Þjóðviljinn - 24.11.1960, Blaðsíða 6

6 —ÞJÓÐVILJINN ~ Fimmtudagur 24. nóvemhcr 1980-
íSHCEíSUííJisfnííi
IMÓDVIIJINN
Ötsrefandl: Bftmelnlnaarflokksr alt>fða — Bðslnllataflokknrlnn. -
EltBtJA>-ar: Masnds Kiartancaon (6b.). Masnús Torfi ólatason. Bls-
arður QuBmundsson. — Fréttarltstlórar: ívar H. Jónsson. Jón
Sjavnasor.. — Auslýslnsastjórl: OuBselr Masndsson. — Rltstióra.
afvrelðsla anslfstnsar. nrentsmlBia: SkólavorBuscls 19. — Biml
17-400 (M linsr). - iskrlítarverB kr. 48 6 mán. - Lauasdlnv. kr. 4JM.
VrentsmiBia l>ióBvUiana.

Til lítils sóma
j|/fikil þing hafa verið haldin hér í höfuðborg-
1 4 inni að undanförnu, og það er einkenni þeirra
allra að þar hefur stefna ríkisstjórnarinnar ver-
ið fordæmd mjög harðlega. Á síðasta þinginu
voru fulltrúar starfsmanna rlkis og bæja sam-
ankomnir, og það þing hlýtur að valda stjórnar-
flókkunum þungum áhyggjum. Víð fulltrúakjör-
ið komu í ljós mjög ákveðin straumhvörf til
vinstri, og mátti ekki á milli sjá á þinginu sjálfu
hvorir sterkari væru, fylgismenn ríkisstjórnar-
innar eða andstæðingar hennar. Það hefðu þótt
ótrúleg hlutföll — fyrir viðreisn. Alþýðuflokks-
þingmaðurinn Sigurður Ingimundarson féll við
formannskjör, og stjórnin í heild er blönduð. Þá
samþykkti þingið mjög eindregna ályktun um
kjaramál og taldi óhjákvæmilegt 'að kaup opin-
berra starfsmanna hækkaði utn 20—25%,

þessu tagi í sjálfstæðisbaráttunni við Dani, menn
iu:
Ktí
3*tí
ijU sem mátu meira þægðina við yfirboðarana en
gjt, þörf þjóðar sinnar. En þeir voru sem betur fór
K{! í miklum minnihluta og gleymskan er miskunn-
samasta hlutskipti þeirra. Vonandi er það aðeins
stundarfyrirbæri að þeir séu fyrirmynd meiri-
hluta fulltrúanna á þingi Bandálags starfsmanna
ríkis og bæja.
U’róðlegt er til samanburðar að rifja upp við-
brögð verkafólksins á 27. þingi A.S.Í.
Einnig þar voru íluttar afdráttarlausar tillögur
ij.j um sjálfstæðismál íslendinga, hernámsmálið og
landhelgismálið. Og þær tillögur voru sam-
»]J þekktar með stærri meirihluta en nokkrar aðr-
gjj ar sem ágreiningur varð um á þinginu. Verka-
gg lýðssamtökunum er það ljóst að verkefni þeirra
gjp er ekki aðeins fólgin í kjarabaráttu í þrengstu
merkingu þess orðs, ágreiningi um krónur og
ijS takmörkuð réttindi, heldur bera þau ábyrgð á
JJ* framtíðerheill þjóðarinnar. Árangursrík kjara-
barátta verður því aðeins háð að hún sé borin
upp af rismiklum hugsjónum, djörfum framtíð-
arvonum og heilbrigðum metnaði, en volæðislegt
•ÍJ hik og afslciptaleysi í örlagaríkustu vandamálum
•g þjóðarinnar býður almennri niðurlægingu heim.
Ct Ymsir þeir menntamenn, sem fengið hafa að-
Sstöðu til að afla sér þekkingar öðrum fremur,
ættu að bera hlutskipti sitt saman við hina heil-
£? brigðu og djörfu forustu verklýðsstéttarinnar- m.

