Þjóðviljinn - 16.01.1963, Blaðsíða 5

ÞJÓ©VELJ1NN
SföA g
MSðvíkiKÍa-gur 16. janúar 1963
Einn mannanna á B-listan-
van, lista starfandi sjómanna,
í Sjómannafélagi Reykjavíkir,
er Árni J. Jóhannsson. Hefur
hann beitt sér af kappi i kosn-
ingunum, enda verið lagður
mjög í einelti af landliðsklik-
unni. Sumir stjómendur félags-
ir.s hafa gersamlega misst
etjóm á sér, eins og útsendari
íhaldsins í Sjómannafélaginu
Pétur Sigurðsson, sem lét sér
sæma að skrifa þannig um
Árna og fleiri á lista starfandi
sjómanna í blað Sjómannalí-
lagsins sjálfs, að þar er á ferð-
inni atvinnurögur af svívirð -
legasta tagi. Mun eins dæmi að
stjórnarmaður í verkalýðsfélagi
skuli birta þannig níðingsskrif
um félagsmenn og mun Pétur
sjálfur hljóta verðskuldaða
smán af.
•k
Þjóðviljinn spurði Áma um
álit hans á kosningunum i
Sjómannafélaginu að þessu
sinni og þátt landliðsins, oa
svaraði hann á þessa leið:
— Ég verð að segja að það
hefur verið mikil kennslustund
fyrir mig eftir tuttugu og fimm
ára veru í Sjómannafélaginu
að kynnast náið þessum stjórn-
arkosningum. Það er óneitan-
lega lærdómsríkt að fá að vita
að varla mun sú starfstétt
manna í þjóðfélaginu að hún
eigi ekki sinn eða sína fu1’.-
trúa sem fullgilda meðlimi í
Sjómannafélagi Reykjavíkur.
Þar eru til dæmis hópur manna
sem áreiðanlega eru í félögum
innan bandalags starfsmanna
ríkis og bæjíi strætisvagnabfl-
stjórar, lögregluþjónar. pósr-
menn. Ég tel engan efa leika
á því, að sé miðað við tói-
una 1450 sem nú er a kjörskrá
sé meiri hluti kjörskrámanna
úr öðrum starfstéttum. Pétur
Sigurðsson hefur talið í blaða-
grein að þetta lið sé rúmlégra
500 manns. En það er ekki of-
mælt að tala um sjö hundruð
manns sem þannig stendur á
með. Þarna eru stórir hópar
sem alger fjarstæða er að hafa
BUÐIN
KLAPPARSTtG 26
Arni .1. Jóhannsson.
skuli full félagsréttindi í S.R.
svo sem stýrimenn og skio-
stjórar á farskipum, en sumir
þeirra eru búnir að vera yfn-
menn á farskipum frá því ég
byrjaði sem messadrengur a
Súðinni.
— Almælt er að margir reyk-
vískir sjómenn standi utan Sjó-
mannafélags Reykjávíkur.
— Ég er nú ekki eins kunn-
ugur á togaraflotanum og á
farskipunum og fiskibátum, f-n
ég hef reynt að kynna mér
þétta nú undanfárið. Og mér
hefur brugðið illilega í brún,
eins og t.d. þegar upp kem •v
að á togaranum Geir RE 241
sem gerður er út hér irá
Reykjavík, eru ekki nema tveir
menn félagar í Sjómannafélag-
inu, af að rriinnsta kosti tutt-
ugu skipverjum sem ættu að
vera á því, starfs síns vegna.
Svona mun vera með fleiri,
t.d. munu ekki fleiri en 3—4
menn vera í Sjómannafélaginu
á togaranum Sigurði, nú þeg-
ar hann loksins er laus úr
þanghafinu og kominn á veið-
ar. Og á fiskibátunum í Reykja-
vík eru þetta frá tveimur _o2
þegar bezt lætur sex menn fé-
lagar í Sjómannafélagi Reykja-
víkur.
