Þjóðviljinn - 13.10.1962, Síða 6

ÞJÓÐVII.TINN
LawgarAagur 13. oktober 1®62
aamMfeaMBft

:
iíílýíi:
Ϥ8m
Wm
ífí'fk
' ' a/s'/'s /S/ '/'//S
■ :
<• /• #$5 '••• <- v • í p<v.'"
■
, ',,í, ' ' // 9//,V'f- ' WC "/tf'

■
wxm

ÍWÆ'Wi

"'W'í' '■'''■■ "‘'
'4f//<f' .//„,,. ;//."
gPPlll V/
■:■■:■ . ..'
'is;....'..
•ííííSíí

WmMWWWW ' •
ÞjóðleikKúsið
eftir Ray Lawler
Leikstjóri: Baldvin Halldórsson
unni góðu, litlum stofum,
stiga og rúmgóðum svölum,
og þar er víst flest að finna
sem við á, fornfáleg húsgögn,
skrautlegar brúður, suðrœn
fiðrildi, jurtir og fugla. Frum-
leg er sviðsmyndin að sjálf-
sögðu ekki, en mjög vel unn-
in, þar má glöggt kenna
vandvirkni og fallegt hand-
bragð málarans. Þýðing Ragn-
ars Jóhannessonar er nokkr-
um kostum búin, en oftlega
of bragðdauf og rislítil, og
ber allt of mörg fingraför
frummálsins; hinn orðhagi
þýðandi hefur sýnilega ekki
vandað verk sitt til nægrar
hiítar.
Það mun tæpast ofmælt að
Róbert Arnfinnsson hafi vak-
ið mesta hrifningu og athygli
áhorfenda, en hann leikur ær-
ingjann Barney af ósviknum
þrótti og lífi og mannlegri og
„Gleð þig, ungi maður, í
iesku þinni — og breyt þú
eins og hjartað leiðir þig og
eins og augun girnast" segir
Prédikarinn. en bætir við:
„aeskan og morgunroði lífsins
eru hverful". Þeim augljósu
og miskunnarlausu sannind-
um er ótrúlega mörgum
gjamt að gleyma, þeir ranka
ekki við sér þótt hreystin
þverri og roðinn fölni á vöng-
um, taka ekki eftir því að
sumarið er liðið; þetta fólk
er oftlega gráthlægilegt og
elltaf aumkunarvert. Nauð-
ug viljug hljótum við að-sætta
okkur við ágang áranna,
skortur andvara og skilnings
getur valdið svo sárum mein-
um að torvelt reynist að
græða.
Þessi alþekktu viðkvæmu
vandamál eru uppistaða
„Sautjándu brúöunnar“, hins
góðkunna ástralska átthaga-
leiks, en söguhetjurnar óbrot-
ið verkafólk og nokkuð frum-
stætt á ýmsa lund, sviðið Htið
hús í einu af úthverfum stór-
borgarinnar Melbourne. Vin-
irnir Roo og Barney eru ó-
sviknir farfuglar og kóngsins
lausamenn — á haustin halda
þeir norður í Queensland og
höggva sykurreyr í seigdrep-
andi svækju hitabeltisins, en
eyða fimm mánaða orlofi á
hverju ári suður í Melboume
ásamt ástkonum sinum Olive
og Nancy, veitingaþernum að
atvinnu, skemmta sér konung-
lega og sóa öllu skotsilfri
sinu; það eru dýrlegir dagar.
Sextán sumur eru liðin og
það sautjánda í vændum þeg-
ar sagan hefst, en hádagur
lífsins varir ekki endalaust.
Stórt skarð er komið í vina-
hópinn: Nancy hefur blátt á-
fram tekið ráð sitt í tíma og
gifzt búðarmanninum von-
biðli sínum, en Olive lætur
það ekki á sig fá og ræður
starfssystur sína ekkjuna
Pearl í hennar stað; allt á að
vera sem íyrr. En tönn tímans
lætur ekki að sér hæða, hvert
áfallið rekur annað. Heljar-
mennið og hamhleypan Roo
kemur í oríofið íélaus og Von-
um sviptur, hann hefur flúið
úr vinnunni vegna þess eins
að ungur afreksmaður reynd-
ist honum fremri. Æringjan-
um og kvennagullinu Barney
er lika brugðið, ungar stúlk-
ur vilja ekki líta við honum
lengur, enda er hann orðinn
feitlaginn og þunnhærður og
komin á fimmtugsaldur. Mik-
il og ill umskipti verða í
meyjaskemmunni þar sem
áður ríkti samhugur og frjáls-
ar ástir — kætin snýst í grát
og sár vonbrigði, handalög-
mál og margháttaðar erjur
gerast daglegt brauð, brúðan,
