Þjóðviljinn - 29.04.1960, Blaðsíða 4

4) — ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 29. apríl 1960’
Tryggvi Heígason
Tryggvi Helgason er orðinn
sextugur. Þeir sem eru jafn-
gamlir öidinni eru teknir að
reskjast Snáðarnir, sem léku
sér í fjörum fiskiþorpanna á
skútuöldinni og fóru til sjós
I þann mund er vélaöldin gekk
í garð í útgerðinni hafa flest-
ir lagt skipum sínum í naust,
eftir langa útivist og harða.
En ný kynslóð heldur á mið,
húin glæsilegum farkosti, jafn
harðsækin þeirri eldri, en
betur fædd og klædd, hærri
vexti, djarfari í fasi, fyllri vit-
undar um mátt sinn og megin
og þjóðfélagslegt mikilvægi
sitt. — Þessi kynslóð er mót-
uð af tækniþróuninni og
verkalýðshreyfingunni, og
sumir líta hana tvíráðum aug.
um, aðrir sjá í henni von
okkar lands.
Tryggvi Helgason hefur frá
hernsku verið bundinn sjónum
og sjósókn órjúfandi böndum.
Hann hefur sótt til fiskjar á
alls konar fleytum( frá ára-
bátum til togara, siglt á
hættusvæðum á styrjaldarár-
unum, þolað vos og erfiði við
hvers konar störf á fiskiskip-
um um tugi ára og auk þess
unnið í landi við flest þau
störf, sem að útvegi lúta. Ver.
ið verkstjóri við netagerð,
metið fisk, stjórnað útgerð.
Og ætíð hefur hugurinn verið
opinn fyrir því sem betur
mátti fara, nýjum úrræðum
otr framförum. Ágætar gáfur,
stálminni og hugarró hafa
hjálpazt að þvi að safna dýr-
mætum sjóði þekkingar um Is’.
lenzkan sjávarútveg og sjó-
mennsku. Og síðast. en ekki
sízt, um lífskiör fiskimann-
anna og lifsviðhorf.
Þessum sjóði þekkingar og
mikillar lífsreynslu hefur
Tryggvi Helgason varið til
þess að berjast fyrir betri
framtíð íslenzkrar sjómanna-
stéttar og allrar verkalýðs-
hrevfingarinnar. Það hefur
verið hans ólaunaða lífsstarf,
sem flest annað hefur orðið
að víkia fyrir, jafnvel vinnan
fyrir daglegu brauði. Og það
er þetta ómetanlega starf,
sem hefur fyrir löngu skipað
Tryggva Helgasyni sæti með-
al fremstu foringja íslenzkr-
ar verkaklýðshreyfingar.
Um og fyrir 1930 höfðu
norðlenzkir fiskimenn efnt til
félagsskapar með sér, en sam-
tökin áttu erfitt uppdráttar og
árangur varð minni í fyrstu
en vonir stóðu til. Skjót um-
skipti urðu í þeim efnum, er
Tryggvi Helgason tók við for-
ustunni I Sjómannafélagi
Norðurlands, er þá hét svo. —
Undir hans forustu hlaut það
eldskirn s'ína í verkfallinu
1936, þegar kauptrygging
hlutasjómanna var í fyrsta
skipti knúin fram. — Á þeim
sigri, sem þá vannst, hafa
bátasjómenn síðan byggt
kjarasamninga s'ína í vaxandi
Tryggvi Helgason
mæli. — Þar urðu söguleg
umskipti í kjaramálum ís-
lenzkra fiskimanna, sem vart
munu ofmetin.
Allt frá þessum tíma hefur
Tryggvi Helgason verið for-
maður Sjómannafélags Akur-
eyrar og hinn óumdeildi for-
ingi norðlenzkra sjómanna.
Og nú um langt skeið hefur
ekki þótt svo ráðum ráðandi
um málefni íslenzkra sjó-
manna, að Tryggvi Helga-
son væri þar ekki til kvaddur
af verkalýðssamtökunum eða
stjómarvöldum þegar verka-
lýðshreyfingin hefur haft ein-
hver áhrif á þeim vettvangi.
