Þjóðviljinn - 07.04.1955, Blaðsíða 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 7. apríl 1955
ÍS»
þlÓÐyiUINN
Útgefandl: Samelningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Ritatjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.)
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Ivar H. Jónsson, Magnús Torfl Ólafsson.
Auglýsingastjórl: Jónsteinn Haraldsson.
Ritatjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustig
19. — Sími 7600 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 17
annars staðar á landinu — Lausasöluverð 1 kr. élntakið.
I Prentsmlðja Þjóðvlljanp h.f.
ik______________—_______________________________/
íhaldið gegn alþýðunni
,,Því miður verður þeirri staðreynd ekki neitað, að kröfum
Verkalýðsins um hærri laun var ekki alltaf tekið með sanngirni".
Fróðlegt væri að stofna til getraunar um birtingarstað þess-
ana ummæla. Hætt er við að fáir gætu rétt, en þó má vera að
afsökunarhreinmurinn í fyrstu orðunum benti á að bak við þau
væri sakbitinn aðili, einhver sem væri að látast iðrast. Og til að
reyna ekki lengur á forvitni lesenda: Ummælin stóðu í ritstjórn-
argrein Morgunblaðsins í gær!
Þeir voru ekki alltof viðmótsþýðir gagnvart kröfum verka-
rnanna, atvinnurekendurnir áður fyrr, nú virðist Valtýr hafa
lært það, fyrst hann segir að þeirri staðreynd verði því miður
ekki neitað, að kröfum verkalýðsins um hærri laun hafi ekki
alltaf verið tekið með sanngirni. Það er í sjálfu sér broslegt, að
ritstjóri Morgunblaðsins skuli harma það, að geta ekki neitað
staðreyndum, en játning hans sýnir þó, að verkalýðshreyfingin
iiefur einnig haft nokkur áhrif þar sem sízt varði, ef hún skyldi
hafa kennt ritstjórum Morgunblaðsins þó ekki væri nema tak-
markaða virðingu iyrir staðreyndum. Því miður er ekki að sjá
á grein þessari né annars Staðar í blaðinu að trú Valtýs á for-
xnúlu Göbbels, fornvinar hans, um áróðursgildi neitunar stað-
ýeynda hafi rénað.
Nú reynir þó Morgunblaðið að hörfa í það hornið, að áður fyrr
hsfi vondir atvinnurekendur verið ósanngjarnir við verkamenn.
Hvað skyldi vera langt síðan? Verkalýðshreyfingin á íslandi er
ekki nema 60—70 ára gömul, og er ekki örgrannt um að verka-
mönnum firmist, að allan þann'tíma hafi kröfum þeirra um
hækkað kaup verið tekið af lítilli sanngirni, og einungis kraftur
samtakanna knúið fram vilja þeirra. Það hefur meira segja borið
á því undanfarna daga og vikur að verkfallsmenn sem fylgja
Sjálfstæðisflokknum að málum, hafa liðið slíka önn fyrir „sann-
girni'1 blaða Sjálfstæðisflokksins, Morgunblaðsins og Vísis í garð
verkamanna, að þeir hafa svarað með virkri þátttöku í verk-
íallsaðgerðum.
í þessu máli duga Morgunblaðinu engin undanbrögð. Einmitt
fæssar síðustu verkfallsvikur hafa opnað augu fjölda verka-
manna fyrir þeim staðreyndum hvert er eðli Morgunblaðsins og
Vísis og þess flokks sem þau blöð þjóna, Sjálfstæðisflokksins.
Það er lærdómsríkt að sjá hvernig áróðursformúlurnar, teknar
fceint af vörum fornvinar Morgunblaðsins, Göbbels heitins, um
,,flokk allra stétta“, viðrast burt þegar verkalýðsstéttin neyð-
ist til að beita verkfallsvopninu. Þá kemur í ljós grímulaust smetti
gróðasafnara og arðræningja, okrara og einokunarseggs, hið
sanna andlit Sjálfstæðisflokksins og Morgunblaðsins. Öskur
Jiess og garmsins Vísis gegn verkfallsmönnum, kröfum þeirra og
foaráttu, sýnir hvar „flokkur allra stétta“ tekur sér stöðu í á-
tökum stéttanna á íslandi. Mörgum verkamanni, sem fagurgal-
ínn hefur blekkt, er það lærdómsríkt, að sjá Sjálfstæðisflokk-
inn, Morgunblaðið og Vísi enn sem fyrr í andskotaflokknum
miðjum, æpandi níð og róg að verkfallsmönnum, æsandi Heim-
‘dellarskrílinn til árása á verkfallsverðina að skyldustörfum.
Þetta er sanngirnin, sem Morgunblaðið telur nú hæfa krofum
tverkamanna um kauphækkun, og má virða verkamönnum það
ifcil vorkunnar þá þeir sjái ekki mikinn mun á henni og þeirri
„sanngirni“ sem afturhaldið í landinu hefur jafnan áður sýnt
fejarabaráttu verkamanna.
