Þjóðviljinn - 09.10.1956, Blaðsíða 2

2) _ ÞJÓÐVILJINN — Þriðjudagur 9. oktober 1956
I dag er þriðjudagurinn 8.
október. Demetrius. — 283.
dagur ársins. — Tungl í
hásuðri kl. 16.58. — Ár-
degisháflæði kl. 8.42.. Síð-
degisháflæði ki. 21.03.
Þriðjndagur
9. október
8.00—9.00 Morg-
unútvarp. — 10.10
Veðurfregnir.
12.00—13.15 Há-
degisútvarp. 15.30 Miðdegisút-
varp. — 16.30 Veðurfregnir. 19.25
Veðurfregnir. 19.30 Tónleikar:
Þjóðlög frá ýmsum löndum (plöt-
ur). 19.40 Auglýsingar 20.00 frétt-
ir. 20.30 Erindi: Frá Spáni; síð-
ara erindi (Jón Guðnason stud.
mag). 21.00 Tónleikar (plötúr):
Tvö hljómsveitarverk: „Spánn“
og „Hjarðljóð“ eftir Chabrier
(Lamoureux hljómsveitin leikur;
Jean Fournet stjórnar). 21.25 Er-
indi: Heimsókn í danskt kvenna-
fangelsi (Frú Þóra Einarsdóttir).
21.40 Tónleikar: Sellóleikararnir
Pablo Casals og Maurice Gendr-
on leika lög eftir Schumann
(plötur). 22.00 Fréttir og veður-
fregnir. Kvæði kvöldsins. 22.10
Kvöldsagan: „Sumarauki" eftir
Hans Severinsen; IX. (Róbert
Arnfinnsson leikari). 22.30
„Þriðjudagsþátturinn“, óskalög
ungs fólks og fleira. — Jónas
Jónasson og Haukur Morthens
sjá um þáttinn. 23.30 Dagskrár-
lok.
Pan Ameriean
flugvél er væntanleg til Kefla-
víkurflugvallar í fyrramálið frá
New York og heldur áfram til
Oslóar og Kaupmannahafnar.
Flugvélin er væntanleg til baka
annað kvöld og fer þá til New
York.
Miliilandaflug:
ípf Milii'landaflugvéiin
Gullfaxi fer til
London kl. 9.30 í
dag. Væntanlegur aftur til
Reykjávíkur kl. 24.00 í kvöld.
Millilandaflugvélin Sólfaxi fer
til Osló, Kaupmannahafnar og
Hamborgar kl. 9.00 í fyrramálið.
Innanlandsflug:
í dag er ráðgert að fljúga til Ak-
ureyrar (2 ferðir), Blönduóss,
Egilsstaða, Flateyrar, Sauðár-
króks, Vestmannaeyja og Þing-
eyrar.
Á morgun er ráðgert að fljúga
tiT Akureyrar, fsafjarðar, Sands
og Vestmannaeyja.
Þakkir og greinargerð
Sofnuninni til lömuðu konunnar
til bílkaupa er nú lokið. Þetta
hefur safnazt svo mér sé kunn-
ugt:
Afhent Morgunbl. kr. 15.935,70
Afhent Tímanum .... — 650,00
Afh. Þjóðviljanum — 1730.00
Af-hent séra Gunnari
Ámasyni .......... — 4165,00
Samtals kr, 22.480.70
Hafa menn þannig sem oft áð-
ur hlaupið skjótt undir baggann
og sýnt mikið veglyndi. Ekki að-
eins í Reykjavík, heldur líka úti
á landi. Markinu er náð. Kon-
an getur eignast bílinn og lært
að aka honum. Sú vissa mun
öllum gefendunum gleði.
í nafni lömuðu konunnar og ann-
arra, sem staðið hafa að söfnun-
inni, flyt eg öllum, sem hér eiga
einhvem hlut að máli alúðar
þakkir og bið Guð að launa vel-
vild þeirra og örlæti.
8. 10. 1956.
Gunnar Árnason
Basar Kvenfélags Háteigssóknar
er í dag kl. 2 síðdegis í Góð-
templarahúsinu uppi.