Um fjölda ára hefur hann
átt sæti í samninganefndum
verkalýðshreyfingarinnar «m
sjómannakjör og hygg ég, að
á engan sé hallað, þótt fullyrt
sé að jafnan er mest lá við
hafi forustan hvllt á honum.
Við samningaborðið gegnt
harðdrægum viðsemjendum
hafa hæfileikar, víðtæk þekk-
ing, stöðuglyndi og óbilandi
ró, revnzt verkalýðsh reyfin g -
unni giftudrjúgir og oft ráðið
úrslitum um framgang mála.
Hér eru engin tök á að
sextugur
rekja þau margvíslegu og
mikilvægu störf, sem Tryggvi
Helgason hefur unnið í þágu
íslenzkrar sjómannastéttar og
verkalýðslireyfingar, en það
er trúa mín að saga hvorugra
verði svo rakin síðustu ára-
tugina, að nafn hans komi þar
ekki oft til sögunnar. Kemur
þar ekki einasta til þátttaka
hans í mótun hinna beinu
launakjara, heldur og starf
hans að undirbúningi löggjaf-
ar um hin mikilverðustu rétt-
indamál sjómannasfét1 o ri'n'n-
ar, svo sem lífeyrissjóð foar-
arasjómanna o. fl., að ó-
gleymdu því gagnmerka starfi,
sem hann hefur unnið síðustu
• árin í Atvinnutækjanefnd og
ýmsum fleiri nefndum
Hér verða heldur ekki rakin
störf Tryggva sem forseta
Alþýðusambands’ Norðurlands
frá stofnun þess 1947 og til
þessa dags, né heldur forusta
hans fyrir verkalýðshreyfing-
unni á Akureyri í bæjarstjórn
Akureyrar um nær tveggja
áratuga skeið, en hvort
tveggja væri efni í langt mál
og fróðlegt. Eg fullyrði að-
eins, að það var mikið Ián
fyrir norðlenzka verkalýðs-
hreyfingu og fyrir alþýðuna á
Akureyri sérstaklega, að
Tryggvi Helgason valdi sér
hér verksvið og viðfangsefni.
Eg veit að vísu, að hvar sem
hann hefði dvalið manndóms-
árin, hefði hann valizt til for-
ustu í verkalýðshreyfingunni
sakir hæfileika sinna og mann
kost-a, ósérplægni sinnar og á.
huga, en ég dreg mjög í efa
að verkalýðshreyfingin hér
væri það, sem hún nú er, án
hans og enn meira að bein og
óbein áhrif hennar á atvinnu-
lega þróun bæjarins okkar
hefðí orðið svo afdrifarík og
heillavænleg, sem raun hefur
orðið á.
Upphaf og þróun togaraút-
gerðarinnar hér á Akureyri,
sem nú er ein styrkasta stoð-
in undir atvinnulífinu og af-
komu almennings verður
beint rakin til afskipta og
baráttu verkalýðsfélaganna og
þaðan til Tryggva Helgasonar,
sem þar hafði forustuna frá
fyrstu tíð, eygði fyrstur mögu
leika meðan flestir eða allir
ráðamenn bæjarins töldu að
um skýjaborgir einar væri að
að ræða, þar til sigur vannst.
Við, sem skipum verkalýðs-
hreyfinguna og flo'kk sósíal-
ista á Akureyri, eigum allir
mikla þakkarskuld að gjalda
Tryggva Helgasyni fyrir þrjá-
tíu ára samstarf og forustu.
Árangur starfa hans er þegar
orðinn mikill og áreiðanlega
stórum meiri en í augum ligg-
ur opið við fyrstu sýn. En
þakkarskuldin er ekki sprott-
in af hinum áþreifanlega
árangri einum, heldur því lífs-
láni ok'kar að hafa átt hann
og eiga hann að baráttufélaga
og vini Eg veit að ég mæli
ekki aðeins fyrir sjálfan mig,
heldur allra okkar félaganna,
þegar ég flyt Tryggva og
hans ágætu konu, Sigríði Þor-
steinsdóttur, innilegustu ham-
ingjuóskir og þakkir á þess-
um tímamótum í ævi hans og
ber jafnframt fram þá eigin-
gjörnu ósk, að við megum
njóta mannkosta hans og for-
ustu um langan aldur.
