Þjóðviljinn - 11.03.1956, Blaðsíða 4

4) — ÞJÖÐVHJINN — Simnudagur 11. marz 1956
Vikan hefur ólgað af stjóm-
málalífi í Reykjavík, og er
ekki ólíklegt að einmitt þessa
viku hafi ákvarðanir, er verði
afdrifaríkar um þróun ís-
. lenzkra stjómmála, verið tekn-
. ar.
i
Fraiitsóknarþinghaid
Flokksþíng Framsóknar-
i flokksins hófst á fimmtud. að
Hótel Borg. Hafði svo mikl-
. um fjölda verið stefnt til
þings að allmargir þeirra hafa
orðið að hlýða löngum ræð-
um foringja sinna standandi,
svo verkjar í fætur og bak.
2>ó mun mörgum Framsóknar-
manni tilfinnanlegri sárindi
og stirðleiki eftir faðmlög,
( bæði heit og löng, við Sjálf-
i stæðisflokkinn og mun þess
mjög hafa orðið vart á þing-
inu, að óbrej'ttum flokks-
mönnum þyki mál að linni
þeim hótum.
i
Bjargráð Ingólfs við
bjargráðum Ingólfs
! Framsóknarmenn sem á-
hvggjur hafa af vinsældum
flokksins vegna nýju álagn-
anna, eru friðaðir með því, að
' um þær verði Sjálfstæðis-
flokknum einum kennt, og
þeim mun meir, sem nær
j dregur kosningum,
En Sjálfstæðisflokkurinn
kærir sig ekki um að verða
j' lamb það sem til þeirrar slátr-
I unar er leitt, og hefur því
| fundið bjargráð til að frelsa
I þjóðina frá sameiginlegum
! bjargráðum stjórnarflokk-
! anna. Var Ingólfi Jónssyni
( viðskiptamálaráðherra, áður
; kaupfélagsstjóra á Hellu,
' eignuð uppfinning púðursins,
í og varð slíkur hvellur af til-
] lögum hans í ríkisstjórninni
j um málið að hið hlutlausa
| Ríkísútvarp brá við hart og
I flutti undrandi hlustendum
! fagnaðarboðskapinn í heilu
j líki.
/
Kauplækkunarherfðrö
J 'En sá er fagnaðarboðskap-
i ur Sjálfstæðisflokksins að
j þjóðinni skuli bjargað frá
I fyrri bjargráðum með því að
I nokkrir milljónatugir af
jj hundruð milljóna ránsfeng á-
i lagnanna miklu skuli nota til
að falsa vísitöluna, eftir beztu
; torellufyrirmyndum. Yrði af-
leiðing reíkningskúnsta Sjálf-
stæðisflokksins þau helzt, að
halda niðri vísitölunni og þar
með kaupi launþega, enda
þótt dýrtíðin rjúki upp úr
öllu valdi. Jafngilda fyrirætl-
anir Ingólfs um niðurgreiðslu
17 vísitölustiga því, að Dags-
torúnarmenn yrðu snuðaðir
um 4000 kr. af kaupi sínu ár-
lega- Fara þá bjargráð Sjálf-
stæðisflokksins að verða ó-
j svífnari en hollt mun rejm-
j ast fylgi hans, og munu
i verkamenn og aði’ir launþeg-
| ar þakka Ingólfi og flokki
I hans á viðeigandi hátt .
1
’ Álþýðusambandssíjórn
1 á rökstólum
j Með fundi fullskipaðrar
j sambandsstjórnar Alþýðusam-
f bands íslands, er hófst í gær,
Ísmun fylgzt af athygli um
Jand allt. Óhætt er að full-
yrða, að hér í Reykjavík sé
ekki síöur fylgzt með þeim
fundi af áhuga en flokksþingi
Framsóknar, enda þótt fund-
ur alþýðusambandsstjóraar
sé sneyddur því ytra yfirlæti
og fyrirgangi sem einkemiir
samkomuna að Hótel Borg.
Aðalmál fundar Alþýðusam-
bandsstjóraar er skýrsla um
undirbúning vinstra samstarfs
og svör alþýðusamtafeanna
við dýrtiðaröídunni.
