Þjóðviljinn - 29.04.1960, Blaðsíða 3

Fösíudagur 29 apríl 1960 — ÞJÖÐVILJINN — (3
r* ésíðllsmiiEs oi " "
Ríkisstjórnin gerir ráðstafanir til að eyðileggja austurviðskiptin
og teflir efnaliagslegu sjálfstæði landsins í bráðan voða
íslendinger eiga aö neyta þeirrar einstæöu aöstööu aö ★ Ábyrgðarlaus i'ramkoma
selja útflutningsvörur sínar jöfnum höndum á heims-1 ríkisstjórnar
markaöi sósíalistískra landa meö fyrirframsamningum ura [ Einar varaði enn ríkisstjórn-
vöruskipti, — og á samkeppnismarkaöi heimskapítalism- ina við því að fyrirætlanir
ans, sagöi Einar Olgeirsson í þingræöu í gær.
Ummæli þessi hafði Einar i ina um frelsi fyrir braskarana
ræðu er hann flutti sem fjár-! í innflutningsverzluninni. Hún
hagsnefndarmaður í neðri deild' hefði nú tekið 800 millj króna
Alþingis er frumvarpið um eyðslulán; í frjálsum gjaldeyri,
innflutnings- og gjaldeyrismál í þessu skyni. En það hefði
kom þar til 2. umræðu. ; bjargað fslendingum frá sams
Einar kvaðst hafa lagt til konar áformum ríkisstjórnar
í fjárhagsnefnd að frumvarpið 1950 að hún átti þá ekki kost
yrði fellt. Hann varaði við því á að steypa þjóðinni í stór-
að gera of lítið úr þeirri breyt- j skuldir erlendis til slíkrar
ingu, sem ríkisstjórnin ætlaði glæframennsku_
sér að framkvæma samkvæmtl Það væru aðalatriði þessa
þessum lögum. Það væri að, roáls, að r'íkisstjórnin ætlaði að
vísu rétt sem haldið hefði ver- opna ísland og heimamarkað
ið fram, að efnislega væri lög- þess fyrir skefjalausum erlend-
um um gjaldeyrismál og verzl- um innflutningi — meðan
eyðslulánið entist, og stefna
| erlendum mörkuðum Islands í
hættu
un ekki mikið breytt.
Möguleikar til glæi'ra-
mennsku
En ríkisstjórnin hefði nú þá
mcguleika sem engin r'íkisstjórn
á fslandi liefði haft í þrjá ára-
tugi, til að framkvæma hótun-
hennar væru líklegar til að
eyðileggja austurviðskiptin,
enda ljóst að til þess væri
stefnt. Nú þegar væri farið að
bera á því, að útvegsmenn teldu
mikla erfiðleika á að hagnýta
þá gífurlegu síldargöngu er
fundizt hefði, vegna algerrar
óvissu um sölu, og hefði ríkis-
stjórnin sýnt ábyrgðarleysi og
sinnule»ysi 'i því máli,
Minnti Einar á atburðina sl.
sumar, þegar Alþýðuflokks-
stjórnin var að því komin að
stöðva sildveiðarnar fyrir
Norðurlandi.
Sagði ekki Gylfi Þ. Gíslason
sem einnig var ráðherra í þeirri
stjórn, að einkaframtakið og
frjáls verzlun skyldi leysa
vandann ? Nei, rí'kisstjórnin
virtist þá telja fyrirframsamn-
inga einu lausnina, þó nú sé
annað hljóð í henni.
í síðara hluta ræðu sinnar
nefndi Einar m.a. ýmis dæmi
um afleiðingarnar af stefnu
rikisstjórnarinnar í viðskipta-
málum og verða þau nefnd hér
í blaðinu sérstaklega. Einnig
svaraði hann ýtarlega ræðu
Birgis Kjarans, er hafði fram-
scgu fyrir meirihluta fjárhags-
nefndar. Að lokinni ræðu Einars
var umræðunni frestað. Auk
Einars og Birgis talaði Skúli
iGuðmundsson og lýsti andstöðu
við frumvarpið.
Dansmeyjar í
SilfurfungEí
Líklegt má telja að brún
Iyftist á karlmönnunum, þeg-
ar þeir líta dans- og söng-
meyjarnar, sem veitingaliúsi í
Sill'ui'tunglið hefur ráðið til að
skemmta gestum sinum.