Brezki iáninn blaktir yfir fallbyssunum sem uudanfarin ár hefur livað eftir annað verið
beint að íslenzkum varðskipsmönnuni til að liindra þá í að verja tólf mílna landhelgina.
Okkar er rétturinn
Ctjórnarblöðin reyna að hugga sig við það eft-
^ ir hrakfarirnar að þing B.S.R.B. hafi þó vás-
að frá tillögu um sjálfstæðismál,- hernámsmálið
og landhelgismálið. Það er rétt að þingið ákvað
na með sáralitlum atkvæðamun að taká ekkiafstöðu
til þeirra mála - þar sem þau Vaéru pólitísks eðl-
is! Er vandséð að stjórnarblöðin hafi sérstaka
ástæðu til þess að hælast um yfir þeim málalok-
um, en hitt er rétt að þau úrslit eru þingi B.S.R.
B. til lítils sóma. Innan vébanda B.S.R.B. er
verulegur hluti af íslenzkum menntamönnum,
m þeim mönnum sem ættu að béra serstaka um-
sss hyggju fyrir sjálfstæði íslands og framtiðar-
SSZ horfum ef allt væri með felldu. íslenzkir
Bmenntamenn hafa löngum miklast af afrekum
fyrirrennara sinna ' í sjálfstæðisbaráttunni og
|c3 þeim mun meiri hug ættu þeir að hafa á því að
varðveita og ávaxta þann arf sem þeim hefur
Sverið trúað fyrir. En í staðinn velja þeir þann
kost að kasta af sér ébyrgðinni, yppta öxl-
^ um og segja: þetta kemur okkur ekki við, þetta
eru stjórnmál! Það voru til menntamenn af
*#•*! ________________

