Þjóðviljinn - 08.02.1963, Blaðsíða 10

10 SlÐA
ÞJÓÐVILJINN
Föstudagur 8. íebrúar 1063
GWEN BRISTOW:
INGJU
LEIT
að finar stúlkur eins og þú lærðu
neitt gagnlegt.“
„Þú gerir þér skrýtnar hug-
myndir,“ svaraði Garnet.
„Kvennaskólarnir kenna alltaf
handavinnu. Láttu mig falda
kragann meðan þú saumar pds-
ið“
„Þú ert engill,“ sagði Florinda
og skömmu seinna sagði hún:
„Nei, Garnet mi'kið gerirðu þetta
vel.“
„Þakka skyldi mér. Ætli ég
hafi ekki eytt þúsund stundum í
að spretta upp og sauma aftur.“
Eftir þetta hjálpaði Garnet
ævinlega til við saumaskapinn.
Hún tók að sér þann hluta kjól-
anna sem mest bar á, svo sem
kraga og hnappagöt, svo að ó-
jöfnu sporin hennar Fiorindu yrðu
ekki jafn áberandi. Hún velti
fyrir sér. hvort Florinda tæki
eftir þessu. Hafi hún gert það, þá
hafði hún ekki orð á því. Hún
þakkaði Garnet innilega fyrir
hjálpina, en hvorug þeirra minnt-
ist á, að hendumar á Florindu
væru ekki vel vinnufærar.
Meðan þær voru að vinna,
kom senora Silvia oft inn með
skál með ávöxtUm eða flösku af
víni. Hún gekk að því sem vísu
að Florinda væri gift Bartlett og
Garnet var ekkert að leiðrétta
þann misskilning. Florinda gæddj
sér á þrúgum og eplum, en hún
bragðaði aldrei á víninu. Til að
særa ekki tilfinningar senoru, var
hún vön að segja já þökk, en þeg-
ar frú Silva var farin aftur, var
hún vön að hella í glas og tæma
það út um gluggann. Garnet hélt
að athæfi Bartletts hefði gert
hana skelfda og hún sagði stund-
um, að vinið væri svo létt að
glas af því væri naumast skað-
legra en tebolli. En Florinda
hristi höfuðið brosandi. „Það er
allt í lagi fyrir flesta aðra, vina
min. En þú veizt að sumt fólk
fær útbrot af jarðarberjum. Eins
er með mig og eldvatnið.“
Hún útskýrði þetta ekki nánar
og Gamet spurði einskis. Ströng
bindindissemi kom eiginlega ekki
heim við framkomu Florindu að
öðru leyti. en í rauninni kom
það engum við nema henni
sjálfri.
Gamet var fegin því að hafa
Florindu. Meðan á ferðalaginu
stóð hafði hún oft saknað þess
að hafa ekki kvenmann til að
taia við. og það var alltaf jafn
ánægjulegt að vera með Florindu,
Þær tÖluðu um föt og atburði
ferðalagsins og Santa Fe. Stund-
SKOTTA
Herra minn. Má ég biðja um hönd dóttur yðar til þess að ganga
stöðugur?
um töluðu þær um New York,
Þar höfðu þær aldrei hitzt. Þar
höfðu þær dvalizt í tveim ólík-
um heimum. En samt höfðu þær
gengið sömu götur og verzlað í
sömu búðum og höfðu jafnvel
getað stuggað hvor við annarri
á mannmargri gangstétt og sagt
„Afsakið" án þess að líta undir
hattbarðið. Þær höfðu um margt
að tala.
Þegar Oliver kom heim, fór
hann með henni út til að sýna
henni bæinn. Götumar voru ó-
hreinar og skemmtilegar og alltaf
troðfullar af fólki — kaupmönn-
um og uxakúskum, indíánum
með ullarteppi, smástelpum sem
seldu ávexti úr körfum og góndu
á útlendingana, karimönnum sem
teymdu smáasna klifjaða viði,
skrautbúnum mönnum í útsaum-
uðum jökkum og buxum. Þau
komu í spilavíti þar sem hún sá
meira af glæsibúnum mönnurn
og konum reyndar líka. því að
í Santa Fe voru spilavítin mið-
stöð samkvæmislifsins. Eitt
kvöld fór hún með honum í
Fonda.
