Þjóðviljinn - 12.12.1958, Blaðsíða 10

4|10) — ÞJÓÐVILJINK — Föstudagur 12. desember 1958
Frá Potsdam til kja rnorkuhervæðingar
< ■
Framhald áf 7. síðu.
austri“. Engan veginn eigi
sameiningin að fara fram með
viðræðum milli fulltrúa þýzku
rikjanna sjálfra. Stjórnar-
stefnan hefur verið að viður-
kenna alls ekki tilveru aust-
ur-þýzka ríkisins, m.a.s. að
liafa ekki stjórnmálasamband
við þau ríki, sem viðurkenna
það. Frægt er orðið þegar
Vestur-Þýzkaland sleit stjórn-
málasambandi við Júgóslava,
af þvi að þeir tóku upp
stjórnmálasamband við aust-
ur-þýzku stjórnina í vor.
Ekki þótti vestur-þýzku
. stjórninni samt stætt á öðru
, en hafa stjórnmálasamband
} við Sovétríkin, þrátt fyrir við-
, urkenningu þeirra á austur-
þýzku stjórninni.
, í mótsetningu við þetta hef-
, ur það verið stefna austur-
1 þýzku stjórnarinnar að leysa
' beri sameiningarmálið með
‘ viðræðum og samningum milli
þýzku ríkjanna. Það sé ekki
‘málefni hemámsveldanna. —
Ekki komi heldur til mála að
beita valli í málinu.
Sumir segja að þéssi stefna
Austur-Þjóðverja sé eðlileg
og orsakist af því, að þeir
séu hernaðarlega og efnahags-
lega svo miklu veikari en
Vestur-Þjóðverjar, að ekkert
þýði fyrir þá að beita „pólitík
aflsins“ í sameiningarmálinu
eins og þeir.
Því er til að svara: Vissu-
lega er her Austur-Þýzkalands
margfalt minni en vestur-
þýzki herinn, en það skiptir
engu máli j þessu sambandi.
Ef borgarastyrjöld brytist út
í Þýzkalandi, yrði úr henni
lieimsstyrjöld, þ.e. Nato og
og Varsjárbandalagið myndu
þar mætast, en þýzku ríkin
eru meðlimir sitt í hvoru
bandalaginu. Vafamál er að
Nato sé sterkara en Varsjár-
bandalagið. Því þurfa Aust-
ur-Þjóðverjar ekki að óttast
að þeir verði sigraðir af Vest-
ur-Þjóðverjum í stríði. Hins
vegar vita þeir hvaða afleið-
ingar kjarnorkustríð myndi
liafa, og afneita því algerlega
valdbeitingu. Það er vissulega
friðvænlegri afstaða en hjá
Vestur-Þjóðverjum, sem neita
að gera slíkt hið sama og
treysta á kjarnorkusprengj-
una.
Þá er hitt atriðið, að Aust-
ur-Þjóðverjar séu efnahags-
lega veikari en Vestur-Þjóð-
verjar. Vissulega. Að öðru
jöfnu er smærri þjóð efna-
liagslega veikari en stærri
þjóð. Framleiðslugeta hennar
er minni. En efnahagslegur
styrkur er raunhæfar mæ’dur,
ef miðað er við framleiðslu.
á hvern íbúa. Hún hefur fram
að þessu verið minni í
Austur-Þýzkalandi. — Það
á m. a. rót sína að rekja
til þess, að skipting landsins
hafði alvarlegri afleiðingar í
för með sér fyrir efnahags-
líf austurhlutans en vestur-
hlutans, aðallega vegna þess
að hann missti að miklu leyti
hráefnagrundvöll sinn. En nú
hafa Austur-Þjóðverjar sett
sér það takmark að fara á
næstu þrem árum fram úr
Vestur-Þýzkalandi í fram-
leiðslu og neyzlu helztu mat-
vælategunda og iðnaðarneyzlu-
varnings á hvern íbúa, þ. e.