Stúlkurnar eru tvær og er
sú fyrri væntanleg hingað ein-
hvern næstu daga. Hún heitir
Line Valdor og er frönsk, frá
París, syngur létt lög og dans-
ar að sögn á stundum án þess
að vera kappklædd. Hin stúlk-
an er spænsk, frá Barcelona,
heitir Mary Leyva og syngur
og dansar að Spánverja sið.
Tyrkland
Lík Axsls Péturs-
sonar er fundið
I fyrradag síðdegis fundu
leitarniénn Hk Axe's Péturs-
sonar, seni hvari' með trillubát
síntim sl. föstudagskvöld.
Fanst líkið ásamt braki úr
bátnum í fjörunni undir
Hvanna-dalsbjargi, en þar er
mjög stórgrýtt og illt yfirferð
ar. Urðu leitarmenn að bera
líkið langan veg að báti sínum.
Heimsntarkaður sósíalist-
ískra landa
íslendingar verða að gera
sér ljóst hverjar aðstæður ríkja
í Umheiminum, sagði Einar.
Annars vegar ríkir hið sterka
viðskiptakerfi sósialistísku rikj-
anna, er nær nú til 1000 millj-
óna manna. Þar er áætlunar-
bús'kapur og utanríkisverzhm
öll á valdi ríkisstjórna. Ef ís-
lendingar ætla. að halda áfram
að hagnýta sér markaði í þess-
um löndum, verða islenzk
st.jórnarvöld að hafa það vald
á útflutningi og innflutningi að
hægt sé að gera fyrirframsamn.
inga um tiltekið magn og til-
tekið verð
Hörð stöðubarátta í fimmtándu
einvígisskákinni í Moskvu
1 VeSurúflif
mim
S Yf:r Grænlandi og
S Brétlai idseyjum eru hæð-
5 ir en lægðif suðvestur og
5 norðaustur í hafi. Veður-
= ho-rfur: Hæg breytileg
= átt, skýjað, sumstaðar
E rigning með köflum.
iiiumuimiiiiiuiiuuiimmmiiiiimi,
lleimsmarkaður kapítal-
ismans
Hins vegar er svo viðskipt.a-
heimur kapítalismans, Þar rík-
ir að siálfsögðu engin fr.iáls
verzlun, heldur einkennast við-
skintin af trvlltri samkenpni
voldugra auðhnnga. Islendingar
eiflra nð reynp, að koma afurð-
um sínum engu siður á þennan
markað, en það væri algert
alæfraspil nð ætln, að henda
útflvtJendum í hina
viltu samkeppni á heimsmarkaði
k'vnítpV'vmans. op1 aaaia þeim
að synda har eða sckkva, hverj-
um og einum.
•jr íslendingar eiga að skipta
við báða
Eg tel að við getmn hag-
nýtt okkur báða þessa heims- j
markaði, sagði Einar. og með;
því trygrt' þióðinni framhald-j
andi framleiðsluaukningu og
velmegun.
= 1 Okkur væri mikið öryggi íi
E því að sél.ia t.d. þriðjung eða,
E aHt að helmingi útflutnin.gsins j
E t.ill sósíalistísku ríkjanna með
E fvrirframsamningum. og ættum
S þá hægara með að keppa á|
= mörkuðnm kapítaiismans með
= tvo þriðiu i't’flutningsins eða
E hi’to helminginn.
E Það væri ák.iósanlegasta af-
E staða til verzlunar sem íslend-
E ingar gætu hafÚ, eins og á-
standið er nú í heimiuum.
Þjóðviljanum hefur nú hor-
izt 15. einvígisskák þeirra
Botvinniks og Tals með stutt-
um skýringum eftir Stáhl-
berg.
Hvítt Tal.
Svart: Botvinnik.
1. e4 c6 2. d4 d5 3. Rc3
dxe4 4. Rxe4 Bf5 5. Rg3 Bg6
6. Bc4.
Frávik frá þeirri opnun,
sem Tal hefur áður beitt, en
þá hefur hann leikið Rgl-e2.
6. — e6 7. Rgl-e2 Bd6 8. h4
h6 9. Rf4 Bxf4.
Svartur má eftir’áta hvít-
um biskupaparið án mikillar
áhættu vegna stöðunnar.
10. Bxf4 Rf6 11. Dd2 Rb—
d7 12 0—0—0 Rd5 13. Hd-el!
Rd7-b6 14. Bb3 Rxf4 15. Dxf4
Rd5 16. De5!
