Þjóðviljinn - 20.07.1954, Blaðsíða 4

4) _ ÞJÓÐVILJINN — Þriðjudagur 20. júlí 1954
Aðþýða Llbinon!
kjörum gegn arðráni auðhringa
Elning o/jbýðu beiftasfa vopniB
Líbanon er lítið land fyrir
botni Miðjarðarhafs, 11.132 fer-
kílómetrar að stærð og liggja
landamæri þess að ísrael og
Sýrlandi. Náttúruauðæfi þess
eru mikil, þar felast í jörðu
járn, mangan, olía, fosfat, kop-
ar, nikkel, króm o. fl., og hef-
ur það orðið til þess að vold-
ugir heimsvaldasinnar auð-
valdsins hafa fengið augastað
á landinu og ágimd á auðæf-
um þess. /
Auðugt land,
fátæk alþýða
Iðnaður landsins er aðallega
olíuvinnsla, vefnaðariðnaður,
framleiðsla sápu og eldspýtna,
skinnasútun og tóbaksræktun.
íbúar landsins eru 1.250.000 og
af þeim býr um fjórðungur í
höfuðborginni Beirut. En þótt
atvinnuvegir landsins gætu ver-
ið grundvöllur blómlegs efna-
hagslífs í landinu eru um þess-
ar mundir 60.000 atvinnuleys-
ingjar þar sem lifa við kröpp
kjör.
ítök erlendra
auðhringa
Áhrif erlendra auðhringa eru
mikil á efnahagslíf landsins. Er-
lendir fjármálamenn hafa fest
fé í öllum þeim greinum at-
vinnulífsins sem gróða er að
vænta af, eins og t.d. járnbraut-
um, bönkum o. fl. Fyrir þeirra
atbeina er flutti inn í landið
mikið af fullunnum iðnaðarvör-
um frá Bandaríkjunum, Bret-
landi og Frakklandi. Af þeim
sökum dróst vefnaðariðnaður-
inn allmjög saman á síðasta
ári og margir þeirra er unnu
í vefnaðarverksmiðjunum urðu
atvinnulausir.
Óánægja verkamanna er
mjög mikil, og valda henni lág
laun, ófullnægjandi trygging-
ar og neitun stjórnarinnar að
framkvæma framfærsluákvæði
vinnumálalöggjafar þeirrar sem
alþýðusamtök iandsins knúðu
stjórnina til að samþykkja. Á
síðustu árum hafa verkamenn
og alþýða landsins því samein-
ast til að fylgja fram kröfum
sínum um hækkuð laun, bætt-
an húsakost, almannatrygging-
ar, o. s. frv. Alþýðumenn í
Líbanon veita þeim æ virkari
stuðning, og hin mismunandi
verkalýðsfélög landsins herða
baráttu sína fyrir framkvæmd
þeirra.
Sundruð
verkalýðshreyfing
Verkalýðshreyfing Líbanons
er sundruð og verkalýðsfélögin
greinir á í mörgu og deila inn-
byrðis bæði um innlend og er-
lend nfálefni. Ótti auðjöfra
landsins, innlendra sem er-
lendra, við sameinað afl verka-
lýðsins, hefur knúið þá til að
senda erindreka sína inn í
verkalýðshreyfinguna til að
sundra henni. Þeir vita sem er
að sameinuð verkalýðshreyfing
myndi höggva djúp skörð í
gróða þeirra. Á síðastliðnu ári
nutu hinir leigðu sendimenn
atvinnurekenda í verkalýðs-
hreyfingunni 30.000 dollara
Grein þessi. er eftir SAAD
EL DINE MOUNME, for-
seta prentarasambands I.í-
banons. Greinir liann þar
frá baráttu verkalýðs þjóð-
ar sinnar fyrir mannrétt-
indum og mannsæmandi
lífi.
styrks frá Bandaríkjunum til
sundrungarstarfsemi sinnar.
Krafa um
sameiningu
Krafa verkalýðs landsins um
sameinaða verkalýðshreyfingu
nýtur aukins fylgis og hefur
færst mjög í aukana á síðustu
árum. Fyrir áhrif frá þeirri
hreyfingu komu fulltrúar fjölda
verkalýðsfélaga saman á þing
í febrúar síðastliðinn vetur til
að ræða verkefni þau sem fyrir
verkalýðshreyfingu landsins
liggja.
Þing
verkalýðfélaganna
Þingið ákvað að kjósa nefnd
er sæi um sameiginlega baráttu
þeirra félaga, sem aðild áttu að
þinginu, fyrir kröfum verka-
lýðsins. Sérstök áherzla var
lögð á þessar kröfur: lausn a
húsnæðisvandamálinu, auknar
almannatryggingar, endurbætur
á vinnulöggjöfinni verkamönn-
um í hag, úrbætur é atvinnu-
leysinu og aukinn hluta inn-
lendra manna í iðnaðarfyrir-
tækjum landsins. Þingið samdi
og frumvarp um almannatrygg-
ingar og bar fram þá kröfu að
stjórnin veitti því lagagildi.