Næturvarzla
er í Lyfjabúðinni Iðunni, Lauga-
vegi 40, sími 7911.
Ungmennastúkan Hálogaland
Fundur í kvöld kl. 8.30 í Góð-
tempiarahúsinu. Inntaka nýrra
félaga. Innheimta félagsgjalda.
— Árelíus Níelssorv
i
— Þú getur ekki ímyndað þér
allt það erfiði sem ég hef lent
í með manninn minn. Hann
var nefnilega stelsjúkur, og
ég neyddist loks til að fara
með hann til sálfræðings.
— Og batnaði honum af því.
— Ja, nú tekur hann raunar
aðeins þá hluti sem okkur
vantar ....
Prentarakonur!
Kvenfélagið- Edda heldur fund í
félagsheimilinu í kvöld kl. 8,30.
Mætið vel.
Gamilir >neniendur frk. Sigur-
borgar Kristjánsdóttur
fyrrum forstöðukonu húsmæðra-
skólans á Staðarfelii hafa ákveð-
ið að efna til samsætis í tilefni
af sjötugsafmæli hennar fimmtu-
daginn 11. október. Samsætið
verður haldið í Tjarnarkaffi 14.
október og hefst kl. 7. Nemend-
ur, eldri og yngri, sem viidu
taka þátt í samkvæminu, til-
kynni þáttöku sína í síma 80756
og í Regnhlífabúðina Laugavegi
19.
Happdrætíi Háskóla íslands.
Á morgun verður dregið í 10.
flokki happdrættisins. Vinningar
eru 1000, auk 2 aukavinninga,
samtals 512300 kr. í dag eru
síðustu forvöð að endurnýja og
kaupa miða.
I.
Handíða- og myndlistaskólinn.
Umsækjendur um myndlista- og
teiknikennaradeild skólans sem
enn eigi hafa gengið frá innrit-
un sinni, eiga að koma í skól-
ann, Skipholti 1, á morgun kl.
2.15 síðd. Kennslan í þessari
deild byrjar á fimmtudaginn.
Þeir sem sótt hafa um upptöku
í kvöldflokka skóians í teiknun
og listmálun, og ekki hafa enn á-
kveðið í hvorum flokknum þeir
verða, eru beðnir um að hafa
samband við skrifstofu skólans
sími 82821, í dag kl. 4—7 síð-
degis.
Gésturinn,
tímarit um
veitingamál,
hefur borizt.
Þar skrifar
Böðvar Stein-
þórsson grein-
1 ina Alþýðusamband íslands 40
ára. Elías V. Árnason skrífar
um veitingastofu Loftleiða á
Reykjavíkurfiugvelli. Sagt er frá
Matsveina- og veitingaþjóna-
skólanum og þingi norrænna
veitingahúsaeigenda. Þá er birt
reglugerð fyrir Matsveina- og
veitingaþjónaskólann. Sagt er
frá starfsemi S; M. F. árið 1954.
Grein er um Jósep Gíslason sjö-
tugan. Þá er þátturinn Úr ýms-
um áttum. — Ritstjóri Gestsins
er Böðvar Steinþórsson.
KONUB—
munið sérsundtíma ykkar í Sund-
höllinni mánudaga, þt-iðjudaga
miðvikudaga og fimmtudaga kl. 9
síðdegis. Ókeypis kennsla.
Norska bókasýaiaigin
í Listamannaskálarmm er opin
daglega kl. 10—22. Komið og
skoðið fallegar bækur og athugið
hvort þið viljið ekki eignast
eitthvað af þeim.
I Sllefsii al 20 áza afmæli Þióðviljans:
Það er kallað á manninn
Ríkisskip:
Hekla er í Reykjavík, fer þaðan
í kvöld kl. 21 austur um land
í hringferð. Esja er á Austfjörð-
um á leið til Reykjavíkur. Herðu-
breið er á Austfjörðum á leið til
Reykjavíkur. Skjaldbreið er í
Reykjavík. Þyrill er á Vestfjörð-
um. Skaftfellingur fer til Vest-
mannaeyja í kvöld. Baldur fer til
Gilsfjarðarhafna í kvöld.
?
