Þjóðviljinn - 20.10.1957, Blaðsíða 3

Sunnudagur 20. október 1957
ÞJÓÐVILJINN — (3
Framsöguræða Karls Guðjónssonar við 1. umr. írumvarps þeirra
Gunnars Jóhannssonar um breytingar á tekjuskattslögunum
í framsög'uræðu við 1. umræ'ðu frumvarpsins um skatt-
frelsi tekna af yfirvinnu í þjónustu útflutningsfram-
leiðslunnar, lagði fyrri flutningsmaður, Karl Guðjónsson
áherzlu á nauðsyn þess aö slík vinna væri verölaunu'ð
með því móti sem frumvarpið leggur til, en ekki refsað
fyrir hana með skattheimtu.
Rökstuðningur Karls fyrir
málinu var á þessa leið:
„Efni þessa frumvarps er það,
að undanþeginn skuli frá skatt-
laghingu t.il tekjuskatts sá hluti
af atvinnutekjum, sem fenginn
er í aukagreiðslu fyrir yfirvinnu
við framleiðslustörf í þjónustu
útflutningsframleiðslunnar.
■ Þetta mál er ekki nýtt hér
á Alþingi. í>að hefur raunar
verjð flutt þrisvar sinnum áður
hefðist undan með fiskvinnslu í
landj, þá yrðu fiskibátar að
sjálfsögðu að fella iniður sjó-
róðra, þar til búið væri að koma
því í verkun, sem í land hefur
verið dregið.
lagið, ef einn góðan veðurdag
verkalýðssamlökin segðu: Nú
r • _ •
íitryj
©
• r
Landsbankinn heíur nú dreiít úí á meðal
barna um 300 þús. kr.
Sparifjársöfnun skólabarna er nú aö hefja fjórða
starfsár sitt, en um leiö er upptekin sú mikilvæga nýj-
Við ekki þéssa yfirvinnu. ung> að vísitölutryggja fé i barnabókum.
efnislega, og hefur aldrei fengið
afgreiðslu þingsins, ekki vegna
þess að hv. alþingismenn hafi
yfirleitt ekki að meira eða
minna lejdi viðurkennt réttmæti
þess, heldur miklu frekar af
hinu, að það virðist hafa valdið
þingmönnum nokkrum áhyggj-
um að ekki væri tryg'gt, að svo
væri hægt að búa um hnútana
við framkvæmd málsins, að ekki
kæmi til misnotkunar á þessu
skattundanþáguákvæði.
16—20 tíma vinna
í aflahrotum
Það er alkunna hjá þeim, sem
fylgjast með hvernig störfin við
útflutningsframleiðslu í,Blend-
inga ganga í helztu framleiðslu-
bæjum landsins, að þar verður
stundum alveg óhóflega mikið
að gera. Þar vinna menn dög-
um og vikum saman svo lang-
an vinnudag, að aðrir mundu
kalln það ígildi tveggja eða hálfs
þriðja vinnudags, sem þar er
framkvæmt á einum sólarhring,
þegar unnið er 16—20 klukku-
tíma við að koma fiski, sem á
land hefur borizt, í verkun, í
frost eða salt, og því fer víðs-
fjarri að verkamennimir öski
yfirleitt eftir því, að svo lengi
sé unnið langtímum saman.
Það má rétt vera, sem margir
jhafa haldið fram, að verkamenn
séu ekki frábitnir þvi að fá e‘n-
hverja yfirvinnu, sökum þess að
hún gefur þeim oft drjúgar tekj-
ur, en svo hóflaus vinna sem
framkvæmd er i aílahrotum úti
í verstöðvum landsins, hvort
heldur er á þorskverlíðum eða
síldarvertiðum, er oft og tíðum
meiri heldur en svo að menn
óski eftir því að vinna svo
leng’, sem þeir þó gera. Það er
ekki sízt, a. m. k. hjá mörgum
af,þeim, sem komnir eru á miðj-
an aidur og þar yfir, hrein á-
byrgðartilfinning gagnvart því
®ð þeir verði á meðan þeir
standa í fæturna að vínna að
þVi-> að verðmæti ekkj fari til
spillis, að svo lengi er unnið,
sem' raun ber vitrú um. Enda
Cr. það svo, að allar takmarkan-
ir á vinnutíipa, þegar svo stend-
ur á, mundu skaða þjóðina með
því , að framleiðsla hennar yrði
verðmætamirmj heldur en hún
með þessum hætti,, verður, eða
þá : bókstaflega að hún yrðli
minn! að vöxtum,. því að það
pegir. síg ájáift, að ef alls ekki,
Þjóðfélagið á að verð-
launa slíka
begnskaparvinnu
Nú er það frá þjóðfélagslegu
sjónarmiði ákaflega óæskilegt
að menn vinni svona óskaplega
'engi eins og tíðkast, þegar svo
á stendur sem ég hef lýst, en öll
slík takmörk mundu þýða
minnkaða framleiðslu, eins og
nú háttar, og þess vegna hefur
mér vitanlega engum komið til
hugar að lögbjóða neinar höml-
ur eða takmarkanir á þessu,
sem þó væri frá heilsufarslegu
sjónarmiði æskilegt. En það
virðist ver.a nokkuð langt geng-
ið að þjóðfélagið sjái ekki þenn-
an þegnskap vjð viðkomandi
verkafólk í neínu, heidur skatt-
leggi tekjur þær, sem menn
haía við slík störf, alveg hömlu-
laust, á meðan t.d. eru undan-
þegin skati þau verðmæti, sem
mönnum berast í hendur t.d.
