Þjóðviljinn - 16.11.1962, Síða 3

Föstudagur 16. nóvember 1962
ÞJÓÐVILJINN
SÍDA 3
Bandaríkin afneita
eldflaugum á Spáni
Við syðsta odcfia Bretíands
MADRID, HAVANA 15/11 — Undarlega hljótt
hefur verið á Vesturlöndum um þá fullyrðingu
Sorins, aðalfulltrúa Sovétríkjanna hjá SÞ, að
Bandaríkjamenn hafi komið sér upp eldflauga-
stöðvum á Spáni. Sendiráðsfulltrúi í Madrid hef-
ur mótmælt þessari ásökun af hálfu Bandaríkja-
manna, en annars hefur ríkt alger þögn um málið.
Frá Kúbu berast þær fréttir, að Mikojan og Castro
hafi náð fullu samkomulagi um ágreiningsefnin.
inn hálfan mánuð og rætt við
kúbanska ráðamenn. Hann þykir
góður samningamaður, og víst er,
að mikið hefur legið við, þvi að
Mikojan gaf sér ekki einu sinni
txma til að vera viðstaddur út-
för eiginkonu sinnar, sem lézt
stuttu eftir að hann kom til
Kúbu. Mikojan er væntanlegur
til New York á morgun, en ekk-
ert er vitað nánar um samkomu-
lag þeiira Castros.
Vitað er, að Krústjoff hefur
sent Kennedy mörg bréf undan-
farnar tvær vikur, og er talið,
að hann hafi fallizt á að fjar-
lægja einnig allar sprengjuflug-
'■'élar frá Kúbu, þó með vissum
skilyrðum. Bandaríkjastjóm hef-
ur ekkert viljað láta uppi um
málið, og Kennedy hefur ekki
haldið blaðamannafund í margar
vikur.
Fyrir nokkru fórst franski togarinn Jeanne Gougy við syðsta odda Bretlands, Land’s End í
wail, í ofsaveðri, en mannbjörg varð. — Myndin af flakinu er tekin ofan af bjarginu.
Com-
Ný óveðurský yfir Bonn:
Sennilegt að Strauss falli á
hegðun sinni í Spiegelmálinu
BONN 15/11 — Hamborgarblaðið Die Welt full-
yrti 1 dag, að Frjálsir demókratar, sem standa að
samsfeypustjórninni ásamt flokki Adenauers,
muni krefjast þess, að Strauss varnarmálaráðherra
vefði látinn víkja úr stjórninni vegna afskipta
sinna af Spiegelmálinu. Kristilegir demókratar
hafa áður neitað þessari kröfu, og þykir nú óvæn-
lega horfa um samstarf stjórnarflokkanna.
Sorin, aðalfulltrúi Sovétríkj-
anna hjá SÞ, fullyrti í gær í
stjómmálanefndinni, að Banda-
ríkjamenn hefðu komið sér upp
eldflaugastöðvum á Spáni, sem
ógnuðu friðnum í Evrópu. Krafð-
ist hann þess, að Bandaríkjamenn
tækju vopn sín tafarlaust burt
STOKKHÓLMUR 15/11 — I dag
hófust eldhúsdagsumræður í Sví-
þjóð og var aðallega rætt al-
mennt um stjómmálaviðhorfin.
Köfuðmálið er þó enn afstaða
Svía til Efnahagsbandalagsins, og
hvers konar aðild þeir eigi að
stefna að. Foringi hægrimanna,
Gunnar Heckser, sem manna
mest hefur gagnrýnt stefnu rík-
isstjómarinnar í EBE-málinu,
lýsti sig fúsan til að gera eins
konar vopnahlé eða borgarafrið
um málið, meðan stjómin væri
að þreifa fyrir sér í Brussel. Var
boði hans vel tekið af talsmönn-
um stjómarinnar.
Framhald 5. síðu.
ing herliðsins væri fallin úr
gildi hefði við engin rök að
styðjast. Það hefði greinilega
verið tekið fram 1956 að fram-
kvæmd þeirrar till. væri frest-
að og m. a. vegna ítrekaðra
tilrauna Bjarna Benediktssonar
sjáífs til þess að fá fram yfir-
lýsingu um að fallið væri frá
samþykktinni. En nú hefði
dómsmálaráðherrann notað hús-
bóndavald sitt og skipað utan-
ríkisráðherra að flytja tillögu,
sem fæli í sér, að Alþingi felldi
úr gildi samþykktina frá 28.
rnarz 1956. Ætlunin væri að
knýja fram atkvæðagreiðslu
um þessa stefnubreytingu í
formi þeirrar breytingartillögu,
sem Guðmundur I. hefði lagt
fram. En það væru haldlaus
lök hjá ráðherranum að segja,
sð þessi samþykkt væri fallin
úr gildi og vitna til þess að
þingmenn Alþýðubandalagsins
hefðu á undanförnum þingum
flutt tillögur um brottflutning
hersins. AHar þær tillögur hafa
verið um, að framkvæma skuli
ályktun Alþingis frá 28. marz
1956, og þar með er röksemda-
færsla ráðherrans til einskis
af Spáni. Þess var beðið með
nokkurri eftirvæntingu í dag,
hver yrðu viðbrögð Bandaríkja-
stjómar við þessari ásökun, enda
gerist þetta um sama leyti og
Sovétrikin eru aö flytja allar
eldflaugar frá Kúbu.