Frumkvæði Alþýðusam-
bandsstjómar að reyna að
koma á samstarfi vinstri afl-
anna í landinu hefur þegar
haft djúptæk áhrif á hugi
manna um land allt. Engin
vika líður svo að verkalýðs-
félög víðsvegar um land geri
ekki eindregnar samþykktir
um nauðsyn slíks samstarfs,
eftir þeim leiðum sem mark-
aðar eru í tillögum Alþýðu-
sambandsins. Einnig í sveit-
um Iandsins vinnur hugsjón
alþýðueiningarinnar lönd.
Skilningurinn á gildi sam-
stöðu alþýðufólks á stjórn-
málasviðinu er orðinn svo al-
mennur að hann knýr fast á
um skipuiagsform er honum
HúinæÖismái múi á
Aíþlngí
En fleiii eru húslausír í
landinu en Búnaðarfélag ís-
lands. Á þriðjudag var eitt
mál til umræðu á fundi neðri
deildar Alþingis, frumvarps-
bálkur Einars Olgeirssonar
„um rétt manna til byggingar
ibúðarhúsa í kaupstöðum og
opinbera aðstoð í þvi skyni.“
Þótti það tíðindum sæta að
heilbrigðis- og félagsmála-
nefnd deildarinnar hafði nú
skilað áliti um frumvarpið á
þinglegan hátt. Að vísu voru
undirtektir stjórnarflokkanna
í nefndinni ekki jákvæðari en
svo að þeir lögðu til að mál-
inu yrði vísað til ríkisstjóm-
arinnar. Það var einnig ný-
lunda að framsögumaður
meirihluta nefndarinnar, Gísli
Guðmundsson, flutti allt að
klukkutíma ræðu og fjallaði
ræðan um málið sjálft.
Mönnum, sem ókunnugir eru
því hvemig Sjálfstæðisflokk-
og Framsóknarflokkurinn ó-
virða Alþingi með óþinglegri
framkomu, finnst sjálfsagt
Hafsteins og annarra. Þá
verður ekki hjá því komizt að
ræða við mehn hinna íslenzku
verkalýðssamtaka ran íslenzk
þjóðfélagsvandamál.
Löggjöf vakin af svefní
Við þessa 2. umræðu frum-
varpsbálks Eínars um hús-
næðismálin lagði hanii enn á-
herzlu á, að með frumvarpi
sínu væri í’aunar ekki farið
fram á róttækari breytingar
á þessum vandasömu málum
en svo, að hafin væru í lága-
gildi á ný þau ákvæði, sem
lögfest hefðu verið á undan-
förnum áratugum, en numin
úr lögum vegna þess að Sjálf-
stæðisflokkurinn og Fram-
sóknarflokkurinn höfðu vald
til þess á Alþingi að stór-
skemma löggjöfina. Einar
dregur saman í'frumvarp sitt
lagaákvæði um verkamanna-
þústaði, um samvinnubygging-
arfélög, um útrýmingu heilsu-
spillandi íbúða, um húsnæðis-
málastjórn og veðlán til íbúða-
bygginga, um innflutning
byggingarefnis, o.fl.
Vik«þ«ttir
11. — 17. marz
1956
l___________________j
hæfi, og það nú þegar, fyrir
væntanlegar þingkosningar. í
því sambandi hefur vakið at-
hygli sú fregn, að nú færu
fram viðræður nefnda frá
Sósíalistaflokknum og Mál-
fundafélagi jafnaðarmanna í
Reykjavík, og væri þar rætt
hvernig þessir aðilar geti
bezt unnið að myndun vinstri
stjórnar og undirbúið kosn-
ingasamvinnu þeirra aðila, er
saman vilja vinna á grund-
velli stefnuskrár Alþýðusam-
bandsins.