fyrir það að húseign þeirra eða
eitthvað slíkt hefur hækkað í
verði, ja, máski stundum bein-
línis íyrjr aðgerðir hins opin-
bera. Slíkar tekjur íá menn nú
án skatts, en tekjur, sem menn
hafa jafn óskaplega nýkið fyr-
ir ei»s og ég hef hér lýst, eru
hömlulaust skattlagðar eftir
skattstiga, og þar kemur engin
ívilnun til greina miðað við gíld-
andi lög.
Eg er þeirrar skoðunar, að það
berj að ívilna um skatt á þær
tekjur, sem fengnar eru með
þeim 'nætti, sem ég hef lýst, við
mjög rnikla yfirvínnu beint í
þágu útflutningsframleiðslunnar.
Allir viðurkenna að það er
þjóc)iagsleg nauðsyn að sem
snurðulausastur gangur sé á út-
flutningsframleiðslunni. Og rík-
isvaldið hefur gefið okkur for-
dæmi um það, að ívilna um
skatt þeim aðilum, sem mest á
ríður að stundi sín störf af
kappi, — ég á þar við þá skatt-
ívilnun, sem sjómenn fengu
með ' lagabreytingu hér á síð-
asta Aiþingi. Eg sé ekki annað,
en það sem lagt er til í þessu
frumvarpi sé eðlislega það sama
og þar var gert. Og ég tel eðli-
legt, að það skref, sem hér er
lagt til í þessu frumvarpi til
skatíívilnunar, verði stigið.
Eg heí ekki aðstöðu t:l að
reikna það út, Iiverju það myndi
neráa í skatti, hverjum tekjum
ríkið kynni að verða af í tekj-
um af eignarskatti með sam-
þykkt þessa írumvarps, en ég er
þess fullviss.; að það er minni
upphæð en svo, að ekki sé vert
að láta hana af hendi, þegar
virt er að hjnu leytinu hættan,
setn af því staíaði fyrir þjóðíé-
Og það geta þau gert hvem
daginn, sem þeim sýnist. Og ég
vil enn, — ég hef gert það hér
áður—, ég vil enn vara við að
treysta um of á langlundargeð
þeirra í þessu efni, því að hvað
skeður ef verkalýðssamtökin t.
d. í Vestmannaeyjum segja einn
góðan veðurdag, þegar aflahrota
er yfirstandandi: Nú leyfum við
ekki yfirvinnu nema að vissu
marki og miklum mun minni
en tíðkazt hefur? Ja, það skeður
þá, að það fara til spillis verð-
mæti, sem ég er ekki í nokkr-
um minnsta vaía um að væru
þjóðinni til meiri skaða og marg-
falds skaða við það, sem tekju-
skattur í ríkissjóð mynd.i skerð-
ast við samþykkt þessa frum-
varps.
Eg sé svo ekki ástæðu til, þar
eð frumvarpið er hér áður
kuunugt, að hafa fleiri orð um
það að sinni, en vil leggja til að
Frá þessu skýrði Snorri Sig-
fússon forst.öðumaður Sparifjár-
söfnunar skólabarna frétta-
mönnum nýverið. Sagði Snorri
að þetta væri fyrsta sporið sem
stigið hefði verið til að festa
sparifé, svo hað yrði sem minnst
skert af völdum rýrnandi verð-
gildis krónunnar, að vísu elcki
stórt spor ea áreiðanlega í rétta
átt.
100—10GÖ kr. vísi-
tölutryggðar
Landsbankí íslands, seðla-
bankinn, hefur sem sagt tekið
að sér að tryggja með vísitölu
skuldbindingu fé, sem skóla-
börnin hafa safnað undanfarin
ár fyrir atbeina Sparifjársöfn-
unar skólabarna, þó ekki lægri
upphæð en kr. 100,00 og fyrst
um sinn ekki liærri en kr. 1000
á barn. Geta menn því, ef þeir
vilja, fram til næstu áramóta
því verði, að þessari umræðu látið breyta 10 ára bókum
lok.inni vísað til 2. umræðu og
hv. fjárhagsnefndar.
Fleiri tóku ekki til máls og
var frumvarpinu vísað til 2.
umræðu og fjárhagsnefndar með
samliljóða atkvæðum.
