Þjóðviljinn - 02.11.1962, Blaðsíða 6

6 SÍÐA
ÞJÓÐVILJINN
Föstudagur 2. nóvember 1962
Líkamsfrumur móður geta
borizt til fóstursins
Heilar frumur af ýmsum gerðum geta borizt
frá móður til ófædds barns hennar. Þessi upp-
götvun lækna í Kaliforníu kann að veita skýr-
ngu á upp'tökum sjúkdóma þar sem líkaminn
virðist mynda mótefni gegn sínum eigin vefjum,
svo sem í liðagigt.
Tilraunir vísindamanna við
Stanford-háskólann í Paxlo
Alto þykja sanna að hugmynd-
ir manna um víxlverkunina
milli móður og fósturs hafi
verið rangar. Hingað til hefur
verið alitið að einungis ein-
faldari efnasambönd eins og
sykursambönd, hvatar og ó-
næmisefni berist um æðakerfi
legkökunnar milli móður og
bama. Vitað var að rauð blóð-
kom komast það einnig, en
þau geta ekki aukið kyn sitt
og líða fljótt undir lok.
Aðskotafrumur
Dr. William P. Creger og
samstarfsmenn hans telja sig
nú hafa óyggjandi sannanir
fyrir því að ýmsar aðrar
frumugerðir, þar á meðal
frumur sem geta aukið kyn
sitt, kornist einnig frá móður
til fósturs hennar. Samhljóða
niðurstaða fékkst af tilraunum
á kanínum, naggrísum og kon-
um.
tír því frumur sem færar eru
um að skipta sér geta komizt
frá móður til bams, er hugs-
anlegt að þær geti myndað í
líkama þess nýlendur aðskota-
fruma sem ekki eru komnar af
kynfrumunum sem runnu sam-
an og kveiktu líf fóstursins. Sé
þessu svo farið er ástæða til að
líta frá nýju sjónarmiði á or-
sakir ýmissa sjúkdóma sem
menn vita ekki af hverju stafa.
Eitlafrumur
Meðal frumugerða sem sam-
kvæmt þessum nýju rannsókn-
um geta borizt frá móður til
fósturs gegnum legkökuna eru
eitlafrumur, en álitið er að þær
gegni hlutverki í kerfi líkam-
ans til myndunar á mótefnum
gegn sýklum og framandi
frumuvef, og einnig koma-
frumur og blóðplötur.
Rannsóknin á frumuflutn-
ingnum fór þannig fram að
frumur voru merktar með ata-
brine, lyfi við mýrarköldu segi
hefur þann eiginleika að bað
gerir sumar frumur gulleitar í
flúoresentljósi.
Tíu konur sem gera þurfti á
keisaraskurð vegna erfiðleika á
eðlilegri fæðingu gáfu sig fram
tU rannsóknarinnar. Hjá sex
þessara kvenna kom i ljós að
nokkurt magn fruma hafði bor-
izt frá móður til fósturs.*
Frekari rannsókn
Dr. Creger og samstarfsmað-
ur hans, indverski prófessorinn
Rajendra Desai, gerðu grein
fyrir niðurstöðum sínum á
þingi blóðfræðinga í Mexíkó-
borg um daginn. Sagði Creger,
30 hró eqg
í morgunverð
Frá Júgóslavíu berast þær
fréttir, að 63 ára gamall verka-
maður þar í landi, Nedeljko
Biasol, hafi einstaklega góða
matarlyst. A hverjum degi
'borðar hann 15—20 kíló af mat,
og fæðan er oft mjög svo ó-
venjuleg.
Til dæmis borðar hann morg-
un hvern 30 hrá egg — með
skurninni. Kjöt etur hann hrátt
og skolpar því niður með para-
fínolíu. Grænmeti og ávexti
vill hann ekki sjá.
Þegar hann var ungur
var hann vanur að
smyrja brauðið sitt með smur-
olíu, en þá voru líka erfiðir
timar.
að enn væri ekkert hægt að
fullyrða hve títt það væri að
frumur bærust frá móður til
fósturs, og engin sönnun væri
fengin fyrir því að slíkar
flökkufrumur gætu aukið kyn
sitt í líkama fóstursins.
Þetta mál verður nú »ann-
sakað nánar. Dr. Creger þykir
það einkum athyglisvert að
eitlafrumur skuli komast gegn-
um legkökuna, sökum þáttar
þeirra í myndun mótefna lík-
amans, sameindanna sem ráð-
ast á og gera óvirka sýkla og
aðra aðskotahluti sem ekki eiga
heima í líkamanum.
Eitlafrumur frá móðurinni
eru frá ónæmissjónarmiði
framandi líkama fóstursins.
Því hefur mönnum dottið í
hug, að setjist gróörarhópar
slíkra fruma að fóstrinu, geti
átt sér stað að þeir myndi mót-
efni gegn einhverjum líkams-
vefjum bamsins.