Það hefur vakið nokkra undr-
un, að Bandaríkjamenn hafalitlu
sem engu svarað þessum fullyrð-
ingum Sovétríkjanna og ekkert
hefur heyrzt í þeim mörgu stjóm-
málamönnum á Vesturlöndum,
sem mest fordæmdu Sovétríkin
nú fyrir skemmstu vegna eld-
flauganna á Kúbu. Starfsmaður
við bandaríska sendiráðið í Mad-
rid mun hafa lýst því yfir í dag,
að engar eldflaugastöðvar væm
á Spáni, en annars hefur verið
þagað um málið.
Samkomulag f Havana
Viðræðum þeirra Castros og
Mikojans í Havana er nú lokið
og fullt samkomulag hefur náðst
um ágreiningsatriðin. Mikojan
hefur dvalizt á Kúbu undanfar-
orðin. — Þá taldi Lúðvík, að
í frumvarpinu fælist giundvall-
arbreyting frá eldri lögum. Ráð-
herra væri gerður yfirmaður
þessara mála og valdsvið hans
væri svo víðtækt, að hann gæti
gert almennt útboð í landinu
til æfinga, sem mjög nálguð-
ust heræfingar. En ekki yrði séð
að með þessu frumvarpi væri
unnt að tryggja fólki þá vemd,
sem gefið væri í skyn. Ef draga
á rétta ályktun af frumvarpinu,
hljóta menn að komast að
þeirri niðurstöðu, að hemáms-
liðið sé aðalhættuvaldurinn.
Þess vegna ber að fjarlægja
það. Á þann hátt yrði stigið
stórt skrcf til ahnannavarna í
Iandinu. Ráðherramir vissu líka
mætavel að komið hefði í ljós
að mikill meirihluti fólks í
landinu er andvígur hersetunni.
Með breytingartillögu utanrík-
isráðherra ætluðu stjómarflokk-
arnir sér nú að knýja fram
formlega þá stefnubreytingu, að
hér verði her helzt um alla
framtíð. En vonandi væri, að
þeir menn yrðu ekki í meiri-
hluta á næsta Alþingi Islend-
inga, sem kysu slíka stefnu yfir
þjóðina.
Um seinustu helgi urðu mikil
átök í Bonn milli stjómarflokk-
anna vegna handtöku útgefanda
og ritstjóra vikublaðsins Der
Spiegel, en sjálfur dómsmálaráð-
herrann, Stammberger, hafði
ckkert fengið að vita fyrirfram
um aðförina, og hótaði hann að
segja af sér. Þá þegar var kom-
inn orðrómur á kreik um að
Strauss, vamarmálaráðherra,
hefði átt frumkvæðið að aðför-
inni, og hefði hann verið að
hefna sín á blaðinu fyrir ýmis
skrif þess um hann.
Málið leystist á þann hátt, að
tveimur ráðuneytisstjórnum var
fómað til málamynda, en stjórn
Adenauers hélt velli. Næst gerð-
ist það, að handtaka blaðamanns-
ins Ahlers á Spáni kom til um-
ræðu og vildi enginn viðurkenna
fyrst í stað að hafa gefið spönsku
lögreglunni merki um að hand-
taka blaðamanninn. En smám
saman bárust böndin að Strauss,
vamarmálaráðherra, og játaði
hann að lokum að hafa tilkynnt
hermálaráðunaut þýzka sendi-
ráðsins á Spáni, að Ahlers væri
eftirlýstur.
Þessi játning Strauss hefur
vakið mikla ólgu í Bonn, og
hafa andstæðingar ráðherrans,
sem eru býsna margir, talið sig
þar með hafa fundið á honum
snöggan blett.
NÝJU DELHI 15/11 — Nehru,
forsætisráðherra Indlands svar-
aði í dag tilboði Sjú Enlais um
vopnahlé í landamærastríði Ind-
verja og Kínverja. Svar Nehrus
hefur enn ekki verið birt, en
kunnugir telja, að Nehru hafi
hafnað tilboði Kínverja og end-
urtekið þá kröfu sína, að her-
sveitir Kínverja verði að hörfa
aftur til þeirra staða, sem þær
höfðu á valdi sínu fyrir 8. sept-
ember, áður en Indverjar setj-
ist að samningaborði.
Forsætisráðherra Kínverja hafði
lagt til, að báðir aðiljar hörfuðu
með heri sína 20 km frá bar-
dagalínunni. Nehru fullyrti ídag
að þetta jafngilti því, að Ind-
verjar viðurkenndu hemám Kína
á indversku landi.