— Hver heldurðu að ástæ.'-
an sé? ,
— Aðalástæðan er að min-
um dómi starfsleysi staris-
manna félagsins í þessum efn-
ÚTSALA ÚTSALA
K^rlmannabuxur — drenqjabuxur —
d^mubuxur — teipnabuxur — næríöt og
margt fleira
Toledo
Fisrhersundi. —-
um, en þeir sjást sjaldan um
borð í fiskiskipum, og alls ekki
eins oft og æskilegt væri, og
hafa þeir þó bíl til afnota og
skammt er frá skrifstofunni ti!
hafnarinnar. Að mi / im dómi
var þetta í mun betra lagi með-
an Sigurðar Ölafssonar, bess
góða starfsmanns, naut við og
hafði hann þó ekki annan far-
kost en reiðhjól. En hitt er
rétt, að menn eiga sjálfir að
hafa áhuga til þess að ganga í
stéttarfélag sitt. Ég gekk í íé-
lagið daginn áður en ég var
skráður í skiprúm, og hef verjð
þar síðan með góðri samvizku.
★
— Hvað viltu segja um kosn-
ingarnar núna? Heyrzt hefur
að sjómönnum þyki kjörskráin
ónákvæm.
— Já, það hefur þótt brenna
við. Nokkur brögð hafa venð
að þvi að menn hafa ekki ver-
ið á kjörskrá sem reynzt hafa
eiga til þess rétt. Það hefur
líka komið fyrir að ungirsvein-
ar hafa komið til að kjósa.
yngri en svo að þeim sé ætl-
að að vera fullgildir félags-
menn. Þess eru dæmi að menn
sem búsettir eru erlendis eru
á kjörskrá sem fullgildir félag-
ar og gamalmenni upp í sveit.
Er vandséð hvernig staðið er
að því að greiða gjöld slíkra
félagsmanna eða innheimia
þau. Ég veit þannig um einn
félaga minn frá fyrri dögum
sem nú er búsettur úti í Kaup-
mannahöfn. Ég tel mjög hæo-
ið að teygja svo ákvæði félags-
laga Sjómannafélagsins um
, nágrenni" Reykjavíkur að þuð
geti náð til úthverfa Kaup-
mannahafnar eða upp í afdali
á Islandi.
Ég held líka að fyrirkomu-
lagið í kosningunni, að láta
kjósa á skrifstofu félagsins í
kosningum sem standa mánuð-
um saman, sé ekki til fram-
búðar. Það er ekki eðlilegt að
á slíkan kjörstað komi fjöidi
manna sem eiga allt önnur er-
indi. Þefta er allt öðru má!i
að gegna með verkalýðsfélóg
sem ljúka kosningum af á ein-
um degi eða tveimur. Væntan-
iega rætist úr bessu í sam-
bandi við nýja húsið, svo fé-
lagið geti haft sérstakt her-
bergi til kosninganna.
— Telur þú nauðsyn á deilda-
skiptingunni, að fiskimanna-
deild og farmannadeild verði
innan félagsins?
— Já, ég álít það mjög á-
ríðandi mál, brýnt nauðsynja-
mál. Það er allt annað og ó-
skylt að taka prósentur af afla
eða taka mánaðarkaup að við-
bættri eftirvinnu. Slíkar launa-
greiðsluaðferðir eru ólíkar eins
og dagur og nótt og eiga raun-
ar enga samleið. Nú er líka að
verða minna um það, að t.d.
sjómenn af farskipunum fari á
fiskiskipin. Eftir því sem far-
skipaflotinn hefur stækkað, og
hann er enn í örum vexti, hef-
ur þetta komizt í fastari skorð-
ur, og eðlilegra að innan fé-
lagsins starfi farmenn og fiski-
menn í deildum að sínum sér-
málum.
★
— Sjómenn kvarta yfir þvi að
þeir séu ekki alltaf spurðir um
framleigingu samninga og slík
kjaramál..
