Þjóðviljinn - 11.03.1956, Blaðsíða 6

6) —ÞJÓÐVHJINN — Sunnudagxir 11. marz 1956
þiúoinuiNN
TJtgefandi:
Sameiningarflokkur alþýðu
— Sósíaliataflokkurinn —
íhaldið vill halda
árásunum áfram
Þegar stjómarliðið samþykkti
jfcunar stórfelldu álögur sinar
fyrir skemmstu, hæstu skatta
sem um getur í sögu þjóðar-
innar, þóttist auðmannastéttin
hafa svarað sigri alþýðusam-
takanna s.l. vor allröggsamlega,
eins og Ólafur Thors hafði
hótað. Þó þótti íhaldinu böggull
fylgja skammrifi, en það var
vísitölukerfið. Samkvæmt því
skylau launþegar fá bætur fyr-
ir skattahækkanimar, þótt þær
væm að sjálfsögðu engan veg-
inn fullnægjandi. Hagfræðingar
stjórnarinnar reiknuðu út að
kaupgjaldsvísitalan mynd’
hækka um 17 stig á þessu ári.
vegna nýju skattanna, en sú
hækkun samsvarar kr. 1.74
hækkun á tímakaupi Dagsbrún-
armanns. Sú hækkun jafngildir
aftur 4176 kr. hækkun á árs-
kaupi Dagsbrúnarmanns, miðað
við dagvinnu í 300 daga.
Þegar þetta var sýnt fól í
haldið hagfræðingum sínum að
kanna hvernig sókninni gegr
verklýðssamtökunum yrði bez4
haldið áfram, hvemig hægt væri
að koma í veg fyrir að laun-
þegar fengju þessa kaupuppbót.
Og árangurinn hefur nú birzt í
hinum nýju tillögum íhaldsins
innan ríkisstjórnarinnar. Með
þeim á að hafa kauphækkanir
þær sem vísitalan gerir ráð fyr-
ir af launþegum, en í staðinn
eiga að koma niðurgreiðslur
sem nema um það bil fimmta
hluta unphæðarinnar. Þessar
tillögur em þannig beint og
rökrétt áframhald af skattaá-
rásum ríkisstjómarinnar, en
ekkert undanhald eins og Al-
þýðublaðið reynir að koma inn
hjá fólki.
Morgunblaðið reynir að ko'ma
því inn hjá lesendum sínum að
þessar tillögur fjalli um að
„lækka dýrtíðina". Auðvitað er
það blekking ein. Dýrtíðin verð-
ur ekki mörkuð af vöraverði
einu saman, heldur af hlut-
fallinu milli verðlags og kaup-
gjalds. Þótt verð sé lækkað á
einhverjum vömm, minnkar
dýrtíð ekki heldur eykst ef
kaupgjaldið lækkar miklu meir.
Launin endast þá skemur, fólk
getur keypt sér minna fyrir það
sem borið er úr býtum, en það
er að sjálfsögðu einkenni vax-
andi dýrtíðar. Það er hægt að
nota „verðhjöðnun" til að
skerða kjörin engu síður en
verðbólgu, en íhaJdið beitir báð-
um aðferðunum í senn með því
að stórhækka toila og skatta
og ætla jafnframt að auka nið-
urgreiðslur á völdum vöram
sem hafa mikil áhrif á vísitöl-
una.
Tillögur íhaldsins era einhliða
árás á lífskjör almennings en
engin lausn á vanda efnahags-
lífsins. Við honum verður ekki
snúizt með neinum reiknings-
brellum, heldur með róttækum
og markvissum umbótum á
efnahagskerfinu. Þær umbætur
verður að gera á kostnað auð-
mannastéttarinnar, miililiðanna
og ríkisvaldsins. önnur leið er
(».ekki til.
Nokkur atriði um stofnun
Alþýðusambands Islands
SKÁK
Verkamannafélagið Dags-
bnin hélt vel sóttan félags-
fund í Góðtemplarahiisinu 28.
október 1915. Á fundinum reis
upp einn reyndasti bardaga-
maður íslenzkrar verkalýðs-
hreyfingar, er það haust
hefði getað haldið upp á tutt-
ugu og eins árs starfsafmæli
í félagsskap reykvískra sjó-
manna og verkamanna.
1 fundargerðarbók Dags-
brúnar er þannig sagt frá
því sem gerðist:
Ottó N. Þorláksson talaði
Ottó N. Þorláksson
fj’rsti forseti Alþýðusam-
bands Islands
„um framtíðarhorfur félags-
ins. Hann sagði meðal ann-
ars að mikill áliugi hefði ver-
ið hjá félagsmönnum í fyrstu.
Þegar það var stofnað hefði
mesti f jöldi streymt inn í það,
þá hefðu menn verið að von-
ast eftir EINHVERJU, en
hverju? Svo dofnaði áhuginn
smátt og smátt. Félagið
þurftí að breytast eins og
tímarnir breyttust. Nokkrir fé-
lagsmenn væru vinnuveitend-
ur, þeir ættu ekki að vera í
félaginu. Stjórnin og deildar-
stjórarnir vanræktu störf sín,
og félagsmenn vildu ekkert
gera fyrir félagið nema það
færði þeim aura beint í vas-
ann.
