Þjóðviljinn - 08.12.1961, Blaðsíða 7

gSlÓðVIUINM
• Útgcfandl: SamelnlnBamokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurtnn. — Rltstjórar:
: Magnús Kjartansson (éb.), Magnús Torfi Ólafsson, Sigurður Quðmundsson. —
' Fréttaritstjórar: ívar H. Jónsson, Jón Bjarnason. — Auglýsingastjóri: Guðgelr
! Magnusson. — Rltstjórn, aígreiðsla, auglýsingar, prentsmlðja: Skólavörðust. 19.
Biml 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 50,00 á mán. — Lausasöiuverð kr. 3.00.
PrentsmiðJa ÞJóðviljans h.f.
Verklýðsmál Alþýðublaðsins
Olaðið sem kennir sig við alþýðuna birtir allt í einu
fomstugrein um verkalýðsmál í gær. f>að vekuf at-
hygli á því að stjórnarkjör sé nú framundan { verka-
lýðsfélögunum og sé raunar hafið í tveimur sjómanna-
félögum, og séu kosningar þessiar hinar mikilvægustu.
Er það vissulega ekki ofmælt að stjórnarkjörið sé af-
drifaríkt; íslenzk. verka.lýðshreyfing hefur naumast
staðið á alvarlegri tímamótum fyrr, þar sem stjórn-
arvöldin leggja nú á það ofurkapp að reyna að gera
kjara'baráttu alþýðusamtakanna marklausa og stefna op-
inskátt að því að skerða réttindi þeirr'a á hinn harka-
legasta hátt.
'C'n hver eru þá þau mál sem Alþýðublaðið telur mik-
ilvægast að biýna fyrir verkafólki á þessum tíma-
mótum? Það minnist í fyrsta lagi á „Ungverjalands-
uppreisnina 1956“. Og í öðm lagi kemur talsverður
kafli um „hinar nýju árásir Krústjovs á Stalin látinn“.
Og þar með er upptalinn áhugi Alþýðublaðsins á verk-
lýðsmálum; þetta eru þau ein-u vandamál sem blaðíð
telur verklýðssamtökin hafa við að glíma um þessar
mundir. Þanni-g eiga Ungverjaland, Krústjoff og Stalín
að verða í kjöri, og verkamenn og verkakonur þurfa
um fram allt að velta fyrir sér sagnfræðilegum vanda-
málum í fjarlægum löndum. „Sýnið nú kommúnistum
að þið kærið vkkur ekki um leiðsögn þeirra manna sem
ævinlega eru reiðubúnir að leggja blessun sína yfir
óhæfuverk mannanna frá Kreml“, eru ályktunarorð
blaðsins.
T þessari forustugrein er því lýst einkar berlega hver
er tilgangur stjórnarblaðanna með gerningahríð
þeirri sem mögnuð hefur vrerið á landslýðinn undan-
farnar vikur. Henni hefur verið ætlað að beina at-
hygli verkafólks frá ástandinu hér heima, fá menn til
þess að reyna að gleyma hraksmánarlega lágu kaupi
og ofsaverðbólgu, svo löngum vinnutíma að hann verð-
ur aðeins nefndur þrældórriur, tvennum gengislækk-
unum á einu ári, stórfríðindum fyrir kaupsýslumenn
og hátekjufólk á kostnað almennings, sviknum samn-
ingum um kaup og kjör og hótunum um að réttindi
verklýðssamtakanna verði skert. Þegar stjórnarblöðin
hrópa Stalín eru þau í rauninni að hugsa um kaupgjald-
ið a íslandi; þegar þau öskna Ungverjaland hafa þau
dýrtíðina í huga.
