Þjóðviljinn - 17.01.1961, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 17. janúar 1961
ÞJÓÐVILJINN
(3>
r
UtHfitmngsverðmætum er nem>
ur hundruðum mill|. kr.
Crvinnsla sjávarafla íslcridinga stórlega ábótavant
ísíendingar afla meira fiskmagns á hvern íbúa lands- , Norðmenn hafa geri niðursoðna
ins en nokkur önnur bjóð, og hver siómaður aflar miklu :°g niðurlagða síld að geysi-
meira fiskmagns en starfsbræöur beirra í öörum lönd-1 verðmæium útflutningi, svo að
um. En verömætiö, sem íslenzka bjóöin fær fyrir aflann, sum ,arm er. su Þállur fisku'
er hlutfallslega miklu mmna en aörar þjoöir fa, vegna ur mest . aðra höndi á sl ári
Þess aö fiskurinn er seldur úr landi sem ounmö eöa | fór t d einungs skreiðarfram-
lítt unnið hráefni í staö þess aö þaulvinna hann héi : ]eiðsja.n hærra að verðmæti. Ef
heima. í íslendingar ættu að standa jafn-
I fætis Norðmönnum í niðursuðu-
Þessar staðreyndir sýndi þann hlutann af síldarfram-
Björn Jónsson í gagnmerkri og, leiðslunni, saltsíldina, sem lil
veí unninni ræðu á fyrsta fundi: mamieldis er ætlaður, og enn
Alþingis í gær, er h?nn flutti j síður leitazt við að auka verð-
framsöguræðu fyrir þingsálykt-; mæti h:ns takmarkaða síldar-
unartilíögu sem hann flytur, af’a, sem saltaður er, með nið-
ásamt Gunnari Jchannssyni ogiursuðu og niðurlagningu eins
Lúðvík Jósépssyni um aðstoð
\ ið niðurlagningu og niðursuðu-
iðnað siíldar. Er gripið þar á einu
aðalvandamálinu í bættri nýt-
ingu sjávarafla Isiendinga,
Éfnisatriði tillögunnar eru
þessi:
Víðtæk ríldsaðstoð
1. Ríkið veiti 90% ríkisá-
byrgð á byggingarkostnaði fyr-
irtækja til síldarniðursuðu og
síldarniður'agningar.
2. Ríkisstjórnin hlut’st til um
að útvega allt að 50 millj. króna
lán þeim sem ráðast í fram-
kvæmd r í þessum efnum, hvort
áranna 1961 og 1962.
3. Rik’Astjórnin sjái um að
viðskiptabankarnir láni út á
þessa framleiðslu rckstrarlán
með sömu kjörum og út á
aðrar sjávarafurðir.
4. Rík'ð ráði 2-3 sérfræð-
inga í n'ðursuðuiðnaði, sem
síðan veiti þessum uppvaxandi
cg tiðka-st meðal annarra fisk-
veiðiþjcða.
Á sama tíma stendur mik-
ill meirihluti fiskverkunar-
stöðva litt notaður en afiinn
er fluttur í vaxandi mæli á er-
lendan markað á frumslæðan
hát.t. sem lélegt hráefni oft á
tíðum. Verðmætum úr fiski, svo
sem þunnildum og hrognum.
er víða beinlínis hent, í stað
þess að vinna úr þeim mat-
væli.
og niðurlagningariðnaði m'ðað
við heildaraflann yrði útflutn-
ingur okkar að vera 10-12
þúsund tonn af niðursoðnum
f'skafurðum á ári. Miðað við
verðmæti ætti sá útflutningur
að gefa ckkur um eða yfir 300
milljónir króna árlega, ef sam-
bær'legt væri við Norðmenn.
En útflutningur þessara vara
var 1959 aðeins 300 tonn, að
verðmæti 9 3 milljónir á þá-
verandi gengi.
★ Fordæmi Norðmanna
Bjöm benti á hvernig
ýr T'-l fjúrveitinganefndar
Ræða Björns verður ekki
rakin frekar hér að sinni, en
hún verður birt í heild hér í
blaðinu e'nhvern næstu daga.
Umræðunni um tillöguna var
frestað og málinu visað til
fjánæitinganefndar með sam-
t.d. hljóða atkvæðum.
LanghoSfsveg
Grunur leikur á að kveikt haíi verið í húsinu
„Georg Dandin“ verður sýndur í síðasta sinn í Þjóðleikhúsinti
annað kvöld. — Myndin er af Lárusi Pálssyni í titilhiutverki
leiksins og Herdísi Þorvaldsdóítur sem leikur konu hans.
Eldingu laust niður í íbúðar-
húsið «g það brann á 30 mín,
Fimm kýr í fjósi drápust af raílosti
Staðarsveit í gær. Frá fréttaritara Þjóðviljano.
