Þjóðviljinn - 05.01.1961, Qupperneq 4

— ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 5. janúar 1961
I lok viðreisnarárs
Um þessar mundir gerir
Sslenzk alþýða ekki aðeins
npp hina almennu ársreikn-
inga við stjórriiarvöldin, held-
ur dregur hún sína lærdóma
. af skuldaskilum ríkisstjórnar-
innar I lok viðreisnarárs. Um
næstu mánaðamót lýkur við-
reisnarári og nú er lokið af-
mæli tveggja ára samábyrgð-
ar Sjálfstæðisflokksins og
Alþýðuflokksins við stjórnvöl
þjóðarskútunnar. Þessi fjöl-
þættu áramót tákna hrun aft-
urhaldsstefnu stjórnar íhalds
og krata, enda var henni
aldrei spáð neinni sigursigl-
ingu á þjóðarskútunni með
sjálfan strandkaptsimnn Ólaf
Thors í lyfti'gu, og áhöfnin
þar að auki 6 menn, sem all-
ir eru þekktir óþurftarmenn
áslenzks verkalýðs og íslenzks
■' sjál.fstæðis.
Um þessi áramót skiptir
þáttum í tveggja ára ævi
' versta afturhaldsstjcrnartima-
ibils, sem Jslendingar hafa.
' orðið að búa við síðan landið
' öðlaðist sjálfstæði. Isl. verka-
' lýðssámtök hafa dregið sina
lærdóma af þessu tímabili, og
framiuvian eru tímar þeirra
átaka, sem 'þau eru reydd út
í til að hrinda árás afEur-
haldsstjcrnarinnar á lifskjör
hinna efnaminni í þjóðfélag-
inu.
Foikólfar stjórnarflokk-
anna hafa komið opinberlega
fram fyrir þjóðina í ræðu og
’ riti í tilefni áramótanna. Þeir
hafa reynt að ganga keikir og
sýna kokhreysti, enda þótt
þeir hafi rogast með öll
sviknu loforðin á bakirnu, öll
mistökin og alla lágkúruna og
undirlægjuháttinn, sem þeir
1 hafa sýnt í landhelgismál-
inu. Og ef einhver skyldi
hafa gert sér vonir um að
þeir kynnu að koma með boð-
skap um að það færi að rofa
til í viðreisnarmoldviðrinu,
þá ha.fa þær vorr.r brugðizt.
Ölafur Thors segir í áramóta-
' boðskap sínum: „Erfiðleikana
og sársaukann, sem stefnu-
breytingunni eru samfara,
höfum við fengið að reyna
á þessu ári í ríkum mæli,
og eigum enn eftir að reyna
á því ári, sem í hönd fer.“
Og nú játa íhaldsforkclf-
arnir að kiaraskerðriTÍn hafi
verið ósmá, enda þctt þeir
hafi í uppliafi viðreisncr
hamrað á því, að liún væri
smávægileg og skammvinn.
Bjarni iBenediktsson segir í
áramótagrein sinni í Morg-
unblaðinu: „Engum duldist
að ráðstafanir hlytu að hafa
I för með sér verulega kjara-
skerðingu.“ í upphafi við
reisnarárs breyttu þessir
imenn ectir kjörorðinu: Fag-
urt skal mæla en flátt
hyggia. Nú dugar þeim ekki
lengur að hiúpa sig fögrum
fvrirheit.um. Þeir standa af-
' hiú.naðir roeð öll óheilindin og
' úrræðalevsið frammi fyrir al-
þirð.
’ Á þessum tímamótum
kemst ríkisstjórnin ekki hjá
því að vera dregin fyrir dóm-
stól alþýðunnar, sem nú býst
til baráttu til að rétta hlut'
sinn og heimta mannsæmandi
kjör. Það er ekki sízt áríð-
andi fyrir unga fólkið að gera
sér Ijóst hvernig núverandi
ríkisstjórn hefur búið að þeim
sem eiga að erfa landið. Þeg-
ar stefna og athafnir ríkis-
st.jérnarinnar er athuguð fer
ekki hjá því, að jafnframt
hinni almemu lífskjaraskerð-
ingu og hinu óþjóðholla eðli
ráðstafana ríkisstiórnarinnar,
er með þeim vegið alveg sér-
staklega hatramlega gegn ís-
lenzkri æsku. Æskan hefur
fengið magnrðan á mcti sér
draug afturhalds og ófrelsis.
