Þjóðviljinn - 19.12.1958, Blaðsíða 13

Föstudagur 19. desember 1958 — ÞJÖÐVILJINN — (13
Framh. af 9. síðu
Eg .sagði, að þar væru um 200
þúsundir manna. Honum mis-
heyrðjst og hélt mig nefna
milljónir, en 200 milljónir var
allt of há tala til þess að ég
gæti samþykkt hana. Eftir
nokkurt þref komumst við að
samkomulagi um það, að á ís-
landi myndu búa uin þrjár
milljónir. Þessar vöflur veiktu
strax álit Kínverjans á þekk-
ingu minni. enda fór hún ekki
vaxandi. Hvernig fóru nú þess-
ar þrjár milljónir íslendinga
að losna úr greipum danska
herveldisins?
Eg vissi það ekki gjörla.
Gerðuð þið uppreisn?
Nei, við höfurn aldrei gert
uppreisn, á íslandi eru ein-
ungis jarðskjálftar og eldfjöll,
en fólkið er mjög friðsamt.
Við sóttum rétt okkar á laga-
legum grundvelli.
Gerði þá einhver alþýðudóm-
stóll um málið?
Nei, við sömdum við Dani.
En vildu Danir semja við
ykkur, stóðu einhver ríki að
baki ykkar?
Nei. við áttum einungis að
fagna dálítilli samúð hjá Norð-
mönnum og Þjóðverjum.
En 1918 eru Þjóðverjar sigr-
uð þjóð; ekki getur samúð
þeirra knúið Dani til samninga
við ykkur.
Danir neyddust til þess að
semja, af því að við vorum
alltaf að rífast við þá.
En þið gerðuð ekki uppreisn
og Danir höfðu her á Islandi?
,Já, nokkur herskip og stund-
urn landher, en hann var
gagnslaus af því að við kunn-
um ekki að bera vopn og ber-
um enga virðingu fyrir slíku.
Þar með var samtalinu lok-
ið; þessi fróðleiksfúsi höfðingi
íor nokkru síðar brosandi í
annan enda salarins, en hinn
heimski lygari sat eftir og
braut . heilann um það, hvað
þjóð hans hefði í raun og veru
afrekað.
.Mér er það fyllilega ijóst,
að við íslendingar erum sér-
kennilegt fyrirbrigði í heimin-
um, ef til vill svo sérkcnnilegt,
. að það er bezt að hafa sem
fæst orð urn það til þess að
vekja ekki deilur að óþörfu.
Eg ,hé£ ietigah. áhuga á þvi, að
við förum að leika. spámenn og
reynum að frelsa mannkynið.
Helztu sérkenni okkar, að und-
anskildu tungutaki, eiga ræt-
ur að rekja til þess, að við
höfum aldrei lotið heraga eða
stundað hermennsku. Fyrr á
öldum vörðum við iand okk-
ar margsinnis með vopnum, en
jafnvel á miðöldum var íslend-
ingum gjarnar að grípa til
pólitískra bragða og stjórn-
málaþrefs en vopna. Við vor-
um stöðug't að þrefa við dönsk
stjórnarvöld, háðum við þau
taugastríð, þangað til þau gáf-
ust upp.
Sumir vilja halda því frarn,
að við höfum sigrað í sjálf-
stæðisbaráttunni, af því að við
áttum við Dani, en ekki ein-
hverja verri þjóð. Ekki skal
ég neita því, að Danir eru
drengir góðir og vinfastir að
áliti Gröndals í Heljarslóðar-
orustu, en gæði Dana hrökkva
skammt til skýringar á sigrum
okkar. Norðmenn lutu eitt sinn
Dönum, en voru afhentir Sví-
um með hervaldi 1814. Þeir
kröfðust sjálfstæðis, hervædd-
ust og endurheimtu að lokum
sjálfstæði sitt 1905 með því
að gera uppreist. Þá standa
norskir og sænskir herir and-
spænis hvor öðrum, og Svíar
létu undan áður en kom til
blóðsúthellinga. Norðmenn
töldu sig þurfa vopn og her
til þess að öðlast sjáifstæði,
við einir háðurn okkar stríð
á annan hátt og unnum einnig
sigur. Það er eina staðreyndin
í málinu.
