Þjóðviljinn - 24.12.1955, Blaðsíða 7

Laugardagur 24. desember 1955 — ÞJÓÐVILJINN — (23
Stærsta raforkystöð heams
tekur til starfa þessa daga
RaforkuveríS Wð Kuibiséff
1.800 millj. kilóvatfstundir
Þessa dagana er stærsta raforkustöð heims a'ð taka til
starfa. Þaö er hin nýja raforkustöð við Kuíbíséff í Volga-
dalnum í Sovétríkjunum sem mun framleiða 1.800 milljón-
ii' kílóvattstunda á ári.
mun
i # •
a an
Framkvæmdir hófust fyrir
fimm árum þegar byrjað var
að gera stífluna í Volgu. Verk-
inu hefur miðað vel áfram og
því verður lokið á skemmri
tima en upphaflega var gert
ráð fyrir. Fyrir sjö vikum var
lokið við sjálfa stíflugerðina og
síðan í byrjun nóvember hefur
allt vatnsmagn Volgu runnið
gegnum níu flóðgáttir stifkmn-
ar.
105.000 kílóvatta tórbínur
Fyx-stu tvær túrbínurnar
verða teknar í notkun einhvern
næstu daga. Hvor þeirra fram-
leiðir 105.000 kílóvött. Á næsta
ári munu smám saman níu aðr-
ar túrþínur verða teknar í notk-
un og verða samanlögð afköst
þeirra allra 1.800 milljónir
kílóvattstunda á ári.
Mikið af raforkunni verður
flutt eftir 400.000 volta há-!
spennutaugum frá Kúíbiséff til
Moskva og er lagningu há-
spennuleiðslunnar lokið.
Óblíð veðrátta
Mikið kapp var lagt á að
ljúka öllum undirbúningi svo að
hægt yrði að hleypa á straumn-
um fyrir áramót og þetta hef-
ur tekizt þrátt fyrir óblíða
veðráttu. Það hafa verið ó-.
venjumiklir kuldar í Volgahér-
uðunum í vetur, frostið hefur
vikum saman verið 15-20 stig
og hriðarbyljir hafa gengið yf-
ir svo að bílar hafa orðið að
nota ljós allan daginn. I síð-
ustu viku geisaði ofsarok og
var vindhraðinn um 70 km á
klukkustund, en engu að síður
var áfram unnið að því að
leggja siðustu hönd á há-.
spennuleiðsluna til Moskva og
var því verki lokið.
Uppistaðan fyrir ofan stífl-
una er tekin að myndast. Þa-
verður gríðarstórt vatn sec
hefur fengið nafnið Kuíbiséff
vatn, eitt af stærstu vötnun
í Evrópu.
Allir íbúar á því landi serr
fer undir vatnið hafa veric
fluttir á brott, 250 þorp haf:
verið rifin niður og byggð upj
aftur og einnig hluti af borg
inni Stavropol, sem hefur tekic
algerum stakkaskiptum siðustv
árin og er nú orðin nýtízkv
stórborg i— og hafnarborg
Tvær aðrar hafnarborgir verðt
við vatnið, Kasan og Úljanovsk
Meira en 20.000 manns unnu
að því að ryðja skógi af þein
rúmlega 250.000 hekturun
lands sem hið nýja vatn mui
þekja.
Konur grafasft lií-
Heimsfriðarþing
inæsfa vor
Fastanefnd Heimsfriöárráösins hefnr setiö á fundi í
Helsinki og þar akveöiö að boða til friöarþings dagana
5.—9. apríl n.k. til aö ræða ýmis úrlausnarefni í sam-
bandi viö afvopnun og bann viö kjamorkuvopnum.
Heimsfriðarráðið beinir máli
sínu til allra sem eru kvíða-
■
fullir vegna vígbúnaðarkapp-
hlaupsins og vona að hægt
verði að stöðva það og hvet-
ur þá til að mæta á þinginu
og koma skoðunum sínum og
tillögum á framfæri.
JLeysa má deilumál
ineð gamningum
I ávarpi frá Heimsfriðarráð-
inu segir m.a.:
„Stjómarleiðtogar stórveld-
anna fjögurra viðurkenndu í
Genf, að hægt væri að leysa al-
þjóðleg deilumál með samning-
Alþjóðalögreglan Interpol
Ieitar nú að þeim, sem stal
gimsteinum fyrir tíu milljónir
króna frá frú Oppenheimer í
Jóhannesarborg í Suður-Afríku.
