlaus þegar hann barðist
árangurslaust gegn því að fela
hernaðarfulltrúunum að ræða
brottför erlendra hernaðar-
sendinefnda frá Laos og ICamb-
odia. Auk þess hefur banda-
ríska sendinefndin áður látið
i Ijós þá skoðun að kooningar
í Viet Nam geti verið hættu-
legar... Ef slíkar kosningar
færu nú fram myndu komm-
únistar að öllum likindum
vinna þær svo að allt Viet Nam
Framhald á 8. síðu.
rízt hernámið og spiilingaráhrifin frá hersetunni í stríðinu og
eftir að her var hleypt inn í landið á ný, skyidi þar ekki vera
síærsti orsakaþátturinn, aðalorsök þess, að drykkjuskapur ung-
li.nga og meðfylgjandi skrílslæti hefur stóraukizt síðustu árin. j
Hér þarf mikils átaks við, eigi að sigrast á þeim voða, sem
þama er á ferðum og skemmir sjálfan lífmeið þjóðarinnar. Þjóð-
félagiö verður að gera æsku landsins kleift að • takast á við stcr
’oý heiliandi verkéfni, búa langtum betur að henni með atvinnu-
örvggi og menntunarkjör, gera henni kleift að stofna snemma
beimili -'og búa í mannabústöðum. Æskuiýðssamtök landsins
vérða að taka höndum saman til að skapa það almenningsálit
eern yrði í,tericasta aflið gegn afsiðunar- og cmenningarcflunum,
ciýrkun á drykkjusiðum og drykkjurómántik á að gera útlæga
úr félagslífi og skólalífi ungs fólks. Ekki sízt hlýtur það að vera
krafa þjóðarinnar til íþróttahreyfingar landsins að hún dragi af
sér slenið cg beiti áhrifum sínum í þessnm málum svo um rnunar.
Það mun vekja verðskuldaða fynrlitningu, að blaðsnepill
Sjálfstæðisfiokksins, VLsir, reynir að gera þetta. vandamál að
þólitísku ádeiiuatriði á sósíalista. Ef fiokkur Vísis hefði teekið
jáfn einbeitta afstöóu í áfengismálunum og SósialistafiokkurLrui,'
ér full ástæða til þess að ætla að öðru vísi væri umhorfs í þeim Frakkar, Þjóðverjar, Marokkómenn og aðrir fangar úr nýlenduheer Frakka í Indó-
málum en nú er. j Kína fagna freelsi sínu, pegar sjálfstceðisherinn lét þá lausa.