t'n þetta er orðin gamalkunn aðferð, og stjómarherr-
arnir ættu að þekkja fánýti hennar. Víst hafa menn
ólíkar skoðanir í verklýðsfélögunum um Ungverjaíand,
Staiín og Krústjoff og allt milli himins og jarðar; en
alþýðusamtökin íslenzku voru ekki til þess stofnuð að
kveða upp úrskurð um alþjóðadeilur eða sagnfræði-
leg vandamál. Tilgangur þeirra var að berjast fyrir
bættum kjörum alþýðu manna og auknum réttindum
hér á íslandi, og styrkur samtakanna hefur ævinlega
verið í samstöðu manna með hinar sundurleitustu skoð-
anir, og þeim mun öflugri samstöðu sem nauðsynin var
ríkari. Verkefni alþýðusamtakanna hafa sjaldan verið
nákomniari hverjum félagsmanni en einmitt nú, og því
mun verkafólk hafa hagsmunamál sín og vandamál
efst í huga þegar gengið verður til stjórnai'kjörs í fé-
lögunum og reyraa að styrkja aðstöðu þeirra sem mest.
Þá munu þeir menn sem ræða málefni verkalýðsfélag-
anna án þess að hafa nokkuð að segja um kjör og
réttindi verkafólks dæma sjálfa sig úr leik. — m.
STEINN I LAUSU MALI
Steinn Steinarr: VIÐ
OPINN GLUGGA. —
Laust mál. Hannes Pét-
ursson sá um útgáfuna.
Menningarsjóður 1961.
Steinn Steinarr var í hópi
öndvegis ijóöskálda samtíðar
sinnar og mikill tímamótamað-
ur í sinni íþrótt. Engu skai
spáð um. það, hve langan ald-
ur Ijóð hans kunna að eiga
fyrir sér, né hvenær þau verða
að lúta þeim örlögum flestra
verka dauðlegra manna aö
víkja sæti sitt fyrir nýjum
Steínn Steinarr
straumum og stefnum. En
hverju sem íramvindur í þeim
efnum, mun Steinn ávallí þykja
foivitnilegur þeim, seln vill
kanna islenzkar bókxrienntir
samtíma hans. Kannskf hefur
ekkert þeirra skálda. sém orti
á íslenzku síðustu ái-dtugina,
veriö sannarri íulltrúi í sinnar
kynslóðar, eins samounninn
kostum hennar og takr^örkun-
um, jafn skyggn og 1x3 öm leið
ráðþrota gagnvart lx:im rök-
um, sem fleyta fram straumi
tímans. Það voru áreiðanlega
ekki staðlausir staíir, þegar.
hann sagöi í einu af Ijóðuin
sinum: „Ég er hinn eiiiíi maö-
ur án takmarks og tilg'angs“.
t>að var vonsvikin samtíð. sem
lagði honum þessi válegu orð
á tungu.
Steinn var fyrst og fremst
ijóðskáld, og slíkur heyrir hann
til bókrhenntum og bókmennta-
sögu þjóðarinnar. Það sem
hann hefur ritað í lausu máli
er ekki mikið að vöxtuný nokk-
ur þankabrot um sjáifaii hann
og samtíðina, en mörg- þeirra
eru gerð af vniklum hagleik.
Það er vel til fundið af'jMenn-
ingarsjóði og Hannesi -Péturs-
syni að safna þeim sab'UU': og
gela þau út í heild. Eíflangur
dráttur befði á orðið, er hætt
við að sitthvað het'ði tr|uðlega
komið í leitirnar. Margt af
brotum þessum er préhtað á
víð og dreif í blöðum ’og fæst
undir nafni höíundar 'og gat
því auðveldlega lent "í glat-
kistunni.
Bókinni er skipt í þyá
flokka: Prentaðar greinar. Á
eftirlátnum blöðum og Viðtöl.
Fyrsti flokkurinn er um helm-
ingur bókarinnar og kemur
víðast við. Þar ræðir hann at-
burði daglega lífsins, lístir og
bókmenntir og sitthvað fleira.
Miðkaflinn er þó sýnu fróðlegri
um manninn. sem að baki þeim
býr, persónulegri, en ekki eins
heilsteyptur, enda sumt hálf-
unnið brotasili'ur. Loks lýkur
bókinni á nokkrum blaðavið-
tölum, þar sem höfundurinn
ræðir afstöðu sína og viðhorf
til margra þeirra hluta, sem
efst voru á bapgi, þegar þau
birtust.
