Þjóðviljinn - 02.08.1961, Blaðsíða 3

Miðvikndagur 2. ágúst 1961 — ÞJÓÐVILJINN — (3
ibv iviíivuvv*
Það var líf í tuskunum á
Raufarhöfn á dögununi, þeg-
ar mest barst þangað af síld-
inni og enn var saltað á
hvcrju söltunarplani og
verksmiðjan í fullum gangi.
Á söltunarstöðvunum unnu
ekkí eingöngu íslendingar,
karlar og konur; starfsfó.'k
þar var af ýmsu þjoðerni:
stúlkur frá Ástraiíu og Finn-
lardi, piltur frá Egyptalandi,
Svíar og Danir.
Á myndinni hár fyrir ofan
sjást áströlsku stúlkurnar
Pat Cowell frá Tasmaníu (t.
v.) og Marie Mike A^elaide
frá Suður-Ástralíu.
Mohamed Moliey Áhdul-
Hamid frá Egyptalandi' sést á
myndinni til hægri við störf
sín á söltunarplaninu, í hópi
íslenzkra starfsfélaga. —
(Ljósm. G.M.).

KLAKj- og ELDISstöð fyrir
lax verður reist í Kollafirði
Mælingar og teiKningar aö fyrirhugaöri laxeldisstöð
ríkisins hafa veriö geröar, en þar er ætlunin aö veröi
eldistjarmr samtals 1,7 hektari aö flatarmáli. Standa
vonir til aö hægt ýeröi aö ala upp í gönguseiöastærö
ái-lega 300—350 þús. iaxaseiöi og selja 2,5 millj. ung-
seiöa á ári, þegar stööin er komin í fullan rekstur.
Stefnt er aö því aö fyrstu
seiöunum veröi sleppt úr
eldisstööinni voriö 1962 og
stööin kom aö fullu í rekst-
ur aö fjórum árum liönum.
Frá þessu er skýrt í frétta-
tilkvnningu, sem Þjóðviljanum
.barst' í gær frá landbúnaðar-
■ráðvtneytinu.
Jiirðin Kollafjörður keypt.
í fréttatilkynningunni segir
ennfremur:
I lögum um lax- og silungs-
veiði nr. 53/1957 er gert ráð fyr-
ir að ríkið reisi klak- og eldis-
stöð fyrir laxfiska, þegar íé er
veitt til bess á fiárlögum. 1
fjárlögum yfirstandandi árs
yeitti Aibingi síðan heimild til
jarðakaupa og lántöku til að
reisa slíka stöð. Hefur rikis-
stjómin nú ákveðið að hefja að
reisa stöðina á þessu ári og
þegar fest kaup á jörðinni
Kollaíirði í Kjósarsýslu í þessu
skyni. Enn er unnið að samn-
ingum um kaup annarra rétt-
inda og jarðnæðis, sem stöðin
þarfnast.
Laxaeldi
Eins og talsvert hefur vcrið
rekstri laxeldisstöðvar
er þvíþætt:
ríkisins
rætt og ritað um opinþerlega
að undanförnu hefur reynsla
3/missa erlendra aðila leitt í
ljós að laxaeldi er vel arðbær
búgrein, ef vel er á haldið.
Dvaldist veiðimáiastjóri Þór
Guðjónsson, í Bandarikjunum
'1. vetur til að kynna sér nýj-
ungar á þessu sviði.
Eldið fer þannig fram. að
laxahrognum er klakað út í
stórum stíl og seiðin síðan alin
í þar til gerðum tjörnum; fyrst
í íersku vatni, en síðan sjó-
blöndu, þar til bau eru orðin
nægilega þroskuð til að ganga
í sjó eins og þeim er eðlilegt.
Þegar svo er komið er seiðunum
sleppt í sjó eins og fé á afrétt.
1 sjónum íerst talsvert af
seiðunum. en sá hluti þeirra
sem- lifir af nær fu'Jum þroska
á 1—3 árum.
