Þjóðviljinn - 08.01.1963, Blaðsíða 9

Þjóðviljinn - 08.01.1963, Blaðsíða 9
Þriðjudagur 8. janúar 1963 ÞJÓÐVÍtJINN 9 MHL ÁL - Effir Jóhann J. E. Kúld steri íslenzkrar siómennsku ORUGGUR \AKSTURy Stjórn Samvinnutrygginga hefyr nýfepcr ókved- ið, að heiðra þá bifreiðastjóra sérstaklega, sem tryggt hafa bifreiðir sjnar samfleytt í 10 ár, án þess að hafa valdið tjóni. Er þetta heiðursmerki, ásamt ársiðgjaldi af ábyrgðartryggingu bifreiðarinnar. 530 bifreiðastjórar hafa þegar hlotið þessi verðlaun og er sérstök ástœða til að gleðjast yfir þeim árangri, sem þessir bifreiðastjórar hafa náð og hvetja alla bifreiðaeigendur til að képpa að þessum verðlaunum. Víð lok síðustu heimsstyrjald- ar, þar sem mannfall íslenzkra sjómanna hafði orðið hlutfalls- lega ,meira„ heldur en flestra stríðsþjóðanna á vígvöllunum. þá fyíltust íslenzkir ráðamenn aðdáun og stolti yfir unnum afrekum . sjómannastéttarinnar og byggðu musteri íslenzkrar sjómennsku, Sjómannaskólann í Reykjavík. Þetta. bæði var og er fögur bygging og sjó- mannastéttinni samboðin, þar sem hún rís uppi á’hinni fögru hæð austan til í borginni og horfir til himins og á haf út. Þarna í þessari byggingu eru kennd þau fræði margskonar, sem gera það kleift að ís- lenzk skip sem stjórnað er af íslenzkum huga og höndum, geta sótt á fengsæl mið, eða flutt að og frá landinu margs- konar vaming. Hér fá þeir menn uppfræðslu sína, sem síðar gerast margskonar for- ystumenn, á hafi og í höfn. Þetta er musteri þeirrar stétt- Alþingi og starfs- stéttirnar ar, sem verður að bera hita og þunga hversdagsins við að afla íslenzku þjóðinni gjald- eyris, svo að hér sé hægt að lifa fullkomnu menningarlífi. En þrátt fyrir þessa staðreynd. þá hafa íslenzkir ráðamenn hlaupið frá skyldum sínum við sjómannastéttina, um það vitn- ar lóð skólans sem aldrei hef- ir verið standsett og bíður þarna í umhirðu.leysi' -sínu eft- ir því, að henni sé sómi sýnd- ur. Þetta er hrein vanvirða, þegar í hlut á sú stétt, sem með starfi sínu á hafinu skap- ar þau verðmæti, sem verða að standa undir öllu öðru skóla- haldi í landinu. Sjómenn, útvegs- menn, verkamenn og bændur Til þess að mögulegt sé að stjóma þjóðfélaginu af viti, með góðum árangri, þá er það frumskilyrði að þessar starfs- stéttir hafi með sér nána sam- vinnu. En svo lengi sem tekst að halda þessum stéttum sundr- uðum að meira eða minna leyti, þá verða þær í samskiptum við ríkisvaldið því harðara úti sem sundrungin er meiri og víð- tækari, því meiri og -víðtækari sem samstaða þessara stéttá er, því styrkari verður grundvöll- urinn undir lífsk'jörum þéirra.: Þessi sannleikur • er svo • aug- ljós að frekari rökstuðningur ætti hér að vera óþarfur. Þegar stjórnmálalegir spákaup- menn þykjast vera að rétta þessum stéttum hjálparhönd á sviði löggjafans á einn eða annan hátt, þá sýnir það að- eins að þessar þýðingarmiklu stai'fsstéttir þjóðfélagsins hafa ekki gætt sameiginlegra hags- muna sinna sem skyldi. Með samstöðu og samvinnu er þeim sjálfum í lófa lagið að ráða lífskjörum sínum innan þess hrings sem verðmætasköpun þjóðfélagsins setur á hverjum tíma. Af því sem að framan er sagt, þá verður það lífsnauð- syn þessara starfsstétta að eiga alltaf meirihluta innan Alþing- is. Gott dæmi um óeðlilegt á- stand í þessum málum er sá grundvöllur sem fiskútgerð á Islandi verður að búa við, frá hendi löggjafans. Þessi grund- yöllur er hafður svo naumur, að meðalaflinn getur tæpast borið uppi nauðsynlegustu út- gjöld, hvað þá að hann geti staðið straum af óhöppum eða sjálfsagðri endurnýjun skipa- stóisins. Þetta er beinlínis