Þjóðviljinn - 07.01.1960, Blaðsíða 4

4) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 7. janúar 1960
I
Kvikmyndin nm Speidel sýnd arniað kvöld
Annaö kvöld (föstudagskvöld) gengst Æskulýðsfylk-
ingin fyrir sýningu á hinni frægu kvikmynd „Unterneh-
men Teutonenschwert“ í Tjarnargötu 20. Myndin fjall-
ar um feril nazistahershöfðingjans Hans Speidel. Hann
var einn af gæðingum Hitlers. Stjórnaði hryðjuverkum
og moröum nazista 1 Frakklandi og Úkraínu á styrjald-
arárunum. Fyrir þrem árum var hann skipaður yfir-
hershöföingi herja Atlanzhafsbandalagsins í Mið-
Evrópu. Um svipað leyti kom í Ijós við könnun á skjala-
söfnum nazista, að Speidel var einn aðalskipuleggjandi
morðsins á Alexander konungi Júgóslavíu og Barthou
utanríkisráöherra Frakklands árið 1934.
Það væri ekki úr vegi fyrir
unga ísiendinga að kynna sér
einn æðsta herforingjann í því
hernaðarbandalagi, sem ísland
hefur verið látið gerast aðili
að, Atlanzhafsbandalaginu.
Síðustu árin fyrir heims-
styrjöldina þegar striðsóttinn
hafði gripið um sig í Evrópu,
sýndu allmargir stjórnmála-
menn í ýmsum Evrópulöndum
heiðarlega viðleitni til þess að
firra heiminn styrjöld og bera
sáttaorð milli þjóða. Óbrjáluð-
um stjórnmálamönnum utan
fasistaríkjanna Þýzkalands, It-
alíu og Ungverjalands var
Ijóst, að lönd þeirra urðu að
sameinast gegn árásarhættunni
frá þessum ríkjum. Einn aðal-
hvatamaðurinn í þeirri viðleitni
var Barthou utanríkisráðherra
Frakklands, sem studdi einarð-
lega viðleitni Sovétríkjanna til
að koma á sameiginlegu varn-
arbandalagi gegn fasistaríkjun-
Morðin í RlarseiIIe
Hinn 9. október árið 1934
kom Alexander Júgóslavíu-
kongur1*! opinbera heimsókn til
Frakklands. Bakgrunnur heim-
sóknarinnar voru stríðsógnanir
nazista, sem höfðu magnazt til
mikilla muna eftir að Hitlei
komst til valda árið áður.
Heimsóknin var skoðuð sem
einskonar mótmælaatburður
gegn hernaðarbrölti nazismans
og fasismans". Hún átti að
undirstrika samheldni „Litla
bandalagsins" — Frakklanlds,
Júgóslavíu, Rúmeníu og Tékkó-
slóvakíu. Jafnframf miðaði
stöðugt að nánari samvinnu
milli Frakklands, Tékkóslóvak-
íu og Sovétríkjanna eftir því
sem nazistar létu klingja hærra
í vopnunum.
Þetta sama ár 1934 var
Hans nokkur Speidel 2. hern-
aðarsérfræðingur þýzka sendi-
ráðsins í París. Hann var þá
aðeins búinn að krækja sér í
höfuðsmannstitil og var rétt að
byrja sinn fræga hermennsku-
feril.
Alexander konungur og
Barthou ráðherra voru myrtir
í bifreið aðeins nokkrum mín-
útum eftir að konungur steig
á land í Marseille. Tilræðismað-
urinn var felldur á staðnum.
Þrátt fyrir gefin loforð um að
rannsaka málið niður í kjölinn
og finna þá menn sem skipu-
DAGUR SIGURÐARSON:
Fólkiö í heiminum
Þaö er býsna margt fólk í heiminum
karlmenn og kvenfólk úngt fólk og gamált
allavega litt
Verkamenn bændur mellur
flækíngar sjómenn og húsmœður
Stjórnmálamenn launmorðíngjar og braskarar
Til er fólk
sem trúir pví ekki leingur
aðl hús séu eilíf og óhagganleg
heldur geti pau sprúngiö hvenærsemer
bórn
sem trúa ekki á gvuð heldur brauö
og kona sem núna
á pessarri stundu lesandi góöur
er veriö að pynda til sagna
Fraklcar eru fremstir
allra pjóða í menníngarmálum Þeir hleypa
rafmagni
á geirvörtur hennar vanari kossum
1 París 1942
lögðu morðið, var málið svæft.
Það var ekki fyrr en fyrir tæp-
um þrem árum þegar verið var
að kanna hin miklu leyniskjala-
söfn nazista að hinir raunveru-
legu morðingjar komu í Ijós
Það er Speidel, sem skipu-
leggur morðið, sem í leyni-
skjölum er nefnt „Unterneh-
men Teutonenschwert", og
Speidel fær skipanir sínar
beint frá Göring, sem þá var
flugmálaráðherra Hitler-Þýzka-
lands.