Eimskip:
Brúarfoss fór frá Húsavík 5. þ.m.
til London og Boulogne. Dettifoss
kom til Reykjavíkur í fyrradag
frá New York. Fjallfoss fór frá
Vestmannaeyjum í fyrradag til
Grimsby, Hull og Hamborgar.
Goðafoss fór frá Eskifirði í gær
til Norðfjarðar, Raufarhafnar,
Dalvíkur, Siglufjarðar og Vest-
fjarðahafna. Gullfoss fór frá
Kaupmannahöfn 6. þ. m. til
Leith og Reykjavíkur. Lagarfoss
kom til Reykjavíkur 6. þ.m. frá
New York. Reykjafoss kom til
Reykjavíkur 3. þ. m. frá Hull.
Tröllafoss fór frá Wismar í gær
til Rotterdam, Hamborgar og
Reykjavíkur. Tungufoss kom til
Gravarna í fyrradag; fer þaðan
til Lysekil, Gautaborgar og
Kristiansand.
Sambandsskip;
Hvassafell kom við í Kaup-
mannahöfn í gær á leiðinni til
Ábo og Helsingfors. Arnarfell
fór frá Stettin á laugardag áleið-
is til Vestur- og Norðurlands-
hafna. Jökulfell lestar á Aust-
fjarðahöfnum. Dísarfell fór frá
Reykjavík 1. þ. m. áleiðis ,til
Patras og Piraeus. Litlafell er á
Þórshöfn. Helgafell fór væntan-
lega í gær frá Stettin áleiðis til
Austur- og Norðurlandshafna.
Hamrafell væntanlegt til Caripito
á morgun. Cornelia B I er í
Borgarnesi, fer þaðan í dag til
Stykkishólms og Ólafsvíkur.
Þegar Þjöðviljinn höf göngu
sína, var Spánarstyrjöldin í
algleymingi; og fyrstu mán-
uði blaðsins eru aðalfyrir-
sagnir blaðsins oftar um þá
styirjöld en nokkur önnur tíð-
indi. 17. febrúar 1937 birti
Þjóðviljinn þessa „hvöt frá
Romain Rolland" „til allra
þjóða“.
„Skelfingarópin rísa upp úr
brennandi rústunum í Madrid.
Þessi ríkláta borg, sem forð-
um var drottning heimsveldis
I hinum gamla og nýja heimi,
— borgin, sem áður fyrr var
eini brennidepillinn, er menn-
ing kveldlandanna geislaði
frá, er nú undirlögð eldi og
Það á að stækka þennan land-
skika um helming. Trén mega
ekki standa inni á nýja landinu,
og það verður að vera ferhyrnt
eftir sem áður.
Laugivej? 3ft — Siml 82201"
Fjölbreytt árvai nS
etelnbringuin. — Pósisemiuiife
Þannig skyldi þessum finim
hlutum raðað saman í eitt tafl-
borð.
Afmælishappdrætti
Þjóðviljans fæst núna í Sölu-
tuminum við Arnarhól og Sölu-
tuminum við Laugaveg 30.
Romatn Rolland
dauða af völdum afríkumára
og annars málaliðs, hverra
foringjar eru svo ósvífnir að
þykjast berjast fyrir heill
Spánar, landsins sem þeir eru
að leggja í eyði, — fyrir mál-
stað menningarinnar, sem
þeir þó fótumtroða.
Þúsundir kvenna og barna
hafa verið deyddar, limlestar,
brenndar Iifandi. Borgarhlut-
ar alþýðunnar hafa einkum
verið skotspónninn. Sjúkra-
húsum er heldur ekki hlíft.
Gömlu hallirnar, frægu,
standa í Ijósum loga. í dag
er það höll hertogans af
Alba, á morgun verður það
Prado. Listaverk heilla alda
eru eyðilögð í sprengjuhríð-
inni. Velasques deyr með þjóð
sinni . . .
Og það er einmitt á þeirri
stundu, sem hetjur Madrid-
borgar berjast upp á líf og
dauða, áð þeir Hitler og
Mussolini viðurkenna stjórn
Francos, stjórn Afríkumanns-
Farsóttir í Reykjavík
vikuna 15.—22. sept 1956 sam-
kvæmt skýrslum 13 (14) starf-
andi lækna.
