Þjóðviljinn - 11.03.1956, Qupperneq 10

10) — ÞJÖÐVILJINN — Sunnudagur 11. marz 1956
Albýðusamband Islands
Framhald af 6. síðu.
landsins, Reykjavík og Hafn-
arfirði, og þar voru borgara-
flokkarnir óðum að riðlast,
er ekkert gekk í sjálfstæðis-
málinu. Verkamenn og alþýða
hlupu á milli hinna gömlu
flokka og flokksbrota í póli-
tísku umkomuleysi, með öllu
réttindalaus í félagslegum
efnum og missti flest sín
mannréttindi, ef nokkuð út af
brá. Forgöngumenn og höf-
' undar Alþýðusambandsins
■ hlutu því að sveigja lög og
skipulag þess miklu meir í
' stjórnmálaátt, en ella hefði
orðið.
lenzkra alþýðufélaga, eigi að-
eins hvað almenn verkalýðs-
mál snertir heldur einnig til
þess að koma fram sem sér-
stakur og sjálfstæður sjórn-
málaflokkur, með ákveðinni
stefnuskrá, er reyni að koma
mönnum í bæjarstjórnir,
sveitarstjórnir og á þing, er
eindregið og í hvívetna fylgi
stefnuskrá flokksins.
Sambandsstjómin hefur
vikið að þessu sambandi milli
- Alþýðúflokksins og Alþýðu-
. eambandsins í bæklingi, sem
gefinn er út 1917: Alþýðu-
flokkurinn. ííýr stjórnmála-
flokkur. Hvað hann er og
hvað hann vill. Þar segir svo:
Alþýðuflokkurinn táknar þá
hliðina á starfsemi sambands-
félaga íslenzkra verkalýðsfé-
■ laga — Alþýðusambands Is-
lands —, er snýr að stjórn-
málunum. Nafnið er valið með
tilliti til þess, að fulltrúar al-
. þýðufélaga hafa stofnað hann
og gera má ráð fyrir, að meg-
inþorri þeirra karla og
kvenna, er fylkja sér um mál
flokksins — en öll mál hans
til saman má nefna jafnaðar-
stefnuna — verði alþýðumenn
og konur ...... Tilgangur
■ þess (þ.e. sambandsins) er að
koma á samsuiríi á jafnaöar-
stefnugrundvelli meðal ís-
’ Vikaþættir
Framhald af 4. síðu.
ur, og munu nú hvorki ráð-
herrar né aðrir efast um
staðreynd okursins í þjóðfé-
lagi okkar, og bregður skýrsl-
an ljósi yfir nokkrar vinnuað-
ferðir okraranna. En hins veg-
ar híakkar í Morgunblað-
inu hljómur feginleika og sig-
urhróss, er blaðið segir í gær
frá skýrslunni með fyrirsögn:
„Rýr cftirtekjan af störfum
okurnefndarinnar.“ Gæti það
stafað af því að lítt hafi náðzt
til aðalmanna okurfagsins í
þessari lotu, og munu þeir þó
hafa fengið nokkra aðvÖrun og
aðhald, þó óbeint væri, af
starfi nefndarinnar.
Hvernig er búið að sjó-
mönnum og ástvinum
þeirral
Engin vetrarvertíð líður
svo, að ekki verði mannskað-
ar í þeim ofsaveðrum, sem
geisa á íslandsmiðum þann
árstíma. Enn á íslenzka þjóð-
in á bak að sjá fimm sjó-
mönnum, er fórust með v.b.