Reynsla hinna erlendu aðila
hefur sýnt, að langflestir lax-
anna, sem bannig eru til orðnir,
’eita hrygningarstöðva í eldis-
stöðinni, þar sem þeir eru aldir
upp og þeim sleppt í sjó. Sé
5VO um búið gengur laxinn sjálf-
- inn í stöðina og þar er hann
veiddur.
Ætlunin með byggingu og
I fyrsta lagi yrði bar reynd
ti] þrautar sú eldisaðferð, sem
lýst hefur verið hér að framan
og hún löguð að íslenzkum
staðháttum, safnað saman á
einum stað þeirri reynslu og
Framh. á 10. síðu
I gær kynnti Gísli Indriðason
fyrir blaðam iinnuni norskan
brautryðjanda á sviði fiski-
ræktarmála, Karstein Vik arki-
lckl. Ilann og bróðir lians. Olav
Vik, liafa byggt fyrsíu sjóeldis-
stöðina fyrir lax og silung í
Noregi og er liann nú hingað
komirn á vegum h.f. Búðaóss
til að athuga aðstæður ti! fiski-
eldis hér á landi og skipu'.eggja
og teikna sjóeldisstöð fyrir
hlutafélagið við Búðaós á Snæ-
fcllsnesi.
Fiskiræktarstöð þeirra bræðra
er i Sykky’ven skammt frá Ále-
sund og var stofnuð fyrir sex
árum. G.’sli kvaðst hafa farið
þangað í vetur og kvnnt sér
starfsemina. Þar væri fyrst og
framst sjóeldi og væri þar um
að ræða algera byltingu í fiski-
rækt því að í stað þess að nota
flóð og fjöru væri vatnið end-
urnýjað með dælum á þriggja
tíma fresti og gæi'i það miklu
betri útkomu en áður hefði
þekkzt. Þá er seiðunum ekki
sleppt lausum í ár og vötn held-
ur alin uun í stöðinni þar til
þau eru fullvaxin.
Karstein Vik skýrði frá gangi
þessara mála í Noregi. Hann
sagði að þar væru tvenns konar
stöðvar til íiskeldis. Sérstök
stöð væri rekin af þeim bræðr-
um til að venia fiskinn við salt-
vatnið í sjónum en svo væru
margar smærri uppeldisstöðvar
sem keyptu seiðin eítir að þau
heíðu vanizt sjónum Qg ælu
þau svo áfram. Þeir voru fyrst-
ir til að bvrja á sjóeldi og rækta
nú bæði regnbogasilung og lax.
Lítill áhugi hefur verið á
þessum málum í Norégi, sagði
Vik, þar til nú að árangurinn
er farinn að koma i Ijós og má
nefna sem dæmi að í des. sl.
voru 20 sjóeldisstöðvar í landinu
en eru nú orðnar um 100. Það
er miklu ódýrara oð rækta fislc-
inn í sjó en í fersku vatni. í
fersku vatni barf 10 kg. af fóðri
til að ala upp 1 kg af fiski en
í sjó ekki nema 3,4 kg. Við fá-
um um 20 þúsund hrogn á mán-
40 k,g. af liski á hvern fermetra
miðað við 85 cm dýpi.
Orfkur heíur tekizt að r.ota
hrogp úr okkar eigin stöð og-
t
ila þau upp. Einnig höfum við'
sarnað að hængur getur svilað
illt að fjórum sinnum en á.ður
hefur alltaí verið álitið að hann
læi eftir að hafa svilað eir.u
sinni, Uppeldisstöðin hefur ver-
ið rnikilvæg fvrir ýmsar rsnn-
sóktrir. Svo er það náttúriega
kostur að með svona uppeldis-
stöðyusn er hægt að hafa fersk-
an lax og silung á markaðnum
árið • um kring í stað þess að
sölutíminn sé bundinn við sum-
irið. Ilann verður bka miklu
ódýrari á þennan hátt og má
tera ráð íyrir miklu verðíali
strax og írarrieiðslan er orðin
nóg.