Steinn fékkst aldrei að ráði
við skáldskap í óbundnu máli.
Þó minnist ég þess, að fyrir
hér um bil tuttugu og fimm
árum hafði hann um skeið
mikinn áhuga á að rita skáld-
sögu. Hann las um þær mund-
ir Dreigroschenroman Brechts og
fannst míkið til um bókina.
Varð sá lestur honum hvatning
til þess að rita skáldsögu af
svipaðri gerð. Söguefnið voru
kunningjar h’ans og stallbræð-
ur, lifið eiijs og það kom hon-
um fyrir ' sjónir í Reykjavík
þeirra daga, og eins og hann
hafði kynnzt því bezt. Minnist
ég þess, að hann ias kunningj-
um sínu.m fyrir upphaf hinn-
ar fyrirhuguðu bókar, þar á
meðal afbrigði af Vísum vinnu-
konunnar hjá Breeht, sem hér
var snúið til þess vegar að tjá
furðu haleitar og jafnvel íjar-
stæðukenndar frama- og fram-
tíðarvonir skáldbróður síns. Eg
efast mjög um, að Steinn hafi
nokkru sinni ritað síðar staf af
bessari sögu á pappir, enda lét .
honum flest betur en að eiga
langdvalir við skrifborð. Vafa-
laust skorti hann hörku við
sjáifan sig. það vil.iaþrek og
þann aga. sem barf til þess að
leysa af hendi. meiri háttar
skáidverk í lausu m'áli. Steinn
var eins og Hannes Pétúrsson
bendir réttilega á ..framar ölhi
skáld hinna minni forma“.
Honurn lét bczt að draga upp
svipmvndi.r, sem í mörgum síð-
ari ljóðum hans bera \ntni af
óræðu málverki, enda kvaðst
Steinn gjarna byggja kvæði sín
upp á svipaðan hátt og málari
málverk.
Líku máli gegnir um margar
af greinunum, sem prentaðar
eru í þessari bók. enda eru
þær að sjálfsögðu náskyldar
ljóöunum. Steinn var mikill
efasemdamaður og harla van-
•trúaður á flesta manniega við-
ieitni. Auga hans var gleggra
á það skoplega en alvarlega,
en kannski gleggst á skopið í
alvörunni. Honum var eðlilegra
að segja löst en kost á hlutum,
og fjalla fremur um það, sem
vakti honum hneykslun en
hriíningu, og þar sem Steinn
var ekki ýkja skoðanafastur,
gat oltið á ýmsu, hvað knúði
hann hverju sinni til þess að
taka sér penna í hönd. Steinn
var aldrei myrkur í máli, þeg-
ar hann ræddi um menn eða
málefni, og það er hann ekki
heldur í þessum greinum, hitt
er svo vafalaust undir atvik-
um komið, að hve rriiklu leyti
menn vilja gjalda skoðunum
hans samkvæði, enda átti Steinn
oftast takmarkaðri mannhylli
að íagna, ekki sízt í hópi
þeirra manna, sem bera mest
lof á hann látinn.
Bókarkorn þetta ber þess
glöggt vitni, að Steinn varengu
óslyngari á laust mál en bund-
ið. Höfundinum er ótrúlega
sýnt um að draga frám kjarna
þess, sem hann vill segja, í
meitluðu íoimi yddaðra og
knappra setninga, enda átti
Steinn þann eiginleika, ílestum
mönnum framar . að hefja frá-
sögn sína yfir það hversdags-
lega og gefa henni lif og iiti,
ög þo að greinár þiessar séu
aðeins dauft endurskin þess,
sem Steinn var á sínum beztu
stundum, þá harma 'ég, þegar
ég loka bókinni, að hún varð
aidiæi 'stærri.
Haraldur Sigurðsson.
BARÁTTAN VIÐ MYRKRIÐ
Jóngeir Eyrbekk og Jónas Árnason niðri á bryggju
i Kafnarfirði.
