Þjóðviljinn - 27.11.1962, Qupperneq 3

Þriðjudagur 27. nóvember 1962
ÞJÓÐVILJINN
SIÐA 3
Kúbustjórn við Bandaríkjamenn:
Leyfum eftirlit hjá okkur,
ef þið leyfið það hjá ykkur
HAVANA 26/11 — Kúbustjórn hefur fallizt á að alþjóð-
legri nefnd á vegum SÞ verði leyft að hafa eftirlit á
staðnum með því að öll flugskeyti og sprengjuflugvélar
hafi verið flutt burt frá Kúbu gegn því að slíkt alþjóð-
legt eftirlit verði einnig tekið upp á herstöðvum Banda-
ríkjamanna við Karíbahaf og í þjálfunarbúðum landflótta
Kúbumanna í Bandaríkjunum, og fylgzt með því að þær
búðir verði lagðar niður.
1 yfirlýsingu sem undirrituð
er af Dorticos forseta og Fidel
Castro forsætisráðherra Kúbu
segir að frá þessum búðum haíi
árásarsveitir verið sendar til
Kúbu og því sé það algert og
ófrávíkjanlegt skilyrði af hálfu
Kúbustjórnar fyrir því að leyfa
eftirlit á sínu landi að búðimar
séu lagðar niður.
Ummælum Kennedys svarað
Kúbustjóm svarar þeim um-
mælum Kennedys á blaðamanna-
fundi nýlega, að Bandaríkja-
stjórn muni halda áfram sérstök-
um ráðstöfunum, pólitískum og
efnahagslegum, til að hindra út-
breiðslu kommúnismans frá
Kúbu og segir að þau sýni
greinilega að Bandaríkin haldi
áfram ólöglegri íhlutun sinni í
málefni annarra þjóða. Banda-
rikin treysti enn sem fyrr á
hemaðaryfirburði sína og vilji
ekki ábyrgjast að þau brjóti
ekki aftur sáttmála SÞ og al-
þjóðarétt.
Guantanamo, Puerto Rico,
Panama
Kúbumenn áskilja sér rétt til
að verjast með öllum þeim ráð-
um sem þeim standa til boða,
segir ennfremur í yfirlýsingunni.
Þeir krefjast þess að þær banda-
rískar árásarstöðvar við Karíba-
haf sem ógna öryggi Kúbu, á
Puerto Rico, í Panama og í Gu-
antanamo, verði lagðar niður og
það gert undir eftirliti SÞ. Þá
verði einnig haft eftirlit með því
að ekki verði gerðar árásar á
Kúbu frá skipum sem koma frá
höfnum í Bandaríkjunum eða
öðrum löndum við Karíbahaf.
Fallist Bandaríkjamenn og
samsærisfélagar þcirra ekki á
slíkt eftirlit af hálfu SÞ í lönd-
um þeirra, munu Kúbumenn
heldur ekki fallast á ndins konar
eftirlit í sínu landi, segir að lok-
um í yfirlýsingu Kúbustjómar.
Mikojan farinn frá Kúbu
Anastas Mikojan, aðstoðarfor-
sætisráðherra Sovétríkjanna, sem
dvalizt hefur undanfamar rúmar
þrjár vikur á Kúbu og rætt þar
við Fidel Castro og aðra leiðtoga,
lagði í dag af stað frá HaVana
áleiðis heim. Mikojan kom við í
New York á heimleiðinni og
Ú Þant, framkvæmdastjóri SÞ,
bauð honum til kvöldverðar
Þangað var einnig boðið fulltrú-
um Bandaríkjanna í samningun-
um um lausn Kúbudeilunnar.
Viðræður við Kennedy
Haft var eftir góðum heimild-
um í Washington í kvöld að Mik-
ojan myndi rœða við Kennedy
forseta einhvem næstu daga.
Sagt er að Donbrynin, sendiherra
Sovétríkjanna í Washington, hafi
mælzt til þess við forsetann að
Mikojan gæti komið á fund hans
á þriðjudag eða miðvikudag.
Mikojan er sagður vilja sjálfur
skýra Kennedy frá því hvað bar
á góma í viðræðum hans við
leiðtoga Kúbumanna.
Frönsku kosningarnar
smenn
mmm
PARÍS 26/11 — Gaullistar og samstarfsmenn þeirra fengu
hreinan og öruggan meirihluta á þingi í síðari lotu frönsku
þingkosninganna sem fram fór í gær, eða 265 þingsæti
af samtals 482. Þingsætafjölgun gaullista bitnaði eingöngu
á íhaldsflokkunum, þar sem vinstri flokkarnir unnu einn-
ig á, einkum kommúnistar.