Það var snemma kvölds, en
þar var þéttsetið af Bandaríkja-
möiinum 0:g mexíkönskum unn-
ustum þeirra og fáeinum mexí-
könum sem dreyptu á víni eða
léku á gítara. Florinda var þar,
hún sat við borð ásamt Bartlett
og fleiri kaupmönnum. Hún hellti
í glösin hjá þeim og skemmti
þeim, en hún bragðaði ekki vín
sjálf fremur en endranær. Þeg-
ar Oliver og Gamet stönzuðu
hjá borðinu til að tala við þau.
spurði hún raunamædd: „Hvað
á maður að taka til bragðs í
Mexíkó til að fá sopa af vatni?“
Oliver útvegaði henni könnu
af vatni, þótt það væri ekki auð-
velt. Þjónamir á Fonda vom
ekki vanir að ber.a gestum sín-
um vatn. Þau Garnet fengu sér
sæti og Bartlett, sem var dálítið
hýr. kom til þeirra.
Aðalumræðuefni hans var
Florinda. Hún var fínn kven-
maður, sagði hann. sá fínasti
sem hann hafði kynnzt. Þau
máttu ekki hugsa neitt illt um
hana þótt hún væri með
honum. Ung ekkja. vel ættuð, frá
New York, sem lartgaði til að
komast í smáævintýri. Ættingjar
hennar yrðu fokreiðir ef þeir
fréttu Um þetta.
Þau hlustuðu á hann alvarleg
í bragði, og Oliver var honuim
saimmála um að Florinda væri
finn fevenmaður og það værd
auðséð að hún væri vel ættuð.
— Hún varð fyrir óiáni. aum-
inginn, hélt Bartlett áfram.
Hún hjúkraði manninum sín-
um meðan hann lá banalqguna.
Þegar hún ætlaði að leggja á
hann heita bafestra, helliti hún
sjóðandi vatni yfir hendumar á
sér. Hún verður að ganga mieð
hanzka. Já. þið hafið sjálfsagí
tekið eftir því? Aumingja kon-
an. Svona fómfús. Stórkostleg-
ur kvenmaður. Göfugur kven-
maður. —
Þegar þau gengu heimleiðis
frá Fonda, sagði Oliver: — Eg
hef teibið eftir því að Florinda
vinkona okkar, er frábær leik-
ari. —
— Hann hefur sjálfsagt spurt
um hendumar á henni, sagði
Gamet, — og þá hefur hún
þurft að segja honum eitthvað.
Hver svo sem hin raunveruilega
ástæða er, þá vill hún ekkert
um hana tala. —
— Hún kann að minnsta kosti
handverkið, — sagði Oliver
glaðlega. — Hún hefur fengið
Bartlett til að dansa eftir sinni
pípu. —
Þegar Florinda kom daginn
eftir með hannyrðir sínar,
horfði Gamet fast á hnappagat-
Kveðja til félaga og vinar.
Magnús Skúlason
F. 11. júní 1896 — D. 31. jan. 1962
Það var í júlí árið 1931, er
ég í fyrsta sinn sá og átti sam-
tal við Magnús Skúlason að
heimili hans Þverveg 2 1
Skildinganesi við Reykjavík.
Ég renndi ekki grun í það.
að þetta samtal er við þá átt-
um saman, væri upphaf raun-
verulegs kunningsskapar og
vináttu, er reyndist óhvikul til
hinztu stundar Magnúsar.
Hann andaðist í Landspítalan-
um hinn 31. janúar sl., eftir
varanlegt heilsuleysi.
Ég tek ekki þann vanda á
mig, að gera glögga grein fyr-
ir sérstæðum persónuleika
Magnúsar Skúlasonar, það er
mér ofviða, en ég vildi aðeins
gefa stutta viðurkenningu frá
minni hálfu um þá gæfu, að
hafa átt þess kost, meira en
þrjá áratugi, að vera tiltölu-
lega náinn samferðamaður
Magnúsar í starfi og lífsbar-
áttu okkar beggja, sem oft var
það samslungin, að sérstakt má
heita, alla þessa áratugi.
Hvað var þá sérstakt í fari
Magnúsar? myndi einhver
spyrja. Var bann að nokkru
öðruvísi en fólk er flest? Já,
hann var það sannarlega.
Magnús var um margt sér-
stæður persónuleiki svo af bar,
um það veij gjörla fjölmenn-
ur hópur samverkamanna, fé-
laga og vina Magnúsar, sem
ávallt minntust hans með þeirri
einlægu hlýju hjartans og virð-
ingu. sem menn eins og Magn-
ús og hans líkar ávinna sér,
hvar sem þeir koma við á
langri ævi.
Magnús Skúlason var starfs-
ins maður, vinnan var honum
óbrigðulust gleðiuppspretta,
uppörfun, líkamleg og andleg
heilsulind, hún tók hann líka
allan, með lífi og sál, meðan
hann gat í fætur staðið. Lif
hans var helgað starfinu. Það
gat enginn sagt að hann æti
letinnar brauð. Nei, það geröi
Magnús aldrei, en hann gerði
annað, sem margir láta ógert,
hann miðlaði öðrum, og af
rausn, kröftum og fé, og hlífði
sér hvergi, þótt eftir langan
og erfiðan vinnudag væri.