Tveir snillirtga
leggja saman
Jónas Araason: Tckið í
blökkina. Endúrminn-
ingar Jóngeirs Davíðs-
sonar Evrbekk. Setberg.
Það er hvorki framhleypni né
slettirekuskapur af mér að
minna háttvirta lesendur þessa
•hiaðs á þá staðreynd, að bók-
mennt.ir okkar eru einu snilld-
arverki auðugri cn áður. Ha-di
menn, að Tekið í blökkina f jaili
ttm fiskimál og flokkist undir
sérfræði vinar míns, Jóhanns
•Kúids. þá skjátlast þeim hrap-
arlega. Frasögumoistarinn Jón-
geir segir Jónasi Arnasyni 'frá
því helzta. sem á dágá hans
hefur drifið, og sögur sjó-
mannsins hafa vafalaust ekki
versnað á leiðinjn á pappirinn.
Snillingamir tveir eru aðdáan-
lega lausir við aila vaemni, áll-
an barlóm, allt kúnstbróderí, en
þeir kunna að skemmta. Sá
maður er unaariega gerður, sem
hlær ekki hjartaniega að frá-
sögn þeirra. Bókin er í flok-ki
langbeztu æ\'isagna, sem skráð-
ar hafa verið a íslenzku og er
með þeim alira skemmtiicgustu.
Óbckkta sjómanninum'. hetju
halsins. hefur ioks verið reist-
ur dálítill minnisvarði. Út-
gefandinn hlýtur að færa þakk-
arfém um bver jól héðan í frá
fyrir það lán að hafá géfið
bókina út.
B. Þ.
Skúli Guðjónsson: Bréf
úr myrkrí, Heimskringla
Reykjavík 1961.
Höfundur þessarar bókar hef-
ur verið blindur síðan árið
1946. Allan þennan lima hef-
ur hann verið bóndi í fremur
afskekktri" sveit, stundað þar
sina vinnu rétt eins og aðrir,
en ekki látið þar við sitja held-
ur haft uppi tilburði til að
hafa áhrif á sveitarmáiefni og
jafnvel á landsmái, og þess
sjást glögg merki í þessari
bók, að heimsmálin laia hann
ekki ósnortinn. Höfundur lýs-
ir því greinilega í upphafi bók-
arinnar hvernig hugmyndin að
bókinni varð til og hversvegna
hann bætti þessu verki ofaná
hin venjulegu búverk. „Þegar
ég hóf þetta verk, taldi ég mér
trú ara að ég væri að rita bók,
er yrði nokkurskonar leiðarvís-
ir fyrir sjáandi fólk í um-
gengni við blinda menn“, segir
hann i formálsorðum. Og hann
ætlar bókinni einnig að vera
hinum blindu „uppörvun og
hvatning í lífsbaráttunni1'. En
bví lengur sem hann skrifaði,
' þvi ljósara varð þonum að hann
var aöeins að skrifa þetta fyr-
ir sjálfan sig. Þetta var eigin-
lega þvert úr þeirri leið, er
hann hafði. hugsað sér. en við
því varð ekki gert. Og þetta er
víst ekki annað en það. sem
fiestir' -rithöfundar fá að reyna.
..Þetta eru reikningsskil
marrns. sem orðið hefur fyrir
því óhappi að missa sjón sina
á miðjum aldri“, segir hann.
„Og með því að gera bessa
reikninga upp i eitt skipti fyr-
ir öll, voru beir um leið úr
sögunni, og: líf höfundarins var
komið í fastar og hefðbundnar
skorðnr, eins og líf annarra
manna.“
Bókin er skriíuð af nauðsyn.