Þv'í er henni lífsr«uðsvn að
halda árvekni sinni, láta til
skarar skríða og kveða. þenn-
an draug niður.
I urmhafi v:ðreísnarárs
gáfu st.ióri-'arflokkaniir unga
fólkinu fvrirheit um gull og
græna skcga. Þá var lofað
stöðvun verðbóiirunnar. við-
reisn atvinnulífsi'n, stétta-
fr'ði, atvinnuöryggi og al-
hliða mmhvgyinnu. Og st.jórn-
arflolckarnir þót.tust vera að
l?'ða þjóðina til bættra lífs-
kiara.
Öll þessi lofnrð hafe vorið
sv;kin, og uú í lok viðreisn-
arárs hafa þau snúizt upn
'í þverstæðu sína. þannig að
loforðið um stöðvu”i verð-
bólgunna.r hcfnr verið efnt
með cðaverðbólgu með allt
að 80% hækkun á nauðsynia-
vörum. Viðreisn atvinnulífs-
ins hefur snúizt í samdrátt
í framleiðslu og framkvæmd-
urp um land allt, ásamt
minnkandi og óhagstæðari út/
lánnum til slíkra hluta. I
stað stéttafriðs er egnt til
verkfalla með hví að efnema
kaupgialdsVÍsitölu með lög-
um, ráðast á samningsrétt
verkalvðsfélaga og lögþvinga
la.unalækkun. Atvinnnuörygg-
ið, sem lofað var, hefur snú-
izt í etvinnutakmörkun osj
atvi-nulevsi vegna samdráttJ
arins í framleiðslu og fram-
kvæmdum á flestum sviðum.
Reiknað hefur verið út, að
kiaraskerðingin á síðasta ári
nemi ekki minna en 26 pró-
F’ntm og ásamt þeirri sta.ð-
r-vnd bla.sir atvinnuleysi við
nú í lok viðreísnarárs.
Lífskiaraskerðing ríkls-
stv.T~-pr’innar bifuqr ennbá
s'Pvirðilegar á æskufólki. og
þá ekki sízt skólaæskunm,
vefna bess nð ba.ð nvt.ur vfir-
'leitt pHs ekki gcðs af beim
sá.rabr.tum. sem stiórnin
reyoir að mUHn p^marðir sín-
ar með. Firvl^kvldiibæt.iimr
kem.o ölhtm borra æsknfólks
ekki til vóða .oor fiöldinn all-
nr a.f nmni fólki. t.d. "5ms-
fólk, 'heifur horið sáraHtinn
eða engfi.n tekhrskaft Bóta-
laust. er unga, fólkinu æ.tlnð að
t.aka á sig allar afleiðintra.r
gengislækkunarinnar, verð-
hækkanirnar, söluskattshækk-
anir, tollahækkanir, fargjalda-
þjónustu- og vaxtahækkanir.
Og um leið er kippt fótunum
undan því atvinnuöryggi, sem
alþýðuæskan hefur getað not-
að sér undanfarið til að brjót-
ast til mennta og koma sér
upp heimilum við sæmileg
skilyrði .
Ungu fclki, sem er að hefja
búskap af litlum efnum, er
nú fyrirmunað að hefja hús-
byggingar. Verð á bygginga-
vörum hefur hækkað msira
en flest anrað, lán til íbúða-
bygginga eru takmörkuð og
vextir hækkaðir. Þá er l'íka
ráðist aftan að þeim, sem
þegar hafa byrjað íbúðahygg-
ingar. Fjöldi ungs fólks, sem
á íbúðir í smíðum, og hefur
unnið nctt með degi til að
koma þeim upp, sér nú fram
á að kjaraskerðing, lánsfjár-
kreppa og vaxta- og verð-
hækkanir muni eyðileggja
starf þeirra og framt'iðar-
liorfur. Það er táknrænt, að
á viðreisnarárinu he.fur þeim
'ibúðum, sem byrjað hefur
verið að byggja í Reykjavík,
fæk'kað um 56 prósent frá
því árinu áður. Tillögur Al-
þýðubandalagsins um 5 millj.
kr. hækkim framlags bæjar-
sjcðs til ífcúðabygginga, ha.fa
fulltrúar íhalds og krata fellt.