Verði frá Reykjavík á föstu-
dag. Hvert slíkt slys hlýtur
að verða áminning þeim sem
eftir lifa að búa eins vel að
sjómannastéttinni og frekast
er unnt, og sýna vandamönn-
um látinna sjómanna í verki
að þjóðfélagið meti ævistörf
þeirra. Mikill misbrestur er á
hvorutveggja, og því þjóðfé-
lagi til vansæmdar sem bygg-
ir alla tilveru sína sem nú-
tímaþjóðfélag á starfi sjó-
mannanna. ’
Svo sem kunnugt er risu
síðar upp miklar deilur inn-
an Alþýðusambandsins um
þetta skipulag, svo sem siðar
verður vikið að. En ef spurt
er, hvort þetta skipulagsform
Alþýðusambandsins hafi verið
rétt og heppilegt, er það var
stofnað, þá verður að svara
því hiklaust játandi. Það hefði
ekki verið hægt að koma ís-
lenzkri verkalýðshreyfingu
svo fljótt á legg sem raun
varð á, ef Alþýðusambandið
hefði ekki sameinað í skipu-
lagi sínu og starfi faglega og
pólitíska baráttu verkalýðs-
ins. Og þetta skipulag af-
stýrði því, að íslenzk verka-
lýðshreyfing kafnaði í þröng-
sýni, faglegu félagsnostri, svo.<
sem stundum hefur viljað við
brenna með verkalýð annarra
landa, til að mynda Englands.
Hitt er annað mál, að ekki
liðu mörg ár áður en þróunin
hafði gert þetta skipulags-
form Alþýðusambandsins úr-
elt og skaðlegt.“
verkmannasamband, en árið
1907, 17. marz, boðar hann,
í nafni Bárufélagsins nr. 1, á-
samt Sigurði Sigurðssyni, for-
manni Dagsbrúnar, og Þor-
varði Þorvarðarsyni prentara
til fundar stjórnenda laun-
þegafélaga í Reykjavík til að
ræða stofnun Verlunanna-
sambands Islands, en það
samband setti sér gagnmerka
stefnuskrá og starfaði sem al-
þýðusamband fram á árið
1910. Og þar áður hafði Ottó
unnið að myndun sjómanna-
sambands, Stórdeildar Báru-
félaganna, og verið forseti
þess.
Þegar hann flytur tillöguna
á Dagsbrúnarfundi 28. októ-
ber 1915 og rökstyður nauð
syn verkamannasambands er
það þriðju heildarsamtökin,
sem hann leggur hönd að. Og
í þetta sinn varð sambandið
varanlegur þáttur í þjóðlífi Is-
lendinga, fertugt er Alþýðu-
samband Islands sterkustu
samtök þjóðarinnar og sá
þáttur sem haft getur úrslita-
þýðingu um sókn íslenzkrar
alþýðu til sigurs og alþýðu-
valda.
Vnglingai brytjaðir
niðnr í Venezuela
Framhald ,af 5. síðu.
taldi Jimenez sig svo fastan í
sessi að óhætt væri að efna til
kosninga til að koma yfirskini
lýðræðis á stjórn sína. Þegar
talning var hálfnuð var sýnt að
frambjóðendur andvígir Jimenez
hefðu unnið sigur í kosningun-
um. Lét þá einræðisherrann
hætta talningu og lýsti kosning-
amar ógildar.
Bæjarpósturinn
Framhald af 7. síðu.
uppi ýmsar getgátur um það,
hver Álfur Utangarðs væri.
Minnir mig helzt, að efnt væri
til einskonar skoðanakönnun-
ar xun þetta, og ef ég mæn
rétt fengu þeir Gunnar Bene-
diktsson, Jónas Ámason og
Sigurður Róbertsson einna
flest atkvæði. Síðan kom
fyrri hlutinn út í bókarformi
og seldist mikið. Nú er þang-
að komið síðari hlutamun, að
Jón yngri í Bráðagerði, sem
lengi vel virtist gæddur allt
að þvi yfimáttúrlegu hlutleysi
til „hins kynsins", hefur bless-
unarlega rekið af sér slyijru-
orðið í þeim efnum. Hinsvegar
er enn þá óupplýst hver Álfur
Utangarðs er.
-4>
Þarna er gripið á mjög at-
hyglisverðu atriði um eðli og
þróun verkalýðshreyfingarinn-
ar á íslandi. En svo virðist
sem aldrei hafi verið veruleg
hætta á því, að sú hreyfing
kafnaðl í þröngsýni og fag-
legu félagsnostri.
Þegar á fyrstu áratugum
íslenzkrar verkalýðshreyfing-
ar logaði öflugur og lieil-
brigður stjórnmálaáhugi í
samtökunum. Forvígismenn
þeirra sáu oftast nær út yfir
hina daglegu nostrandi fag-
legu starfsemi, þeir skildu
nauðsyn á stjómmálabaráttu
alþýðunnar jafnhliða barátt-
unni við atvinnurekendur um
kauphækkun og kjarabætur.
