Þjóðviljinn - 29.04.1955, Blaðsíða 5

Föstudagur 29. apríl 1955 — ÞJÓÐVILJINN — (5
Vinstriflokkar unnu
slgur á Slngapore
Fengu melrlhluta í fysstu, almearm þiug-
kesniugum í þýðlugaimestu AsíimýÍéKdu
Verkalýösflokkar meö vinstrisinnaöa stefnuskrá unnu
fyrstu, almennu þingkosningarnar sem fram hafa farið
í brezku nýlendunni Singapore á suðurodda Malakka-
skaga.
Fyrir tæpu ári setti brezka
stjórnin Singapore ný stjórn-
skipunarlög og var með þeim
stigið fyrsta verulega skrefið
til að veita íbúunum sjálfstjórn.
Fyrsta kjarnorkurafstöð heims tók til starfa í -Sovétríkjunum s.l. sumar. Áöur hafa
bo.rist myndir af byggingunni, sem rafstöðin er í, en hér er mynd af sjálfum kjarn- g“‘ “ er á gtofn lögg:jafarsam
orkuofninum. Það sést ofan á ofninn og umhverfis hann eru pykkir veggir, sem loka kunda og 25 af 32 þingmönn-
geislaverkunina inni.
Bióðug átök í síiuaverkSalli i
suðurfylkjuui Bandaríkjánna
Yfirvöldin efna til verkfalishrota, ráðizf
meS skofvopnum áskrifstofur verklýÖsins
Blóðugir bardagar hafa hlotizt af tÖraunum atvinnu-1 hafa þvi margir atvinnurek-
rekenda og yfirvalda til aö brjóta á bak aftur verkfall endur gert sér lítið fyrir og
símamanna í suöurfyikjum Bandarikjanna. flutt verksmiðjur sínar suður
á bóginn.
Kynþáttahatrið sem ríkir í
suðurfylkjunum hefur gert at-
vinnurekendunum langtum auð-
veldara að berja niður hvern
vísi til verkalýðshreyfingar. —•
Hvítir menn eru egndir gegn
svörtum og svartir gegn hvít-
um svo að um einhuga af-
stöðu verkafólks gegn atvinnu-
rekendum getur ekki verið að
ræða.
Kynþáttahatrið vatn á
myllu atviimurekénda
Kjör smábænda í suðurfylkj-
unum eru þau verstu sem
þekkjast í Bandaríkjunum svo
að mikið framboð hefur verið
á vinnuafli til starfa í nýju
verksmiðjunum. Atvinnurekend-
ur hafa því getað rekið um-
svifalaust hvern þann starfs-
mann sem gerðist líklegur til
að koma á samtökum meðal
verkafólksins. Yfirvöldin eru í
vasa atvinnurekenda og þeir
hafa látið handtaka og dæma
fyrir tyllisakir fjölda erind-
reka sem verkalýðssamböndin ]
í norðurfylkjunum hafa sent
suðureftir til að xeyna p.ð
stofna verkalýðsfélög.
Verkfallið er búið að standa
vikum saman. Atvinnurekendur
þvemeita að semja við samtök
verkfallsmanna, Félag fjar-
skiptastarfsmanna, sem er í
verkalýðssambandinu CIO. í
þess stað hafa þeir safnað
saman verkfallsbrjótum og
skipulagt árásir á verkfalls-
verði með aðstoð yfirvaldanna.
I fjölda borga og bæja í
fylkjunum Alabama, Arkansas,
Tennessee og víðar, þar á meðal
í stórborginni Birmingham, hafa
verkfallsbrjótar og lögregla í
sameiningu ráðizt á verkfalls-
verði. Margir menn hafa særzt
í þessum átökum, sumir hættu-
lega.
Grímumenn búnir
vélbyssum
Einnig hefur símafélagið sem
á í deilunni ráðið bófa til að
ráðast foringja verkfalls-
manna og verkfallsskrifstofurn-
ar. I borginni Chattanoóga í
Tennessee réðust til dæmis
fjórir grímuklæddir menn,
vopnaðir handvélbyssum, inn í
skrifstofú Félags fjarskipta-
starfsmanna í borginni. Brutu
þessir gestir allt og brömluðu
í skrifstofunní og eyðilögðu
skjöl. Lögregla fékkst ekki á
vettvang fyrr en þeir voru fyr-
ir löngu á bak og burt og lög-
reglustjórinn télur sig engin
ráð hafa til að hafa upp á
þéim.
