Þjóðviljinn - 22.12.1954, Blaðsíða 10

10) _ ÞJÓÐVILJINN — MiÖvikudagur 22. desember 1954
Erich Maria REMARQUE:
Að eiska ...
•.. og deyja

12. dagur . .........
’?.«! Nt - M '* M ;..í* %** V.*- '
ormanna verðum við um aldir hinir gæzkufullu guðir
alsnægtanna.
Hann sneri sér undan. Það voru þegar of margir dauð-
ir. Fyi-st hinir; einkum hinir — en svo fór dauðinn að
grípa æ meira inn í raðir þeirra sjálfra. Það varð að
' endurskipuleggja herdeildina hvað eftir annað; fleiri
og fleiri af gömlu félögunum höfðu horfið úr sögunni
og nú voru aðeins örfáir eftir. Af fyrstu vinum hans
var aðeins einn eftir — Fresenburg, foringi í fjórðu
' sveit. Hinir voru dauðir, fluttir anna,ð eða í sjúkrahúsi
eða í Þýzkalandi ófærir til herþjónustu, ef heppnin
hafði verið með þeim. Áður hafði verið litið á það öðr-
xun augum. Og þá hafði þaö líka verið kallað öðru
nafni.
Hann heyrði fótatak Sauers og sá hann koma í áttina
til sín. „Hefur nokkuð komið fyrir?“ spurði hann.
„Ekki neitt. Ég þóttist heyra eitthvað áðan. En það
voru bara rotturnar í gryfjunni, þar sem dauðu Rúss-
arnir liggja.“
' Sauer leit á hrúguna sem skæruliðamir lágu undir.
„Þeir fengu þó gröf a(ð minnsta kosti.“
„Já, en þeir þurftu að grafa hana sjálfir.“
Sauer spýtti. „Það er næstum hægt að skilja þá,
skinnin. Þetta er þó þeirra föðurland sem við erum aö
eyðileggja.“
Gráber leit á hann. Á næturnar hugsaði maður öðru
vísi en á dalginn, en Sauer var gamall hermaður og
ekki sérlega tilfinninganæmur. „Hvernig datt þér þetta
í hug?“ spurði hann. „Er það vegna þess að við erum
á undanhaldi?"
„Auðvitað. Hugsaðu þér ef þeir færu eins að við
okkur.“
Gráber þagði andartak. Ég er engu betri en hann,
hugsáði hann. Ég þaggaði niður hugmyndina eins lengi
og ég gat. „Það er skrýtið hvað maöur fer að skilja áðra
betur, þegar maður er sjálfur kominn í klípu,“ sagði
hann loks. „Meöan allt gengur að óskum hugsar mað-
ur ekki um neitt slíkt.“
„Auðvitað ekki. Þaíð vita allir.“
„Já. En þaö ber ekki sálarlífinu fagurt vitni.“
„Sálarlífinu? Hverju máli skiptir sálarlíf, þegar höf-
uð manns er í veði?“ Sauer leit á Gráber með blöndu
af undrun og gremju í svipnum. „Það sem ykkur
menntamönnunum dettur í hug! Við tveir eigum ekki
sök á stríðinu og berum enga ábyrgð á því. Við gerum
aðeins skyldu okkar. Og skipanir eru skipanir. Ertu
ekki sammál^?“
„Jú,“ svaraði Gráber þreytulega.
Skotdrunurnar köfnuðu fljótlega í gráum ullarflók-
um víðáttumikils himins. Krákurnar á veggjunum flugu
ekki einu sinni upp. Þær svöruðu einungis með garg-
andi hrópum sem virtust háværari en skotin. Þær voru
orðnar ýmsu vanar.
Segldúkarnir þrír sukku niður í snjóboltann. Dúk-
urinn utanum andlitsláusa manninn hafði verið saum-
aður saman. Reicke lá í miðið. Rifna stígvélið með fót-
leifunum á hafði verið sett á sinn stað. En meðan verið
var að bera hann frá kirkjunni hafði það hnikast til og
hékk nú niður. Enginn vildi færa það til. Það var eins