Barátta okkar er einungis háð
á svo séi'kennilegan hátt, að
sumir neita að viðurkenna
hana sem árangursríka aðferð,
löglegt stríð í sjálfstæðismáli;
af þeim sökum er gripið til
fjarStæðra skýringa á sigri
íslendinga 1918.
Við íslendingar getum ekki
ætlazt til þess, að aðrar þjóðir
viti mikið um okkur, af því
að við vitum lítið um Þær og
vitum sízt það, sem máli skipt-
ir. Vinir okkar Englendingar,
hafa eflaust talið sig þekkja
okkur út og inn, þegar þeir
hófu þorskstriðið. Þeir eiga
frægustu leyniþjónustu heims
og frægasta herskipaflota,
þrautreyndan í ótai heimsfræg-
um orustum. Ensk stjórnarvöld
hafa eflaust verið búin að fá
langar og ýtarlegar skýrslur
um flokkadrætti okkar, sundr-
ungu og nákvæma lýsingu á
Mariu Júlíu og öðrum íslenzk-
um bryndrekum, áður en þau
lögðu út í styrjöldina, en þeim
hefur sézt yfir að grennslast
fyrir urn samheldni okkar, trú
á réttan málstað, þrákelkni
okkar og virðingarleysi okk-
ar fyrir ofbeldi. Við höfum^
aldrei lotið að leikreg'lum of-
beldismanna, sem fara með
herskipum, þótt ofbeldi hafi
þráfaldlega verið beitt gegn
okkur. Við höfum heimt land
okkar úr höndum Englendinga,
Þjóðverja og Dana.
Eitt sinn töldu Englandskon-
ungar sig eiga íslaríd, í bréfum
sínum tala þeir um „land vort
181300“". í íslenzkum höfnum
sátu þeir í víggirtum bæki-
stöðvúm, enski. . íslandsfiotinn
var þá 15,0 ,.skip, erí Englending-
ar áttu rúmlega 400 • haffær
fiskiskip alls.
Til þess að allt væri form-
legt, þá gerði Hinrik VIII.
samning við Kristján II. Dana-
konung og keypti landið;
samningurinn er ennþá til i
Ríkisskjalasafni Dana, en hann
konr ekki til framkvæmda,
af því að íslendingar dæmdu
erindreka konunganna land-
ráðamann og tóku hann af
hfi. Mcð pólití.skum brögðum .
og aðstoð;. þlambprgaL^. e.r-u
Englendingar hraktir frá ís-
landsströndum að því sinni.
Síðan fóru Hamborgarar íömu
leið og loks Danir.
Hvernig sern þorskslríðinu
lýkur, þá höfum við íslending-
ar oft séð hann svart-
ari, jafnvel í skiptum
við vini vora Englendinga.
I-Iins vegar berast þær fregnir
frá Englandi, að þar sé ugg-
ur í mönnum um endalok ó-
friðarins. Þar kvarta menn
jafnvel undan þvi, að banda-
menn þeirra í Þýzkalandi,
Beigíu og Frakk’andi hafi
svikið þá og skilið þá eina
eftir í þessu geigvæna stríði
fyrir rétti smóþjóðanna.
Eg veit ekki hvort við ís-
lendingar höfum með lífi okk-
ar og starfi sannað heiminum
mikilvægi lærdóma, fært hon-
um heim sanninn um það, að
friðsemd sigrar ofbeldi, her-
leysi er öllum herstöðvum
sterkara. Hins vegar veit ég,
að ekkert er jafn fallvalt í
veröldinni og ofbeldið; her-
veldi rís á legg í dag, en lið-
ast sundur á morgun; smáþjóð-
ir lifa, þær eru undarlega líf-
seigar. Eg veit einnig, að fær-
um við íslendingar að boða
stríðshrjáðum heimi þau lífs-
sannindi, sem við einir höfum
g'ert að veruleika í alþjóða-
samskiptum, þá yrðum við
sakaðir um að boða stórhættu-
legar villukenningar; áheyr-
endur okkar hjá göfugum þjóð-
um mundu móðgast á sama
hátt- og Kínverjinn, sem ég
hitti í veizlunni fyrir tveim-
ur árum.