Gagnverkan þar sem líkam-
inn myndar mótefni gegn ein-
hverjum sinna eigin vefja er
talin frumorsök ýmissa svo-
nefndra sjálfsónæmissjúkdóma.
Þeirra á meðal er til dæmis
helluroði (lupus ertythematos-
us). Vísindamenn grunar að
svipuðu máli gegni um liða-
gigt og gigtsótt.
Draumur enskra stúlkna
Að verða ekkja á miðjum
Nýlega sögðum við frá nið-
urstöðum rannsóknar á hugs-
unarhætti og framtíðarvon-
um franskra unglinga. Og
niðurstaðan var: kæruleysi og
sljóleiki:
En það verður ekki sagt, að
ungar stúlkur í' Englandi séu
með öllu hugsjónalausar, ef
marka má niðurstöður svip-
aðrar rannsóknar þar í landi.
Og hætt er við, að ungir Eng-
lendingar, giftir og ógiftir,
hafi orðið fyrir varanlegu á-
falli, — rúmlega þriðja hver
ungfrú reyndist eiga sér þann
óskadraum, að verða ekkja á
miðjum aldri!
Rannsókn þessi fór fram á
vegum Lundúnaháskóla, og
var leitað til 1300 unglinga í
efsta bekk ríkisskólanna. Há-
aldri
skólaprófessoramir urðu
furðu lostnir, er þeir lásu,
hvaða hugmynd unglingamir
gerðu sér um líf sitt í fram-
tíðinhi. Aðeins sex prósent
stúlknanna gátu hugsað sér
að pipra. Hinar allar lýstu
hjónabandssælunni, sem þær
dreymdi um.
Én 37% stúlknanna virtust
álíta, að þegar yngsta barnið
væri vaxið upp úr skólaföt-
unum, væri tími til kominn
fyrir eiginmanninn að hverfa
af sjónarsviðinu. Eða eins og
ein stúlkan lýsti því:
— Útförin var einföld en
hátíðleg'og ættingjamir voru
vingjarnlegir og samúðin
skein úr augum þeirra.
Á máli vísindamanna er
niðurstaðan þessi: Brezkar
stúlkur virðast gera sér ljóst,
að eiginmaðurinn hefur lík-
amlegu og fjárhagslegu hlut-
verki að gegna. Á miðjum
aldri vilja þær lifa lífinu á
eigin spýtur Márinn hefur
lokið sínu verki og þá má
hánn fara!
Að öðru leyti kom fátt
markvert fram við þessa
rannsókn. Efnaleg velferð er
auðvitað efst á blaði: hús og
böm, ísskáp og þvottavél. bíl
og bankabók. Fáar höfðu æv-
intýraþrá, og engin vildi vera
millj ónamæringur!
Sjálfsmynd eftir Siqueiros.
Dóttir mexíkanska málarans Siqueiosar segir frá
LISTAMAÐUR
I FANGELSI
Dansmærin Adriana Siqeiros,
dóttir hins mikla mexikanska
málara Davids Siqueirosar er
nú við nám í ballettskóla Stóra
Leikhússins í Moskvu, en hún
var áður sólódansari við mexí-
kanska ballettinn. Faðir henq-
er hefur í tvö ár setið í fang-
elsi fyrir afskipti sín af stjórn-
málum.
— í blööum hafa verið birt-
ar myndir af teikningum föður
yðar, sem hann hafðj dregið
upp á vegg í fangaklefa sínum.
Hver urðu örlög beirra mynda?
spurðu blaðamenn Adriönu.
— Hér er ekki um vegg-
teikningar að ræða, svaraði
dóttir listamannsins, þetta voru
leiktjöld fyrir sýningu áhuga-
mannaleikflokks fanganna.
Fyrstu mánuðina í fangelsinu
var föður mínum leyft að um-
gangast aðra fanga, og þá mál-
aði hann með ánægju leiktjöld
fyrir þá, en brátt var honum
einnig neitað um þessa iðju.
En hann er nú á hátindi listar
sinnar ,og því veldur það hon-
um mikils sársauka að geta
ekki starfað að eftirlætisiðju
sinni — veggmyndum. Og hin-
ir fjórir veggir fangaklefans
eru fremur óheppilegir til
skreytingar, eins og þér skiljið.
Að vísu heldur faðir minn á-
fram að mála. Hann er að
Ijúka við síðustu fjórar mynd-
irnar úr flokki sem hann hefur
lengi unnið að. Þær heita
Rökkur. Nótt, Dagrenning,
Dagur. En vinna við venjuleg
málverk íullnægja föður mín-
um ekki. Hann hugsar stöðugþ
um framtíðina. Hann hefur nú
í fangaklefa sínum nokkurs-
konar „vegg“ sem hægt er að
leggja saman, og á hann hefur
hann dregið upp frumdrætti
mjög sérkennilegs verks, sem
hann hyggst glíma við þegar
fram líða stimdir — efni þessa
verks er misrétti kynþátta og j
nýlenduáþj án.