AÖ yöI fíugsuöu máli
Minnzt var á hve miklar
kröfur væru gerðar til full-
trúa á Framsóknarþinginu um
líkamsþrek. Öðru þingi lauk
nú í vikunni í Reykjavík,
Búnaðarþingi, en haft er á
orði í höfuðstaðnum hve góð-
an tíma Búnaðarþingsmenn
gefi sér til að hugsa málin
milli þingfunda, og munu eng-
in samtök í landinu halda
jafnlöng þing og Búnaðarfé-
lag íslands. Enda voru þar
samþykktar allmargar tillög-
ur, en þegar forseti samtak-
anna skýrði landslýð frá
störfum þingsins í útvarps-
þætti, virtist hann leggja
þyngsta áherzlu á nauðsyn
nýrrar stórbyggingar í Rvík
á vegum Búnaðarfélagsins.
Fór forsetinn þungum alvöru-
orðum um skeytingarleysi
stjórnarvalda landsins í þessu
mikla baráttu- og hagsmuna-
mál bændastéttarinnar.
Skal sízt úr því dregið að
mikil þörf væri á slíku húsi
ekki sízt ef það gæti orðið til
þess að gera fulltrúum Bún-
aðarþings hina löngu dvöl í
Reykjavík bærilegri og þing-
störfin frjórri.
að ekki ætti að vera tiltöku-
mál þótt þingnefnd afgreiði
mál á þann hátt sem henni
er skyldugt samkvæmt þing-
skapaíögum, né hitt að ræða
þingmanns fjalli um málið,
sem ræða skal.
RáÖ lóhanns Hafsteins
En reyndar er hitt algeng-
ast að þingmenn afturhalds-
meirihlutans rejmi að hliðra
sér hjá að ræða þær lausnir
þjóðfélagsvandamála, sem
stjórnarandstaðan flytur á
Alþingi. Þeir forhertustu fara
eftir ráðleggingu Jóhanns
Hafsteins, er hann gaf nem-
öndum sínum i stjórnmála-
skóia Sjálfstæðisflokksins
forðum, en regluna hafði Jó-
hann raunar lært af nazist-
unum. — Brýndi hann fyrir
upprennandi baráttumönnum
Sjálfstæðisflokksins að hætta
sér aldrei til rökræðna við
sósíalista um innanlandsmál
Þegar þeir lentu í orða-
kasti við sósíalista á fundum
eða annars staðar skyldi ein-
ungis rætt um „Rússland."
Eftir þessu resepti reyna bæði
blaðamenn og stjórnmálamenn
afturhaldsins oftast að fara.
En þar kemur að töfrafor-
múlan bregst, ritstjórar Morg-
unblaðsins og jafnvel Jóhami
Hafstein finna að þeim tekst
ekki flóttinn frá íslenzkum
þjóðfélagsveruleik til einhvers
ímyndaðs „Rússlands". Is-
lenzka fólkið sem á þá hlýðir,
sem kýs alþingismenn og bæj-
ar- og sveitarstjórnir á ís-
landi, fólkið sem les íslenzk
blöð, krefst þess að x’ætt sé
um íslenzk vandamál. Og þá
bregst töfraformúla nazíst-
anna, jafnt í muixni Jóhann
Óþekkjandi ásfand
fíúsnæðismál3ref,
Það eru samt engar smá-
breytingar, sem í því enx
fólgnar að setja í gildi á ný
lagaákvæði um húsnæðismál
sem lögfest hafa verið af Al-
þingi undanfama áratugi, en
numin úr gildi eða eyðilögð í
framkvæmd af Sjálfstæðis-
flokknum og Framsóknar-
flokknum. Enginn þarf um
það að efast, að heiðarleg
framkvæmd húsnæðislöggjaf-
arinnar, sem sett var að til-
hlutan nýsköpunarstjórnar-
innar 1946, hefði nú, áratug
síðar, svo gei’bi’eytt ástandinu
í húsnæðismálunum að óþekkj-
andi væii. Miklu höli hefði þá
verið afstýrt, mörg þjáning
linuð. Þung sök hvílir á þeim
stjórnmálaflokkum, sem í
stað þess að ganga til heiðar-
legrar framkvæmdar þeixra
laga, t.d. ákvæðanna um út-
rýmingu heilsuspillandi hús-
næðis, hleyptu la.usu því
gegndarlausa og glæpsamlega
okri með húsnæði sem er eitt
mesta þjóðfélagshöl núlifandi
kynslóðar á íslandi.