við- urkennt af ríkisvaldinu í dag, þar sem sjávarútvegsmálaráðu- neytið greiðir vátryggingargjöld skipanna. Svo er almenningi ætlað að trúa því, að þetta sé eðlilegt ástand og öðruvísi geti þetta ekki verið, hér sé um eins- konar náttúrulögmál að ræða. Þetta er mikil fjarstæða. Sann- leilcurinn er sá, að þessi naumi útgerðargrundvöllur er settur þannig í ákveðnum tilgangi. Hann þjónar aðeins markmiði ríkisvaldsins, þvi markmiði fyrst og fremst að halda niðri launakjörum sjómanna, verka- fólks og bænda. Islenzki sjáv- arútvegurinn, ásamt landbúnað- inum eru þær grunneiningar í þjóðfélaginu sem ganga verð- ur útfrá, þegar talað er um hver lífskjörin geti verið. Af þessu leiðir að skerða verður grundvöll þessara þýðingar- mestu starfsgreina ef skerða á lífskjörin almennt. Það er þetta sem verið er að gera í dag, undir nafninu viðreisn. Okurvextir, ásamt óheyrilega háum útflutningstolli á öllum fiskafurðum eru þýðingarmestu tæki ríkisvaldsins við þessa framkvæmd. Þetta tvennt á- samt of háum tollum af nauð- synlegustu tækjum við fram- leiðsluna, halda fiskverði og launakjörum niðri. En léleg launakjör almenn- ings í landinu er þægileg leið fyrir ríkisvaldið til að skerða lífskjör bænda, sem selja verða Sjómannaskólntn í Reykjavík. afurðir sínar á innlendum markaði, og þegar þetta kem- ur sem viðbót við alltof háa vexti af lánum landbúnaðar ásamt okurtollum á nauðsyn- legustu tækjum til framleiðsl- unnar, þá er ekki undarlegt bó að þessi starfstétt stynji nú undan álögunum. Það er aðeins ein leið til örugg, ef framan- greindar starfstéttir vilja rétta hlut sinn til frambúðar og hún er sú, að þær myndi samstöðu um meirihluta á Alþingi nú á næsta vori, til að hrinda af sér álögum viðreisnarinnar Nýja Hambroslánið Eins og almenningi er kunn- ugt af auglýsingum útvarps og blaða í formi fréttaþátta, þá höfum við Islendingar nýlega gengið frá 240 milljón króna lántöku gegnum Hambrosbanka í Lundúnum. Það er ýmislegt sérstætt við þessa lántöku, sem vert er að vekja á athygli. í fyrsta lagi, þá hefur þjóð- inni ekki verið ennþá gerð grein fyrir til hvers lánið skuli nofað, og hlýtur það þó í þessu tilfelli að skoðast höfuðatriði málsins. I öðru lagi- þá eru vextir af bessu láni sem sagðir eru 6,9% óvenjulega háir þar sem hér er um að ræða lán landa á milli. 1 ljósi þessarar staðreynd- ar verða auðskilin viðbrögð brezkra aúðmanna sem sagt er að hafi keypt upp skuldabréf lánsins á mettíma. En íslenzkir fjáfmálamenn ríkisstjómarinn- ar hafa sýnilega ekkert við hiná háu vexti að athuga, ef marka má sjálfsánægjuna eins og hún speglast á síðum dag- blaða þeirra. í þessu sambandi get ég ekki stillt mig um, að skýra frá öðru erlendu iáni sem stórfyrirtæki hér í borginni átti kost á að taka árið 1961. Þetta fyrirtæki var Kaupféiag Reykjavíkur og nágrennis. Fjármálamenn þess fyrirtækis áttu kost á crlendu Iáni með 2% vöxtum, og án annarrar ábyrgðar en félagsins sjálfs. En náttúrlcga fékkst ekki að taka lán með svo hag- stæðum kjörum, það liindraði ríkisvaldið. Og það er hætt við, að geislabaugurinn sem al- mcnnlngi cr ætlað að sjá í sambandi við þessa lántöku ríkislns, verði að hreinum rosa- baug sem boðar storm, þegar þessi tvennskonar lánskjör eru borin saman. Og þó getur Hambrosbanka- lánið orðið til góðs. Þrátt fyrir þá miklu vankanta sem á nýja láninu eru vegna allof hárra vaxta, þá getur það í okkar fjármagnshungraða landi orðið til góðs, ef því verður skynsamlega varið. Og úr þvi sem komið er, hlýtur það að skoðast höfuðatriði þessa máls að svo verði gert. En hvað er bað þá sem mest er