Við Islendingar erum ham-
ingjusöm þjóð, ekki einungis
af því að við búum við beztu
kjör, sem nú þekkjast. Við er-
Um hamingjusamir sökum lífs
og starfs þessarar litlu þjóðar,
við þurfum aldrei að gerast
landstjórar á Kýpur, setuliðs-
stjórar í Ungverjalandi eða for-
stjórar einokunarauðmagns í
Suður-Ameríku.
í skammdeginu norður á ís-
landi fagnaði lítil þjóð ævin-
týralegum sigri í göfugri bar-
áttu fyrir 40 árum. Megi ís-
lendingum ganga allt að ósk-
um.
r éttir
Framhald af 11. síðu.
gengið í gegnum alla flokka
og þekkir hug og vilja drengja
á öllum aldri.
Það er ekki nóg með það
að hann annist þetta fyrir fé-
lagið, eagði Haraldur, hann
sér um félagsheimilið ásamt
konu sinni og gera þau það
með stakri prýði, og reynir
oft á skilning, ekki sízt kon-
unnar í svona starfi. Er það
mikið happ fyrir eitt íþrótta-
félag að hafa svona starfs-
krafta eins og Guðm. Jóns-
son er, að ógleymdri „hús-
móðurinni" á heimilinu, sagði
Haraldur að lokum.
Glæsileg leikskrá
Hér fer svo að lokum skrá
yfir árangur ungu flokkanna
í Fram í sumar, en þeir unnu
sem kunnugt er 13 mót af 18.
3. fl. A 14 12-1-1 51:3 unnu 3 mót
3. fl. B 6 5-0-1 26:3 — 2 —
4. fl. A 8 6-1-1 20:5 — o bJ
4. fl. Ií 10 9-1-0 42:3 — 2 —
4. fl. C 9 1-2-6 9:2!»
(Léku við B-liðin)
5 fl. A 12 10-1-1 40-11 — 2 —
5 fl. B 6 2-1-1 7:6 — 1 —
ÞJOÐVILJANN
vantas börn til biaðburðar á
Kársnes, Laugames, Kvistbaga, Nýbýlaveg
Þjoðviljinn
Jólatorgsalan byrjuð
Seljum eins og að undanförnu mikið úrval af alls
konar jólaskrauti: — Mikið úrval af gerfiblómum,
blómakörfum, skálum og klossum, — Skreyttar
liríslur á leiði. — Einnig mikið af gerfiblómum í
gólfvasa.
Sendum um allt land.
Seljum í heildsölu til kaupfélaga og kaupmanna.
Gerið pantanir sem fyrst. —: Sendum um hæl gegn
póstkröfu hvert á land sem er. — Fljót og góð af_
greiðsla. — Sími 16-9-90.
BLÓMA- 0G GRÆNMETISMARMDURINN,
Laugavegi 63.
Allíof sasni sffábrinn
Endurminningar danska rithöfundarins og
ævintýramannsins PETER TUTEIN eru
óvenjuskemmtilega ritaðar og lausar við
liátíðleik flestra ævintýrahöfunda, en
leiftrandi af fjöri og' hreinskilni.
Peter Tutein hafði opin augun fyrir
h-inu skoplega í fax-i sjálfs sín og sam-
ferðamanna sinna. 'og lífsferill' hans, ’
sem er ríkari af ævintýrum og fjöl-
þættari en ævi flestra annarra rríanna,
gerði honum kleift að ausa al' ótæm-
andi brunni ævintýra og skoplegra
atvika, jafnt frá áralangri dvöl á Græn-
landi. selveiðum í Norðurhöfum, lang-
ferðalögum um Suður-Ameríku,
Bandaríkin, Alaska og Kanada, auk
ahs þess, sem fyrir hann korrí heima
í Danmörku. Og frá öllu segir haun aí
sömu hreinskilninni, ástarævintýrum
sínum og heimskupörum,
Atta hinna fremstu teiknara Danmerk-
ur tóku liöndum sanian um að mynd-
skreyta bókina.

A I 1 t a f s a m i strákurin n
er skemmtilestur frá upphafi til
enda og á eftir að stytta skamm^
degið fyrir ungum sem gömlum,
iöum
Skeggjagötu 1 ,
^ Simi12923 j