Þjóðviljinn - 07.04.1960, Síða 7

Fimmtudagur 7. apríl 1960 — ÞJÓÐVILJINN — (!?')
aðstæður en þau sem fyrir
eru. Allir hljóta að sjá hví-
líka truflun þetta hefur í ,för
með sér, til dæmis þcgar að-
komubörnin fara heim til for-
eldra sinna og systkina, en
munaðarleysingjarnir sitja
eftir sviftir leikfólögum, sem
þeir hafa valið sér úr hópn-
um. Ég get ekki skilið, að for-
ráðamenn bæjarins skuli ekki
hafa komið auga á þennan
stóra ókost, já svo stóran að
slíkt er ekki hægt að bjóða
börnum, eða þeim sem for-
stöðu veita. heimilinu. Mér
finnst líklegt að svona. fyrir-
komulag sé einsdæmi. Þriðja
uppeldisstofnunin, sem bær'a’i
rekur, er Reykjahlío í Mos-
felissveit. Þar eru börn frá
7-16 ára. Á þessu heimili eru
eingöngu börn, sem barna-
verndarnefnd þarf að ala önn
fyrir og mörg barnanna alast
þarna upp að miklu leyti.
Börnin eru öll á skólaskyldu-
aldri, en skó’avera þeirra
mun ha.fa verið mjög í moiura
að urdanförnu, því skóla-
nefnd viðkomandi hrepps
neitaði um skólap’áss og bar
við þrengslum, þrátt fyr'r það
að börnin eiga sitt lögheimili
í hreppnum. Skólanefnd við-
komandi hrepps hefði átt að
sýna þá sjálfsögðu mannúð,
að útiloka ekki þessi börn frá
samgangi við jafnalda sína,
með tylli-ástæðu, sem ekki
búast við, að sú starfsorka,
nú búið að færa í eðlilegt
horf og börnin komin í skól-
ann.
Þarna er gamalt hús og
lét bærinn gera við það. Sú
standsetning mun hafa kostað
mikið fé, en þrátt fyrir við-
gerð og breytingar, er húsið
alls ekki hentugt og fullnægir
hvergi þeim kröfum, sem.gera ..
verður til húsnæðis uþpeldis-
stofnunar. Þarna er mikill
jarðhiti og stór gróðrarstöð.
Nú gæti maður haldið að
heimilið hefði verið staðsett
þarna vegna hinna góðu stað-
hátta, sem bjóða upp á marg-
þætt uppeldisstörf. En það
virðist ekki hafa vakað fyrir
þeim, sem með völdin fara,
því gróðrarstöðin og önnur
jarðar gæði voru tekin undan
heimilinu og leigð einstaklingi.
Undrandi hugsar maður og
spyr: Eru þessir menn alger-
lega blindir hvað uppeldismál
snertir. eða hvað veldur gerð-
urn þeirra? Með þessum ráð-
stöfunum hafa þeir svift börn-
in öllum starfsskilyrðum utan
húss, en ræktun jarðar er sú
vinna, sem uppeldisfræðingav
ahra þjóða eru sammála um,
að hafi holl og göfgandi áhrif
á sálarlíf barna. Þar sem
börnin eru á þennan hátt
svift öllu starfssviði úti,
skyldi maður ætla, að vel sé
séð fyrir starfsþörf barnanna
inni, en það er öðru nær.
I húsinu er engin vinnustofa
sem böhiunum er ætluð, utan
mjög óvistleg lítil kompa í
kjallara. sem að nokkru leyti
er reiðhjólageymsla. Börn á
þessum aldri hafa mikla
starfslöngun og talsverða
starfskrafta. Eitt aðalatrioi
uppeldis er að hagnýa hvort-
tveggja og beina á rétta braut.
Ef ekki er hirt um þetta at-
riði uppeldis, má skynsamlega
Framhald á pi’ siðu
nlyn(1 var tekin í fyrradag af tveim drengjum á dag-
wöl oi 1 1513heimilinu Barónsborg. Þeir sitja við stórt kringló(*t borð ásamt
fleiri strákum og eru byrjaðir að borða nesti s’» t, Myndin er táknræn fyrir það hvað ís-
lendiugar geta verið ólíkir, annar strákurinn með brafnsvart hár, en hinn ljóshærður.
(Ljósm.: Þjóðv.)
aðgerðir ríkisstjórnarinnar vita
tilgangslau-iar samkvæmt ber-
um orðum hagfræðinganna.
■Ég hef nú skýrt frá í hverju
árásir ríkisst.jórnarinnar á lífs-
kjör almennings eru fólgnar,
— og hef þar aðeins stiklað
á því stærsta, og har næst vildi
ég stuttlega ræða við ykkur,
fundarmenn góðir, spurning-
una:
Kvað vakir raunverulega fyr-
ir þeim rrönnum sem standa að
þessum- aðgerðum?
Svarið liggur á lausu. Þeim
fellur illa ríkjandi búskapar-
liættir okkar. Þeir vilja inn-
leiða nýtt efnahagskerfi. Þeir
heimta rétt gengi. Þeir vilja
engin höft og engin ríkisaf-
skipti. Þeir vilja afnema upp-
bóta- eða millifærslukerfið.
Með öðrum orðum: Þeir vilja
ryðja einkaauðmagninu braut.