Einnig járnbrautarverkfall
Verkfall stendur einnig yfir
hjá jámbrautarfélagi á sömu
slóðum og hefur þar komið til
nokkúrra átaka vegna þess að
atvinnurekandinn reynir að
halda uppi ferðúm á helztu leið-
um með lestum mönnuðum
verkf allsbr jótum.
Búizt er við að vinnudeilur
þessar verði upphaf að löngum
átökum milli verkamanna og
atvinnurekenda í suðurfylkjum
Bandaríkjanna. Til skamms
tíma háfa þetta að ráestu ver-
ið landbúnáðarhéruð en síðustu
árin hefur iðnaður þar aukizt
og margfaldazt. Vegna þess að
verkaíýðsfélög vorú varlá til
hefur kaupgjald verið mun
lægra en í norðurfylkjunum og
um kosnir með almennum kosn-1
ingarétti. FÍokkur eða flokkar
sem hafá meirjhluta í löggjaf-
arsamkundúnni tilnefna sex af
níu möfinum í ráðun'eyti land-1
stjóraiis. Brezki landstjórinn1
fer áfram einn með utanríkis-
mál, Iandvarnir og mál sem
varða „innra öryggi“ nýlend-
unnar.
Verkalýðsfylkingin stærst.
Fyrir skömmu fóru fram
fyrstu kosningarnar samkvæmt
hinni nýju stjórnarskrá. Till-
man Durdin, fréttaritari New
1 York Times í Singapore, segir
æoinúum me
Höíðu þegið fe©ð eu bandaiísk sijéritar-
völd hindmðu íör þeirra
Bandaríska stórblaöið New York Times hefur skýrt frá
því aö bandarísk stjórnarvöld hafi hindraö tvo eðlisfræö-
inga sem starfa við bandaríska háskóla í aö sækja þing
yísindamanna í fræöigrein sinni, sem háldið var í Moskva.
Vísindamennirnir höfðu tek-
ið boði sovézkra starfsbræðra
sinna um að sitja þingið. Ann-
ar þeirra er Richard R. Feyn-
man, prófessör við Tæknihá-
skólánn í Kaliforníu, en hinn
er brezkur ríkisbörgari, Free-
man J. Dyson að nafni, og
starfar við fræðastofnunina
Institute for Advanced Study
í Princeton.
Kjarnorkunefndin og utan-
ríkisráðuneytið.
Feynman skýrir svo frá að
hann hafi hætt við að fara til
Móskva þegar honum bárst
bréf frá framkvæmdastjóra
Kjarnorkunefndar Bandaríkja-
100 indverskir þingmenn
krefjasi banns við fram-
leiðslu kjareorkuvopna
Rúmlega 100 indverskir þingmenn úr öllum stjórnmálaflokk-
úm hafa gefið út sameiginlega áskorun til stórveldanna um að
hætta undirbúningi undir kjarnorkustríð. í ávarpinu segir, að
liinir indversku þingmenn séu sannfærðir um, að hver sú ríkis-
stjórn sem hleypi af stað kjarnorkustríði muni verða fordæmd, voru saman
r ... frcGÖiniGnn *
ekki einungis af hennar eigin þjóð, heldur af öllu mannkyni.
\rið krefjumst þess vegna að alíar birgðir kjarnorkuvopna sem
stórvehlin eða bandamenn þeirra ráða yfir verði eyðilagðar og
vekjum athygli allra ríkisstjórna á þeirri nauðsyn, að bann verði
sett undir eftirliti SÞ við framleiðslu slíkra vopna og að kjarn-
orkurannsóknir verði takmarkaðar við friðsamlegar þarfir.
stjóriiar, Nichöls hershöfðingja.
Réði hershöfðinginn þar vís-
indamanninum til að „leggja
sig ekki í þá hættu“ sem hljót-
ast myndi af för hans til
Moskva.
