Þjóðviljinn - 17.01.1961, Blaðsíða 6

L%Mjs^5fi535í^H31®gíBS:
ÚtKefandi: öameinlngarflokkur alþýöu — Sósiallstaflokkurinn. —
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Magnús Torfi Ólafsson, Sig-
urður Ouðinundsson. — Fréttaritstjórar: ívar H. Jónsson, Jón
Bjarnason. — Auglýsingastjóri: Guðgeir Magnússon. — Ritstjórn,
afgreiðsla. auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg 19. — Sími
17-500 (5 línur). - Askriftarverð kr. 45 á mán. - Lausasöluv. kr. 3.00.
Prentsmiðja ÞjóðviljaP6.
einiiinn
V'6SfSÍ
jcuu/ivJ
’fc)
ÞJÓÐVHJINN — Þriðjudagur 17. janúar 1961
Þriðjudagur 17. janúar 1961 — ÞJÓÐVILJINN,— (jT'
Kií
TiV
iSi
p
Si!
i
I
TO
B¥
«t±
fjað hefur verið fast einkenni á flestum ríkis- ^
* stiórnum sem Ólafur Thórs hefur veitt for-
, að þær hafa stöðvað atvinnuvegi lands- gp
manna langtímum saman, einkanlega sjávarút-
Fyrir daga vinstristjórnarinnar var það
föst regla að bátaflotinn kæmist ekki á
veiðar fyrr en löngu eftir áramót, og tjónið af crj.
þeirri ráðsmennsku nam árlega tugum og hundr- S3
uðum milljóna króna. Ástæðan var í senn hrein
óstjórn og skilningsleysi á þörfum sjávarút-
s og þó ekki síður sú afstaða íhaldsstjórn- jjp
að þær ættu að einbeita sér að því að Hg
skerða kjör sjómanna og rýra réttindi þeirra.
Þannig var það eitt síðasta afrek Ólafs Thors,
þegar hann hrökklaðist frá völdum 1956, að hann
batt allan bátaflotann fram í febrúarmánuð gj.
það ár-
e
í þessu sviði urðu alger umskipti þegar vinstri-
stjórnin tók við. Hún leit á það sem megin- jjg
verkefni sitt að tryggja hámarksafköst atvinnu-
veganna, þannig að hvert framleiðslutæki væri ^
hagnýtt til hins ýtrasta. í hénnar tíð var vandi íe
sjávarútvegsins ævinlega 'leys,i?ur svo tímanlega !g
að vetrarvertíð gat hafizt af fullu kappi þegar 5tr
er gæftir og afli leyfðu, og aldrei kom til neinn- jg;
ar stöðvunar á bátaflotanum eða togaraflotanum. trs
Sú stjóm taldi það ekki verkefni sitt að skerða
kjör sjómanna, heldur hafði hún frumkvæði að §2
ýmsum hagsbótum, sem leiddu til þess að sjó-
mönnum fjölgaði á nýjan leik. Það var stefna
Albýðubandalagsins sem mótaði störf vinstri- ©
stjómarinnar á þessu sviði, og þessi umskipti ™
voru ákaflega mikilvæg fyrir þjóðina alla. Síð- jj-?
asta ár vinstristjórnarinnar urðu afköst sjávar-
útvegsins meiri en þau hafa nokkru sinni orðið R-H
í sögu þjóðarinnar fyrr ogisíðar, og sú reynsla ígj
sannaði að þjóðin gat lifað góðu lífi í landi sínu ^
og haldið uppi heilbrigðu efnahagskerfi með því
að leggjá kapp á framleiðsluatvinnuvegi s.na
og efla þá. Má raunar segja að það sé frumskylda If.
hverrar ríkisstjórnar, sem stjórn vill heita, að
haga svo málum að atvinnuvegirnir séu starf- •r
ræktir með fullum afköstum.
I
[enn skyldu ætla að Ólafur Thórs hefði eitt- [u
hvað lært af reynslunni og að hann myndi
reyna að rækja þá lágmarksskyldu að halda at- S
vinnuvegunum gangandi þegar hann komst o- *
maklega í ráðherrastól á nýian leik. Hann hef- m
ur ekkert lært og engu gleymt. Nú þegar, eftir p
eins árs stjórn Ólafs Thors, er svo komið að tS
siávairútvegurinn er að verulegu leyti stoðvaður.