Það er að vísu satt, að
snáðarnir, sem léku sér í fjör-
unni á morgni aldarinnar, eru
teknir að reskjast og ný kyn-
slóð hefur verið kvödd til
skins, djarfleg í fasi, trúuð á
mátt sinn og hlutverk sitt í
l'ífinu. Það eru menn eins og
Trvagvi Helgason, sem með
starfi sinu, þrotlausri baráttu
fyrir bættum lífskiörum og
framförum hafa mótað þessa
kvnslóð í ríkum mæli. Tryggvi
Helgason er einn hinna
fremstu, sem liafa verið í far-
arbroddi fyrir nýjum tlma fyr-
ir íslenzka sjómannastétt.
Þess vegna kýs hún að eiga
hann að foringja og fyrir-
svarsmannf, þótt árin færist
yfir. og mun enn gera lengi,
ef gifta ræður.
Björn Jónsson
★ ***★
Mér er sagt að Tryggvi
Helgason á Akureyri hafi orð.
ið sextugur 19. þessa mán-
aðar.
Hefði ég haft tækifæri til
hefði ég viljað vera kominn
norður til þess að taka í hönd-
ina á þessum gamla góða bar.
áttufélaga og vini, en því mið-
ur hafði ég ekki tækifæri til
þess. Tryggvi Helgason er
einn af þeim mönnum úr al-
þýðustétt sem eru sístarfandi
að hagsmunamálum alþýðunn-
ar, boðnir og búnir til þess að
vinna að framgangi allra
þeirra mála sem til heilla
horfa fyrir verkalýðssamtök-
in. Tryggvi Helgason hefur
um fjölda ára verið einn
bezti og ötulasti forsvarmaður
íslenzkra siómanna enda sjálf-
ur sjómaður mestan hluta
ævi sinnar. Engan mann
þekki ég sem betur þekkir
inn á líf og störf sjómann-
anna. Þeir eru orðnir margir
fundirnir sem Tryggvi hefur
verið á þar sem rædd hafa
verið hagsmunamál sjómanna-
stéttarinnar. Það hefur aldrei
fvlgt störfum hans neinn
hávaði eða yfirborðsmennska
en því meiri festa og þekking
á þeim málum sem á dagskrá
hafa verið.
Tryggvi Helgason héfur um
mörg ár verið forseti Alþýðu-
sambands Norðurlands. Þá
hefur hann verið formaður
Siómannafélags Akureyrar
um fjölda ára og oftast sjálf-
kjörinn.
Eg vil leyfa. mér að senda
bessum ágæta forustumanni
íslenzkrar siómannastéttar
svo og fiölskvldu hans beztu
árnaðaróskir í tilefni þessara
merku tímamóta. Eg er þess
fullviss að ég mæii fyrir
munn alls þorra íslenzkra sjó-
manna og verkamanna., þegar
ég óska þess af alhug að
verkalýðssamtökin megi enn
um mörg komandi ár verða
aðnjótandi starfskrafta og
forustuhæfileika Tryggva
Helgasonar.
G. Jóh.
Lægsta tilhoSið
230 þús. krónur —
hæsta 445 þus.
Bæjarráð hefur samþýkkt til-
lögu stjórnar Innkaupastofnun-
ar bæjarins um að tekið verði
tilboði Byggis um smíði inn-
réttinga og skápa í Hamra-
hlíðarskóla. Hljóðaði tilboðið
upp á 230 þús. kr. Önnur tilboð
voru frá Hauki Guðjónssyni
348.600 kr., Trésmiðjunni Bar-
ónsstíg 18 408 þús kr. og Tré-
smiðjunni h.f. 445.560 kr.
Kristinn Jónsson skák-
meistari Akureyiar
Akureyri. Frá fréttaritara
Þjóðviljans.
