Þjóðviljinn - 22.12.1954, Blaðsíða 11

Miðvikudagur 22. desember 1954 — ÞJÓÐVILJINN —(11
Bréf til Jóns Aðalsteins
Framhald af 7. síðu.
horfðu til lækningabóka og
sjúkrahusa. Það skyldi þó ekki
vera, að þarna hilli undir al-
fræðinginn, hugsaði ég.
Og hvað varð uppi á teningn-
um!"
Þú h'éfur reynzt merkilegur
viðtals, líkt og læknirinn, um
stjórnmál, ■ skáldskap og bók-
menntir, sömuleiðis um heim-
speki, dulræn fyrirbæri og al-
þýðufræði, og skarað jafnvel
fram úr lækninum í' næmi
á spíritisma, ehda er rhér sagt,
að þú sért bróðursonur prófess-
ors Haralds Níelssonar, og hafð-
ir efalaust upplag til mikilla'
dulrænna af reka, en sá strengur
í þér, sem liggur til Landsins
helga mun hafa teygt þig til
praktískári viðfangsefna.
Máski *er það líka hann, sem
hefjir átt nokurn þátt í að gera
þig að þeim harðsvíraðasta
raunsæismanni, sem ég hef
þekkt, að sjálfum mér undan-
skildum og kannski Brynjólfi.
En það er hinn æðsti aðall í sál-
argerð að sameina í sér hina
postullegu gáfu og hið glap-
lausa .raunsæi. Og þeir eigin-
leikar hafa einkennt marga,
sem átf hafa taugar austur til
Eandsih's helga. Mætti ég nefna
Márx-ög Zamenhof.
Þetta ráunsæi þitt hefur ekki
aðeins ..veitt þér viturlegan
skilning á_meginmálum þessa
heims, svo sem pólitík, skáld-
skap, bókmenntum, heimspeki
og. þjóðlífsfræðum, og aldrei
hefur -þú haft svo mikið að
gera, að þú þættist ekki hafa
tíma tjl að hugsa út fyrir þetta
litla petti. Það er heil sálubót
að rekast á mann, sem ekki er
svo upptekinn af að brjóta heil-
ánn um eymd heimsins eða að
segja skrýtlur á mannamótum,
að hann hefur enga stund af-
lögu til að renna huganum út
fyrir þann sveifluhraða, sem
vop sljóu augu sjá og var daufu
eyjru heyra, og hefur sannan-
lega miklu meiri þýðingu fyr-
ir þennan heim og þetta líf en
þrönghyggju okkar grunar, En
þessi heimur, okkar litla jörð,
verður þó að vera númer eitt,
á meðan við erum hérna.
Þitt miskunnarlausa raunsæi
og þin opnun fyrir staðreyndum
hefur einnig gefið þér getu til
að vega og meta þær staðreynd-
ir, sem lifa utan vors daglega
heims, hin fáfræðilega kölluðu
dulrænu fyrirbæri, og þar hof-
um við orðið samferða út úr
dimmum dal og dauðans skugga
í fylgd með Brynjólfi og Birni
Franzsyni, þrátt fyrir það, sem
Marx og Engels sögðu um þessi
efni á sínum tíma, þegar sál-
rænar rannsóknir voru varla
vaxnar úr grasi.
Það er mér ævinlega mikil
gleði að hitta menn, sem skilja
xtt, því að þeir eru í sann-
eika ;sagt fremur fáir í vorum
f ..............................
heimi. Ég veit þú skilur þetta
og lætur ekki glepjast af þeim
rógi Halldórs Stefánssonar, að
mér sé ekki verri ógreiði gerð-
ur en ef kunningi minn sann-
færist um líf eftir líkamsdauð-
ann. Og ég þarf víst ekki heldur
að vara þig við þeim rökum
hans fyrir þessum rógi, að ég
hafi gengið vandvirknislega til
verks í að reyta innan úr hon-
um þá frjóanga til sarmfæring-
ar um annað líf, sem þar voru
byrjaðir að skjótá úpp kolíl,
þegar hann hafði lesið hið mikla
rit Fr. W. H. Myers, Den menn-
eskelige personlighed, sem
kunningi minn Halldór Kilján
Laxness vildi ekki taka neitt
mark á, af því að nafn Myers
fannst ekki í dönsku leksikoni.
Ég er alltaf að verða æ sann-
færðari um það, að þekking á
sambandinu milli okkar heims
og annars heims, sem þó eru í
raun og veru einn heimur,
mundi valda gerbyltingu í lífi
okkar hér á jörð, ekki aðeins í
siðahugmyndum og breytni,
heldur éngu síður á svo köll-
uðum hagnýtuni ; sviðum.
Ég efast ekki heldur um
það, að slíka þekkingu er hægt
að öðlast, ef penipgar fengjust
til þéirra rannsókriá. Ef örlítið
brot þeirra fjármuriá, sém riú
er sóað til fyrirhugaðrar eyð-
ingar mannkynsins, væri var-
ið til leitar að því sem við tek-
ur bak við elektrónurnar, þá
yrði vissulega öðruvísi um að lit
ast hér í heimi eftir nokkra ára-
tugi en nú horfir.
En ráðamenn þjóðanna og
auðæfanna eru loftþétt lok-
aðir fyrir slíkum sannindum.
Og hvernig væri hægt að hugsa
sér, að andlit eins og maður
sér á öllum myndum af Aden-
auer, Mendés-France, Churchill
og Dulles hefðu áhugri á annars-
heimsvísindum, hvað þá skugga-
verurnar, sem standa á bak við
þá og hafa tryggt þeim þokka-
legan lífeyri? Þegar slík andlit.
lyfta hugum sínum út fyrir
þennan heim, hafna þeir ævin-
lega í frumstæðum, afkáraleg-
um og heimskulegum trúar-
ímyndunum, sem eiga að ábyrgj-
ast þeim himneskan fagnað
eftir frammistöðuna hér í heimi.
Slíkar fantasíur eru fyrir norð-
an og neðan allar staðreyndir.
Það veizt þú reyndar eins vel
og ég. Þessir herrar eiga sína
sérfræðinga í Vestur-Asíumál-
um, Mfð-Asíumálum og Austur-
Asíumálum. Ég held þeir hefðu
gott af að bæta við sig sérfræð-
ingum í „eilífðarmálum“ og þá
einhverjum raunsærri þénurum
en þekkingarlausum prestum og
geðbiluðum heilagsandahoppur-
um, áður en þeir leggja út í það
ævintýri að afmá mannkynið
af jörðinni.
Út af þessum hugleiðingum
hefði ég gjarnan viljað vikja
nokkrum orðum að skyldu máli.
Ég á við hinar furðulegu hug-
myndir kirkju og vísinda um
anda og efni. En til þess vinnst
mér enginn tími. Prentsmiðjan
bíður brandskuða eftir þessum
línum.
Ég hef verið að lesa bók
Brynjólfs, Forn og ný vandamál.
Ég held það sé fyrsta hugsun-
arverk, sem ritað hefur verið
hér á landi, síðan Brynjólfur
frá Minna-Núpi skrifaði: Sögu
hugsunar sinnar. Ég vildi að-
eins benda þér á.þetta sem ef
til vill væntánlegum tilvonandi.
Ég sendi þér svo mínar beztu
kveðjur ftteð þökkum fyfir liðnri
daga og óskum um farsælustu
framtíð, sem hugur minn á yfir
að ráða. Svo slæ ég utan um
seðlinn, sem kannski mætti líta
á sem vonarbréf fyrir alfræði-
embættinu.
Þinn hlýtt til hugsandi:
Þórbergur Þórðarson.
■
m
i