Stór hluti togaraflotans er bundinn. Allt er í ó- r-
vissu um fiskverðúð til útvegsmanna og sjó-
manna og þannig grundvöll bátaútvegsins á vetr- g
arvertíðinni. Og stjórnarliðið leggur ofurkapp á jgj
það að reyna að knýja sjómenn til þess að sætta jjf.
siy við þá stórfelldu kjaraskerðingu sem bitnað g.;
hefur á þeim eins og öðru verkafólki í landinu. £,
Svo er að sjá sem Ólafur Thors 'hafi einsett sér cn'
að í upphafi þessa árs skuli fiskifloti landsmanna
ekki stöðvast skemur en 1956. beear hann hrökkl-
Það er varla til sá aftur-
'haldsseggur, að hann viður-
kenni ekki að kaup verka-
manna og sjómanna og laun-
þega almennt, þurfi að hækka
eða kjör þeirra að batna frá
því sem nú er.
En þegar verkamenn á-
kveða að krefjast nokkurrar
kauphækkunar til þess að
hamla upp á móti kjaraskerð-
ingu undanfarandi mánaða,
þá segja ýmsir:
En hvers vegna ekki að
Isekka vömverðið og ná
fram kjarabótum á þann
hátt?
Jú, vissulega vsri hægt að
ná fram iafnmiklum kiara-
bótum með lækkuðu vöruverði
eins og með beinni kaup-
hækkun.
Það hefur sanharliega ekki
staðið á verkalýðsfélögunum
að fara verðlækknnarleiðina.
En það em aðrir sem ráða
verðlaginu í landinu, en
verkamenn og launþegar.
Það var í samræmí við
þennan vilja verkalýðshreyf-
ingarinnar. sem Alþýðusam-
band fslands sneri sér tii nú-
verandi ríkisstjómar og ivsti
því yfir, að verkaiýðssamtökin
myrdu metn hver.ia verð-
lækkún sem be5nar kjarrbset-
ur.
:En rikisstjómin hefur ekk-
ert gert til þess að lækka
verðiág, nema s’ður sé.
Þeir sem nú ta’a um
,,kjarabætur án verkfallajV
eða kjarabætur með lækkuðu
verðlagi, v?rðn nð hafa það
í huga, að það em e’dp laun-
þegar, sem ráða verð'.a gsmá! -
unum í landinu.
En hverjir era það,
Rikissfjórninni her aS syara
\rn spurnmgu
sem
standa fyrir hinu sihækkandi
vömverði í landinu?
llverjir eru það, sem hælík-
að hafa hitaveitugjöldin?
Hverjir hafa hældiað raf-
magniö, hverjir hækliað
ga.tnagjald o. s. frv.?
Og hverjir voru það, sem
lögðu á nýjan söluskatt á allar
inni'luttar vönir, og skatt sem
nemur á ári 175 milljónum
króna eða 1000 krónum á
hvert mannsham í landinu?
Hver.jir réðu því, að allt
byggingarefni hefur hækkað
um 70—80% frá því að við-
reisnin var samþykkt?
Og hverjir hafa staðið fyr-
ir því að allar vömr, nauð-
syniegar og ónauðsynlegar
hafa hækkað í verði á undan-
förnum mánuðum um sem
nemur 20—40% ?
Skvldu piltámir við Morg-
unblaðið, sem nú skrifa um
„kjarabætur án verkfa'la",
vita e’tthvað um hverjir það
em, sem staðið hafa fyrir
öllum þessum verðhækkun-
um?
Eða skyldu þeir við Al-
þýðublaðið, sem nú tala um
,,verðlækkunarleiðina“ vita
einhver de:li á þeim, sem ráð-
ið hafa verðlagningunni sið-
ustu mánuðina?
Jú, ætli, ekki það.
Vissulega væri almenn
varðlækkun bezta leiðin til
kjarabótá fyrir almenning í
landinu.