Það leynir sér ekki, en hún er
þvi miður ekki eins vel skrif-
uð og. ég hafði vænzt, — Ég
vil reyndar skrifa það á reikn-
ing út'gefanda. því sjáifsagt var
og ekki annað en.. kurteisi við
losendur, að fara yfir handrit-
ið einu sinni enn. og lagfæra
gálla á stíl og málfari, sem
talsvert er um, eihkum í fyrri-
blutanum. Það eru sex ár lið-
in frá því bókin var skrifuð
og þartil hún er prentuð, svo
tíminn var nógur. Þetta er því
leiðinlegra, sem það fær ekki
leynzt að Skúli á Ljótunnar-
stöðum er góður „stílisti“, og
þegar bezt lætur svo góður að
| 3 1
& ’
Skúll Guðjónsson
unun er að, eins og t.d. í loka-
kaflanum Tveir á báti. Einnig
í köflunum Trúin á vantrúna,
Kalt. stríð og Sveitarsími, þótt
þeir séu ekki samdir af jafn
fínni íþrótt og lokakaflinn. Þótt
listbrögð og ieikur með form,
sé ekki einkenni þessarar bók-
ar, né heldur tilgangur hennar,
er það engin afsökun fyrir
agnúum af þessu tagi: „Það
flýði inn fyrir múra biindra-
hælanna til þess að láta þá
skýla . sér. fyrir þessum augum,
-sem sáu án þess að skilja. En
maðurinn, sem frá þes-su sagði,
hann gafst ekki upp fyrir aug-
unum. sém sáu án þess að
skilja. Baráttan Var að vísu
erfið, en hann sigraði bæði
sjálfan sig og augun, sem Sáu
án þess að skilja.“
Ég hef gerzt svo margorður
um þetta atriði vegna þess hve
bókin er góð að öðru leyti.
Hún er svo góð að þrátt fyrir
þetta er hún einhver bezta bók,
sem ég hef lesið í mörg ár.
Því veldur fyrst og fremst hve
höfundurinn er einlægur í frá-
sögn sinni og heiðarlegur í við-
horfum sínum. Hann lýsir um-
hverfi sínu, starfsháttum og fé-
lagslífi í sveitinni sinni af mik-
ilii innlifun. Myrkrið umhverf-
is hann verður næstum áþreif-
anlegt. Og í þessu myrkri flýg-
ur •hugurinn víða. Með þeiná
næmu skynjun, sem skáldum
er eiginleg skynjar hann hverja
hræringu umheimsins, sem. um-
brot í sínu eigin sálarlífi. Ekk-
ert mannlegt er honum óvið-
komandi. „Sú barátta, sem þú
heyr í hjarta þínu um ann-
arra örlög, það er í raun og
veru barátta um þín eigin ör-
lög, barátta um það hvort þú
átt að vera maður, eða vera
ekki maður.“
Ég myndi segja að bókin
fjallaði öll um þessa spurn-
ingu, að höfundurinn hafi skrif-
að hana af þvi' hann vill vera
ma^ur, c« vill sýna að hann
geti verið það. Og hann er það.
Það er mikiill fengur að þess-
ari bók einroitt nú á tímum
hinnar hraðvaxandi sérhæfing-
ar. þegar bað er talið stappa
nærri glæo að láta skína i
sínar uoorunaiegu tilfinningar,
og ekkert má vera ekta. Agæti
bessárar bókar bvggist fyrst og
fremst á því hve höfundur
hennar er ekta maður og vel
sjáandi.
Jón frá Pálmholíi.
Hann œHi að reyna þcð!
Þegar Guðniundur í. Guðmundsson ræddi á þingi um þá
uppljóstrun Þjóðyiijans að Vestunþjóðverjar hefðu leitað fyr-
ir sér um heræfingarstöðvar á Islandi, var þetta ort:
Hann Gvendur fer löngum á lygunum flatt,
og líkast til ætti ’ann að reyna
það örþrifaráð að segja satt.
er sannindum þarf hann að' leyna.
íslenzk sjómannasaga frá Kúbu
RAUÐI KÖTTURÍNN.
Skáldsaga eftir Gísla
Kolbeinsson. ísafoldar-
prentsmiðja h.i'. 1961.
Þrennt veldur því, að bók
þessi er íorvitnileg: Hún er
fyi-sta bók ungs höíundar, liún
er skrifuð af sjómanni og hún
gerist suður á Kúbu.