í þeim vörutegundum sem
mest áhrif hafa á lífskjör al-
mennings. Á meðan er vart að
búast við því að samsvarandi
framleiðsla aukist í Vestur-
Þýzkalandi, a.m.k. ekki veru-
lega.
Meðan „efnahagsundrið" í
Vestur-Þýzkalandi gekk vel,
leit almenningur þar svipuð-
um augum á sameiningarmál-
ið og stjórnarvöldin. Þar sem
uppbyggingin gekk ekki eins
vel í Austur-Þýzkalandi og
lífskjörin voru ekki eins góð
var þetta eðlilegt. Fyrir utan
hinn lélegri hráefnagrundvöll
Austur-Þýzkalands koma þær
orsakir til, að ekki var úm er-
lend lán og fjármagnsinn-
flutning að ræða eins og í
• Vestur-Þýzkalandi. En upp-
byggingunni hefur samt miðað
mikið áleiðis, og nú þegar
kreppuboðar gera vart við sig
í vestur-þýzku atvinnulífi,
eykst framleiðslan hraðar en
nokkru sinni fyrr í Austur-
Þýzkalandi. Stefna Adenauers
í sameiningarmálinu hefur
beðið skipbrot. Sovétríkin
neita að skipta sér af málinu
og vísa á stjóm Austur-
Þýzkalands. Hún hefur hvað
eftir annað gert vestur-þýzku
stjórninni tillögur um friðsam-
lega sameiningu landsins, en
ekki ein einasta hefur komið
frá henni til hinnar austur-
þýzku. Þegar Austur-Þýzka-
land stakk upp á frjálsum
um kosningum í öllu landinu
og síðan sameiningu, þá svar-
aði Adenauer með því að
ganga í Nato og vígbúast af
kappi. Ekki féllst Vestur-
Þýzkaland á að gerast aðili
að kjarnvopnalausu svæði í
Mið-Evrópu, samkvæmt tillögu
Rapackis utanríkisráðherra
Póllanils, þótt Austur-Þýzka-
land væri reiðubúið til þess.
Þegar Austur-Þýzkaland stakk
upp á ríkjasamsteypu sem leið
til sameiningar, þ.e. að ríkin
yrðu ekki leyst upp og nýtt
myndað, heldur hefðu þau
samvinnu um ýmis mál, sem
vörðuðu þau bæði, þá anzaði
Adenauer ekki en kjarnvæddi
her sinn. En öll hans her-
væðing hefur ekki fært Þjóð-
verja einu skrefi nær samein-
ingunni, eins og lofað var í
upphafi. Þegar það bætist við,
að „efnahagsundrið“ er ekk-
ert undur, þá er ekki að
undra, að meira er hlustað á
tillögur Austur-Þjóðverja en
áður í Vestur-Þýzkaíandi.
Fjöldi atvinnurekenda vill nú
skjóta sameiningu, þar sem
þeir sjá með henni leið út úr
efnahagsvandræðum, og með
réttu. Það sýndi sig fyrir
skömmu, þegar austur-þýzka
stjórnin bauðst til að kaupa
miklar birgðir af óseljanlegum
steinkolum og öðrum vöruteg-
undum frá Vestur-Þýzkalandi.
Tilboði þessu hafnaði vestur-
þýzka stjórnin, til mikillar
gremju fyrir atvinnurekendur
og verkamenn þá, sem verða
fyrir atvinnuleysi vegna of-
framleiðslu. Það varð til þess
að vestur-þýzka stjórnin
neyddist til að sjá sig um
hönd og taka boðinu að
nokkru leyti, þ.e. að einum
tíunda hluta. Ekki hefur hún
þó viljað taka upp viðræður
við austur-þýzku stjórnina
um sameininguna. Hins vegar
hefur komið í ljós að ráð-
herrar úr stjórn Adenauers
(Scháffer fjármálaráðherra o.
fl.) hafa átt í leyniviðræðum
við fulltrúa austur-þýzku
stjórnarinnar, m.a. um frið-
samlega sameiningu lands-
hlutanna. Þessir ráðherrar
neituðu þessu fyrst þegar það
var upplýst í Austur-Þýzka-
landi, en urðu þó að játa að
lokum, er gengið var á þá.