Blóðferill hershöfðingjans
Þegar þýzku nazistarnir her-
tóku Frakkland árið 1940 var
Speidel gerður að æðsta her-
ráðsforingja þýzka hernáms-
liðsins og þá byrjaði blóðferill
hans fyrir alvöru. Speidel seg-
ir sjálfur í „skýrslu um örygg-
isástandið í Frakklandi", sem
dagsett er 28. febrúar 1942:
„Til endurgjalds fyrir ýmsa
atburði og sprengjuárásir í
París voru sex kommúnistar og
gyðingar skotnir hinn 3. febrú-
ar 1942. 100 kommúnistar og
gyðingar voru fluttir til Com-
piegna og verða þeir síðan
fluttir austur á bóginn......“
Þetta er aðeins eitt lítið sýn-
ishorn af mörgum skýrslum
um verk Speidels í Frakklandi,
Seinna var Speidel enn hækk-
aður í tign og gerður að æðsta
hershöfðingja þýzka hernáms-
liðsins í Úkraínu. Þar stjórnaði
hann hinni illræmdu morðher-
sveit „Gruppe B“, en eyðilegg-
ingar, rán og fjöldamorð þess-
•arar djöflasveitar eru stór kafli
í sögu stríðsglæpanna.
Morðingjar eru meðal vor
Aðeins 12 árum efitir stríðs-
lok var fjöldamorðinginn Hans
Speidel gerður að einum æðsta
hershöfðingja Atlanzhafs-
bandalagsins. Nú þegar fréttir
berast um skipulagða endur-
vakningartiJraun nazismans í
Vestur-Þýzkalandi, hljóta allir
hugsandi menn að hugleiða
hvar við erum á vegi stödd,
þegar nazistaforingjarnir eru í
æðstu stöðum á meðal okkar.
Framhald á 11. síðu.
Hér sést Speidel á velmektardögum sínum scm æðsti maður
þýzku hernámsherjanna í Frakklandi. Hann er að tala vi§
liúsbónda sinn Hitler, og er myndin tekin þegar Hitler kom
í heimsókn tii Parísar.
15 árum síðar — líka í París
Meðari Speidel var yfirmaður nazis'tahcrjanna í Frakklandi gaf
liann fyrirskipanir um morð á 500 gislum. 15 árum eftir að
hann fór frá Parjs til þess að stjórna böðulsveitum á austur-
vígstöðvunurrt kom liann þangað aftur. Á myiulinni sést Speid-
el kom til Parísar 1957 og er myndini tekin er liann gengur inn
í aðalstöðvar Atlanzliafsbandalagsins sem einn af yfirhers-
höfðingjum þess.

' ■ ' /■ • ■'
BÆJARPOSTURINN
Ritstjóri: Franz A. Gíslason
• Lögreglan og blöðin
1 fyrradag kom eldri kona
að máli við bæjarpóstinn,
sagði honum sínar farir ekki
sléttar og leitaði aðstoðar
hans í vandræðum s'ínum.
Þannig var mál með vexti, að
aðfaranótt sl. sunnudags var
stolið stálgrárri jeppakerru
heiman frá konunni, en hún
býr í svokölluðu Einarshúsi
við Grandaveg 41. Bæjar-
pósturinn gat að sjálfsögðu
litla hjálp veitt konunni, en
v'ísaði hennj til lögreglunnar,
því að hún er rétti aðilinn til
þess að veita aðstoð í svona
málum. Það kemur þó hins
vegar alloft fyrir, að sjálf lög-
reglan leitar aðstoðar blað-
anna í ýmsum málum ekki ó-
skyldum þessu. t.d. ef hana
vantar vitni að slysi eða á-
bendingar um grunsamlegar
mannaferðir á ákveðnum stað
og stundu í sambandi við
framin afbrot, s.s. þjófnaði
innbrot o.fl. Blöðin birta auð-
vitað alltaf þessar beiðnir lög-
reglunnar um upplýsingar og
oft munu þau á þann hátt
hafa orðið henni að nokkru
liði. Það er nefnilega ekki allt-
af að fólk áttar sig á því fyrr
en það sér talað um það 1
blöðum, að þörf sé á vitnis-
burði þess, t.d. í sambandi við
slys, sem það hefur horft á,
eða að það geti hjálpað til
þess að upplýsa innbrot og
þjófnað með því að skýra lög-
reglunni frá þv'í, að það hafi
séð til ferða grunsamlegra ná-
unga á þeim slóðum og um
það leyti, sem afbrotið var
framið. Og hafi nú t.d. ein-
hver orðið var við tortryggi-
legar mannaferðir við húsið
Grandaveg 41 á sunnudags-
nóttina, þá biður pósturinn
hann að snúa sér þegar í stað
til lögreglunnar með þær upp-
lýsingar. Aðra hjálp getur
pósturinn ekki veitt í þessu
máli en að koma þessari ósk
á framfæri. ;
Framhald á 10. síðu