—Já, um það er t.d. nýlegt
dæmi að trúnaðarmarinaráð
framlengdi bátakjarasamning-
ana án þess að bátasjómenn
væru spurðir, en trúnaðar-
mannaráðið er skipað fulltrú-
um félagsins á Alþýðusam-
bandsþing, og í því allavega
fólk, m.a. forstjórar og vérk-
stjórar. Og svo hefur það held-
ur en ekki farið í vöxt að rík-
isvaldið gripi inn í kjaramál
sjómanna og beinlínis ákveði
þeim kaup og kjör. Það var
gert í sumar með gerðardómn-
um, en með honum var rænt
tíu þúsund til fjörutíu og þrjú
þúsund krónum af síldveiði-
sjómönnum. Og einnig á öðrum
sviðum hafa kjör verið rýrð, t.
d. er tilfinnanleg lækkunin hjá
togarasjómönnum þegar siglt
er með aflann. Ekki eru samn-
ingamir fyrir farmenn til
neinnar fyrirmyndar heldur.
Þar hafa menn sem sumir
hverjir hafa siglt með prýði
í eina þrjá áratugi svipað fast
kaup og afgreiðslustúlkur í I
mjólkurbúðum. Sjómennirnir
hafa lægra eftirvinnukaup en
mennimir sem með þeim vinna
á ýmsum höfnum úti á landi.
Kaup þeirra er 27 krónur á
tímann og það getur hækkað
upp í 40 krónur, og hærra
kemst það aldrei hvort sem það
er á sjálfan jóladag eða ný-
ársnótt.
Mér finnst því þegar litið er
yfir sjómannasamningana sem
nú gilda að stjórn Sjómanna-
félags Reykjavíkur hafi þar aí
litlu að státa.
★
— Hváð viltu ségja um níð-
skrif Féturs Sigurðssonar og
annarra landliðsherra um þig
undanfarið?
— Ég er orðinn ýmsu vanur
og læt mér ekki bregða þó að
að mér sé beint skeytum. Ég
sigldi mestallt stríðið og þá var
líka beint að mér eins og öðr-
um íslenzkum sjómönnum
mörgu hættulegu skeyti og
margir félaga minna féllu.
Mér lánaðist að sleppa án þess
að þau hittu mig eða særðu.
Og ég held að þessi skeyti míns
gamla skipsfélaga, Péturs Sig-
urðssonar, muni líka geiga og
ekki hitta mig né særa og ekki
heldur breyta áliti skipsfélaga
minna eða annarra sem mig
þekkja. Og heldur ekki það
sem Sigfús Bjarnason lætur sí-
ast í gegnum fréttastjóra Al-
þýðuþlaðsins í sama dúr.
— Kn heldurðu ekki að þessi
skrif geti verkað sem atvinnu-
rógur?
— Það er efalaust, þessi skrif
geta haft einhver áhrif á menn
sem ekki þekkja mig, og ekki
líklegt að þeir væru viljugir að
ráða mig í skiprúm ef þeir
tækju eitthvart mark á höf-
undunum. En mér finnst þetta
léleg launauppbót fyrir starf
mitt hjá Eimskipafélaginu. sem
orðið er alllangt, og ég hef
reynt að vinna af samvizku-
semi, og nokkuð langt gengið
að forvígismenn Sjómannafé-
lagsins skuli birta skrif i blaði
félagsiris sem gætu bent til
þess, að þeim væri ósárt um,
þó vissir félagsmenn yrðu
plásslausir. Þannig berst at-
vinnurekendavaldið gegn
mönnum verkalýðshreyfingar-
innar þar sem það þorir og
kemur þvi við, en ef stjórn
verkalýðsfélags gengur til þess
ljóta leiks, heggur sá er hlífa
skyldi.
En hafi það verið ætlunin að
hræða mig frá baráttu fyrir
rétti starfandi sjómanna verður
það árangurslaust. Ég mun ekki
láta hlut minn né félaga minna.
Mér finnst það blettur á ís-
lenzkri verkalýðshreyfingu að
starfandi íslenzkir sjómenn
skuli ekki njóta réttar síns í
stéttarfélagi sínu fyrir alls kon-
ar lýð sem ekki á þar heima.
starfi sínu samkvæmt. Það
verður að breytast og ég trúi
ekki fyrr en ég tek á að sjó-
menn skilji ekki sinn vitjunar-
tíma og fylki sér um lista
starfandi sjómanna, B-listann.