Þó að íslendingar hafi á liðn-
um áratugum í síríkara mæli
freistað gæfunnar á hafinu,
hefur þess lítt gætt i bók-
menntunum. Á síðustu árum
hafa að vísu komið út allmarg-
ar niinningabækur sjómanna,
þar sem þeir segja frá starfi
sínu og lífsreynslu, en þær eru
yfirleitt skráðir af öðrum en
sögumanni. Viðraeðuformið virð-
ist í seinni tíð vera orðið svo
vinsælt, Það evkur þess vegna
tvimælalaust hir.um fásknið-
ugu ís’enzku sjómannabók-
menntum íjölbreytni, þegar
ungur formaður tekur sig til
og íærir lifsreynslu sina ; iist-
rænan búning skáldsögunnar.
En slík er sagan af Rauða
kettinum.
Sagan gerist suður á Kúbu
um það leyti sem Fidel Castra
er að brjótast tii valda, erv
Kúba „hafði verið i kastljósinu
síðustu mánuði“, eins og höf-
undurinn segir í upphafi sög-
unnar. Nú skyldu menn halda,
að Rauði kötturinn sé Castro
sjálfur, en svo er ekki. Rauði
kötturinn er knæpa í Havana.
höfuðborg Kúbu. Þar híttast
sjómenn hvaðanæva úr heim-
inum, og þar hittir Gunnar
Garðarsson, þriðji stýrimaðuv
á Stapat'ellinu, kynblendings-
stúlkuna Lenu, sem hann dregst
ósjálírátt að jafnvel meir en til
skyndiásta. Hú.n á erfit.t með
að bera fram nafn hans. og í
framburði hennar 'verður Garð-
arsson að Garson. en það minn-
ir á sams konar orð í frönsku
sem merkir drengur og. verðu~
einkenni Gunnars, sem Lenr
finnst drengjalegur.
Sagan hefst annars á þvi, að
Gunnar stýrimaður og Sig-
tryggur loftskeytarnaður fara <
land í Havana. meðan skip
þeirra bíður losunar. Þar verða
þeir sjónarvottar að handtöku
manns nokkurs. Eft.ir það skiljp
leiðir. Sigtryggur er handtekinr
fyrir að vera vegabréfsJaus að
horfa á það, sem honum kemur
ekki við og þaö því fremur
sem hann sýnir óvirðingu for-
ingia ;varðsveitarihnar, sem e*-
negri. Sigii’yggi er sem sag’
stungið í svarthojið, en Gunn-
ar hafnar í Rauða kettihum
Eftir það er sagan tvíþætt'
-Astarsaga Gtmnars og viður-
eign Sigtip'ggs við réttvísina i
Kúbu.
Sagan er skemmtileg aflestr-
ar, kaílaskipt.ing hröð og eðli-
leg; höfundur kann að segjr
sögu. Honum er Xagið að beitr
léttri kímni, sbr. t.d. yfir
hevrslu Sigtryggs og sögur
Skakkaxlarinnar. Honum teks*
einnig að draga upp skýrar
persónulýsingar. Gunnar of
Sigtiyggur éni gæddir hvor
sinni skapgerð. Gunnar er
ljóðshærður. ' kaldur og rólegui
og í skiptum sínum við Lenu
ímynd íslantjs, þar sem hún ei
hinsvegar ímynd Kúbu: dökk-
leit og heit. j hatri og ást. En
þótt aðalpersónurnar séu þann-
ig fastmótaðár að skapgerð of
ytra útliti. ýerða sumar auka-
persónurnar þo hvað eftirminni-
legastar. Nægir þar að minn-
ast á F.iaJJið mikla, dyravörð-
inn í Rauöa kettinum; Skakk-
öxlina með allar sínar sögur:
Molander umboðsmann og for-
stööukonuna í.Rauða kettinum.
sem er í rauninni fuillýst með
bessari einu setningu: ..Hand-
takið var dúnmjúkt og við-
skintalegs eðlis".
Stfil sögunnar er hnökralítiil
og sumstaðar ágætur. Það er
hcfundi líkiega styrkur, að
hann er jafnframt JistmáJari.