Þá hefur stjcrnin ekki
vandað kveðjurnar til þeirra
þúsunia æskufólks, sem
stundar nám 'í hinum ýmsu
framhaldsskólum og háskól-
um heima og erlendis. Einn
bezti mælikvarði á menning-
arástand og menningarhorfur
hverrar þjóðar er það, hvern-
ig búið er að námsfólki, bæði
stúdentum, iðnnemum og öll-
um þeim, sem leru að búa
sig undir sérmenntuð störf.
Tækni þjóðarinnar á atvinnu-
Mannfjölgun
Hagtölufræðingar gera ráð
fyrir að íslenzku þjóðinni
fjölgi á næstu fjörutíu árum
um rúmlíga hundrað þúsund,
þannig að mannfjöldi í land-
inu verði orðinm þrjú hundr-
uð þúsund um næstu aldamót.
Þjóðinni hefur f.jölgað um
hátt á fjórða þúsund á ári
hver.iu undanfarin ár, tala
fæddra umfram dána árið 1959
var t.d. 3578, eða 20,8#c, sem
er mjög hátt hlutfall miðað
við aðrar þióðir 'í Evrópu,
ef til vill það hæsta.
Auglióst er, að matvæla-
framleiðsla verður að aukast
í samræmi við aukinn fólks-
tfjölda í landinu. Matvæla-
framleiðslan evkst og jafrit
oar þát.t (h.u.b. um 3% á ári).
Ber það tfvrst og fremst að
þakka aukiani tækninotkun,
sviðinu, vísindi og menraing
öll, er undir því komin að
ungt fólk 'geti sérmenntað sig
í samræmi við hæfileika og
vilja. Gegn þessu fólki, sem
á að taka að sér sérfræðistörf
í þágu þjcðarinnar, ræðst rík-
isstjórnin alveg sérstaklega,
og þar er ráðist á garðinm þari
sem hann ier lægstur. Með
hinni stórfelldu hækkun á
námskostnaði, ásamt allri
1‘ífskjaraskerðingunni, er
stefnt að því að gera efna-
litlu námsfólki ókleyft að
stunda skólanám, en láta
þess í stað efnahag aðstand-
enda ráða úrslitum um það,
hverjir geti stundað nám.
Námskostnaður íslenzks náms-
fólks við erlenda háskóla hef-
ur hækkað um 80 prósent,
vegna gengislækkunarinmr,
og stjórnarliðið á Alþingi
rétti þessu fólki jólagjöfina
með því að fella í desember
tillögu þingmanna Alþýðu-
bandalagsins um að hækka
námsstyrkinm til þessa náms-
fólks. Stjórnarflokkarnir hafa
l'itilsvirt rétt æskunnar til
náms og mennta — þann
rétt, sem er einhver mi'kil-
vægasti réttur hvers þjóðfé-
lags.
Stjórnmálabaráttan á þessu
síðasta ári hefur verið mjög
hörð, eir« og gefur að skilja,
því viðreisnaráform ríkis-
stjórnarinnar hafa ekki verið
framkvæmd. átakalaust af
naumum þingmeirihluta gegn
hagsmunum allra alþýðustétt'
anna í landinu. Á Alþingi
hafa þingmenn Alþýðubarda-
lagsins einir staðið drengi-
legan vörð um hag verka-
lýðsins, allt frá því minni-
hlutastjórn Alþýðuflokksins
framkvæmdi kaupránið fræga
'i ársbyrjun 1959 og til þessa
dags. Allar tillögur stjcrnar-
andstöðunnar á Alþingi um
hagsbætur fyrir verkalýð,
bændur og millistéttir, og til-
lögur gegn k.iaraskerðingará-
formunum hefur st.jórnarliðið
fellt með þingmeirihluta sín-
um.