Vinsamleg hjálpsemi Magn-
úsar var tiltölulega fágæt, enda
voru þeir ekki fáir er nutu
hennar í mjög ríkum mæli.
Snilli hans og fjölhæfni til
starfa voru með fágætum, san\-
fara dugnaði og atorku.
Ég minnist oft orða gamals
vinar okkar Magnúsar, sem dó
fyrir fáum árum háaldraður.
Er Magnús hafði eitt sirtn lok-
ið við að leysa vanda gamla &
mannsins, er var sjálfur góð-
ur smiður, sagði hann: „Mikið
gull eru á þér hendurnar Mangi
minn“. Þakklætið, hlýjan og
virðingin í rödd gamla manns-
ins til Magnúsar gat engum
duhzt, enda voru það einu laun-
in sem Magnús fékk í þetta
sinn, eins og svo oft. Ég hef
ekki séð aðra menn glaðari vtð
móttöku launa sinna, en hann
var er þetta atvik átti sér
stað, er hann þrýsti útrétta
hönd gamla mannsins.
Magnús taldi það helga
skyldu sína að hjálpa samferða-
mönnum sínum í lífsbarátt-
unni, honum var það áskapað,
það var honum nauðsyn og i
samræmi við grundvallar lífs-
Góðan daginn.
Get ég ekki talað við þig núna
Verð að vera aatl eftir tía
minútur.
Farið úr dyrunum.
Hvað er eiginlega að kell-
ingunni?
Það er líklega Tízkuskólinn.
skoðun hans. Hann naut ekki
sjálfur arðs af vinnu sinni í
venjulegrl merkingu, að öðru
leytí. en því, að hann naut gleð-
innar, sem nytsamt og þýðing-
armikið starf veitir hverjum
sönnum og heiðarlegum manni.
sú h'fsnautn var Magnúsi meira
virði, en allt það sem hægt sr
að kaupa fyrir peninga.
Þeir voru margir, sem komu
til Magnúsar, og ég einn í
þeirra hópi, að leita hjálpar
hans í einu eða öðru, er þeir
voru í vanda staddir, en eng-
an þekkti ég persónulega er
fór bónleiður frá honum. Var
honum sérlega ljúft að veita
aðstoð sína þeim, er hann
treysti til að hagnýta hjálp
hans á þann hátt, að hún yrði
árangursrík, varanleg stoð í
lífsbaráttu þess er hennar naut.
Magnús unni lifandi starfi heils
hugar, af ástríðu, þessvegna
fyrirleit hann letingja og land-
eyður að sama skapi. Hann var
minnugur þess, að bam að
aldri varð hann að sjá móður
sinni og yngri systkinum borg-
ið er hann missti föður inn.
Það var hjá honum aðeins um
eitt að ræða, að duga. Hann
stóð við það heit til dauðadags.
Þótt Magnús hefði ærið að
starfa, gaf hann sér tíma til
að móta sér ákveðna stefnu í
félagsmálum. Samúð hans og
örlæti voru ævinlega til stuðn-
ings þeim, er erfiðast áttu í h'fs-
baráttunni, honum var ekkerf
framandi né ókunnugt hjá
vinnandi fólki — hann var
sjálfur einn af þeim stóra
fjölda.
Ég er ekki einn um það, að
þakka Magnúsi Skúlasyni frá-
bæran drengskap, góðvild og
hjálpsemi sem engin takmörk
þekkti, áratuga samvinnu og
vináttu, sem aldrei féllskuggiá.
Við erum mörg, sem minn-
umst Magnúsar, nú sem œvin-
lega, með djúpri virðingu ' ög
söknuði, um drengskapat-
mann sem aldrei brást, og
hverra minningu á að halda á
lofti, ef ekki manna eins og
Magnúsar Skúlasonar?
Sigurvin Ossurarson.
★ ★ ★
Magnús Skúlason lézt í Land-
spítalanum 31. janúar eftjr
langa legu, þar sem löngu var
vitað að hverju stefndi.
Ég minnist Magnúsar fyrst,
sem 14 ára drengs, sem var
að taka fullnaðarpróf úr bama-
skóla Reynishverfis í Mýrdal.