Spumingin um stöðu hersveit-
anna, er vopnahlé verður gert,
er að sjálfsögðu mjög mikilvæg
varðandi lausn deilunnar, því að
sennilega mun verða reynt að
semja á grundvelli stöðunnar,
eins og hún verður, þegar sezt
er að samningaborðinu. Land-
svæðin, sem deilt er um, eru
nær eingöngu óbyggð svæði, sem
hvorugur aðiljinn, Indverjar eða
1 Kínverjar, hafa sýnt nokkum á-
Ríkisstjórnin riiðar til falls
Hamborgarblaðið Die Welt
skrifar í dag, að meðan Aden-
auer 'kanslari- eigi rviðræður- við
Kennedy forseta í New York, fari
stjómmálaástandið í Bonn stöð-
jugt. versnandi. Spsíaldemókratar
hafi 'bórið fram vantraiistsúiíögu
á ríkisstjómina vegna Spiegel-
málsins, og víst sé, að Frjálsir
demókratar muni styðja tillög-
una, ef Strauss verði ekki látinn
víkja úr stjórninni. Fari svo, seg-
ir blaðið, hlýtur fjórða rikis-
stjóm Adenauers óhjákvæmilega
að falla.
Adenauer átú í dag símtal við
samstarfsmenn sína í Bonn og
boðaði þá til ráðuneytisfundar
á laugardag, strax og hann kem-
ur heim úr Ameríkuferðinni.
Stammberger dómsmálaráð-
huga, fyrr en nú seinustu árin.
Engin landamæralína hefur ver-
ið dregin, sem viðurkennd væri
af báðum aðilum.
Seinustu fréttir herma, að enn
sé barizt við landamærin, en
hvorugur aðilinn hafi unnið á
undanfarna daga.
NEW YORK — 15/11 — Gríska
flulningaskipið Captain George
var í morgun statt um 500 km
út af Bcrmuda, hlaðið dynamíti
og öðru sprengiefni, er skyndi-
lega kom upp eldur um borð og
breiddist ört út. Áhöfnin barð-
ist í allan dag við að halda eld-
inum í skefjum og reyndi að
ná höfn í Bermuda, áður en
skipið spryngi í loft upp.
Skipið var á leið frá New
Orleans til Miðjarðarhafsins og
var hlaðið 1400 tonnum af
sprengjum og dynamíti. Eldur-
inn kom upp á öðrum stað í
skipinu, en breidist ört út og
hefur áhöfninni hingað til +'°-
izt að koma í veg fyrir, að eld
herra fullyrti í gær, að engin
stoð í lögum hefði verið fyrir
handtöku þýzka blaðamannsins
á Spáni. Talsmaður Frjálsra
demókrata var að því •spurður í
gær, hver yrði afstaða flokksina
til vantrauststillögu sósíaldemó-
krata. Sagðist hann ekkert geta
um það sagt fyrr en Adenauer
hefði rætt við Mende, formann
flokksins. Hins vegar vissu allir,
að enginn þingmaður Frjálsra
demókrata hefði tekið upp hanzk-
ann fyrir Strauss, vamarmála-
íáðherra.
Refsivsrður
getnaður
HARSTAD 15/11 — Ungur mað-
ur var í dag dæmdur í 4 mán-
aða fangelsi fyrir þá sök að
hafa barnað unnustu sína. Að
visu er slíkur verknaður ekki
bannaður samkvæmt norskum
lögum, en talið var, að maður-
inn hefði fengið heimild hjá
stxílkunni til að vinna verkið á
þeim forsendum, að hann setlaði
að kvænast henni. Ungi maður-
inn var því dæmdur íyrir svik,
en hlaut þó skilorðsbundinn dóm,
þannig að hann sleppur við refs-
ingu, ef hann greiðir stúlkunni
1200 norskar krónur í skaða-
' bætur.
urinn kæmist í sprengiefnið. Eng-
inn mim hafa slasazt við brun-
ann.
Skip komu þegar á vettvang
og flugvélar, en skipstjórinn
vildi ekki yfirgefa skipið fyrr
cn útséð væri, að hann kæmi
þvi ekki til hafnar, áður en það
springi í loft upp. Er seinast
fréttist var þó áhöfnin komin í
björgunarbátana, en ekki var
vitað, hvort einhverjir væru enn
um borð. Þá logaði allur skutur
skipsins.
Mikið óveður hefur geisað á
þessum slóðum undanfarinn sól-
arhring os hnfa þrjú önnur skip
' —, undan strönd-
Hafnarfjörður: nágrenni
Nýjar vetrarkápur með skinn-
kraga. — Síðdegiskjólar í miklu
úrvali. — Hjá okkur fáið þið
eitthvað á alla fjölskylduna.
Leitið ekki langt yfir skammt.
VERZLUNIN
SICRIJN
Strandgötu 31.
Island kafbátastöð
Indland og Kína:
Vopnahté strandar nú á því hversu
langt herirnir eigi að hörfa
Skip með dynamíti siglir
logandi suður Atlantshof
4