Þættu þeim félagsmenn linir
í skilningnum á nauðsyn
þjóðmálabaráttunnar, refsuðu
þeir ósjaldan með ummælum
sem undan sveið, líkt og þeim
er fundabók Dagsbrúnar hef-
ur eftir Ottó N. Þorlákssyni
og vitnað var til. Um þenn-
an þátt í sögu íslenzkrar
verkalýðshreyfingar hefur
fátt verið skrifað, en hann
er það traustur og áberandi,
að vekja mun undrun margra
er þeir kynna sér t. d. sögu
Bárufélaganna eða sögu
fyrsta áratugs Dagsbrúnar.
Það er því ekki tilviljun að
meginrökin fyrir stofnun Al-
þýðusambandsins, sambands
verkalýðsfélaganna, skuli vera
nauðsyn á samstöðu til stjórn-
málaátaka, eins og einnig
kemur fram í útdrætti funda-
bókarinnar á ræðu Ottós N.
Þorlákssonar.
Ekki er það heldur tilvilj-
un að Ottó vferður til þess að
flytja tillöguna er hratt af
stað stofnun Alþýðusam-
bandsins. Hann notar orðið
Frammistaða Eysteins Þórðarsonar
Framhald af 9. síðu.
landi, 1.45.1.
8. Gunnar Welander, Noregi,
1.45.3.
Svig karla, fór fram
9. Asle Sjastad, Noregi, 1.46.6
10. Svein Bye, Noregi, 1.47.0
11. Jan Thorstensen, Noregi,
1.47.6.
12. Eysteinn Þórðarson, íslandi
1.47.7.
Svig karla, fór fram
3. marz.
1. Asle Sjastad, Nóregi, 2.12.5
2. Kare Opdal, Noregi, 2.14.9.
3. Ralph Miller, Bandarikjun-
um 2.15.6.
4. Arvid Röhjell, Noregi,
2.16.1.
5. Tryggve Berge, Noregi,
2.16.9.
6. Halvor Malm, Noregi,
2.17.2.
6. Jan Thorstensen, Noregi,
2.17.2.
8. Lars Holme, Noregi, 2.17.6.
9. Wallace Wemer, Bandaríkj-
unum, 2.19.0.
10. Petter Stöle, Noregi, 2.19.2
11. Hans Strandberg, Svíþjóð
2.20.9.
12. Eysteinn Þórðarson, Islandi
2.21.0.
16. Ásgeir Eyjólfsson, íslandi,
2.26.2.
Stórsvig karla fór fram
4. marz.
1. Jan Thorstensen, Noregi,
1.29.7.
2. Tryggve Berge, Noregi,
1.31.4.
3. Ralph Miller, Bandaríkjun-
um, 1.31.5.
4. Halvor Malm, Noregi,
1.31.9.
5. Asle Sjastad, Nor^gi, 1.32.6
6. Petter Stöle, Noregi, 1.33.0.
7. Wallace Wemer, IBandaríkj
unum, 1.33.4.
8. Arvid Röhjell, Noregi,
1.33.9.
9. Johan Renander, Noregi,
1.34.3.
10. Mauritz Sonberg, Noregi,
1.35.5.
11. Eystetnn Þórðarson, íslandi
1.35.7.
32. Ásgeir Eyjólfsson, íslandi,
1.45.8.
Svig og bran karla,
(samanlagt).
1. Wallace Wemer, Bandaríkj-
unum.
2. Raiph Miller, Bandaríkjunum
3. Tryggve Berge, Noregi.
4. Arvid Höhjell, Noregi.
5. Asle Sjastad, Noregi,
6. Petter Stöle, Noregi.
7. Jan Thorstensen, Noregi.
8. Eysteinn Þórðarson, íslandi.
Bran kvenna fór fram
2. marz.
1. Berthe Lien, Noregi, 1.43.5.
2. Andrea Lawrence, Banda-
ríkjunum, 1.44.5.