Mér sem yngri nemanda sama
skóla er ennþá minnisstætt
hversu vel þessi hægláti ungí-
ingur kunni. Magnús var fædd-
ur í Nýlenduhvammshreppi í
Reynishverfi 11. júní 1896. Ölst
hann svo upp í Mýrdalnum til
tvítugs aldurs. Skömmu fyrir
fermingu missti hann föður
sinn af slysförum. Varð hann
því ungur að aldri aðalfyrir-
vinna móður sinnar og systkina.
Upp úr 1916—1917 fiuttist
hann til Reykjavíkur, þar sem
hann vann ýrnis störf, aðal-
lega þó sem vélstjóri á bát-
um eða bílstjó.ri. Magnúsi var
alla ævi mjög sýnt um að fara
með vélar og trésmiður var
hann góður.
Hann kvæntist 1927 Valgerði
Pétursdóttur og áttu þau þrjú
böm, sem öll eru uppkomin.
Valgerður og Magmis slitu
hjúskap. Hann hóf búskap með
Þóru Gísladóttur 1947 og bjð
hún hjá honum og annaðist allt
til dauðadags.
Þegar ég endumýja kynni við
Magnús erum við báðir orðnir
fjölskyldufeður. Þetta var á
mestu kreppuámnum frá !34.
Ég leigði hjá honum í mörg
ár. Á þeim tímum kom oft
fyrir, að ég skuldaði honum
húsaleiguna í lengri og skemmri
tíma en aldrei mkkaði Magnús.
Hann var yfirleitt miklu bjart-
sýnni en ég sjálfur, viðkvæðið
hjá honum var alltaf: „Þetta
lagast allt“.
Magnús var maðuu sem
gleymist ekki auðveldiega;
hann var í mesta máta um-
gengisgóður, mjög vel greindur,
léttur í máli og hafði að ýmsu
leyti mjðg sérstæðar skoðanir(
þó hann væri aldrei að reyna
að troða þeim upp á aðra. Þar
sem Magnús var, eiga vinir
og vandamenn að sjá á bak
manni, sem hvorki skorti
drengskap né getu til að láta
ýmislegt gott af sér leiða á
lífsleiðinni. Vinahópurinn þakk-
ar þér Magnús samveruna og
kveður þig með söknuði.
Tómas Tómasson.
iókasafnarinn
Framhald af 7. síðu.
— Finnst þér gaman að
safnia bókum?
— Já, það er gaman, oig
spennandi að safna — sérstak-
lega að komast í hauiga. Það
er mín masta skemmtun.
— Hefurðu stundum fundið
fémæti í haiugum?
— Já, komið hefur það fyrir.
— Manstu eftir nokkru sér-
stöku?
— Stundum finnur maður
ekkert. stundum nokkur blöð
sem gætu komið að gagni við
að fylla aðrar skemmdar bæk-
ur. Einu sinni var mér vísað
á hang í útiihúsi og sagt ég
mætti hirða hann. Hann var
svo skítu'gur og myglaður orð-
inn og iilia farinn að mér hraius
hugur við. Samt herti ég mii'g
upp og iagði í hann. Það var
orðið myglað og fúið mest
aillt, en í miðju ruslinu kom
smáðakvier Péturs á Hákonar-
stöðum heilt og óskemmt! —
Það kver er ekki í hvers
manns skáp.
— En svo við víkjum að
öðru, Piáll. Einiu sinni skrifaði
ég frétt um það þegar þú
siteyptist í Jökulsá í haustriign-
imgtum úr drættmum hjá Brú.
Hvenær var það aftur, og
hvemiig gerðist þetta?
— Það var 1945. Það slitn
aði og ég steyptist þá vitan-
lega í ána.
— Man ég ektoi rétt að þat
væru straiumur og þrengsli þai
sem klafurinn var á ánni?
— Jú, en það var nokkum-
veginn jafn straumiur í henni
— Varstu við bakkann, þegai
slitnaði eða úti á ánni?
— Það mun hafa verið noikk
um veginn á miðri ánni — o?
ég var kominn töluvert niðu:
eftir henni þegar mér skau'
upp aftur.
— Varstu syndur?
— Já, ég lærði sund á Laiuig-
arvatni....... Vafalaiust hefð
ég drepið mig þarna hefði éf
verið ósyndur.
— Hvemi'g varsitu búinn?
— Eg var í vinnufötum meí
hnéhá leðurstiíigivél.
— Hélztu ekkj, að allt vær
búiið?
— Nei, ég heM það haf.
ekki hvarflað að mér að þette
yrði mitt síðasta. Eg barí
synti. Auðvitað synti ég ekfc
móti straiumnum. heldur ská
baflt þangað tiil ég náði landi
— Varstu ekki istrax dofinr
af kulda — var ekki Jökla ís-
köld að vanda?
— Ekki var hún nú beinlín-
is vollg. j. B.