Nú afneita þeir alveg þeim
skoðunum sem þeir settu fram
í leyniviðræðunum. Mál þetta
hefur vakið mikla athygli og
þykir sigur fyrir etefnu Aust-
ur-Þýzkalands. Ekkert bendir
þó til að Adenauer ætli sér
að taka upp opinberar viðræð-
ur um sameiningarmálið eða
viðurkenna austur-þýzku
stjórnina. Hann virðist á-
kveðnari nú en nokkru sinni
ri/rr að halda stefnu sinni til
streitu, og litlar horfur eru
á því, að það breytist í ná-
inni framtíð. Meðan svo er
verður ekki um sameiningu
að ræða, og getur því klofn-
ing Þýzkalands enn átt sér
langa sögu.
1 Þýzkalandi eru í dag tvö
ríki með andstætt þjóðskipu-
lag. í öðru þeirra hafa engar
landakröfur komið fram á
hendur nágrönnunum, eins og
áður var siður í Þýzkalandi,
fasískur félagsskapur er þar
bannaður og forsprakkar
heimsstyrjaldarinnar eiga sér
þar ekkert griðland. Um til-
veru þessa ríkis er íslending-
um opinberlega ekki kunnugt,
þrátt fyrir togarakaup þar og
önnur vaxandi viðskipti.
í hinu ríkinu er þessu öfugt
varið. Landakröfurnar þýzku
eru aftur komnar fram, fas-
ískur félagsskapur lifir góðu
lífi og forsprakkar heims-
styrjaldarinnar eru komnir til
áhrifa á nýjan leik. Þýzka
hernaðarstefnan lifir þar góðu
lífi, þótt öldruð sé. Sú stefna
hefur lengst af ekki átt upp
á pallborðið hjá íslendingum,
ekki heldur á 4. tug aldarinn-
ar, þegar nazistarnir og júnk-
ararnir voru að sleikja sig
upp við okkur. Þó voru ís-
lenzkir fylgismenn stefnunnar
ekki alveg hverfandi.
Öðru máli er að gegna nú.
í þrjú ár höfum við þegar
verið í hernaðarbandalagi við
þessa stefnu og virðist líka
vel og aldrei betur en í dag.
Það var reyndar ríkisstjórn
þessarar margnefndu stefnu,
sem neitaði að framlengja við-
skiptasamning við okkur þeg-
ar við færðum út landhelgina.
En ánægja okkar með sam-
lífið virðist ekki hafa beðið
neinn hnekki. Kannski eru
Islendingar loksins komnir á
rétta hillu.
Berlín, 1. desember 1958,
Ouðm. Þór Vigfússon.

Höfum aftur fen.gið liin lientugu
ÚTVARPSBORÐ
í teaki með plötuspilara á kr. 3200 —
rVh!1, ,,án þlötuspilara á kr. 1900. — i
Radiovinnustofa
VIL6ERGS & ÞORSTEINS
Laugaveg 72 — Sími 10259.
N Ý BÓK I
Aldahvörf í Eyjum
eftir hinn landskunna sjósóknara, ÞORSTEIN JÓNS-
SON í Laufási. 1 bókinni er rakin þróunarsaga
vélbátaútgerðarinnar í Eyjum frá upphafi vélbáta-
aldar 1906 til ársins 1930.
Þá segir í bókinni frá „gamla tímanum“, er sjór
var sóttur á áraskipum, útilegum og svaðilförum.
Bókina prýða 250 myndir af formönnum, braut-
ryðjendum vélbátaútgerðarinnar og staðháttum í Vest-
mannaeyjum.
ALDAHYÖRF 1 EYJUM er ómissandi bók ölhun.
er þjóðlegum fróðleik unna. ,
ÚTGEFANEI.