Heimskautallugmaðair
Frarnhald af 12. síðu.
vegnm Flugmálafélags Islands,
og nefndi liannþað: Sagaheim-
skautaleiðangra og björgunar-
starfa. Síðara erindið flytur
hann í dag kl. 4 í hátíðasal
Háskólans fyrir Islenzk- ame-
ríska félagið, og nefnist það:
Saga. pölflugsins, og mun hann
þar m.a. ræða um gagnsemi
herfiugvalla á norðurslóðum, en
aðstandendum íslenzk-ameríska
félagsins mun þykja full þörf
þess nú að hressa svolítið upp á
bama sinna i 10 ára vísitölu-
bækur og 6 mán. bókum í 5 ára
eða 10 ára vJsitölubækur, og er
þá fé í þeim vísitölutryggt sam-
kvæmt framansögðu.
Þær ávisanir á 10 króna gjöf
að innlögum bama verði einlc-
um beint í þessa átt.
Auk þess geta menn svo val-
ið um:
3. Að leggja fé inn í 10 ára.
bók sem áður, er gefur nú
7% ársvexti, en er ekki tryggð
gegn rýrnun.
4. Að leggja fé inn í 6 mán.
bók, sem gefur nú 6% árs-
vexti, en er heldur ekki tryggð.
5. Að leggja fé inn í ai-
menna sparisjóðsbók, sem gef-
ur 5% ársvexti, en taka má,
úr fé hvenær sem er, og því
óframlcvæmanlegt að tryggja.
Og að sjálfsögðu getur svo
hver og einn safnað bæði í
tryggða og ótryggða bók ef
hann vill. Og lolcs getur sá,
sem miklu vill safna, keypt
vísitölubréf og tryggt þannig
fé sitt gegn gildisrýrmm.
Sparifjársöfnun skólabama
hófst haustið 3954. Var mark-
mið hennar frá upph'afi að
freista þess að glæða ráðdeild-
arhug meðal barira og temja
þeim hollar venjur um rneðferð
fjánnuna. Var starfið hafið og
kostað af Landsbankanum og
gert í samráði við yfirstjórn
bankans, sem 7 ára börn fá nú, fræðslumálanna og kennara-
eru með stimpli gerðar gildandi
sem stofn vísitölubókar lianda
barninu, en getur hins vegar
gilt fyrir 10 ára eða 6 mán. bók
sem áður.
Hér eftir liafa tnenn því
að velja um:
1. Að leggja fé inn í 10 ára
visitölubók, sem gefur 5J/2%
ársvexti.
2, Að ieggja fé inn í 5 ára
vísitölubók, sem gefur 4Yz%
ársvexti.
I þessurn bókum er spari-
féð tryggt gegn gildisrýrnun
sainlcv. því sem að framan er
trúna á tilverurétt slíkra stöðva. sagt, og má því gera ráð fyrir
samtakanna í landinu, og með
vinsamlegri aðstoð innláns-
stofnana víðs vegar um land-
ið.
Fyrsta haustið gaf Lands-
banlcinn hverju barni landsins
á aldrinum 7—13 ára kr. 10.00,
er leggjast skyldi í sparisjóðs-
bók. Og síðan hafa 7 ára börn-
in fengið hina sömu upphæð
'ð gjöf á haustin, og nú öll
þau börn, fædd 1950, sem fæst
vitneskja um. Hefur Lands-
bankinn nú dreift þannig út
meðal baraa í landinu um 300
þúsund krónum.
Frá því haustið 1954 hefur
farið fram sparimerkjasala í
öllum hiima stærri bamaskóla
landsins, og á s.l. skólaári
höfðu 64 skólar þessa starf-
semi með höndum. Hafa spari-
merki verið afgreidd til um-
boðsmanna á þessu tímabili
fyrir um 3.4 millj. króna. Af
jví mun að sjáifsögðu nokkuð
óselt, en hitt vitað að allmikið
fé hefur verið lagt inn í barna-
ækur án sparimerkja.
Myndin hér að ofan er af foeim, Vincenzo Maria Demetz
í hlutverki. Cavaradossi, og Guðrúnu Á. Símonar i titil
hlutverki óperunnar „Tosca“. — í kvöld verður óperan
sýnd, og eru nú aðeins prjár sýningar eftir.
Ný Htcázmafgreiðsla
Fratnhald af 12. siðu
rúmgóð með fjórtán slöngum.
Sérstakur afgreiðslumaður er
fyrir þvottastöðina.
Þetta fyrirkomulag á benzin-
afgreiðslu hefúr verið tíðkað
um skeið á Norðurlöndum og
reynzt mjög vinsælt. Höfuð-
'ostur þess er sá, að minna
liúsrými þarf til afgreiðslunn-
ar og færra starfslið. Af þeim
sökum er benzínið selt lægra
verði, þegar það er afgreitt á
þennan hátt. Er benzínlítrinn
"mm aurum ódýrari í sjálf-
sölumii en á venjulegum benzín-
sölum. Munu margir bifreiða-
•eigendur vafalaust kjósa- að
leggja á sig það ómak, sem
;þeim sparnaði fylgir.