Félagið þyrftí að breytast,
skipta sér meira af bæjarmál-
um og jafnvel þingkosning-
um, og til þess þyrfti það að
fá aðstoð annarra alþýðufé-
laga í bænum, og væri nauð-
synlegt að stofna verkmanna-
samband.
Að síðustu lagði hann fram
svohljóðandi tíllögu:
„Fundurinn óskar eftír að
samband komist á milli
Dagsbrúnarfélagsins, Há-
setafélagsins, Verkakvenna-
íélagsins, Prentarafélagsins
og Bókbindarafélagsins og
kýs tvo menn tíl að koma
því í framkvæmd í samráði
við væntanlegar nefndir úr
ofangreinduin félögum.“
Tillagan samþykkt. Kosnir
voru þeir: Ottó N. Þorláksson
og Ólafur Friðriksson.
Auk framsögumanns töluðu
í þessu máli þeir Jörandur
Brynjólfsson, Ólafur Friðriks-
son og Bjöm Hieronymus-
son.“
argerðarbók Dagsbrúnar, og
væru sjálfsagt ekki vand-
fundnar snjallari ræður né
áburðarmeiri tillögur í félög-
um frá þessum áram. Samt
mun þessi blaðsíða úr funda-
bók reykvísks verkalýðsfé-
lags talin merk söguleg heim-
ild af komandi kynslóðum á
Islandi, því þarna var sáð til
þess trés, sem nú hefur vaxið
og þroskazt í fjöratíu ár og
teygir lim sitt um landið allt:
Alþýðusamband Islands. —
Næstu mánuði var unnið að
undirbúningi sambandsstofn-
unarinnar, af samstarfsnefnd
þeirra félaga sem getur í til-
lögu Ottós, stofnþing háð og
telst 12. marz 1916 stofndag-
ur Alþýðusambands Islands.
I fyrstu stjóm heildarsam-
takanna vora þeseir menn:
Ottó N. Þorláksson (Dags-
brún) forseti, Ólafur Frið-
riksson (Hásetafélag Reykja-
víkur) varaforseti, ’ Helgi
Björnsson (Dagsbrún) gjald-
keri, Jón Baldvinsson (Prent-
arafélagið) ritari, Jónína
Jónatansdóttir (Verkakvenna-
félagið Framsókn), Sveinn
Auðunsson (Verkamannafé-
lag Hafnarfjarðar) og Guð-
mundur Davíðsson (Dags-
brún).
I ágætri grein, er Sverrir
Kristjánsson sagnfræðingur
reit á þrítugsafmæli Alþýðu-
sambandsins og birt var í
tímariti þess, Vinnunni, segir
svo um skipulag og stefnumið
hins nýja verkamannasam-
bands:
„Stofnþing Alþýðusambands
Islands samdi sér lög óg
stefnuskrá, sem breytt var
lítilsháttar á fyrsta reglulega
sambandsþingi, sem háð var
í nóvembermánuði 1916
Skipulag og stefnumið Al-
þýðusambandsins, samkvæml
þessum fyrstu lögum voru í
stuttu máli þessi:
1) Tilgangur sambandsin?
er að koma á samstarf
meðal íslenzkra alþýðu
manna, er sé reist á grund
velli jafnaðarstefnunnar oj
miði að því að efla of
bæta liag alþýðu andlega oj
líkamlega.
2) Rétt tíl að ganga í A!
þýðusambandið hafa öil ís-
lenzk verkalýðsfélög, er
vilja hlíta stefnuskrá sam-
bandsins. En þau félög, sem
hafa atvinnurekendur innan
sinna vébanda ná ekki inn-
göngu í sambandið nema á
sambandsþingi, og að minnst
2/3 af fulltrúum félaganna
séu því hlynntír. En sam-
bandsstjórn getur að öðru
leytí tekið inn í sambandið
hvert það félag, sem á skil-
yrðislausan rétt á inngöngu
samkvæmt Iögum þessum,
en þó skal það síðar borið
undir álit sambandsþings.
halda kauptaxta hinna fé-<
laganna á þeim stað og á ‘
því svæði, er kauptaxtinn <
nær tíl.
2) Að semja. á sainbands-<
þingi og ákveða stefnuskrá,
sem sé bindandi fyrir öll fé-<
lög í sambandinu og ekki <
verði breytt aftur nema á<
sambandsþingi.
3) Að kjósa tíl opinberra<
starfa fyrir bæjarfélög, <
sveitarfélög og landið allt<
eingöngu menn úr samband-
inu, sem fylgi hiklaust og í<
hvívetna stefnuskrá sam-
bandsins, nema svo standi <
á, að sambandið bjóði eng-
a.n mann fram tíl kosninga. <
4) Að efla samvinnufé- <
lagsskap og gefa út blöð <
og bæklinga.