! Fyrir karlmenn:;
! I
Skyrtur
Sokkar
Bindi
álafoss,
Þingholtsstræti 2
Heimsþekkt
gæðavara

KRYSTALL
POSTULÍN
Handmálað af
Svövu Þórhallsdóttur
KERAMIK
SILFURPLETT
ARMBÖND
EYRNALOKKAR
HÁLSMEN
N/ELUR o. fl.

p OOC3C1 . Eí
BEBBBD
Klappars^ur

Sími: 3445
Stjórn Norræna félagsins
hefur ákveðið aö raöa framkvæmdastjóra
til félagsins. Umsóknir sendist fyrir 7. janú-
aír 1955 til gjaldkera félagsins, Arnheiðar
JónscLóttur, Tjarnargötu 10 C, sími 4768,
sem gefur nánari upplýsingar.
Stjórnin.
Odýru
heimilistækln
fást hjá okkur:
Kæ!iskápart verð írá kr. 1990,00
Strauvéiar, verð kr. 1645,00
Þvottavélar, m.a. sem sjóða, verð írá
kr. 1990,00.
Straujárn, Vofflujárn, Hringofnar,
Hárþurrkur, Rafmagnsofnar
og margt fleira.
HELGI MAGNÚSSON & CO.
Hafnarstrœti 19 — Sími 3184.
Hafiðhugann dregur. - Cóð unglingabók
ÚTGEFANDI
Gleðjið börnin með því að
gefa þeim góðar bækur í
jólagjöf — Góð barnabók er
Leitin czð Ljúðmílu
fögru