Blaðamenn spurðu ennfrem-1'
ur hver hefðu orðið úrslit máls
Siqueiros fyrir hæstarétti
Mexico.
— Já, 31. júlí í sumar var
faðir minn leiddur undir gæzlu t
200 lögregluþjóna til Dómshall-
arinnar, þar sem þrir hæsta-
réttardómarar hlýddu á fimm
kiukkustunda ræðu verjanda.
Saksóknari krafðist þess við
þetta tækifæri að dómurinn
yfir föður minum yrði þyngd-
ur úr átta ára fangelsisvist í
tuttugu og fimm ár. En fram
til þessa tíma hefur hæstiréttur
ekki enn tekið neina ákvörðun.
Því hefur aldrei sem nú riðið
á því að almenningsálitið taki
í taumana til að komið verði i
veg fyrir þetta hróplega órétt-
læti.
Dóttir listamannsins kvaðst
hafa fengið að taia við föður
sinn skömmu áður en hún fór
Framhald á 8. síðu
Millþnarí og íhulds-
þingmaður fíæktir
í enskt morðmá!
Með stórþjóðum eru morð
framin svo til á hverjum degi
og vekja því yfirleitt ekki sér-
staka athygli. En nokkur morð-
mál eru þó venjulega efst á
baugi í hverju landi, og stór-
blöðin birta þá fréttir af gangi
málsins sem eins konar íram-
haldssögu. Eitt slíkt mál hefur
vakið feikimikla athygli í Eng-
landi seinustu dagana, enda
koma þqr við sögu ýmsar ó-
venjulégár persónur: eigandi
næturklúbbs, kunnur milljóna-
mæringur, sem grætt hefur á
þvottavélum, og eínn af' þing-
mönnum Ihaldsflokksins
brezka.
Og morðsagan er í aðalat-
riðum á þessa leið:
Holford, næturklúbbseigandi
í Brighton, gerði allt sem í
hans valdi stóð til að halda í
eiginkonuna, Christine, ljós-^
hærða þokkadís. Hann keypti
handa henni bíl, fyUti vasa
hennar af fjármunum og sendi
hana í sumarfrí til Frakklands.
Hins vegar var hann svo af-
brýðissamur, að hann hélt upni
njósnum um allar athafnir
hennar.
Það hefði hann alls ekki átt
að gera. Annars hefði farið
betur. Því að konan hans
reyndist með afbrigðum ver-
gjörn í Frakklandsferðinni.
Fyrst tók hún saman við bar-
þjón í París, en seinna hitti
hún milljónamæringinn og í-
haldsþingmanninn i sumarbú-
stað þess fyrmefnda hjá Cann-
es. Þar var dreginn tappi úr
flösku og skálað nokkrum
sinnum, en síðan hurfu þau á
eintal, Christine og milljóna-
mæringurinn. Þingmaðurinn
sofnaði hins vegar einn, að þvl
er sannað þykir, og er hann því
úr sögunni.
En nú var eiginmanninn far-
ið að gruna ýmislegt, svo að
hann fór á vettvang og sótti
konuna sína. Þegar heim kom
kom fékk hann nákvæma
skýrslu hjá einkanjósnara sín-
um, hárgreiðsludömu, sem
ferðazt hafði með eiginkonunni.
Klúbbeigandinn reiddist þá
ógurlega og skaut konu sína til
bana með sex skammbyssu-
skotum. En þegar hann vildi
elta hana inn í eilífðina, tókst
honum ekki að murka lífið úr
sjálfum sér. Og því stendur
hann nú frammi fyrir dómar-
anum, ákærður fyrir morð að
yfirlögðu ráði.
Eitthvað í
aðsigi hja
sovézkum?
PARlS 31/10 — Um þessar
mundir stendur yfir ráðstefna í
París um geimícrðamál á vegum
UNESCO, og sitja hana um 200
fulltrúar frá ýmsum löndum,
Einn helzti geimvísindamaður
Sovétríkjanna prófessor Sissak-
iem, var skyndilega kallaður
heim frá París í gær, og hefur
það vakið upp þann orðróm, að
eitthvað merkilert kunni að vera
í aðsigi hjá sovézkum.
Samkunduhús gyðinga fró 1. öid á ífaiíu
Italskir fornminjafræðingar fundu í fyrra rústir
stæði Ostia, hinnar fornu hafnarborgar Rómar.
stað, og var komið niður á grunn enn eldra
sýna að það er að minnsta kosti frá fyrstu öld.
fundizt hafa utan Gyðingaiands. Myndin sýnir
verið reistar á ný.
samkunduhúss gyðinga frá fjórðu öld á borgar-
I haust var gröftur hafinn að nýju á þessum
samkunduhúss. Myntir sem fundust í steinlími
Eru það Iangelztu minjar um gyðingaguðshús sem
rústir fjórðu aldar samkunduhússins. Súlurnar hafa
• á