!7Í^^^3
Það er óhugnanlegt mold-
viðri, sem nú er þyríað upp
mm landhe’gismálið. Smávægi-
leg aukaatriði eru blásin út,
svo að af verða risa loftbelgir
og reynt að gera þau að að-
alatriðum. Holtaþokuvæl úr
Eyjum eða Ölafsfirði eru gerð
að ægi trompi í málinu. Nú
ekal gruggið skýla flótta
stjórnarflokkanna frá öllum
fyrri loforðum og samþykkt-
um. Aliar raddir, sem þaðan
hafa túlkað málstað Islands,
hafa svo gjörsamlega verið
keflaðar, að engu líkist frek-
ar en að þeir, er þar stjórn-
uðu penna og talfærum hafi
með öllu sofnað til feðra
sijina.
Það skildi þó aldrei vera að
ritfrelsinu, málfrelsinu, eða
slcoðanafrelsinu hafi hlekkst
á í Leirusjó stjórnmálanna
og hrekizt nú um íslenzka
landhelgi stjómlaust og
stefnulaust vegna þess, að
hugsanafrelsinu hafi um tíma
verið ráðstafað af hinum
stóru, sem með frekju og
cfforsi heimta að mega hugsa.
fyrir alla.
'Hinn lagalega rétt vorn eða
sögulega, tU tólf milna land-
hélgi ræði ég'ekki í þessu "
mínu rabbi; þó get ég ekki
iátið hjá líða að endurtaka
enn einu sinni, að eftir að
Haag dómstóllinn dæmdi út-
þennslu Norðmanna á land-'
'helgi sinni í fjórar mílur ekki
brot á alþjóðalögum, vegna
þess, að engin alþjóðalög eru
til um landhelgisvíðáttu þá
er allt hjal um að okkar tólf
mílna iandhelgi sé ólögleg
nákvæmlega það sama og við
á togaramáli köllum kjaft-
hátt. Þetta ættu okkar samn-
inganefndaviðundur, sem láta
hafa sig til þess að flækjast
land úr landi makkandi um
Hfshagsmuni íslenzku þjóðar-
innar, að festa sér í minni.
Frá þeim tíma, er brezkir
togarar, byrjuðu veiðar hér
við land um 1890 hafa þeir
verið miklir grunnskafarar og'
helzt hvérgi kunnað v;ð «ig
nema á flóum og fjörðum,
Meðan þeir voru ókunnugir
miðum lokkuðu þeir lands-
menn tij þess að vísa sé,r á
beztu bleiðurnar og guldu
vinnulaunin í þorski og ýsu,
en hirtu aðeins kolann sjálfir.
Síðar hirtu þeir einnig ýsuna,
og þegar nægilega hafði verið
skafið þá var allur fiskur
fegins hendi þeginn, en kaup-
ið greitt í gulli og seðlum.
Ekki verður íslendingnum
láð þótt hann yggði ekki að
sér og hrifizt með af hinni
nýju tækni, sem honum var
enn framanidi, en alls ókunn-
ar afleiðingar þær, sem ung-
viðsdrápið og fjarðaskrapið
hafði í för með sér. Ekki leið
á löngu þar til enskurinn
hafði lært að þekkja flestar
kletta rif snasir er hættuleg-
astar voru veiðarfærum hans
og velferð.
Eftir 25 ára , eða fjórðungs
aldar skrap var svo komið
Steindór Árnason
skipstjóri skrifar
um landhelgis-
málið
málum, að viða um land
horfði til landauðnar vegna
ágangs togara. Flestir voru
þeir brezkir og þýzkir, því nú
komu ýmissa þjóða skip i kjöl-
far þeirra brezku. En þá kom
fyrri heimsstyrjöldin og
bjargaði miklu í bili, vegna
þess, að þá hurfu sem eagt
flest útlend skip af miðunum
og 1917 seldu íslendingar
einnig frá sér flesta sína tog-
ara.
Það mátti heita svo að
Bretinn Hki á þessum árum,
eða um 35 ára skeið, algjör-
lega lausum hala, hvað við-
kom landhelginni. Danir
höfðu hér oftast aðeins eitt
skip til landhelgiögæzlu, um
sumarmánuðina, en að vetr-
imim (í skammdeginu) ekk-
ert.
Þégar þetta er haft í huga
ásamt með þörfum hinna
dönsku legáta til þess að hafa
samband við land, þá má öll-
um ljóst vera, að varðs’an
hefur ekki verið á marga
fisþa.
Á þessum árum keyrði
frekja og ágengni brezkra
togara í íslenzkri lanlhelgi
svo úr hófi fram að það er
ekki ósennilegt, að þeir hafi
fengið fimmtung alls afla eíns
innan þriggja mílna mark-
anna á þessu umrædda tíma-
bili. Þó mun sá hluti aflans,
sem þeir drápu og fleygðu í
hafið aftur hafa numið öllu
meira magni.
Vegna þessarar rányrkju og
lögbrota, eigum við stóra
kröfu á hendur þeim brezku
þjófum. Það er ekki ósann-
gjarnt að krefja þá um eitt
hundrað milljónir árlega í ald-
arf jórðung vegna fyrrgreindra
lögbrota.
Þegar íslenzk yfirvöld
reyndu að klófesta lantíhelgis-
brjóta þessa tímabils þá var
miskunnariausu ofbeldi beitt, ,
næstum án undantekninga. —
Allir muna harmleikiim í
Dýrafjarðarmynni þegar hinir
brezku ránsmenn sökktu varð- ‘
báti Hannesar Hafstéin og
drápu af hans áhöfri fleiri
menn. Sá reikningur hefur
víst ekki verið gerður upp
ennþá.
En nú er komið að skulda-
dögunum og aldrei getum við _
lagzt svo lágt, að afbenda
hinum seku þrjótum þumlung
af landhelgi Islands. Þá smán
sýnum við ekki minningu
þeirra manna, er þar létu líf-
ið fyrir málstað þjóðar sinn-
ar.
En þá varð amma gamla
lasin.
Þegar íslendingar tóku
landhelgisvörsluna að nokkru
í sínar hendur og e'gnuðust
varðskip með fallbyssu, varð
mikill úlfaþytur í herbúðum
'hinna erlendu veiðiþjófa. Þeim
var runnin óráðvendnin svo í
merg og blóð, að erfitt reynd-
izt um afturhvarf. Þá var haf-
izt handa um að skipuleggja
hinar stórkostlegustu varð-
skipanjósnir, er veraldarsag-
an kann frá að greina, í sam-
bandi við fiskveiðar.
Fjöldi njósnara var ráðinn
til að afla úpplýsinga um
ferðir varðskipanna. Sumir
sendu á ljósmorsi frá lamd-
stöðvum, aðrir þeystu í bíl.um
á annes út með nýjustu frétt-
ir og sumir sendu kódaskeyti
án afláts. Þegar skeytið
hljóðaði upp á að ■ amma
gamla væri orðin' lasin, þá