3. Eivor Berglund, Svíþjóð,
1.44.7.
Svig kvenna fór fram
3. marz.
1. Inger Bjömebakken, Noregi,
2.08.5.
2. Astrid Sandvik, Noregi,
2.12.4.
3. Andrea Lawrence, Bandaríkj
unum, 2.12.8.
Stórsvig kvenna fór fram
4. marz.
'1. Borghild Niskin, Noregi,
1.27.0.
2. Eivor Berglund, Svíþjóð,
1.27.2.
3. Inger Jörgensen, Noregi,
1.28.9.
Brun og svig kvenna,
(samanlagt).
1. Andrea Lawrence, Banda-
ríkjunum.
2. Borghild Niskin, NoregL
3. Eivor Berglund, Svíþjóð.
Wíh

NIÐURSUÐU
VÖRUR
Skáhþáitur
Framhald af 6. siðu.
24. Bc2—a4! Hf7—d7
Nauðsyn brýtur öll lögi Eftir
24. — Bd7 vinnur 25. e6!
25. Hal—bl! De8—d8
26. Ba4xd7! Dd8xd7
Ekki dugir að drepa drottning-
una: 26. — Dxh4. 27. Bxe6t
Kh8 28. Bxd5 Ha7 29. Hb8 Dd8
30. Bb7 og vinnur auðveldlega.
27. Hf3—g3 Rc8—a7
28. Ba3—e7 Be6—f7
29. Dh4—g5 Bf7—g6
30. h2—h4 Re7—c6
31. Be7—a3 Rc6—d8
32. h4—h5 Rd8—e6
33. Dg5—h4 Bg6—17
34. h5—h6 g7—g6
35. Dh4—f6 Dd7—d8
36. Ba3—e7 Dd8—«7
Svartur verður að koma í veg
fyrir Hb6.
37. Hg3xg6t! h7xg6
Eða 37. — Bxg6 38. Dxe6t Bf7
39. Df6.
38. h6—h7t Kg8xh7
39. Df6xf7f Re6—g7
40. Kgl—f2
og svartur gafst upp.
(Skýringar eftir Stáhlberg i
bók hans um mótið).
Við tökum svo eina af skák-
um Ilivitskís frá skákmótinu í
Gautaborg 1955, en þar varð
hann tíundi í röðinni, efstur
þeirra er ekki komust lengra.
Andstæðingur hans í þessari
skák er Geller, sem var skák-
meistari Sovétríkjanna næst &
undan Tajmanoff/
Geller — Divitdcí
1. c2—c4
2. a2—a4
3. Rbl—c3
4. Bcl—g5
5. e2—e3
6. Bg5—h4
7. Rgl—13
8. Bfl—d3
9. o—o
10. c4xd5
11. Bh4xf6
12. e3xd4
13. Hfl—el
14. Bd3—c2
15. Ddl—d3
16. a2—a3
17. b2—b4
18. Bc2—b3
19. Rc3xd5
20. a3xb4
e7—e6
d7—d5
Rg8—f6
Bf8—e7
h7—h6
b7—b6
Bc8—b7
c7--c5 t.
c5xd4
Be7xf6 ,
c6xd5 <
Rb8—C6 .
Dd8—d6 .
g7-<-g6 •
Ha8—e8 •
a7—a5 .
a5xb4 í
Bf6—g7
Rc6xd4 -
ABCDEFGH
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
og
Rf3xd4
Rd4—c2
Helxal
Rc2—e3
Dd3xb3
F a H
Bb7xd5
Bg7xal
He8—dg
Bd5xb3
Dd6xd3
Db3—b2 Dd2—d2
Db2—b3 Hd8—d3
Db3—a4
h2—h3
Hal—dl
Da4—al
Dal—f6
Df6—d6
Hdlxcl
Kgl—h2
Itf8—c8
Hd3—d4
Hd4xb4
Dd2—e2
De2—b2
Hc8—cl
Db2xclt
Dcl—c5
Dd6—d8t Kg8—g7
Re3—d5 Dc5—d4
Dd8—a8 Hb4—b5
Rd5—e3 Dd4—f4t
hvítur gafst upp.