aðkallandi að gert sé? Það þarf engum blöðum um það að fletta, að uppbygging iðnaðar til full- nýtingar á sjávarafla er mest aðkallandi, vegna þess, að þar fara nú forgörðum fjármumr í stærstum stíl, sökum þess- arar vöntunar. En í þessari uppbyggirigu hlýtur fulkomin niðursuðuiðnaður að verða einn gildasti þátturinn. Við hliðina á uppbyggingu iðnaðar sjávar- útvegsins verður einnig að koma annar iðnaður sem full- nýlir í iðnaðarvöru allt það hráefni sem nú er flutt út frá íslenzkum landbúnaði. Verði brezka láninu varið til þess- ara framfara þá getur það á- reiðanlega orðið til góðs fyrir íslenzku þjóðina, þrátt fyrir gölluð vaxtakjör þessa láns. Af þessum ástæðum bíða menn nú eftir því, að fá vitneskju um, til hvers ríkisstjórnin, sem tekið hefur þetta lán, hugsar sér að nota það. En það verð- ur höfuðatriði þessa máls úr því sem komið er. Sögur áramótanna Islenzk þjóð er vel af guði gerð, enda hefði hún dáið út í þessu landi í svartnætti ald- anna að öðrum kosti. Nú um þessi áramót hafa komið á kreik sögur sem sýna í senn þá skáldmennt er hingað flutt- ist með Skallagrími á Borg og fleiri slíkum, og náði hámarki á þeim tíma, í söngvum Egils Skallagrímssonar. Og raunsæi Irigólfs Arnarsonar er fyrstur lagði grundvöllinn að þeirri borg sem nú byggjum við. Sögurnar sem ég minntist á hér að framan eru nú á þessa leið: Það er ekkert undarlegt þó að skuldabréf íslenzka rikis- lánsins sem boðið var út i Lundúnum í desember sl. skyldi seljast upp á mettíma. Ástæðan fyrir því er einfald- lega þessi: Islenzkir auðmenn sem safnað höfðu innstæðuni í brezkum bönkum voru orðmr sáraóánægðir með þá smánar- legu vexti sem þeir fengu í Bretlandi, og þó alveg sérstak- lega eftir að gullaldarskeið við- reisnarinnar hóf göngu sína hér á landi. Þessir íslenzku þegnar kcanu því að máli við ríkisstjóm sína, og. buðust til þess að verða velgjörðarmenn síns kæra lands, gegn því að ríkisstjómin yrði þeirra mélgjörðarmenn. Sagan segir svo frá skemmtileg- um endalokum þessa þáttar. þannig: þegar samningar höfðu tekizt, settu fjármagnseigendur sig í samband við umboðsmenn sína í Lundúnum og fólu þeim að sjá um, að ekkert skulda- bréfanna færi nema á íslenzk- ar hendur. Svo kom hin oþin- bera tilkynning: Islenzku skuldabréfin seldust upp á met- tíma, eða inn einnar mínútu. Síðari sagan er svona: Meirihlutanum af láni ríkis- stjómarinnar er ætlað það hlutverk að greiða vexti og af- borganir af eldri lánum, og sýna hagstæðari þjóðarbúskap heldur en efni standa til. Ef eitthvað verður eftir þegar þessu er fullnægt, þá skal það lánað út einstaklingum til verklegra framkvæmda og verða þannig skrautfjöður í hatti ríkisstjómarinnar, til full- tingis í höndfarandi Alþingis- kosningum. Ég vil hér engan dóm leggja á sannleiksgildi þessara sagna. En þó þykir mér rétt að vekja athygli á þeirri óumdeilanlegu staðreynd, að íslenzkar þjóðsög- ur hafa alltaf haft talsverðan sannleika að geyma, sem oft hefur verið klæddur skemmti- legum búningi. 0TBOÐ Tilboð óskast í að byggja skrifstofuhús fyrir Loftleiðir h.f. á Reykjavíkurflugvelli. Hús þetta er fyrsti áfangi í fyrirhugaðri flugstöð. Vænt- anlegir verksalar taka við uppsteyptum kjallara og ijúka verkinu að fullu. Útbcðsgögn verða afhent í skrifstofu Loftleiða h.f. við Reykjanesbraut dagana 10,—20. jan. n.k., gegn skilatrygg- ingu að upphæð kr. 5 000.—. Tilboðin verða opnuð á sama stað fimmtudaginn 31. jan. 1963 kl. 11 f.h. L0FTLEIÐ1R K F. Tii allra verka á sjó og landi Rauðir Brunir — Svartir iSbfl MAXt mm

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.