hið árlega tákn hamingju og
vináttu brotnar í smátt og
draumarnir brenna til ösku.
Það er tii einskis að berja
höfðinu við steininn, ósigur-
inn er alger, góðu dagarnir
liðnir og koma aldrei aftur.
„Sautjánda brúðan" hefur
notið vinsælda og vakið at-
hygli á noröurhveli jarðar
fyrst ástralskra leikrita, enda
vel samið verk, þrungið sam-
úð og hlýju, djúpri alvöru og
mergjaðri alþýðlegri kýmni.
Það ér ekki stórt í sniðum og
nýtur sín eflaust bezt í hin-
um smærri leiksölum, og enn
síður nýstárlegt að formi;
Ray Lawler fylgir í. öllu
raunsærri hefð- -og reynir
aldrei að gerast verulega
skáldlegur, 1 enda enginn
snillingur orðsins, en lýsir
söguhetjum sínum og um-
hverfi af glöggsýni og óbrigð-
ulli ráðvendni, mótar efnið
eðliiega og skýrt í traustum
höndum. Það er ánægja að
fylgja leiðsögn hans um víð-
ar lendur hinnar fjarlægu
heimsálfu þar sem nýju ári
er fagnað á miðju sumri, og
þótt þar sé margt með ann-
arlegu sniði eru harmar og
kæti þessa frumstæða fólks
okkur í rauninni jafnskiljan-
leg og líf íslenzkra sjómanna
eða þeirra öreiga amerískra
sem John Steinbeck hefur
gert ógleymanlega með sög-
um sínum. „Sautjándu brúð-
unni“ er öllum hollt að kynn-
ast, leikurinn ætti að víkka
sjónhring áhorfandans, glæða
skilriing hans á algiidum
mannlegum vandamálutn.
Leikstjórinn á um fleiri en
eina leið að velja og vafa-
laust gætu sumir freistazt til
að beita mjög sterkum á-
hrifameðölum og miklum
hraða í stíl hins alþýðlega
gamanleiks, en Baldvin Hall-
dórsson fer aðrar leiðir góðu
heilli — forðast allan ofleik
og léttkeypta gamansemi,
leitar að kjarna málsins og
reynist trúr boðskap skálds-
ins og stefnu; túlkun hans er
látlaus, eðliieg og svikalaus í
öllu. Og þó hann leggi meg-
ináherzíu á alvöru leiksins og
sálarlíf söguhetjanna er
kímninni ekki gleymt, né
hinu ’ tvísaeja háði, það sýndu
tíðir hlátrar í salnum; gest-
irnir fylgdust með atburðun-
.ogjögri-
uðu léikéndum og leikstjóra
lengi og hlýlega að lokum.
Frumsýriingin var ekki
- sftírpðtilaus og um hlutverka-
’skipun má að sjálfsögðu deila,
en hér er auðsæilega vel að
vérki gengið og jafnan keppt
•að • listi-ænum markmiðum.
.Gunnari Bjarnasyni hefur vel
Ttekizt að lýsa meyjarskemm-
Jón Sigurbjörnsson, Róbert Arnfinnsson, Guðbjörg Þorbjarnardóttir, Erynja Benediktsdóttir, Nína
Sveinsdóttir og Herdís Þorvaidsdóttir í hlutverkum sínum í „Sautjándu brúðunni".
mergjaðri kímni. Gamanyrði
hans. kostuleg svipbrigði, gort
og mannalæti missa hvergi
marks, og ekki leynast forn-
ar vinsældir hans og kven-
hylli þrátt fyrir afturför og
ósigra. Snjöllust er túlkun
Róberts þegar Barney fer á
fjörurnar við Pearl í fyrsta
sinn og tekst næstum að
vinna hug hennar og hjarta,
og ekki síður eftirminnileg
þegar hanri kemur drukkinn
heim , og- Roo vinur hans
þjarmar óvægilega að honum.
Hins ber að geta áð Róbért
er mun hærri maður og meiri
á velli en Banrey á að vera.
Jón Sigurbjörnsson -««er
sannfærandi og traustur sem
garpurinn Roo og útlit og
framganga alveg við hæfi,
hann er mikill vexti og sýni-
lega afrenndur að afli, barna-
lega hreykinn af kröftum sin-
um, fátalaður, dulur og við-
kvæmur i lund. Túlkun Jóns
er jafnan hrein og bein, en
ekki verulega tilþrifamikil á
stöku stað, en þá bezt er á-
tökin eru sterkust og öldurn-