Þeir vi’.ja skapa jafurétti pen-
inganna. svo miskunnarlaust
sem það er. Þeir vilja setja
peningagildið í stað manngild-
isins. Þeir vilja setja íslend-
inga : spennitreyju gróðalög-
málsins í auðvaldsskipulaginu.
Þeir vilja fá að stunda fram-
leiðslu til að græða en ekki
til að skapa góð lífskjör vinn-
andi fólki.
Clafur Thórs sagði, að þess-
ar aðgerðir ríkisstjórnarinnar
ættu að færa okkur aftur hina
góðu gömlu daga!
Hafa þá búskaparhættir þess-
ara herra einhvem tíma verið
við lýði á íslandi? Ojú — og
hver varð reynslan?
óheft einkaframtak réð hér
lofum og lögum á áratugnum
1920 til 1330.
Þá var hér hagfræðilega rétt
gengi á íslenzku krónunni. Þá
gilti lögmálið um framboð og
eftirspurn í allri verðmyndun.
Þá voru engin höít. Þá voru
engar uppbætur. Þá gátu eig-
endur, togaranna lagt þeim
þegar ekki varð gróði af
rekstri þeirra, og rekið mann-
skapinn í land.
Ilvernig gafst þetta kerfi?
Ilér ríkti stöðnun, atvinnu-
lífskjör almennings
leysi og fátækt og alltaf seig
meira á ógæfuhlið unz þetta
kerfi varð gersamlega gjald-
þrota í beljandi heimskrepp-
unni 1930.
Hvað tók við á eftir?
Samábyrgðin hófst. Samvinn-
an efldist. Bæjarfélög fóru að
sinna atvinnurekstri, hófu út-
gerð, ekki til að græða, held-
ur til að íramleiða og auka
þjóðartekjur og kaupgetu.
Sú þróun hefur staðið^síðan
og framleiðslan og þar með
þjóðartekjurnar hafa vaxið
undur fljótt. Atvinnuleysi hefur
að mestu verið útrýmt síðustu
árin og fátæktin gerð nær út-
læg, enda þótt margt sé aflaga
hjá okkur og standi til bóta,
sem betur fer.
Hinn raunsanni tilgangur
þessara aðgerða er sá, að
þrýsta íslandi niður á þróunar-
stig áranna 1920 til 1930,
tengja ísland - efnahagslega
þeim vinaþjóðum okkar,. sem
nú keppast um að sparka í
okkur, og skapa spilltasta hluta
auðstéttarinnar gróðaaðstöðu í
sambandi við þau tengsl.
Þessar aðgerðir stefna að
því að eyðileggja viðskipta-
sambönd okkar við sósíalistísku
ríkin undir kjörorðinu: Frjáls
verzlun. Undanfarin ár hafa
þeir markaðir tekið við allri
okkar framleiðsluaukningu á
meðan markaðir vinaþjóðanna
hafa staðið í stað eða þrengzt.
Þessar aðgerðír stefna að því
að skerða lífskjörin, lama
verklýðshreyfinguna, skapa
„hóflegt“ atvinnuleysi, og gera
innlent vinnuafl ódýrt miðað
við erlent gengi. Þá er ísland
orðið girnilegt fyrir erlent
kapilal og þá á að hleypa því
inn í landið sem himneskum
bjargvætti og þá ætla milli-
göngumennirnir — lepparnir —
að setjast við kjötkatlana.
Þeir ætla sér þannig að
græða á þessum aðgerðum, en
nær allir aðrir íslendingar
tapa á þcini.
Þegar mál þessi hafa verið
til afgreiðslu á Alþingi hafa
þingmenn Alþýðubandalagsins
benti hvað eftir annað á leiðir
til að sigrast á þeim vanda,
sem fólginn er í óhagstæðum
greiðslujöínuði við útlönd og
erlendri skuldasöfnun, en þá
er eins og allir þingmenn í-
haldsins hafi týnt skilningar-
vitunum.
Þessar einföldu leiðir eru:
a): Auka framleiðslu þjóðar-
innar, aðallega útílutningsíram-
leiðsluna.
b) Skipuleggja með heildar-
áætlun fjárfestinguna innan
lands.
Þessar leiðir byggia á óskert-
um og batnandi lifskjörum al-
menning’s. Þetta eru leiðir hinS
vinnandi fólks. Þetta er hin
svokallaða framleiðslustefna
gegn lífskjaraskerðingarstefnu
ríkisst jórn arinn ar,
Og þá er ég kominn að lok-
um máls míns. Mig langar að
íræðast af Pétri alþingismanni.
í greinargerðinni fyrir efna-
hagsmálafrumvarpi ríkisstjóm-
arinnar segir á einum stað,
þegar verið er að hafna með
hagfræðilegum rökum fram-
leiðslustefnu AlþýðubandalagS-
ins, að ’slenzka þjóðin frajn-
leiði að vísu mjög' mikið En
aukin framleiðsla leysir ekki
vandann, segir í gremárgerð-
inni. Þetta er á bls. 12. .Tafn-
vcl má búast við því að vand-
inn verði meiri, ef framleiðslán
eykst, stendur í grein.argerð-
inni.
Og nú vil ég spyrja Pétur:
Skilur hann þessa hagfræð.i?
Og ef svo kynni að vera, yill
hann þá útskýra hana ..fýrir
i'undar.mönnum?