5) Að greiða, fyrir stofn-
un verkalýðsfélaga, sem
gangi í sambandið.
Um rétt hinna einstöku fé-<
laga segir svo, að hvert þeirra,
hafi fullt frelsi um sín innri<
mál, innan laga sambandsins,,
én £ öllum opinberam afskipt-<
um verða hin einstöku félög<
að fylgja eindregið stefnuskrá<
sambandsins. Loks er gert<
ráð fyrir því, að hin einstöku<
félög sambandsins innan kjör-<
dæmanna myndi innbyrðis<
samband, og skuli fulltrúar<
þeirra koma sér saman um,
frambjóðendur í því kjördæmi<
í allar opinberar stöður, er<
kjósa skal L En hver fram-
bjóðandi skal skrifa undir.
stefnuskrá sambandsins og(
skuldbinda sig til að starfa
í öllu samkvæmt henni. Enn-,
Þannig er frásögnin í fund-
Stefnumarki sínu ætlar
sambandið að ná með þess-
um ráðum:
1) Að öll félög, sem i
sambandið ganga, skuldbindl
-félagsmenn sína tíl Jæss að
Jon Baidvinsson
forseti Alþýðusambands
Islands 1916—1938
fremur skál sámbandsstjórn-
in samþykkja frambjóðendur
kjördæmanna til þings, svo
þeir geti talizt löglegir fram-
bjóðendur af hálfu sambands-
ins.
=s$s=
Svo sem sjá má af þessum'
fyrstu lögum Alþýðusam-
bands íslands er megináherzla'
lögð á hina pólitísku hlið(
sambandsins, en verkalýðsmál *
í þrengri merkingu skipa'
miklu minni sess, svo að jafn-<
vel má þykja um of. En þess'
er að gæta, að Alþýðusam- <
bandið á úþþhaflega allan <
sinn styrk í bæjum Suður-
Frafhald á 10. síðu.
Ritstj.: Guðmundur Amlaugi»o»
Gestum heilsaö
í dag eru væntanlegir hiiigað
tveir taflmeistarar frá Sovét-
ríkjunum, er ætla aft dvelja hér
um þriggja vikna skeið ög tefla
við íslenzka skákrrienn. Taj-
manoff hefur verið 1 í fremstu
röð skákmanna í Sovétríkjun-
um síðustu árin og er skák-
meistari þeirra í ár. Fyrir fjór-
um árum varð hann einnig éfst-
ur á skákmóti Sovétríkjanna
ásamt Botvinnik, en Botvinnik
vann einvígið um titilinn. Taj-
manoff er fæddui’ árið 1926,
hann hefur lagt stund á píanó-
leik jafnhliða skákinni og þykir
ágætur píanóleikari. Uivitskí
er yngri og hefur minna teflt
utan Sovétríkjanna, en hann
hefur staðið sig mjög vel á
mótum innanlands og þ.vkir
mjög efnilegur skákmaður.
Skákdálkurinn hefur áður birt
skákir eftir Tajmanoff, meðai
annars tvær vinningsskákir
hans frá mótinu í Saltsjöbaden
(gegn Unzicker og Matanövic),
svo að við birtum í dag eina
af skákum hans frá skákmöt-
inu í Zúrich.
Tajmanoíf — Petrosjaim
1. d2—d4 Rg8—fft
2. c2—c4 ' vé7—
3. Rbl—c3 mS—M
4. e2—e3 C7—cí?
5. Bfl—d3 «■ o—«!•
6. Rgl—f3 d7—dS
7. o—o Rb8—■eft
8. a2—a3 Bb4xcS
9. b2xc3 b7—M
10. c4xd5 e6xd5
11. Rf3—eð 1M8—c7
Betra er Bb7.
12. Re5xc6!
Hvítur teflir rökrétt, hann leit-
ast við að leika f3 og e4, opna
stöðuna til þess að geta neytt
biskupanna.
12. . . . Dc7xcK
13. f2—f3 Bc8—e®
14. Ddl—el Rf6—d7
15. e3—e4 c5—c4
16. Bd3—c2 f7—45
Þessa vamarleið hefur Petro-
sjan farið fyrri. Hann lokar
sóknarlínunum, en hvítur á’þó
frelsingja og nokkur sókriar-
færi.
17. e4—e5 Hf8—f7
18. a3—a4 a7—a5
19. f3—f4 b6—b5
Svartur ætlar sér nú gagnsókn
á drottningararmi, en fær brátt
annað að hugsa um.
20. a4xb5 Dc6xb5
21. Bcl—a3! Rd7—b6
22. Del—h4 Db5—e8
23. Hfl—f3 Rb6—c8?
Nú missir svartur skiptamun,
en staðan var örðug , hvernig
sem hann fór að.
Framhald á 10. síðu.
ABCDCFGM
abcde fgm
Staðan eftir 25. ,le4k svaata