ar rísa hæst.
Olive er mest kvenhlutverk
í leiknum og enn ber Guð-
björg Þorbjarnardóttir hita
og þunga dagsins ásamt Her-
dísi Þorvaldsdóttur, en öllum
má ofbjóða og einnig þessum
mikilhæfu og vinsælu leik-
konum — þeim eru lagðar of
tíðar og miklar skyldur á
herðar og er engum greiði.
Leikur Guðbjargar er áhrifa-
mikill og átakanlegur, þótt
fullkomið Öryggi skorti á
stöku stað; skapgerðarlýsingin
skýr og sönn allt frá upphafi.
I meðförum hennar er Olive
ákaflynd, frökk, óstyrk á
taugum og ör til hláturs og
tára, og hvergi dylst næmur
og hlýr skilningur leikkon-
unnar á ungæðislegum dag-
draumum og nærri ótrúlegri
þvermóðsku hinnar trygg-
lyndu starblindu stúiku —
konu á miðjum aldri sem get-
ur ekki komizt til þroska og
harðneitar að beygja sig fyr-
ir bláköldum staðreyndum.
Hæst nær túikun hennar í
lokin þegar spilaborgin er
hrunin til grunna og Olive
engist af kvölum eins og hel-
sært dýr.
Herdís Þorvaldsdóttir bregzt
hvergi í góðu gervi vinkon-
unnar Pearl, og gerir það lýð-
um ijóst að þessi kona er í
mörgu ólík öðrum íbúum
meyjabúrsins: fínlát, dálítið
tepruleg og reynir að íklæð-
ast borgaralegum virðuleika,
en langar þó að öðrum þræði
í tuskið; sá tvískinnungur
kom glöggt fram í hógværri
og iátlausri túlkun Herdísar.
skýrum og markvissum svör-
um.
Nína Sveinsdóttir kemur
minna við sögu og á þó mik-
ilvægri stöðu að gegna, hún
er móðir Olive og eigandi
hússins, rífst og jagast og
hefur allt á hornum sér, en
er engu að síður mannkostum
búin 'og öðrum ríkari að
glöggsýni og reynslu. Það
leynir sér gldrei að Nína
Sveinsdóttir á heima í ósvikn-
um skopleikjum og eflaust
mætti gera enn meira úr
þessu þakkláta Hlútvéíki, en
hún er mátulega gömul og
slitin og vakti heilbrigðan
hlátur með skýrum orðsvör-
um og upprunalegri gaman-
semi, eignaðist hylli leikgesta.
þá er Brynja Benediktsdóttir
mjög geðfelld, léttstíg og
snotur Bubba, unga stúlkan
í næsta húsi sem ætlar sér
að feta í fótspor hinna full-
orðnu vinkvenna sinna án
þess að gera sömu glappaskot-
in og þær. Brynja leikur af
ósviknu fjöri og svo mikilli
festu að heitsrengingum
hennar má trúa, en framsögn
og raddbeitingu er enn ær-
inna bóta vant, hin unga við-
feldna leikkona á mikið eftir
að læra. Loks er Gunnar
Eyjólfsson afreksmaðurinn
ungi, sá er reynist ofjarl
kempunnar Roo, drengjalegur
maður áiitlegur og vaskleg-
ur, en ekki nógu kraftaleg-
ur; athyglisverð og furðu
djúpstæð mannlýsing. þótt
aðeins dvelji skamma hríð á
sviðinu. Og þá eru taldar
hugtækar og litríkar sögu-
hetjur Ray Lawlers, hins
ástralska leikskálds og leik-
ara, það er óblandin ánægja
að kynnast þeim öllum. Á.Hj.
t- —— ■ - i ■ ■ —
33Í00 km, en
ekki 14.400 km
WASHINGTON — Bandaríska
Venusarfarið Mariner II mun
fara fram hjá reikistjörnunni í
33.600 km fjarlægð, en ekki
14.400 km, eins og áður hafði
verið ætlað, segir geimferða-
stofnunin NASA. Þetta mun þó
ekki koma að sök því að reiknað
er með að þær vísindaathugan-
ir sem ætlað er að gera geti
farið fram i frá 18.000—64.000
km fjarlægð frá Venus. Geimfar-
ið mun, ef áætlun stenzt, fara
fram hjá reikistjörnunni 14.
desember, en því var skotið á
loft 27. ágúst
ÞETTA ERU SVEFNHERBERGISHOS-
GÖGNIN SEM ÞÉR HAFIÐ BEÐIÐ EFTIR.
Stílhrein — falleg — Unnin af færum fagmönnum.
Teak verö
kr. 13.525