Úrslit eru enn ókunn úr tveim- I
ur kjördæmum utan Frakklands '
sjálfs, en þar verður kosið 2.
desember n.k Hin þingsætin
(465 þeiri-a frá Frakkiandi) skipt-
ust þannig milli flokkanna, í
svigum þingsætafjöldinn á síð-
asta þingi:
Kommúnistar 41 (10)
Sósíaldemókratar 67 (44)
Róttækir 44 (37)
Gaullistar 233 (174)
Kaþólskir 38 (57)
íhaldsmenn sem styðja de
Gaulle 32 (0)
Ihaldsmenn 19 (121)
öfgamenn til hægri 0 (37)
Öháðir 1 (2)
Gaullistar og samstarfsmenn
þeirra úr hópi íhaldsmanna verða
þannig samtals 265 á hinu nýja
þingi.
Nokkuð meiri þátttaka var í
kosningunum um þessa helgi en
þá síðustu, en þó var hún mun
minni en í þingkosningunum áð-
ur og sátu um 28 prósent at-
kvæðisbærra manna heima.
aulle fengu
á þingi
Fyrstu úrslitin sem kunn urðu
voru þó ekki til þess fallin að
vekja gaullistum sigurvonir. Þær
voru úr kjördæmi því þar sem
Michel Debré, fyrsti forsætisráð-
herra de Gaulle, var í framboði
fyrir gaullista. Baráttan stóð milli
hans og frambjóðanda Róttækra
og höfðu kommúnistar dregið sitt
framboð til baka til að freista
þess að fella Debré. Það tókst.
En Debré var ekki eini fyrr-
verandi forsætisráðherrann sem
féll í þetta sinn. Bæði Paul
Reynaud og Pierre Mendes-
France sem buðu sig fram sem
andstæðingar de Gaulle féllu í
sínum kjördæmum.
Landamæradeilan
svar við
vopnahlésboiinu
NÝJU DELHI og PEKING 26/11
— Indverska stjórnin hefur cnn
ekki fengizt til að svara tilboöi
kínversku stjórnarinnar um að
komið verði á vopnahléi og báð-
ir deiluaðilar hörfi með hersveit-
ir sínar 20 km frá þeirri marka-
Iínu sem skildi þá að 7. nóvem-
ber 1959.
Talsmaður indversku stjómar-
innar bar því við í dag að hún
>efði enn ekki fengið neitt svar
við þeim tilmælum sínum til
rtiórnar Kína að hún gerði nán-
,"rí grein fyrir því hvað fælist í
tilboði hennar. Haft var þó eftir
áreiðanlegum heimildum að ind-
verska sendifulltrúanum í Pek-
ing hefði þegar verið afhent það
svar.
Sén Ji, utanríkisráðherra Kína,
gagnrýndi í ræðu í dag afskipti
Bretlands og Bandaríkjanna af
landamæradeilunni. Hann lét þó
í ljós ánægju yfir því að brezka
stjórnin skyldi hafa tekið vel í
vopnahlésboð Kínverja, en sak-
aði Bandaríkjastjóm um aðreyna
allt hvað hún gæti til að spilla
sáttum og draga deiluna á lang-
inn.
Nehru, forsætisráðherra Ind-
lands, sagði á þingi í dag að
stjóm hans hefði elcki í hyggju
aö leggja landamæradeiluna fyr-
ir SÞ. Hann sagði að vopnahléið
hefði nú staðið í fimm daga og
hefði hvergi komið til átaka á
landamærunum.
Kommúnistar björguðu Mollet
Guy Mollet, leiðtogi sósíaldemó-
krata, náði kosningu í sínu kjör-
dæmi, bænum Arras og nágrenni,
en aðeins fyrir tilstyrk kommún-
ista. Þeir kölluðu aftur framboð
sitt þar til að koma í veg fyrir
kosningu gaullistans, sem hlotið
hafði flest atkvæði í fyrri lot-
unni.
Samvinna lýðveldissinna og þá
einkum verkalýðsflokkanna bar
góðan árangur víða og án henn-
ar hefði sigur gaullista orðið
miklu meiri. Kommúnistar studdu
í 91 kjördæmi þann frambjóð-
anda sem mestar líkur hafði á
að fella gaullistann og á hinn
bóginn hlutu þeir í sumum kjör-
dæmum þar sem þeir stóðu bezt
að vígi stuðning sósíaldemókrata
og annarra vinstrimanna.