Nýlokið er skákþingi Akxirevr-
ar. og varð Kristinn Jónsson Sig-
urvegari i meistaraflókki méð
9V2 vinning, 2. Júlíus ÖO&ason
8V2 og 3. Jóbann Snorrason 9
vinninga. í 1. flokki sigraði ÓIi
Ragnarsson.
<iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiir:iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiittitiiiiiiiiiiiii!«mtiifint
• Undarieg rás við-
burðanna.
Siðvæðingarstefnan svo-
nefnda hefur verið nokkuð
■ til umræðu hér á landi í vet-
ur, m.a. verið rædd í útvarp-
inu í þætti Sigurðar Magnús-
sonar fulltrúa og hefur áður
verið minnzt á þær umræður
: hér í póstinum. Einhver helzti
málsvari stefnunnar hér á
landi hefur verið prófessor
Jóliann Hannesson, enda er
það eitt höfuðmarkmið lireyf-
ingarinnar að berjast gegn
1 kommúnismanum, sem Jó-
j liann hefur hatað eins og
pestina síðan kommúnistarnir
í Kína afþökkuðu andlega
leiðsögn hans hér um árið og
sendu hann til síns heima. Ég
minnist þess, að fyrir þann
tíma hiýddi ég m.a. á séra Jó-
hann ræða við nemendur
Menntaskóla Akureyrar um
Kína og hafði hann þá ekkert
nema gott eitt um kommún-
istana þar að segja. — En
svo kom sparkið fræga og
það var afskaplega sárt, svo
sárt, að séra Jóhanni svíður
enn undan því í sálinni þrátt
fyrir græðismyrsl siðvæðing-
arinnar, sem hann hefur lagt
við kaunið. Síðan hefur séra
Jóhann verið einhver skelegg-
asti baráttumaðurinn hér á
landi gegn kommúnismanum
og boðað jöfnum höndum
guðstrú, kommúnistahatur og
siðvæðingu. Svo mjög liefur
rödd þessa hrópanda í eyði-
mörkinni vakið athygli ís-
lenzkra ráðamanna, að fyrir
nokkru gerðu þeir hann að
prófessor við Háskóla íslands
enda ekki seinna vænna., að
trúboðinn fyrrverandi fengi
einhverja umbun fyrir píslar-
vætti sitt. Þannig eru þaðmeð
nokkrum hætti kínverskir
kommúnistar, sem hafa gert
iséra Jóhann Hannesson að
prófessor í guðfræði hér við
háskólann með því að sparka
honum út úr Kína. Svona
getur rás viðhurðanna stund-
um tekið undarlega stefnu.
• Þannig var „frelsið“.
Annar frægur siðvæoingar-
frömuður og kommúnistahát-
ari, Syngmann Rhee hefur
þessa síðustu daga mátt
sanna, að hverful er heimsins
gæfa. Eftir tólf ára valdafer-
il hefur hann orðið að hrökkl-
ast frá völdum í landi sínu
með smán, sakaður um harð-
stjórn, ofbeldi, manndráp,
svik og hvers konar gerræði.
Það hefur verið framlag
hans til siðvæðingarinnar og
baráttunnar gegn kommún-
ismanum. Jafnvel Morgun-
blaðið gefur stjóm hans i
gær þessi eftirmæli og prent-
ar þau með feitu letri: „Þeg-
ar Kóreustyrjöldinni lauk var
álitið að nýtt lýðveldi væri
stöfnað í Suður Kóreu. Þéss í
stað skapaðist þar lögreglu-
ríki undir einræðisstjórn
Syngm'áns Rhee“. Það var þá
eftir allt saman á þennan veg,
sem Bandaríkin og „hinn
frjálsi héiJnur“ björguðu Suð-
ur Kóreu undan kommúnism-
anum sællar minningar. Og
það er einnig slfkt frelsi, sem
séra Jóhann Hannesson er
stöðugt að æskja eftir kín-
versku þjóðinni til handa og
vonar að Bandarikin og
Chang Kaisék færi henni, en
Chang Kaisék er einnig sem
kunnugt er einn af höfuðpost-
ulum, guðstrúar, siðvæöingar
og kommúnistahaturs. ;_j