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: ívar H. Jónsson, Magnús Kjartansson, Sigurð-
ur Guðmundsson (áb)
Fréttaritstjórar: Jón Bjarnason, Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust. 19.
Sími 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 65 á mánuði.
m»i jjinumi
Rógburöur
Varðbergsfundinum s.l. laugardag var Áki
Jakobsson að því spurður hvort íslenzkir sós-
íalistar fengju fé erlendis frá til starfsemi sinn-
ar og hann svaraði þannig „að ekki myndi nokk-
urn tíma koma til þess að Þjóðviljinn þyrfti að
stöðvast vegna fjárskorts". Þetta svar er glöggt
dæmi um heiðarleik og drengskap Áka Jakobs-
sonar — hann hagaði orðum sínum svo að aft-
urhaldsblöðin gætu hagnýtt þau að eigin geð-
þótta. Og ekki stendur á Vísi; hann segir í
fyrradag: „Það hefur lengi verið kunnugt að
kommúnistaflokkurinn íslenzki er rekinn fyrir
erlent fé. Hins vegar er það mál þannig vaxið
að ekki hefur verið unnt að færa að því skjal-
legar sannanir. Svo margar duldar leiðir eru til
þess að koma erlendu fé inn í landið. Þess vegna
er þessi uppljóstrun fyrrverandi ráðherra komm-
únista, sem um langt árabil var einn helzti for-
ingi flokksins, mjög mikilsverð. Hér stendur
það svart á hvítu að Þjóðviljinn er rekinn fyr-
ir austrænt fé . . . Nú er ekki lengur hægt að
berja höfðinu við steininn. Ráðherra flokksins
hefur talað.“
þannig leggja Áki Jakobsson og Vísir saman,
en þetta rógburðardæmi er ekki eins einfalt
og þeir aðilar ímynda sér. Vísir er annað aðalmál-
gagn Bjarna Benediktssonar dómsmálaráðherra,
og það getur ekki borið fram ásakanir um marg-
föld lögbrot án þess að það dragi dilk á eftir
sér. Sé talið að Sósíalistaflokkurinn og Þjóðvilj-
inn þiggi erlent fé til starfsemi sinnar ber dóms-
málaráðherra 'tafarlaust að framkvæma réttar-
rannsókn, upplýsa hið sanna og refsa hinum
seku. Geti framburður Áka Jakobssonar sannað
lögbrotin ber tafarlaust að draga hann fyrir
dómstólana og láta hann staðfesta mál sit't þar;
það er þeim mun sjálfsagðara sem maðurinn er
hæstaréttarlögmaður og hefur sérstakar skyld-
ur til að gæta laga og réttar í landinu. Hæsta-
réttarlögmaður getur ekki dylgjað um það að
hann hafi sannanir fyrir umfangsmiklum lög-
brotum, málgagn dómsmálaráðherrans getur
ekki haldið því fram að lögbrotin séu sönnuð,
án þess að dómsmálaráðherrann gegni skyldu-
störfum sínum og fyrirskipi dómstólunum að
taka málið til meðferðar — nema hann telji
hæstaréttarlögmanninn og ritstjóra málgagns
síns vísvitandi ótínda lygara.
Jjjóðviljinn hefur áður bent á þessar einföldu
staðreyndir að gefnu tilefni og skorað á dóms-
málaráðuneytið að láta framkvæma réttarrann-
sókn á fjárhag allra stjórnmálaflokkanna og
allra dagblaða þeirra, svo að skýrt komi í ljós
hvort hjá nokkrum flokkum og blöðum sé að
finna annarlegar uppsprettulindir. Dómsmála-
ráðherra hefur þagað við þessum áskorunum og
þær hafa hvorki hlotið stuðning í Morgunblað-
inu, Tímanum, Alþýðublaðinu né Vísi. Haldist
þau viðbrögð óbreytt felst í þeim þungur dómur
um Áka Jakobsson, ritstjóra Vísis og sjálfa
dómsmálastjórnina. — m.
I
í
4
i
(