1 Dijon var hinn. 87 ára gamli
kanúki, Kir, sem þar er borgar-
stjóri, kosinn á þing með at-
kvæðum kommúnista, enda þótt
hann hafi ævinlega verið í flokki
með Ihaldsmönnum. Hann er yf-
irlýstur andstæðingur de Gaulle.
Pompidou myndar aftur stjórn
Pompidou, sem varð að biðjast
lausnar fyrir ráðuneyti sitt vegna
þess að síðasta þing lýsti van-
trausti á það, hefur þegar verið
falið að mynda nýja stjórn og
mun hann væntanlega byrja
stjómarmyndun sína á morgun og
er búizt við að hann hafi lokið
henni á mánudag, þegar hið
nýja þing kemur saman.
I
I
!
!
!
U' rslitin í síðari lotu þing-
kosninganna í Frakklandi
á sunnudaginn urðu svipuð
því sem við mátti búast eftir
atkvæðatölum flokkanna í
fyrri lotunni viku áður, þótt
de Gaulle forseti hafi e. t. v.
fengið öllu fleiri stuðnings-
menn á þingi en talið hafði
verið. Pompidou forsætis-
ráðherra hans sem baðst
lausnar eftir að þingið hafði
lýst vantrausti á stjórn hans
getur nú myndað nýja stjórn
sem hefur öruggan þingmeiri-
hluta að baki og de Gaulle
ætti ekki að þurfa að óttast
að þingið rísi öndvert gegn
honum þau fjögur ár sem eftir
eru af kjörtímabili hans. Þetta
mun þó ekki valda neinum
breytingum á stefnu forsetans,
heldur aðeins auðvelda honum
framkvæmd hennar. Hann
hefur farið sínu fram hingað
til, hvað svo sem þingið hefur
sagt. En óneitanlega hefur að-
staða hans styrkzt og það mun
án efa . gera, Jhann j%fp „ ,ein-
strengingslegri og óbilgjarn-
ari gagnvart bandamönnum
hans, Bretum og Bandaríkja-
mönnum. Brezk blöð -dáta i
Ijós ótta við að franskastjórn-
in muni nú enn herða skil-
yrði sín fyrir því að hún fall-
ist á að hleypa Bretum inn í
Efnahagsbandalagið og ráða-
menn í Washington eru sjálf-
sagt ekkert hrifnir af því að
margir eindregnustu stuðn-
ingsmenn náinnar samvinnu
við Bandaríkin víkja nú af
franska þinginu.
TIM í L’Express
Urslitm i frönsku
þingkosningunum
Ö
fcnnur atriði úrslitanna í
frönsku þingkosningunum
k eru athyglisverðari en sigur
™ gaullista. Þar má fyrst telja
k að hinir gömlu íhaldsflokkar
N biðu mikið afhroð í kosning-
g unum. Óháði íhaldsflokkurinn
(CNI) sem til skamms tíma
var öflugasti flokfcur þingsins
þurrkaðist næstum af þingi,
fékk aðeins 19 í stað 121 áð-
ur. Kaþólski flokkurinn (MRP)
stóð sig heldur betur, missti
réttan þriðjimg þingsæta, en
enginn þeirra 37 þingmanna
sem taldir voru lengst til
hægri, Bidault og kumpánar
hans í OAS, náði endurkjöri.
Athyglisvert er einnig að
vinstriflokkarnir, kommúnist-
ar og sósíaldemókratar, náðu
mun betri árangri en við
hefði mátt búast eftir hinum
ranglátu ákvæðum frönsku
kosningalaganna, og það var
að þakka því að víða tókst
samvinna með þeim, ýmist
umsamin, eins og víðasthvar
í Norður-Frakklandi, eða þá
með þegjandi samkomulagi.
Frönsk íhaldsblöð létu í gær
í ljós ótta um að sú samvinna
kynni að hálda áfram á þingi
og í kjördæmunum, og er sá
ótti vonandi ekki ástæðulaus.
Þriðja eftirtektarverða atrið-
ið í kosningaúrslitunum
er frammistaða kommúnista.
Þegar í fyrri lotu kosninganna
sýndu kommúnistar að þeir
eru eina aflið sem megnar að
spoma á móti þeirri þróun í
einræðisátt sem orðið hefur í
Frakklandi síðustu ár og á
sjálfsagt eftir að magnast nú.