í gær, sunnudag, geröist sá óvenjulegi atburöur hér
í Staöarsveit aö eldingai laust niöur í íbúöárhúsið aö'
Neöra-Hóli svo aö í því kviknaöi og brann þaö til kaldra
kola á skömmum líma.
Þá komst eldingin í vatns-' Brann á hálftíma
lögn og eftir henni straiunur | Eldur kviknaði jafnskjótt í
í fjósið, þar sem 8 mjóikandl þekju hússins og eldingunni
kýr og nokkrir kálfar voru á ^ laust n:öur og breiddisl síðaa
básum. Fimm kúnna urðu fyrir. óðfluga út. Brann húsið (il
raflosti og drápust sanistundis.! kaldra kola á um það bil hálfri
Atburður þessi gerð'.st laust klukkustund. Litlu lókst að
_ , .„ . . ,1 fyrrinótt kom upp eldur í vefnaöarvöruverzlun aö
iðm ! o eyps ei emmgar og Langholtsvegi 163. Vörumar í verzluninni brunnu aö
ráðleggingar.
Verðraæti sem týnast
Björn lagði áherzlu á að nú
væri ástandið þann'g að 6/7
hluta eins hins verðmætasta
afla- Islend'nga, síldarinnar,
væru nú látnir í bræðslu til
mjöl- og lýsisframleiðtslu, á
markaði þar sem offramleiðsla
og undirboð ræður verðlaginu,
en hipö vegar ekki staðið við
nema um þriðja liluta af gerð-
um verzlunarsamningum um
Fundu þýfi
möimahelil
Vestmannaeyjum. Frá
fréttar. Þjóðviljans.
Á sunnudagsmorguninn
fóru skátar i gönguferð um
eyjarnar sem oítar og
gengu þá í Hundrað-
mannahelli (nafn hellisins
má rekja aftur til Tyrkja-
ránsins, en talið er að þá
hafi hundrað Eyjaskeggjar
léitað hæiis þar undan
ránsmönnum). í heliinum
fundu þeir þýfi, sem talið
er að verðmæti 10—20 þús.
kr. Voru þetta úlpur, sjó-
stakka.r, vettlingar o.fl. Við
athugun kom í ljós að þess-
um vörum hafði verið stol-
ið í Veii1arfæraver7Jun
Magnúsar Magnússonar, en
í þá verzlun hefur verið
brotizt oft í haust og vetur.
mestu leyti og húsið' eyöilagöist aö mestu eöa öllu.
Er tjóniö af eldsvoöanum mjög mikið. Grunur leikur
á mn, aö kviknaö haii í af manna völdum.
Slökkviliðið var kvatt á vett-
tryggðar, svo að eigandinn.
-~*iHtsssacts2,'xs~.
vang kl. 4.35 um nóttina. Var
það bílstjóri á Bæjarleiðum, er
fyrst varð éldsins var, og gerði
hann aðvart um talstöð biíreið-
ar sinnar.
Er iögreglan og slökkviliðið
komu á vettvang var því veitt
athygli að írá bakhlið hússins
lágu spor í snjónum á bak við
næsta hús fyrir sunnan og það-
an út á Langholtsveg og var
hægt að rekja þau suður göt-
una langleiðina að Suðurlands-
braut. Sporin voru eftir tvo
menn. Nokkra metra frá húsinu
fundust kvenhanzkar hjá förun-
um. Voru það nýir og ónotaðir
hanzkar með vörum.erkinu; á og
fengust slíkir hanzkar einmitt í
verzluninni. Bendir þetta til þfess
að brotizt hafi verið inn í verzl-
unina og síðan kveikt í henni,
annað hvort viljandi eða óvilj-
andi.
Tvær dyr eru á húsinu og
voru þær báðar læstar. Á bak'
hlið hússins eru hins vegar tveir
stórir gluggar og stóðu logarn-
ir út um þá er að var komið og
voru þeir svo brunnir, að ekki
var hægt :að sjá, hvort þeir
hefðu verið brotnir upp eða ekki.
Húsið var einnár hæðar timb-
urhús, múrhúðað að utan og er
það talið svö mikið skemmt að | E
varla verði við það gert. Vör- E
urnari í verzluninni eyðilögð- E
______ ust alveg og voru þær lágt =
Árni Jón Sigurðsson, Langholts-
vegi 174, hefur orðið fyrir mjög
miklu tjóni. Húsið var hins veg-
ar tryggt samkvæmt mati. Tjón-
ið af eldsvoðanum mun alls
nema hundruðum þúsunda.
fyrir hádegi.
Að Neðri-Hól búa hjónin Jón-
as Þjóðbjörnsson og Elísabet.