1 Aðalmálgagn Sjálfstæðisflokksins hefur sagt þær fréttir, sjálf-
SEgt eftir hinum vönduðustu heimildum, að klíkan í Vinnuveit-
endasambandinu og ríkisstjórnin hafi ákveðið að verkfallið standi
íram yfir páska. Gjafir eru verkamönnum gefnar, úr þeirri átt,
Bem fyrr. Þetta er „sanngirni" Sjálfstæðisflokksklíkunnar, hún
jiykist ætla að ráða því hve langt verkfallið verður, ráða því að
j)að verði langt. Það ættu þó flokksbroddarnir að hafa lsért, að
ÍVonlaust er að ætla að svelta íslenzka verkamenn til uppgjafar.
Þeir ættu að vita, að sú tilraun getur vakið svo reiði og skilning
Silþýðu landsins að það yrði afturhaldinu og afætulýðnum, sem
hreiðrar um sig í Vinnuveitendasambandinu og Sjálfstæðis-
ílokknum, þyngra í skauti og margfalt dýrara en tafarlaus sam-
. |>ykkt á sanngirniskröfum verkamanna.
Það á hvert verkfall
sína katrínusa
Verkfall er ekkert gaman-
mál né heldur uppfinning
nokkurra vandræðamanna
eins og stundum heyrist hald-
ið fram. Verkfall er baráttuað-
ferð vinnandi stéttar sem ekki
hefur tekist við samninga-
borðið að fá atvinnurekendur
til að greiða kaup er unandi
væri við. Þetta er mjö£ ein-
falt mál, verkamaðurinn segir
blátt áfram: ,,Ef ég fæ ekki
það kaup, sem ég tel mig geta
unað við og sem ég á rétt á, þá
vinn ég ekki.“ Það sem gerir
verkamanninum fært að segja
þetta, það sem gerir honum
fært að gera verkfall er, að
hann er ekki einn um þetta,
heldur eru það margir sem
segja þetta samtímis, minni
eða stærri starfshópar. Við
einn mann mundi atvinnurek-
andinn segja: „Farðu góði
minn, ég læt annan taka við.“
En slíku er ekki hægt að svara
heilum starfshópum. Samtök
eru því frumforsenda verk-
falls. Eftir því sem samtökin
eru sterkari eru sigurhorfurn-
ar betri.
Af þessu leiðir, að verkfall
verður aumkunarvert fáim, ef
verkfallsmenn gera ekki ráð-
stafanir til að hindra að utan-
aðkomandi menn láti hafa sig
til að taka upp þá vinnu, sem
felld vár niður. Verkfallsvarsla
er þvi grundvallaratriði í verk-
falli. Sá sem ekki skilur þetta
skilur alls ekki hvað verkfall
er.
Alþýðan hefur lært þetta af
baráttu sinni. Það hefur kost-
að hana hörð átök að knýja
fram viðurkenningu verk-
fallsréttarins. — En það
tókst. í lögum, sem annars
voru sett í þeim tilgangi að
skerða rétt verkalýðsins, er þó
verkfall viðurkennt sem
lögleg aðgerð til að knýja
fram kröfu um kaup og kjör.
í viðurkenningu laganna á
rétti til að gera verkfall felst
að sjálfsögðu einnig viður-
kenning á rétti til verkfalls-
vörslu. Það er því algerlega
löglaust athæfi að reyna að
brjóta verkfall eða beita verk-
fallsverði ofbeldi.
Auðmannastéttin er söm við
sig. Hún reynir auðvitað að
brjóta verkföll á bak aftur.
Það er ekkert undarlegt, því að
verkföllunum er beint gegn
henni. Og hún lætur auðvitað
blöð sín og önnur málgögn
hamast gegn málstað verk-
fallsmanna. Hvað annað? Til
þess er þeim haldið úti.
En það kemur oftast í ljós
í hverju verkfalli hópur
manna, sem vinna næsta ömur-
legt hlutverk. Það eru menn,
er látast vera stórir og drýgja
hetjudáðir og svo taka þeir
sig til ef þeir sjá sér færi á
að jafna um „helvítis bolsana“.
Þykir það mikil hetjudáð og
garpskapur að ráðast margir
saman á fáliðaða verkfalls-
verði og misþyrma þeim. „Eg
læt sko engan skipa mér fyr-
ir!“ segja þeir og bíða svo í
ofvæni eftir að sjá hólið um
sig í Mogganum eða Vísi.
Ein slík hetjudáð var unnin
fyrir skömmu uppi hjá Geit-
hálsi undir forystu Einars
Magnússonar æskulýðsfræð-
ara. Og ekki stóð á því að
hreystin væri rómuð í þessum
málgögnum allra stétta.