Frúin er tengdadóttir Ernest
Oppenheimer, eins auðugasta
manns i heimi sem auðgazt hef-
tir á námum í Suður-Afríku og
Rhodesíu.
Frúin sem stolið var frá seg-
Ist sannfærð um að þjófurinn
sé kona, sem komizt hafi í
skartgripageymsluliólf sitt með-
an hún snæddi hjá tengdafor-
ehlruni sínum. Einn skartgrip-
uriim sem hvarf er 24 karata
demantshringur, og hann einn
er 2.600.000 króna virði.
um. Þeir viðurkenndu að nauð-
syn beri til að valdbeitingu
og hótunum um valdbeitingu
verði hætt. Þetta samkomulag
þeirra var borið uppi af hinum
öfluga vilja þjóðanna. Genfar-
andinn var skapaður af honum.
Þau vandamál sem lögð voru
fyrir fund utanríkisráðherranna
hefði verið hægt að leysa í
sama anda. En sá fundur brást
vonum þjóðanna, utanríkisráð-
herrarnir leystu ekki af hendi
þau verkefni, sem stjórnar-
leiðtogarnir höfðu falið þeim..
. Samt ala menn þá von í
brjósti að hægt verði að fram-
kyæma afvopnun. Þeir vita að
þeir geta lifað í sátt og friði,
að vísindin geta bægt frá ótt-
anum við örbirgð og sult og
tryggt síaukna velmegun.
Heimsfriðarráðið hvetur menn
í öllum löndum til að beita
sér fyrir því með öllum hugs-
anlegum ráðum að vígbúnaðar-
kapphlaupið verði stöðvað og
dregið úr , hervæðingunni og
kjarnorkuvopnin bönnuð....
Það skorar á alla sem horfa
með ugg á vígbúnaðarkapp-
hlaupið og vona að það verði
stöðvað, að taka þátt í friðar-
mótinu og leggja þar fram
skoðanir sínar og tillögur: sam-
tök, þjóðleg og alþjóðleg, vís-
indaipenn sem geta lagt fram
sérstakan skerf til lausnar
þessum málum, verkamenn sem
bera verða, byrðar hervæðing-
arinnar og alla þá sem af trú-
ar- eða siðíerðisástæðum for-
dæma stríð“.
! Þessi mynd er tekin af raforkuverinu í Kakovka við
Dnépr. Fyrstu túrbínur þess voru teknar í -notkun í októ-
„ ber s.l., ári fyrr en áætlaö haf öi veriö. Allt orkuveriö' verö-
úr tekiö til starfa um mitt næsta- ár, en í sumar sem léiö
3iíiSs S br^lnbsíiiiin voru sMpaskurðir og skipastigar í sambandi viö stífluna
/ í fljótinu tekin í notkun. Þetta rafoi'kuver er einn liöur-
I inn í hinni stórfelldu rafvæöingu Sovétríkjanna sem unn-
* iö hefur veriö að síðustu fimm árin, en þar ber hæst raf-
21 kona sem brezku stjórnar- orkuveriö í Kuíbiséff sem sagt er frá hér á síðunni.
völdin i Iíenya höfðu dæmt til j *
þrælkunarvinnu fórust í síðnstu
viku þegar veggur í sandgryf ju
sem þær voru að grai'a hrundi.
Þær voru allar Játnar þegar
þær voru grafmir upp úr sand-
inum.
Slys þetta varð skammt frá
Fort Hall. Fyrir nokkrum vilt-
um varð sams konar slys í sand-
námu við Nyeri og fórust þar
níu mcnn.
Brezlui stjórnarvöldin í
Kenya hafa dæmt íbúa heilla
liéraða í þrælkunarvinnu. Barb-
ara Castle, þingmaður Verka-
mannaflokksins, neyddi fyrir
nokkrum dögum nýlendumála-
ráðherrann til að játa á þingi
að
Féll tvisvar, þó lýstur kjör-
rækur
mn, nu
Einn af þingmömium brezka íhaldsfloklcsins sem beið ó-
sigur í tvennum kosningmn en var engu aö síður úr-
skuröaður réttkjörinn, hefur nú aftur misst þingsætiö og
kosningar hafa verið ákveðnar í kjördæmi hans — þær
þriðju á sjö mánuðum!