Guy Mollet, leiðtogi sósíal-
demókrata, lýsti fyrir helg-
ina ótta sínum við það sem
myndi koma í kjölfar kosn-
ingasigurs gaullista: „öldunga-
deildin, stjórnlagaráðið, ríkis-
ráðið myndu verða fyrstu
fórnarlömbin. Sfðan kæmi röð-
in að prentfrelsinu og verka-
lýðsfélögunum. Þetta er þró-
un sem ekki er erfitt að sjá
fyrir”, sagði hann. En hann
benti um leið á, að enda þótt
gaullistar fengju hreinan
meirihluta á þingi, væru þeir
samt í minnihluta meðal þjóð-
arinnar. Þeir fengu aðeins 33
prósent atkvæða í fyrri kosn-
ingalotunni, en það samsvarar
aðeins rúmlega 20 prósent
þeirra sem voru á kjörskrá.
En meginfylgi andstæðinga
gaullista er að baki kommún-
istum og aðeins fyrir tilstyrk
þeirra náði Mollet sjálfur
kosningu. Enginn á meiri sök
en hann á því að verkalýðs-
og vinstriflokkar Frakklands
hafa ekki borið gæfu til að
vinna saman að málum
eftir stríðið. NokkUr von virð-
ist vera til þess að hann hafi
nú séð að sér, enda óhugs-
andi að hægt verði að koma
í veg fyrir þá óheillaþróun
sem hann lýsti með þeim orð-
um sem vitnað var í hér að
-ofan, ef lýðveldissinnar og þá
fyrst og fremst verkalýðs-
flokkarnir taka ekki höndum
saman.
Það hefur gengið á ýmsu í
frönskum stjómmálum
síðan stríði lauk og kommún-
istar em eini flokkurinn sem
allan tímann hefur haldið velli
og haft að baki sér verulegan
hluta þjóðarinnar. 1 kosning-
unum í október 1945 fengu
þeir 26 prósent atkvæða, í
kosningunum nú tæp 22.
Gaullistar hreykja sér nú hátt,
en þeir mættu minnast þess
að fylgi þeirra er ótraust og
á sér í rauninni ekki aðra
stoð en hinn aldna forseta.
Það hefur áður komið á dag-
inn að kosningagengi gaull-
ista er fallvalt: í kosningun-
um 1956 misstu þeir á fjórðu
milljón atkvæða og hlutfall
þeirra hrapaði þá úr rúmum
tuttugu prósentum niður í
fjögur. ás.
Strauss hélt velli í Bajern
Minni líkur á að hægt verði
að leysa stjórnarkreppuna
BONN 26/11 — Kosningarnar til fylkisþingsins í Bajern
fóru á þann veg að ljóst þykir að Adenauer forsætis-
ráðherra muni nú reynast mjög erfitt að mynda nýja
stjórn, þar sem Strauss landvarnaráðherra kom tvíefldur
út úr þeim.
Kristilegi flokkurinn í Bajern i 79. Aðrir flokkar fóru hins veg-
sem Strauss er formaður fyrir j ar verr út úr kosningunum.
bætti við sig töluverðu fylgi, og þingsætum Frjálsa demókr.ata-
hlaut nú hreinan meirihluta flokksins, sem kom stjómar-
þingmanna á fylkisþinginu, eða kreppunrii i Bonn af stað með
108 af 204, en hafð áður 101.
Sósíaldemókratar juku einnig
fylgi sitt og þingmönnum þeirra
fjölgaði verulega eða úr 64 í
þvi að draga ráðherra sína úr
stjórninni, þegar Adenauer féllst
ekki á að víkja Strauss úr
henni, fækkaði þannig úr 13 í
9, enda þótt flokkurinn bætti
hlutfallstölu sína örlitið. Bajern-
flokkurinn og Alþýzki flokkur-
inn, hvort tveggja íhaldsflokkar,
biðu mikið afhroð.
Úrslit kosninganna í Bajem
hafa komið Adenauer i mikla
klipu. Hefði Kristilegi flokkur-
inn tapað fylki, var búizt við
að hann myndi nota Það sem til-
efni til að l.osna við Strauss og
koma þannig aftur á sáttum við
Frjálsa demókrata, sem hafa
lýst yfir að þeir taki ekki í
mál að Strauss fái neitt ráð-
herraembætti i hinni nýju stjórn.