Lausn verkamanna-
fíúsfaðanna
Að sjálfsögðu leggur Eín-
ar til að sá kafli löggjafarinn-
ar frá 1946, um útrýmingu
heilsuspillandi íbúða, vei’ði
lögfestur á ný. Minna má á
annað atriði: Þegar lögin um
Tóbakseinkasölu voru sett,
var það bundið í þeim lögum
að helmingur tekna hennar
skyldi renna til Bygginga-
sjóðs verkamanna en helming-
ur til íbúðabygginga í sveit-
um. Fáum árum síðar svíkja
Framsókn og Sjálfstæðis-
flokkurinn þetta ákvæði,
hrifsa tekjurnar í almennan
eyðslueyri. Byggingasjóðímir
hafa verið Iamaðir af féle.ysi,
Nú leggur Einar til' að þetta
verði fært í sitt upprunalega
horf. Sést bezt hvað það þýðir
og hefði þýtt á undanförnum
tuttugu árum ef haft er í
huga hve einkasölutekjurnar
hafa vaxið gífurlega, þær eru
áætlaðar um 43 millj. króna
1956. Fyrir það fé sem Fram-
sókn og Sjálfstæðisflokkurimi
hafa þar haft af verkamönn-
um og bændum hefði mörg
fjölskyldan við sjó og í sveit
eignazt ágæta íbúð, en einmitt
lögin um verkamannabústaði
gera hverjum manni með
venjulegar tekjur kleift að
eignast íbúð, standi ríkið við
skuldbindingar sínar. Þar er
viðurkennt, eins og gert hef-
ur verið fj’rir löngu í
grannlöndum okkar, að eng-
in von er til þess að ein kyn-
slóð borgi á fáum árum íbúð-
arhúsnæði, sem er byggt svo
varanlegt að það getur staðið
öldum saman. En Sjálfstæðis-
floklturinn og Framsókn kjósa
heldur hitt, að láta heila
stétt okrara taka af því of-
boðsgróða að byggja íbúðar-
hús, selja ibúðir og leigja.
Handahóf eða varanfeg
lausn
En þetta er eitt þeirra þjóð-
félagsmála sem afturhaidið er
farið að skilja að ekki tekst að
flýja frá, því bera vitni þær
ráðstafanir sem rokið er til að
gera af lítilli fyrirhyggju, allt
samkvæmt fonnúlunm „of
seint, of lítið“ eins og Sigfús
Sigurhjartarson sýndi fram á
um „athafnir“ afturhaldsins
í byggingamálunum. Sam-
þykkt frumvai’psbálks Einars
Olgeirssonar um bygginga-
málin og heiðarleg fram-
kvæmd þeh’rar löggjafar
þýddi hinsvegar varanlega
lausn hins átakanlega hús-
næðisvandamáls, um það munu
fáir efast sem kynna sér mál-
ið og hugsa það, því þar eru
saman dregin þau úrræði semt
bezt liafa fundin verið undah-
farna áratugi og nýjum bætt
við.
HlakkaríHöip
Á föstudag var birt á AI-
þingi „skýrsla um störf nefnd-
ar þeirrar er neðri deild AI-
þingis kaus 22. marz 1955 tiJ.
rannsólcnar á okri“. Nefnd
þessi var kosin samkvæmt
þingsályktunartillögu er Einár
Olgeirsson flutti. Var tillög-
unni fyrst tekið með skætingi,
m.a. bað dómsmálaráðherra,
Bjarni Benediktsson, flutn-
ingsmann að láta sig vita ef
hann vissi um að okur við-
gengist, og var ekki á ráð-
herranum að heyra að hann
hefði hugboð um slikt. Seinna
sneri hann við blaðinu, því
Sjálfstæðisflokknum mun ekki.
hafa þótt heppilegt að láta
sjá á sér hræðslu við rann-
sókn á okri, en hins vegar
okurstarfsemi með þeirn hætti
að mjög erfitt er að sanna
hana og ná til aðalmanna, Var
tillagan samþykkt.
Verður ekki annað sagt en
nefndarskipun þessi og störf
hafi borið talsverðan árang-
Framhald á 10. síöu.