Og engir mundu fagna
raunverulegri verðlækkun
meira en. verkamenn og aðrir
launþegar.
Á þeim bitnar dýrtíð:n sár-
ast. En verkamenn ráða engu
um verðlagið. Aliar hinar
miklu verðhækkanir, sem
orð ð hafa .4 sl. ári, voru á-
kveðnar ■ þrátt fyrir það að
allt kauþ launþega var ó-
breytt og bannað var með lög-
um að kaupið hækkaðí til
samræmis ydð aukna dýrtíð.
Verkalýðsfélögin hafa ekki
heimild. til að gera verkföll til
þess að kuýja, frajn vepðjækk-
anir. S’íkt væm tal:n pólitísk
verkföll. c,
En verkalýðsfélögin mega
knýja fram kauphækkun með
verkföllurn, fáist kauphækk-
unin ekki fram með öðrum
hætti.
Nú hafa verkalýðssamtökin
lýst yfir stuðningi sínum við
verðlælskunárleiðina og leitað
til ríkisstjórnarinnar í þeim
efnuin.
Setíest á g@t»a i
Mótmælaherferðin gegn kjarnorkuhervæðingu heldur áfram
í Vestlur Þýzkalandi, Myndin er teldn, í Gelsenkirchen-Erlé, þar
sem 2000 ínanns komu samah á aðaltorginu og héldu fund til að mótmæla fyrirætlunum
rikissljórnarinnar um að afla vesturþýzka liernum kjariiorkmogn,. Að fundinum loknum sett
ust margir fundarmanna á götpna og stöðvuðu þannig alla umferð. Það tók lögregluna langari
tíma að ryðja torgið, því lögregiuþjónprnir urðu að bera hvern einstakan á brott.
Almenn verðlækkun mundi
auðvitað þýða nýja efnahags-
málastefnu.
Núverandi ■ viðreisnarstefna
byggist einmitt á verðhældt-
unuin, án kaupgjaldshækkana.
Og. liinar gífurlegu verð-
hækkanir s'ðustu mánaða, em
afleiðingar viðreisnarinnar.
En hvað ætlar ríkisst.jómin
að gera?
■Ætlar hún að breyta um
stéfnu og lækka verðlagið,
eða ætlar liún að neyða verk-
lýðsfélögin út í verkföll ?
Rikisst jóminni verður að
skiijast eins og öllum öðmm
landsmönnum, að vinnustétt-
irnar getá ekki lengur þolað
kjaraskerðingu viðreisnarinn-
ár. Þæf hafa beðið lengi, en
lengur verður ekki beðið.
Þrír vom þeir sem gerðu
mexíkanska málaralist heims-
fræga. Mikilúðleg veggmál-
verk þeirra þekja veggi op-
inberra bygginga, þar er túlk-
uð saga Mexíkó, draumar
þjóðarinnar b:rtast. Tveir af
brautryðjendunum em látnir,
þeir Rifera og Orozco. Siq-
eiros er einn eftir á lífi. Hann
situr nú í fangelsi.
Davið Alfaro Siqueiros var
hálfnaður með það verk sitt,
sem margir t.elja að verði
þeirra mest, veggmálverkið
„Saga byltingarinnar" í el
Castillo de Chapulteuec,
gömlu forsetahöllinni í Mexí-
kóborg, þegar lögreglan sótti
hann. Siðan er Siqueiros fangi
númer 40788 í 60. deild. Mál-
arinn var fluttur fangi úr
höllinni sem bygð er á fjalls-
tindinum sem Cort.es stóð á
þegar hann horfði yfir stór-
fenglega borg azteka, höllinni
þar sem þjóðminjastfn Mexi-
kó er nú til húsa, éins og hver
annar misindismaður.