Þingið samþykkti og ályktun
þess efnis að nauðsyn bæri til
að leita samvinnu sem flestra
þjóðfélagsstétta er líkra hags-
muna hafa að gæta og verka-
lýðurinn, smákaupmanna, smá-
iðnrekenda, handiðnaðarmanna
(sem eru mjög fjölmennir, t. d.
í leðuriðnaði og fatagerð), en
smáfyrirtæki þeirra fara nú
mjög halloka í samkeppni við
stóru fyrirtækin, sem flest eru
undir bandarískri stjórn. Á ár-
inu 1953 var eitt gjaldþrot á
hverjum fjórum dögum í Lí-
banon.
Þing þetta hafði mikil áhrif á
alþýðu Líbanons. í verksmiðj-
um og iðjuverum, í sveit og við
sjó, fögnuðu menn ályktunum
þingsins og fyiktu sér enn fast-
ar um verkalýðsfélögin til bar-
áttu fyrir réttindakröfum ,sín-
um.
1. maí
hátíðlegur
í fyrsta sinni
Framkvæmdanefnd sú sem
þingið kaus gekk fyrir ríkis-
stjórn landsins og fékk því
framgengt að fyrsti maí var
lýstur hátíðis- og frídagur al-
þýðu. Og var það því í fyrsta
sinn í ár sem fyrsti maí var
hátíðlegur haldinn í Líbanon. í
dagblaðið A1 Wagt sem gefið
var út til undirbúnings hátíða-
höldunum fyrsta maí, skrifuðu
verkalýðsleiðtogar allra flokka
og hétu því að berjast fyrir
réttindum verkalýðsfélaganna
og framkvæmd þeirra krafna
sem þing verkalýðsfélaganna
hafði borið fram. Nefndin
gekkst fyrir hátíðahöldum í
höfuðborginni og var þar múg-
ur manna samankominn á úti-
fundi. Nokkrir ráðherrar voru
neyddir til að vera þar við-
staddir og hétu þeir samþykki
sínu við þær hagsbótakröfur
verkamanna er fundurinn sam-
þykkti.
Þannig hafa verkamenn Lí-
banons barizt staðfastlega fyrir
bættum kjörum alþýðu og
sjálfstæði landsins, og þeir hafa
fundið að sameining kraftanna
var beittasta vopnið sem þeir
höfðu í baráttu sinni.
Kemst hcsnn dýpra?

fll
LIGGU2 LEIÐIK
Eins og menn muna flutti ut-
anríkisráðherra ræðu í útvarpið
26. maí í vor, í tilefni þess að
þá var lokið samningaþófi þvi
við fulltrúa Bandaríkjastjórn-
ar og hernámsliðs hennar er
staðið hafði frá því um miðj-
an vetur. Ráðherrann taldi
þann árangur einna mikilvæg-
astan að samdar hefðu verið
reglur um dvöl, ferðalög og
samskipti hersins við fslend-
inga, og sagði ráðherrann að
reglur þessar gengju þegar í
gildi. Ekki sá þó ráðherrann
ástæðu til að skýra þjóðinni
frá því hvernig þessar reglur
væru, og sýndist það þó út-
látalaust úr því þær áttu að
ganga strax í gildi. En menn
hugguðu sig við það að þær
mundu verða birtar einhvern
næsta daginn.
En svo leið og beið, og regl-
urnar sáu ekki dagsins_ ljós.
Þjóðviljinn tók fljótlega að
spyrjast fyrir um reglurnar,
en Tíminn, blað ráðherrans,
þagði sem fastast — ráðherr-
ann sömuleiðis. Loks eftir langa
þögn fékk Tíminn málið 29.
júní, og gaf sína skýringu.
Hún var þessi:
„En kommúnistar óttast, að
jafnframt hverfi úr sögunni
helztu möguleikar rússneska
trúboðsins til að spilla sambúð-
inni milli íslendinga og varn-
arliðsins. Þess vegna er nú grip-
ið til þess örþrifaráðs að reyna
að æsa amerísku hermennina
gegn einangruninni. Af sömu á-
stæðum heimta kommúnistar,
að einangrunarreglurnar séu
birtar. Þeir búazt við, að þær
myndu þá mælast illa fyrir
hjá varnarliðsmönnum“.
Hér var þá skýringin komin:
Það mátti ekki birta hermönn-
unum þær reglur, sem ráðherra
Tímans hafði sagt fyrir meira
en mánuði að væru „þegar“
gengnar í gildi — af því að þá
mundu þær mælast illa fyrir
þeim sem samkvæmt þessu
höfðu hlítt þeim á annan mánuð.
Minnast menn þess ekki að
slíkur málflutningur hafi
nokkru sinni verið borinn ís-
lenzkum lesendum á borð.