Kristófersdóttir, ásamt tveim
uppkomnum sonum, Jónasi og
Sigurjóni. Ibúðarhúsið sem
brann er timburhús, um 30 ára
gamalt, ein hæð á steyptum
kjallara. Var það reist á sín-
um tíma eftir að eldra íbúðar-
húsið hafði brunnið.
Gúmmískór björguðu
Þegar e'dingunni lust niður
í húsið var Elísabet í eldhúsi.
Rigndi yfir hana gierbrotum
og öðru lauslegu, en ekki sak-
aði hana. Sigurjón var að dæla
vatni frá íbúðarhúsinu i fjósið.
Varð hann fyrir miidu höggi,
er eldingunni laust niður, og er
bjarga af innanstokksmunura
og ekkert stóð uppi af húsinu:
annað en kjaliaragrunnurinn ög
reykháfurinnn.
Fimm kyr drapust
Eins og fyrr segir hijóp
straumur 'i vatnsleiðsluna í f jós-
ið, en þar voru á básum sín-
um 8 mjólkandi kýr og tve;r
eða þrir kálfar. Fimm kýr
urðu fyrir raflosti, þær sem,
bundnar voru með járnhlekkj-
um, en hinar sluppu óskadd-
aðar.
> i
Eldingu lauít niður í fyrra
Þess skal getið að í fyrra-
vor laust eldingu niður í jarð-
símastreng í túninu að Syðri-
Tungu, um 300 metra frá íbúð-
arhúsinu í Neðri-Hól. Tætti
eldingin upp jarðveginn ofan
Framhald á 2. siðu.
1111111111:111111 i 11111 m 1111111111 ti 11; i1111111 [ 111 m 111111 i i m! i e 111:111111111111 m 11111111111111 i 1111111111 e 1111111 m 111 f 1111111 mi
| ---------------
E | f i wkí|í*' tl •»
\tm
Rannsóknarlögreglan biður
aila þá, sem verið hafa á ferð
um Langholtsveginn umrædda
nótt um það leyti, sem eldurinn
kom úpp, að gera lögreglunni talið að það ha.fi bjargað“lífi
aðvart, hai'i þeir orðið varir við ]lans að hann Var á gúmmí-
grunsamlegar mannaferðir. skóm.

Sí-
gilt dæmi
Morgunblaðið segir í fyrra-
minnir á þetta mál sem er
sigilt dæmi um stjórnleysi og
sóun ■ auðvaldgSkipuiagsins.
íslenzka ríkið annast öH inn-
5 dag að nú sé til lítils fyrir kaup á-olíurú og' benzíni.-. En
Þjóðviljann að tala um oiíu-
okur lengur. Innkaupsverðið
sé ákveðið af Rússum, „vin-
ir kommúnista í SÍS” ákveði
íarmgjöldin með Hamrafelli,
og „hinn kommúnistíski verð-
lagsstjóri“ ákveði álagning-
una. Og þegar Rússar, komm-
únistar og vinir þeirra standi
að öllum ákvörðunum hljóti
allt að vera í bezta lagi.
Gott er að Morgunblaðið
þega'r vörúrnár 'eril komnar
hingað til lands eru þær af-
hentar þremur stórum auð-
hringum,: -’sem. h.ver : um sig
hefur nægilega margt starfs-
lið og nægilega gott dreif-
ingarkeri'i til þess a'ð /'full-
riægja' öllum”þorfum' larids-
manna. Þrefalt skriístofu-
bákn, -þrefalt dreifingarkerfi,
þrir; bfenzíritahkar á hverjum
stað, þreföld röð af olíubíl-
-<*a» <*-tzr- ■ - i iffrrrínI—I' iHTiriMWiiiIJii
um sem elta hver annan Um
bæi og sveitir — þannig er
hið hagkvæma og frjálsa:
gróðaskipulag. Kostnaðurina
af þessu fyrirkomulagi er að
sjálfsögðu þrei'aldur, og þríc
aðilar þurfa að skila álitleg-
um gróða af starfsemi sinni,
þrátt fyrir þá óhemjulegut
sóun sem felst í þessura
kleppsvinnubrögðum. Ea
þjóðin greiðir aukakostnað-
inn sem nemur milljónatug-
um á ári hverju.
Morgunblaðið hefur a5
undaní'örnu rætt nijög uin
nauðsyn aukinnar hagkvæmr-i
í vinnubrögðum í sambantíi
við kröfur verklýðsfélaganna
um bætt kjör. Vill blaðið efl
tii vill að upp verði tekið
olíufélagafyrirkomulag og
þremur verkamönnum greiti
kaup fyrir að vinna eins
manns verk? — Austri.
'tÍdSPHSW? *- í í*,.,,: v