Með þessu fær Tal frjáls-
ara tafl.
16. —0—0 17. Re4 Db8 18.
Rd6 Hd8 19. Rc4 Ilb6 20.
Dxb8 Haxb8 21. Re5 Bh7 22.
Hh3!
Falleg peðsfórn. Eftir 22.
— Hxd4 kæmi 23. Hf3 með
sterkum hótunum. 22. —
Rd7.
Botvinnik þággur ekki peðs-
fórnina og reynir að gera
stöðuna einfaldari, en Tal
heldur betri stöðu.
23. c3 Rxe5 24. Hxe5 b6
25. Hh-e3 I4b-c8 26. Bc4 Hc7
27. b4 Kf8 28. g4 Bg8 29. Bb3
Bh7.
Semrlega alltof hægfara
leikur. 29. — c5 kom mjög
til álita.
30. f4 Bg8 31. Kb2 Bh7 32.
h5 Hdc8 33. Bc2 Bg8 34. g5.
Botvinnik var í mjög mik-
il’i tímaþröng cg má vera, að
Tal, sem reyndi mjög að hag-
nýta sér það, hafi ekki leikið
sterkustu leikina.
34. — f6 35. He5-e4 c5!
36. Bb3 cxb4 37. cxb4 hxg5
Þrátt fyrir tímaþröngina
finnur Bot\nnnik beztu vörn-
ina.
38. fxgð fxg5 39. Hg3 Hf7
40. Hxg5 Hf2f 41. Ka3.
I þessari stöðu fór skákin
í bið og eins og áður hefur
verið sagt frá sömdu kepp-
endurnir síðan um jafntefli
án þess að tefla frekar.
í kvöld er væntanleg til
Keflavíkuri'lugvallar stór
flutningaflugvél af Con-
stellation-gerð. Sækir hún
hingað 40 liryssur og
flytur til Kanada.
Hryssurnar eru á aldr-
inum 2ja-8 vetra og verða
allar fluttar á búgarð i
Saskatcewan-héraði í Kan-
ada. Leigja hinir nýju
eigendur hryssanna flug-
vélina til flutninganna, en
bannað er að flytja á
þessum árstíma hross til
útlanda með skipum.
Flugvé’in er eign holl-
enzka flugfélagsins KLM,
en um sölu hryssanna sér
fyrirtækið S. Hannesson.
og CO.
Framhald af 1. síðu
Voru þá sett herlög í borg-
iinurn tveim, en síðar til-
kynnt að þau næðu yfir allt
landið.
Hið beina tilefni þessara
óeirða var umræða á tyrk-
neska þinginu um stjórnar
frumvarp sem miðar að því aft
eyða síðustu leifum lýðfrelsis
og mannréttinda í landinu. í
frumvarpi þessu er þingnefná
sem stjórnarflokkur Menderes
ræður öllu í veitt óskorað vald
til að banna birtingu hvers
konar frétta, banna útkomu
blaða og hneppa í fangelst
hvern þann sem nefndin tel-
ur vinna gegn ákvörðunum
hennar. Fyrir nokkru lét Mend-
eres handjárnaðan þingmeiri-
j hluta sinn banna alla starfsemi
stjórnmálaflokka í landinu.
I Foringi stjórnarandstöðunn-
ar, Ismet Inönii, sem tók við
af stofnanda lýðveldisins Kem-
: al Atatúrk í embætti forseta
; 1938 og gegndi því til ársins
,1950, þegar valdaferill Mend-
eres hófst, mótmælti frumvarp-
inu. Forseti reyndi að svipta
liann málfrelsi og úrskurðaði
loks að Inönú skyldi bönnuð
, þingseta í 12 daga og var hann
j færður úr þingsalnum með
jvaldi, og sama máli gegndi nn~
jtólf aðra þingmenn sem risu ti!
mótmæla.
j Menderes forsætisráðherra
^var í þann veginn að leggja. af
; stað til Teheran að sitja þar
fund Centro-hernaðarbanda-
lagsins, sem tók við af Bag-
dadbandalaginu. Hætti hann
við för sína.
| Tyrkland Menderes er einn
rneginh'ekkurin n í hernaðar-
kerfi Bar.daríkjanna, þvi að
það er einnig aðili að Atlanz-
bandalaginu. 1 Miklagarði áttu
utanríkisráðherrar bandaiags-
ins, þ.á.m. Guðmundur I Guð-
mundsson að koma saman 2.
og 3. maí.
n onr