Þjóðviljinn hefur oft vikið að
þessum málum síðan, en það
sló aftur langri þögn bæði á
ráðherrann og blaðið. Loks tók
Tíminn til þess ráðs að segja
að Þjóðviljinn hefði sagt að
ráðherrann hefði sagt að hann
þyrði ekki að birta hinar nýju
reglur „af því hann óttaðist, að
þær kynnu að mælast illa fyrir
hjá varnarliðsmönnum" eins
og Tíminn komst að orði á
fimmtudaginn var. Þjóðviljinn
lýkti því samstundis yfir að
hann hefði aldrei kennt ráð-
herranum þessi orð. Þau hefðu
aðeins staðið í Tímanum 29.
júní s.l. Hinsvegar er það vita-
skuld mál út af fyrir sig hvaðan
Tíminn hafði þennan fróðleik
sinn um ástæðurnar fyrir því
að reglurnar væru ekki birtar.
Hann skyldi þó ekki hafa haft
hann frá „varnarmálaráðuneyt-
inu“? En daginn eftir að Þjóð-
viljinn hafði rekið það ofan í
Tímann að hann hefði kennt
ráðherranum þessi orð, gerði
blaðið sér lítið fyrir og sagði
að nú játaði Þjóðviljinn að
ráðherrann hefði aldrei sagt
þessi orð.
Sem sagt: fyrst lýgur Tíminn
því að Þjóðviljinn hafi haft til-
greind orð eftir ráðherranum.
Er Þjóðviljinn lýsir því yfir að
hann hafi aldrei haft þau eftir
ráðherranum sjálfum, heldur
blaði hans, Tímanum, þá skýrir
Tíminn frá því að Þjóðviljinn
viðurkenni nú að ráðherrann
hafi aldrei sagt þau!!
Mönnum er spurn: er hægt
að komast neðar í blaða-
mennsku? Er hægt að komast
lengra í ósvífnum málflutningi?
Það er ekki um annað að gera
er sjá hvað setur. Þjóðviljinn
er fyrir sitt leyti þeirrar skoð-
unar að Tíminn komist enn
neðar ef á þarf að halda. Það
er ekkert sem bendir til þess
að takmörk séu fyrir því hvað
Tímafóti getur sokkið djúpt.

mnnmBaMWMreKivii^ ^mmm am«* »«■ »«550» •
íoáiu4nn
Að loknu sumarleyíi — Skriðjöklar og skógur —
Bláklukka og brunasandar — Þar sem jökullinn
grætur
EIGINLEGA er jafngaman að
koma heim úr sumarleyfi eins
og að hefja það; maður hefur
frá svo mörgu að segja, hef-
ur fulla ástæðu til að sam-
kjafta ekki frá morgni til
kvölds, gengur upp í því hlut-
verki að vera hetjan sem stað-
ið hefur í stórræðum og svolki.
En svo er maður allt í einu
búin að tala út, áheyrendurn-
ir eru ekki lengur e;ins þakk-
látir og áður en varir er runn-
inn upp venjulegur vinnudag-
ur. En það tekur sinn tíma að
festa hugann við lífið í höf-
uðborginni; hann leitar alltaf
eins og hún eigi allan heim-
inn. Og þeir sem eiga því láni
að fagna að mega verja nokkr-
um sumarleyfisdögum í þess-
um stórfenglegu sveitum hafa
að loknu leyfinu notað öll
þau farartæki sem ísland hef-
ur upp á að bjóða, allar teg-
undir bíla, jeppa, trukka,
fjallabíl sem stendur einmana
og mannlaus á gróðurlausum
og ilmandi of í nábýli við
jökullnn, hvergi er blágresið
jafnlitsterkt, fjöllin jafnblá,
sandurinn jafnsvartur. Það
eru litirnir grænt og blátt,
svart og hvítt sem sitja þarna
að völdum. En þótt maður
tali um hvítan jökul, þá er
örðu nær en hann sé hvítur
þegar maður stígur fæti á ræt-
ur hans. Forugur er hann, úf-
inn og sprunginn, kuldann úr
honum leggur upp um skósól-
ana og það drýpur úr honum
í sífellu; það er kynlegt að
horfa á jökulvegginn gráta
þessum þungu dropum vitandi
það að þessir dropar mynda
hinar beljandi og ófæru jök-
ulár. Það liggur við að mað-
ur skilji eilífðina þegar maður
stendur þarna.
sandi miili kolmórauðra jök-
ulvatna og bíður þolinmóður EN ÞAÐ er ekki allt tóm feg-
eftir feraðlöngum, að ég nú urð og tign. Hið fyrsta sem
ekki tali um trog sem fest
eru aftan í dráttarvél, báta,
hesta og flugvéiar.
til suðausturlands, á vit skrið-
jökla, beljandi jökulvatna, OG ÞARNA ríkir fegurðin í öll-
Skeiðarárhlaups og skóga, fín- ; um sínum margbreytilegu
gerðrar drúpandi bláklukku myndum, ýmist köld og magn-
og maddömulegrar klettafrú- þrungin eða hlý og grózkurík.
ar sem. trónar uppi í berginu Hvergi er birkið eins grænt
mætti augum mmum er eg
steig út úr flugvélinni á
Hornafirði var bandarískur
hermaður. Hann stóð þarna
eins og hann ætti með það og
varpaði sársaukafullum
skugga á gleði dagsins. Það
er líka herstöð á suðaustur-
landi.