Vik kvaðst vilja legga áherzlu
á að fiskeldisstöðvar ættu ekki
bara að vera fyrir lax og sil-
ung. h'eldur fyrir allar æðri
fisktegundir. Við stæðum enn á
Framh. á 10. siðu
Hlrut 6 máiuSa
vrrðhald og var
sviptur ökuleyíi
í gærmorgun var kveðinn upp
: Sakadómi Reykjavíkur dómur
í máli 17 ára pilts, er í fyrra-
sumar ók stolinni bifreið á hús-
horn við Njarðargötu með þeim
aíleiðingum, að félagi hans, er
með honum var i bifreiðinni,
stórslasaðist og bíllinn geréyði-
lagðist. Pilturinn var drukkinn,
er slysið varð, og var á ■ ílótta
undan lögreglunni, sem var að
buga að honum, en hanm hsfði
nokkrum dögum fyrir i slysið
verið dæmdur fyrir ölvún við
akstur. Er áreksturinn var, var
bifreiðin á um 120 km hraða bg
missti pilturinn þá vald á henni.
Pilturinn, sem meiddist, er ena
ekki búinn að ná ser; éftir
meiðslin, sem hann hlaut. D'óm-
urinn fé!l á þá leið, að öku-
maðurinn hlaut 6 mánaða varð-
hald og var sviptur ökuleyfi:
uði á 10 þús. fermetra svæði og ævilangt.
Dýr
fjármálaráðherra
í fyrrakvöld flutti Gunnar
Thoroddsen fjármálaráðherra
i rikisútvarpið skýrslu um
afkomu ríkissjóðs á síðasta
ári. Skýrslu þessa átti hann
að gefa Alþingi, en sveikst
um það, enda mun hann hafa
þurft að beita miklu hug-
viti og löngum tíma í að snur-
íusa reikningana. Og raunar
er mun þægilegra að flytja
slíka skýrslu einn í útvarp en
að þurfa að ræða reikning-
ana á þingi og svara fyrir-
spurnum og athugasemdum.
Svo er að sjá sem ráðherr-
ann hafi tryggt reikningslegt
jafnvægi fyrir 1960 á kostn-
að þessa árs, því afkoma
ríkissjóðs mun aldrei fyx-r í
sögu þjóðarinnar hafa verið
jafn bágborin og nú þótt
ráðherranum láðist að geta
þess í útvarpinu. Hefur hann
þó áður játað i Vísi að skuld
rikissjóðs við seðlabankann
hafi numið 200 milljónum
króna um mitt þetta ár, en
þá átti ríkissjóður einnig ó-
greiddar aðrar skuldir sem
námu tugum milljóna. Mun
láta nærri að Gunnar Thor-
oddsen haíi aukið skuldir
ríkissjóðs um hálfa aðra
milljón dag hvei-n á þessu
ári, um 60.000 kr. á klukku-
stund hverri dag og nótt,
um 1.000 kr. á mínútu. Geri
aðrir betur.
Jón
skömmtunarstjóri
Stjórnarblöðin hafa skrif-
að nokkuð um það að undan-
förnu hversu nauðsyn'egli
það væri að meðlimir verk-
lýðsfélaga réðu sjálfir mál-
efnum sínum en yrðu ekki að
lúta boðúm og banni íélags-
stjórna. Ástandið í sjó-
mannasamtökunum sýnir
glöggt af hverjum heilindum
þetta er skrifað. Jón Sigurð:-
son fékk heimild til þess á1
tæplega 40 manna fundi að
boða verkfall fyrir hönd far-
manna. Ennfremur lét hann
fundinn samþykkja heimiid
handa sér til þess að ganga
frá nýjum samningum í eir.j.
og öllu án þess að bera þá
undir nokkurn farmann! Og
nú befur Jón notað þessá
heimild, skrifað undir sarnn-
inga og aflýst verkialii,
skammtað farmönnum kaup
og kjör án þess að þeir fáí
að vita um skammtinn íyrx?
en allt er um garð gengið.
Síðan fer Jón eflaust á'
fund í verðlagsnefndinni cg
ákveður að atvinnurekendur
fái að velta af sér kauphækk-
unínni yfir á almenning í
hækkuðu verðlagi. — Asxfc’trj.