Hálsbólga . . . (45)
Kvefsótt . . . . 48 (56)
Heilablástur . . 1 ( 0)
Iðrakvef . . . . . 14 (12)
Heilasótt . . . . . 1 ( 0)
Hvotsótt . . \ ‘'. . 2 ( 0)
Kveflungnabóiga . . . 3 ( 0)
Taksótt . . . 1 ( 0)
Rauðir hundar . . . . 10 (27)
Skarlatssótt . . , . 2 ( 3)
Munnangur . . . . 2 ( 0)
Hlaupabóla . . 1 ( 1)
Ristill ( 1)
(Frá borgarlækni).
ins sem er að myrða Spán
með ítölskum og þýzkum
vopnum. Og hann hefur ekki
fengið þau öll gefins. Franco
borgar liðsinnið með því að
veita Þjóðverjum og ítölum
aðgang að auðlindum Spánar,
og stöðum sem hafa hernað-
arþýðingu. . . . Vitstola eru
þeir menn, sem ekki gera sér
ljóst, að blóðið frá glæpa-
verkum þeirra í dag mun fyrr
en varir koma yfir höfuð
þeirra eigin þjóða, að villi-
mennska sú, er þeir hafa
leyst úr læðingi, mun varpa
logandi tundri að þeirra eigin
borgum. Og eftir Madrid og
Barcelona (það er tímaspurs-
mál hvenær Barcelona verð-
ur fyrir sprengjuhríðinni)
koma Róm, Berlín, London,
París. . . . Stórþjóðir Evrópu,
mæður menningarinnar, kasta
sér eins og hungraðir úlfar
yfir eina bræðraþjóð sína, til
að rífa hana í sig, áður en
þær leggja til úrslitaorustu
sín á milli. Vei þeim tímum
sem framundan eru, þeim
tímum sem þegar eru komnir.
Maðurinn! Maðurinn! Það er
hann, sem kallað er á! Það er
hrópað til ykkar, menn Ev-
rópu og Ameríku! Hjálpið
Spáni, okkur, svo að við ekki
förumst! Svo að þið ekki far-
izt! Því áð það erum við og
þið, sem erum í hættu. Látið
ekki afmá af jörðinni þessar
konur, þessi börn, þessi auð-
æfi. Ef þið þegið nú, kemur
næst að bömum ykkar, kon-
um. Öllu, sem þið elskið, öllu
sem gefur lífinu fegurð og
helgi. Ef þið látið viðgang-
ast sprengjuregn yfir sjúkra-
hús og listasöfn, borgarhluta
alþýðunnar, lítil börn að
leikjum, þá mun röðin koma
að ykkur, fyrr eða síðar,
hverrar þjóðar sem þið eruð.
Hver megnar að slökkva hál
eyðileggingarinnar, ef það
tekst ekki í upphafi ? Bálið
umlykur þá allan heiminn.
Fljótt! Ennþá fljótar! Rísið á
fætur, talið, hrópið, starfið!
Þó að við gætum ekki afstýrt
þessu stríði, þá verðum við
að skapa virðingu fyrir al-
þjcðnrétti og lögum.
•Leggium okkur i’ram til
bjargar sakleysirgjuhum.
Þjóðirnar verða að samein-
ast í einum anda án tillits
til kynþátta, flokka eða trú-
arbragða, og koma písiarvott-
unum til hjálpar".
Þessi hvöt hins aldna skálds
var tekin eftir Veien frem,
tímariti Nordahls Griegs; og
í sama hefti ritsins skýrði
hann frá því að norskir sjó-
menn hefðu neitað að sigla til
þeirra hafna á Spáni sem
fasistar réðu þá yfir. 1 þessu
tbl. Þjóðviljans birtist einnig
þessi grein Griegs, og lauk
henni svo, í þýðingu Þjóðvilj-
ans:
„Einhverjir verða að byrja á
því að gefa heiminum nýtt
hjartalag. Norsku sjómenn-
irnir eru byrjaðir.“
Viðkvæðið
er: er édýrcist í