Frá öllum heimshlutum
hafa ríkisstjóm Lopez Mateos
í Mexikó borizt mótmæli gegn
fangelsun Siqueiros. Sök hans
var sú að hann hafði komið
fram fyrir hönd nefndar sem
krafðist þess af stjómarvöld-
unum að látnir yrðu lausir
pólitískir fangar sem teknir
hafa verið fastir án dóms og
laga. Tugir . forustumanna
verkalýðsfélaga, kennara og
foringja kommúnista og ann-
arra vinstrisinnaðra st.jórn-
málasamtaka hafa setið mán-
uðum og jafnvel árum saman
Mesti málarí Mexíkó situr
í íangelsi án döms og laga
Siqueiros stendur frammi fyrir veggmálverki sínu, „Saga byltin,garinnar“. Myndin nær aðeins
yfir hluta af þessu mikla verki, sem var hálfgert þegar Iistamanninum var varpað í fang-
elsi. Fremst eru byltingarforingjamir Zapata, Villa. Obregon o,g fleiri, að haki þeinv hinn
nafnlausi fjöldi.
í fangelsi án þess að nokkur
ákæra sé lögð fram á hendur
þeim, hvað þá heldur að þeir
séu leiddir fyrir dómsstól.
Svarið senv ríkisstjómin gaf
Siqueiros og félögum hans
var á þessa leið: „Ríkisstjóm-
in veit að fangelsanimar em
fctí<M7 srr&
..

ZZ í aariíZ.
fxsiir • ’ * ■ . -; • ^
Hækkun gatnczgerðcirgjaidsins er árás
á hagsmuni allra íbúðabyggjenda
I Á
síðasta fundi bæjar-
s'tjórnar Reykjavíkur
gerðust þau tlðindi eins og
kunnugt er af fréttum í
dagblöðum að fcæjarstjórn-
armeirihlutinn þ.e. fulltrúar
Sjálfstæðisflokksins og Al-
þýðuflokksins. neyttu meiri-
hlutavalds síns til að hækka
gjadd það er bærinn tekur
af lóðaeigendum vegna
köstnaðar við bráðabirgða-
götur og holræsi. Hækikun
sú á gjaldinu sem bæjar-
stjórnarmeirihlutinn sam-
þykkti nemur 18%. Fulltrú-
ar minnihlutans, Alþýðu-
bandalagsins og Framsókn-
arflo'kksins beittu sér gegn
hækkuninni og greiddu at-
kvæði gegn henni.
■pftir þessa hækkun gatna-
■^gerðargjaldsins verða lóð-
arhafar að gre:ða eftirfarandi
upphæðir til bæjarsjóðs, eft-
ir tegund byggingar á lóð-
inni og miðað við rúmmetra-
fjölda byggingar, eldri tölur
í svigum:
Einbýlishús kr. 47,00 (40,00)
Raðhús —31,00 (26.00)
Tvíbýlishús — 25,00 (21.00)
Fjölbýlishús 4. h. —19,00
(16,00)
Fjölbýlishús yfir
4 hæðir
14.00 (12,00)
Verzlunar- og iðnaðarhús-
næði og annað atvinnuhús-
næði sem áður greiddi 21,00
—40,00 kr. á eftir hækkun-
ina að greiða 25—47 krón-
ur á rúmmetra byggingar á
lóðinni.
Ojald þetta var upphaflega
^ samþykkt i bæjarstjórn
17. des. 1959. En síðan tháfa
þau tíðindi gerzt að allt efni
til nýbygginga h&fiir hækk-
að stórlega 'í verði, yfirleitt
um 40—70%. Þessi hækkun
byggingarefnis er af völd-
um gengislækkunar stjórnar-
flokkanna. En húsbyggjend-
ur hafa fengið fleiri (kaldar
kveðjur frá stiórnnrflokkun-
um. Þeir hafp. einnig innleitt
okurvexti á öllu lánsfé, einn-
ig því sem veitt er til íbúða-
bygginga.
f^essvr áré.'úr Siálfst.æðis-
flotkksins og Alþýðu-
flokksins á hairsmuni þess
fólks sem .er að briótast í
að bvggia yfir síg hafa
stórlega torvéld«ð því allar
athafnir. ' íbúðpbvggingum
hefur seinkað pö mi'klum
mun vegná f.iárskortsins og
r
mikill hluti iþeirra er meira
og minna stöðvaður. Alvar-
legast er þó að verið er að
drepa niður kjark manna og
áræði. Á s.l. ári voru hafn-
ar framkvæmdir við aðeins
342 íbúðir hér í Reykjavík
en 770 árið 1959. Byggingar-
starfsemin hefur þv1! hrap-
að niður um meir en helm-
ing á aðeins einu ári fyrir
aðgerðir ríkisstjórnarinnar
og áhrif „viðreisnarinnar".
f^essi þróun býður ljóslega
tvennskonar hættu heim.