Dysön segir að vegabréfs-
deild utanríkisráðuneytisins í
Washington hafi tilkynnt sér,
að hann gæti ekki búizt við að
honum yrði hleypt aftur inn í
Bandaríkin eftir förina til
Moskva.
„Lögin eru bjánaleg".
Það var vísindaakademía Sov-
étrikjanna sem bauð eðlisfræð-
ingunum að sækja fámennt al-
þjóðaþing vísindamanna, sem
átti að fjalla um nokkur þeirra
viðfangsefná sem nú eru efst
á báugi í fræðilegri eðlisfræði.
Ráðstefnan fór fram um síð-
ustu mánaðamót og þar héldu
ýmsir kunnustu eðlisfræðingar
Sovétríkjanna, svo sem Igor
Tamm og Lev Landau erindi
um niðurstöðurnar af nýjustu
rannsóknum sínum.
Dyson kemst svo að orði að
„þetta ér átakanlegt dæmi um
það, hve löggjöfin er bjánaleg.
Þingið héfði vafalaust verið vel
þess virði að sækja það. Þar
komnir frábærir
Próféssor Feynman kveðst
þeirrar skoðunar að „báðir að-
ilar, Rússar og Bandaríkja-
menn, hefðu grætt á því“ að
hittast á ráðstefnunni og bera
saman bækurnar.
að úrslitin hafi verið „þungt
áfall fyrir íhaldssamari öflin" í
borginni og brezku embættis-
mennina sem styðja þau.
Lauslegt bandalag kunnra
vinstrimanna og ýmissa verka-
lýðssamtaka sem nefnir sig
Verkalýðsfylkinguna varð
stærsti flokkurínn og vann tíu
þingsæti. Nýstofnaður, róttæk-
ur vinstriflokkur, Athafna-
flokkur fólksins, vann þrjú þing
sæti og þar að auki náðu
nokkrir óháðir vinstrimenn
kosningu.
Stefna að sjálfstæði.
George Marshall, foringja
Verkalýðsfylkingarinnar, hefur
tekizt að fá meirihluta þings-
ins til að styðja sig til stjórn-
armyndunar.
Verkalýðsfylkingin og At-
hafnaflokkurinn krefjast bæði
sjálfstæðis Singapore til handa
og sameiningar við aðrar ný-
lendur Breta á Malakkaskaga.
Þau hétu því í kosningabarátt-
unni að koma á víðtækum fé-
lagslegum umbótum, svo sem
lögbundnu lágmarkskaupi, at-
vinnuleysistryggingum, og
sjúkratryggingum. Fjár til að
standa straum af tryggingun-
um verður aflað með hækkun
skatta á auðfélögum þeim, sem
hafa aðalaðsetur í Singapore.
Bæði Verkalýðsfylkingin og
Athafnaflokkurinn hyggjast af-
nema tilskipanir brezku ný-
lendustjórnarinnar um hömlur
við stjómmálastarfsemi í Singa
pöre og vald lögreglunnár til
að banna fundi og samtök. Til-
skipanirnar voru settar þegar
nýlendustjórnin tók að berja
niður Kommúnistaflokk Singa-
pore.
Háborg nýlendu-
auðmagnsins.
íbúatala Singapore er rúm
milljón. Borgin er siglinga- og
viðskiptamiðstöð Suðaustur.
Asíu. Þar eru aðalskrifstofue
námufélaga, skipafélaga, vérzl-
unarfyrirtækja og annarra að~
ila, sem hafa hagsmuna a-k
gæta víðsvegar um þetta hrá~
efnaauðuga og frjósama svæðþ
sem lengi hefur verið einhver
gjöfulásta auðsuppspretta vest-
ræns nýlendufjármagns.
Herforsngi drep- :
inn í Oimaskns
Á föstudaginn var varaformað.
ur sýrlenzka herforingjaráðsina
skotinn til bana í Damaskus, þeg-
ar hann var staddur á knatt-
spyrnukappleik milli liða frá írali
og Sýrlandi. Tilræðismaðurinm.
skaut sig, þe^ar hann sá að hanrs,
myndi ekki komast undan. Hanrs
reyndist vera undirforingi í hern-
um.
Herforinginn var einn af leið-
togum stjórnarbyltingarinnar 5
Sýrlandi, þegar einræðisherran#
um Shishakly var steypt af stóLU