Þessi íhaldsmaður heitir var því úrskurðuð ógild og efnt
Charles Beattie. Hann bauð sig var til nýrra kosninga. íhalds-
fram í einu kjördæminu í Norð- maðurinn Beattie beið enn ó-
ur-lrlandi í þingkosningunum í sigur og nú þótti ekki önnur
vor, en beið ósigur fyrir fram- leið fær en að láta dómstól lýsa
komir í Kenya væru iátnar bjóðanda írskra lýðveldissinna, hann réttkjörinn.
vinna þrælavinnu, sumstaðar Tom Mitshell. En Mitchell var í Beattie mætti til þings og
eins og t.d. í héruðunum Embu fangelsi, dæmdur í tíu ára vist þóttist öruggur um sæti sitt
og Fort Hall verða þær að vinna
allt að 90 dögum á ári.
þar vegna þátttöku í árás á
brezkar herbúðir. Kosningin
Sovézkt tímarit gagnrýuir
val á erlendum leikritum
Leikhússtjórar og leikstjórar í Sovétríkjunum hafa ver-
ið harölega gagnrýndir fyrir framtaksleysi í vaii leikrita
eftir vesturlenzka höfunda.
Þessi gagnrýni kemur fram í þess að afla sér betri þekkingar
grein sem blaðið Sovétskaja
Kúltúra birtir og er eftir blaða-
mannimi Boris Isakoff, sem ný-
lega var á ferðalagi um Banda-
ríkin ásamt sex öðrum sovézk-
um blaðamöimum.
Það er ekki hægt að láta sér
nægja að þýða og sýna leikrit
eftir „viðurkennda" höfunda,
segir Isakoff. „Auk hinna fram-
farasinnuðu höfunda á vestur-
löndum eru þar margir góðir
höfundar, sem ef til vill eru
ekki sammála okkur um stjórn-
mál, en ,sem sovézkir lesendu.r
hafa fullan rétt á. að fá að
kynnast, þó ekki væri nema til
a lífi fólks í útlöndum“.
Síðan segir Isakoff um sov-
ézka leikhússtjóra, „að flestir
þeirra velji aðeins til sýningar
erlend leikrit sem svipi sem
allra mest til sovézkra“.
Isakoff ræðst einnig á rit-
dómará og gagnrýnendur sem
saka vesturlenzka liöfunda um
„skort á bjartsýni". „Verk höf-
undar sem getur gefið sanna
lýsingu á dapurlegum veruleika
auðvaldsþjóðfélagsins hefur
mikið stjórnmálalegt og, list-
rænt gildi, enda þótt höfundur
láti ekki úrræði byltingarinnar
leysa vandann", segir Isakoff.
um
þar. En nú hefur kjörbréfa-
nefnd þingsins kornizt að því
að hann hefur engan rétt til
að sitja á þingi, þar sem hann
„hefur haft á hendi arðbært
starf í þágu krúnunnar1 þegar
kosningar fóru fram, en slíkt
er í brezkum lögum ósamrím-
anlegt þingsetu. Beattie hefur
gert sig sekan um lagahrot sem
hægt er að dæma hann í fang-
elsi fyrir með því að mæta
á þingfundum þótt hann hefði
ekkert leyfi til þess. Kjörbréfa-
nefndin hefur þó lagt til að
sett verði sérstök lög til að
firra hann refsingu.
Og nú verður efnt til þriðju
kosninganna í kjördæminu í
Norður-írlandi. Frambjóðendur:
Beattie og Mitchell.
Nýlega er lakið læknaráð-
stefnu í Luxemborg, sem hald-
in var á vegum Alþjóðaheil-
brigðismálastofnunarinnar WHo
og ríkisstjómarinnar í Luxem-
borg. Tilgangur þingsins var
að ræða útbreiðslu berklaveik-
innar í Evrópulöndum og hvaða
ráð væru heppilegust til að
hefta útbreiðslu veikinnar.