og Reicke væri að reyna að grafa sig dýpra niður í snjó-
inn 1 )
Þeir mokuðu blautum moldarkögglunum niður í gröf-
ina. Þegar hún var full, gekk dálítil moldarhrúga af.
Múcke leit á Muller. „Eigum við að þjappá hana niður?“
„Hvað þá?“
„Þjappa hana niður, herra. Gröfina. Þá‘getum við
komið allri moldinni niður og sett nokkra steina ofaná
hana. Vegna úlfanna og refanna“.
„Þeir koma ekki hingað. Gröfin er nógu djúp. Og auk
þess —“ Múller gerði ráð fyrir að tófm'nar og úlfamir
' hefðu nóg að éta án þess aö þúrfa að leita ofaní grafir
„Þvættirígur“, sagði hánrí. „Hvernig datt þér það í
hug?“
„Það hefur komið fyrir“.
Múcke starði undrandi á Múller. Einn beinasninn 1
viðbót, hugsaði hann . Alltaf verða rangir menn liðs-
foringjar, en réttu mennirnir eru drepnir. Til dæmis
Reicke.
Múller hristi höfuðið. „Gerið haug úr því sem eftir
er“, skipaði hann. „Það er viðeigandi. Og setjið krossinn
við endann“.
Múller skipaði flokknum að standa rétt og ganga af
stað. Hann hrópaði skipanir sínar hærra en nauðsyn-
legt var. Hann hafði alltaf hugboð um að eldri mennirn-
ir tækju hann ekki alvarlega. Og þeir gerðu þaö ekki
heldur.
Sauer, Immermann og Gráber mokuðu því sem eftir
var af moldinni í haug. „Krossinn stendur ekki lengi“,
sagði Sauer. „Jarðvegurinn er of mjúkurí'.
„Auðvitað“.
OL%MJ
OC CAMÞM
Þegar Benjamín Franklín var
drengur leiddist honum oft
hve borðbænir föður hans
voru langar. Eitt sinn kom
hann þar að sem verið var að
salta kjöt til vetrarins niður
í tunnu. Um kvöldið sagði
hann við föður sinn:
Það mundi spara mikinn tima
ef þú læsir yfir tunnunni i
eitt skipti fyrir öll.
Jólatrés-
fagnaður
Sambands matreiðslu og framreiðslumanna
verður haldinn að Hótel Borg mánudaginn 27. des.
Aðgöngumiðar verða afhentir að Hótel Borg
við suðurgafnginn miðvikudaginn 22. des. og
fimmtudaginn 23. des. milli kl. 4 og 6 e.h.
gegn framvísun félagsskírteina.
Skemmtinefndin
Það er sagt að borðbæn Crom-
wells gamla hafi verið á þessa
leið — og varla þótt of löng:
Sumt fólk hefur fæði en enga
matarlyst, aðrir hafa næga
matarlyst en ekkert fæði. Eg
hef hvorttveggja, guði sé lof
og þökk.
0=5Sffi=a
Mesta bókabrenna fortímans
var haldin í Alexandríu í Eg-
yptalandi, er 700 þúsund hand
ritum í bókasafninu var varp-
að á bál. Ómar kalífi studdi
ákvörðun sína þessum rök-
um:
Annaðhvort eru þessi rit í
samræmi við kóraninn, og þá
er þeirra ekki þörf, eða þau
eru í ósamræmi við hann, og
þá eru þau skaðleg — látum.
oss því brenna þau.
f£g£uggat/cét
EDWIN ARNASON
LINDAROÖTU 25 SÍMI 3743
,* •. , -ll
Novia-skyrtan
er vönduð að allri gerð.
Ailar verzlanir. sem selja
góðar vörur selja
Novia-skyrtuna

■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■•■■■■■!
>■■■■■■■■•■■■■■■■■■■■■■■■■>*■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■»■■■■■■■■■W'

Hringið í síma 5055
Við sendum yður bókina heim
•■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■•■■■■■■■■I
Bókabúð Máls og menningar,
SKÓLAVÖRÐUSTÍG 21 — SÍMl 5055.