Sums'taðar dregur hann upp
skýrar og eftirmmnilegarmynd-
ir með fáu.m orðum. Muninum
á isJenzki og kúbanskri iqnd-
sýn Jýsir hann svo:
„Dai’.fbláir fjaJJakoUar birt-
urf úti v’ð sióndeildarhring,
Þau risu ekki úr sæ, eins og
fic.’l gera í heiðríkju. þegar
ski.o nálgast island.
Þetta voru ekki þessi köldu
óhagganlegu, formhreinu fjöJl
eins og heima. Kúbönsku fjöll-
in birtust þeim eins og f.iöJJ
á leiksviði. Grámóðan lær á
sig dekkri lit einhvers staðar
mi’H himins og hafs.“ (12)
Kvöldkomu er lýst þannig:
„Svo kom kvöldrökkrið eins og
dansmær vafin svörtum slæð-
um isaumuðum ótal 'glitstein-
um.“ (7)
Einnig er höfundi lagið að
koma með fáorðar ljrsingar á
einstökv.m ytri einkennum, sem
faila þó vei inn í heiidarmynd-
ina. Auðnuleysi sænsku far-
mannanna. sem Gunnar og
Si.gtryggur hitta á Tvei.m bræðr-
um, cr vel lýst með bessari
einu sétningu: „Stór kringiótt-
ur svitab’.ettur var á skyrtu-
baki be'rra aJlra“. (23) t>á lýsa
og liessar setningar vei slvao-
hrigðum mannan"a frá HnnH-
úras. sem hæst létu á Raviða
kettinuni. „snyrti’eg yfirskeeg-
in tólcii heJiarslökk ,á andj.itnn-
un>“. (37) — ..hrafncv"i-t >rf’’--
skeggin titru.ðu re’ðiJnpa mi’Ji
nefs og mvmns“. Á bis. 173
er o'ni’m skinverin á banða-
rfska ivvirjótnum lýst. hannig:
„Sá hafði óvipn’u stórt barka-
kýli. — Það rann unn og ofan
háls Hans e'ns og íingur manns
við gítarleik".
ÞS að s.-via bessi gerist á
KúJ'u •’. t’’"’”n iinn’’e'snarinnan
og heir Ptburðir gripi nokkvið
inn í atburðarásina. er sasan
i’kki pc.Iitísk í venjulegum
skilningi, heldur hlutlaus gagn-
vart þeim átökum, en hún er
ekki hJu.tlaus gagnvart iífinu.
Höfundur hefur greinilega sam-
úð með þei.m. sem heyja Jífs-
baráttu sína háðir öðrum. Það
nná mikið vera, ef dans Lenu
undir sveðiunni í Rauða kett-
inum er ekki táknræn um lífs-
baráttvi kúljönsku þjóðarinnar á
svkurreyrsekrunum undir svipu
kúgara sinna. Heimsókn banda-
ríska ísbriótsins. sem verður
bess valdandi að ástmær Gunn-
;u-s lend'r í hers höndum. er
eino’sf tóknræn. Orð Lenu um
u’vi.nmi sma: — ég verð' að
lifa — eru ekki sögð út í bJáin.
}?„ -agan er sem sagt ekki póH-
tvsk — hú” er fwst og fremst
mannj.eg, Jiúf og k’min.
CdsH er nú hættur far-
monnsk’i, og sigJingum um
hpimsböf,r>. en fari.nn að stunda
sió frá Vestmannaeyjum. Von-
andi l'er 11001101 eins og IsJend-
inpvim í árdaga. þegar beir
hætt.u vfkingaferðum. en sett-
ust að vi.ð Wðsamari iðiu á
fsJ.sndi o.g héJdu þó víkinpa-
ferði’.m s'num áfram — í bók-
menntunum.
Helgi .1. Halldórsson.
PJ _ ÞJÖÐVILJINN — Föstudagur 8. desember 1961
Föstudagur 8. desember 1961
ÞJÓÐVILJINN — (7^