þvi að tala bænda stendur
því nær í stað. En landbún-
aðarvörur eru tiltölulega dýr-
ar, og ber að stefna að þv'i að
lækka framleiðslukostnað
þeirra, jafnframt því sem
magn þeirra eykst og marlcað-
urinn víkkar. Aukin tækni er
ónóg til að ná því marki,
brjcta verður til ræktumr ný
lönd, og þá fyrst og fremst
þau, sem geta gefið sem
mestá uppskeru a.f hektara.
Aðalorsökin til þess að land-
búnaðarvörur eru í háu verði
er hinn hái framleiðslukostn-
aður á útskerja- og annes.ja-
jörðum. Sveitastjórnir og rík-
isvald legaia af mörkum há-
ar fiárhæðir til að halda sl'ik-
um iörðum í byggð, lagðir eru
Jafnframt því sem baráttan
gegn afturhaldsstefnu ríkis*
stjórnarinnar heldur áfram,
verður að herða baráttuna.
fyrir raunhæfum aðgerðum til
að tryggja þjóðlegt og efna,-
hagslegt sjálfstæði íslarids
með hag alþýðustéttanna fyr-
ir augum. Hér sem annars-
staðar í heiminum kallar þró-
unnin á rótttækar aðgerð-
ir sem útiloka gróðabrask fá-
mennrar auðmannastéttar, en
hyglar henni ekki á kosmað
verkalýðsins eins og nú er gertr
á íslandi. Það ejtverðln brýn
nauðsyn að þjóðnýta fiskiðju-
ver og önnur stór fyrirtæki
sjávarútvegsins. Þjóðarheill
kallar einnig á að utariríkis-
verzlunin sé þjóðnýtt og að
viðskiptin við kreppulausa og
örugga markaði sósíalistisku
landanna verði efld. Það er
einnig brýn nauðsyn að taka
upp áætlunarbúskap á íslandi
og að f járfestingin verði
skipulögð með hag þjóðarinn-
ar allrar fyrir augum. Vitur-
leg heildarstjórn á þjóðarbú-
inu þarf að koma í staðinn
fyrir ringulreiðina og gróða-
lögmálið, sem 'í auðvaldsþjóð-
félcgi gerir hina ríku ríkari
en gerir öryggisleysið að hlut-
skipti alþýðunnar. Allt er
þetta aðkallandi atriði sem
bíða úrlausnar á leið til só-
s alistiskra aðgerða ög hetra
þjóðskipulags.
Þótt stjórnarflokkarnir
þvingi. lífskjaraskerðingu
siv'iai í gegn á Alþingi, geta
þeir ekki komið í veg fyrir
áhuga og baráttu fólksms I
landinu. Á árinu reis upp
voldug þjóðfylking, sem hetfur
skelft stjórnarliðið msira en
nokkuð annað. Scmtck faer-
námsandstæðinga hafa komið
á þjóðarvaknipigu í sjálfstæð-
ismálunum, og það furðar víst
engan á því að Bjarni Bene-
diktsson kveinki sér í ára-
mctagrein sinni undan iþví
mctlæti sem hann og aðrir
'íhaldsmenri hafa orðið fyrir
í herstöðvamálinu og land-
helgismálinu að undanförriu.
Samstaða þjóðariunar í þess-
um tveim höfuðmálum ís-
lenzks sjálfstæðis ásamt öfl-
Framh. á 10. síðu
ríkisvaldsins oft frekar mið'-
aðar við atkvæðafylgi þing-
manna en hag þjóðarbúsins.
Það má vissulega spara nofkk'
uð á þeim greinum fjárlaga,
sem miðast við að forða útJ
nesjajörðum frá að fara í
eyði og veita þeim mun meirá
fjármagni ‘í hagkvæmari tfjár-
festingu. Hingað til hefur að'-'
eins lítill hluti hins frjósama
Suðurlandslágleniis verið tek*
inn til ræktunar. Á því land'
svæði einu saman mætti
framleiða matvæli handa
margfalt fleiri mannfjölda
heldur en nú byggir ísland.
Allt mælir með því að ríkis-
valdið beiti sér fyrir stofnun
stórvirkrp, matvælafram-
leiðslustöðva á Suðurlands-
lásfler'dinu. Þar er hægt að
þangað vegir, raflínur og
sími. Eru þær fjárveitinigar Framhald á 10. síðu.
Eysteinn Þorvaldsson forseti ÆF
— landbúnaðarframleiðsla