Þessi manntegund á sér
glæsilega 'fyrirmynd og full-
trúa í bókmenntum okkar þar
sem er sjálfræðismaðurinn
Katrínus Eiríksson, sem kom
á Oseyri við Axlarfjörð til að
innræta íbúum þess fátæka
pláss virðingu fyrir framtaki
einstaklingsins, Vann hann
það afrek mest, að taka Bein-
tein í Króknum einfættan og
bera hann út á tún eins og
frægt er orðið.
Hverjir eru þessir menn,
hverjir eiu þessir katrínusar í
hverju verkfalli?
Alla jafna eru þetta menn
sem aðeins lifa á vinnu sinni.
Þeir eiga allan sinn hag undir
þvi að verkfallsmenn geti knúð
fram bætt kjör. En þeir ala
með sér aumkunai'verða lotn-
ingu fyrir hinum rlka og vold-
uga og sára löngun til að falla
honum í geð. Þeirra æðsta
takmark er að hljóta hrós og
velþóknun hinna ríku. Fram-
koma þeirra verður ekki skýrð
út frá öðru.
Tökum t.d. katrínusinn frá
Geithálsi. Hann er í hópi
þeirra manna, sem frestað
hafa ákvörðunum í launamál-
um sínum til að vita hverju
verkfallsmenn fái áorkað, í
þeim tilgangi að hagnýta sér
þá bætta aðstöðu til að setja
fram kröfu um hækkað kaup.
En á meðan verlcfallsmenn
heyja sína baráttu þá finnst
honum sér sæmilegast að sýna
þeim ofbeldi og ruddaskap.
Sama má segja um annan
katrínus, prófessorinn í for-.
mannsæti opinberra starfs-
manna, sem aldrei þreytist á
að túlka málstað auðmann-
anna, gegn verkalýðnum, en
ætlar svo sér og sínum félög-
um að njóta góðs af baráttu
hans. Sama má ennfremur
segja um ömurlegán hóp
manna sem líkt haga sér.
Sjálfstæðisbarátta hetjunn-
ar Katrínusar Eiríkssonar á
Óseyri við Axlarfjörð kom
fyrir lítið og fékk snubbóttan
endi. Þannig hefur þetta líka
alltaf gengið í raunveruleik-
anum. Katrínusarnir uppskera
aðeins fyrirlitningu, ekki að-
eins verkalýðsins heldur einnig
auðmannanna, er líta á þá sem
vesalmenni.
En tilvist þessarar mann-
tegundar gerir það mjög brýnt
Framhald á 11. síðu.
Þegar óskabörn þjóðarinnar
eru gerð að umskiptingum
Ólafur Thors lagði skömmu fyrir þingfrestun fram
hið árlega frumvarp um skattfrelsi Eimskipafélags
íslands. Félagið hefur æPinlega verið skattfrfálst á
þeirri forsendu að það væri þjóðþrifafyrirtæki, til
þess hefði verið stofnað með sameiginlegu útaki
allrar þjóðarinnar og það hefði dafnað og blómgazt
með þjóðnýtu starfi.
En þetta óskabarn þjóðarinnar hefur ekki verið
undir stjórn þjóðarinnar, heldur hafa forsprakkar
íhaldsflokksins sölsað þar undir sig öll völd. Thors-
ararnir og Bjarni Benediktsson eru þar nú innstu
koppar í búri. Þess vegna geta þau undur gerzt að
þjóðþrifafyrirtœkinu er beitt gegn þjóðinni.
Tvívegis á þessu ári hefur skipum félagsins verið
lagt af einskœrum fjandskap við verklýðsfélögin.
Fyrst gerðist það í farmannadeilunni, þar sem mill-
jónum króna var kastað á glæ vikum saman — en
að því loknu varð félagið að semja um allt að 36%
grunnkaupshœkkun. Sama sagan endurtekur sig nú,
og eru sjö Eimskipafélagsskip nú bundin í höfninni.
Sú stöðvun mun kosta yfir 100.000 kr. á dag, og það
þarf ekki flókinn útreikning til þess að sanna að það
er sjálfsagt og brýnt hagsmunamál félagsins að
semja við verklýðsfélögin. En það eru ekki hagsmun-
ir félagsins og hagsmunir þjóðarinnar sem ráða,
heldur ofstæki fámennrar atvinnurekendaklíku með
leiðtoga íhaldsflokksins í broddi fylkingar.
Þetta dœmi sýnir glöggt að jafnvel óskabörn
þjóðarinnar verða umskiptingar ef þau beygja sig
fyrir ráðsmennsku Sjálfstœðisflokksins. Sá flokkur
hefur ekkert breytzt síðan samþykkt var í miðstjóm
hans 1932 að kaup verkamanna í bæjarvinnunni
skyldi lækka. Þeirri árás var hrundið 9. nóvember
og á sama hátt mun fjandskapurinn nú verða for-
sprökkum Sjálfstæðisflokksins dýrkeyptastur.
V_________________________________________________________