í fyrsta lagi kallar hún yFir
bæjarbúa aukinn húsnæðis-
skort. 1 öðru lagi orsakar
hún innan tíðar atvinnuleysi
í byggingariðnaðinum.
^^ið þessar aðstæður er það
vægast sagt mjög órétt-
mæt og furðuleg ráðstöfun
af hálfu bæjarstjórnar að
hækka stórlega gatnagerðar-
gjaldið. Það getur ekki haft
önnur áhrif en þau að draga
énn úr byggingu íbúðarhús-
næðis, því gjaldið er mörg-
um þungur og erfiður baggi
o-fan á aðrar hækkanir bygg-
ingarkostnaðar.
Þess er einnig að gæta að
hækkun gjaldsins fer nú
fram við þær óvenjulegu að-
stæður að þess er nokkuð
farið að -gæta að þeir sem
fenigið hafa á s.l. ári út-
hlutaðar lóðir til íbúðabygg-
inga eru farnir að afsaia
sér þeim vegna dýrtíðar og
fjárhagslegs getuleysis. Það
gæti þv'i beinlínis farið svo
að bæjarsjóður græddi ekki
fjárhagslega á hækkun
gatnagerðargjaldsins, heldur
ta.naði. Bæjarsjóður fær
ekki lengur tekjur af þess-
ari gialdheimtu en einhver
treystir sér til að byggja.
'PT’ngin af þessum mikils-
verðu atriðum hofðu á-
hrlf á áfstöðu fulltrúa
Siájlfstæðisflokksins og AI-
þýðuflnkksins í bæiarstióm.
Þeir löaðu hiklaust aukinn
þunga á herðar þess fclks
sem nevðist. til að ráðast í
bvggingu íbúða eða íbúða-
kaun. 18% , liækkun gatna-
igerðargialdsins þót.ti þess-
um fullt.rúum bæiarbúa
hæfíleg kveðia frá stjórn
•bæiarins til íbúðábygsrienda
á erfiðpsta
hefur yfir
ekki lögum samkvæmt, én húrt
hneppti þessa pólitisku fanga-
í varðhald til að vernda lög
og reglu í landinu.“ Síðan var
Sique:ros sjálfur handtekinn
með sama yfirvarpi.
Dav:d Alfaro Siqueiros
fæddist árið 1896 í fylkinu
Chihuahua. Fimmtán ára gam-
ali tók hann þátt í verkfalli
stúdenta, sem stóð í sex
mánuði. Tveim árum síðar,
1913. var hann með í sam-
særi gegn st.ióm Huerta ein-
ræðisherra. Margir félagar
hans vom myrtir þegar upp
komst um þá. Næsta ár gekk
Siqueiros í byHingarher Mexi-
kó, fcar sem hann bárðist í
fiögur ár og var þá 'Orðiimi
höfttðsmaður.
Árið 1919 lá leið hans til
Evróou. Þar hitti hann aðra.
b\rltingarsinnaða lislamenn
sem ásamt honum áttu eftir
að srera list Mexikó fræga,
be'rra á meðal Diego Rivera.
f félagi lögðu þeir grundvöll-
i”n að veggmálverkinu semt
minnismerki, áhrifaríkri
mvndabók fyrir ólæsa alþýðu
Frqmhald á 10. síðu.
tíma sem lengi
þá
gengið.
G. V.
III!111111II11IIIII111I1II1IIItllllI[IIIIIMIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIWIIIIII11 !111111111111111111111111111111111111111C1111111111111M111111111111111111111[111[liitl[111111111111111111111í111!111111 David Alfaro Siqueiros
*■
t >