Þjóðviljinn - 14.02.1963, Side 6

Þjóðviljinn - 14.02.1963, Side 6
ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 14 febrúar 1963 Q SfÐA Agreiningur í vestur-þýzku stjórninni Erhard reiðubúinn að beita stefnu Adenauers sér gegn Nýlega birti vestur-þýzka blaðið Siiddeutschc Zditung við- tal við Ludwig Erhard efna- hagsmálaráðherra. Hann sagði meðal annars að hann myndi beita sér á raunhæfan hátt gegn Adenauer ef nauðsyn krefði. Ennfrcmur sagðist hann vera rciðubúinn til að taka við stöðu rikiskanzlara, ef flokki Egyptar hafa lýst, þvi yfir, að þeir hafi fundið hluta úr hin- um glataða vita á Faros. Er hér um að ræða brot úr fram- hlið, steinbákn með málm- skreytingum, um það bil 30 smálastir að þyngd. Fornminj- ar þessar fundust neðansjávar í nánd við Alexandríu. Eitt af furðuverkunum sjö Vitjnn á Faros var eitt af hinum sjö furðuverkum forn- aldar. Hann var meira en 100 metrar að hæð, byggður af Ptolemaios I. Egyptakonungi um 280 fyrir Krists burð. Hann var í notkun fram til ársins 1303, en hrundi þá í jarðskjálfta. Faros var áður eyja. en er nú skagi. „Nú er ég í fyrsta sinn viss um að við höfum fundið hluta úr Farosvita", sagði dr. Henry Riad, umsjónarmaður grísk- rómverska safnsins í Alex- andríu. Hann sagði að það sem fundizt hefði líktist anddyri hofs, með súlum og steinbog- um um sjö metra breiðum. Yrði þetta fært upp og rann- sakað eins fljótt og veður leyfði en sjógangur er tals- verður sem stendur. Róverskar styttur 1 SJQ sínum og þingj byði svo við að horfa, Hefur þessi uppreisn efnahagsmálaráðhcrrans gegn Adenauer kanslará vakið mikla athygli. Meðal annarra spurninga sem blaðamenn lögðu fyrir Erhard var þessi: — Ætlið þér að halda fast við samvlnnu atlanzhafsríkja exandríuflóa. En það var eikki fyrr en á síðasta ári að dr. Riad og fornminjaráðuneytið egypzka tóku að velta því fyrir sér hvort unnt væri að finna vitann. Kafari nokkur hafði af ti'l— viljum rekizt á mikla steinlíkn- neskju á sendnum sjávarbotnin- um. í októbermánuði síðast- liðnum var svo svæðið ljós- myndað neðarísjávar með að- stoð froskmanna úr flotanum. Bráðlega fannst rómversii stytta af ungum manni í tógu og síröar rúmlega sjö metra há stytta af konu. Hún var brot- in í tvennt en báðir hlutar vei varðveittir. Rr. Riad telur stytt- una vera af gyðjUnni Iris. Hann kveðst einnig halda að brot, sem fundizt hafa úti fyrir höfninni geti tilheyrt styttu af sjávarguðinum Poseidon sem stóð á toppi vitans. En það sem síðast farínst er það fyrsta sem talið er tilheyra vitanum og beita yður gegn evrópskum sérbandalögum enda þótt það magnaðj ágreinjnginn milli ykkar Adenauers? — Já, svaraðl Erhard, sam kvæmt mínu áliti getur ábyrg ur stjórnmálamaður í Þýzka- landi ckki fylgt neinni annarri stcfnu. Hann rcðist mjög gegn de GauIIe og aðferð hans við að binda cndi á samningavið- ræðurnar milli EBE og Bret- lands. Hver lék á hvem? Erhard sagði að óvíst væn hvort Adenauer og de Gaulle væru með allri leynd sammála um að sýna Bretium fjandskap eða de Gau]le hefðj leikið á Adenauer. Stjórn þingflokks kristilegra demókrata hefur krafizt þess að þingið staðfesti fransk- þýzka samvinnusáttmálann „án nokkurrar tafar“. Hins vegai sagði Erhard að ekkert lægi á að staðfesta samninginn. Daginn eftir að viðtalið birt- ist réðust margir úr flokki kristilegra demókrata harka- lega gegn Erhard. Sögðu þeir að ráðherrann hefði gefið í skyn að ágreiningur væri inn- an ríkisstjórnarinnar um mörg veigamikil utanríkismál. — Með ummælum sínum gerði Erhard málstað Þýzka- iands ekkert gagn, sagði Hein- rich von Brentano, formaður þingflokks kristilegra demó- krata. Situr Adenauer áfram? Talið er að líkurnar til þess að Erhard verði valinn cftir- maður Adenauers hafi minnk- Adenauer ríkisicannslari Erhard efnahagsmálaráðherra að að mun við þennan atburð, cn möguleikar Gerhards Schröd- ers utanríkisráðhcrra vaxið. Ennfremur auðveldar þetta Ad- enauer að sitja á valdastólun- um svo lengi sem honum þókn- ast. Hann hefur að vísu lofað að láta af cmbætti næsta haust en margt bendir til þess að hann telji aðstæðurnar það al- varlcgnr að hvorki V-Þýzka- land né V-Evrópa getj komizt af án hans. sjálfum. Fimmtíu málverk meistaranna dregin fram úr skúmaskoti — Tékkneskur listfræðingur hlaut ríkuleg laun þrautseigju sinn- ar — Verk eftir Veroriese, Tintoretto og Rubens íitt furSuverkanna sjö er fundið í sjó Fyrir tíu árum fundust nokkrar fomar steinsúlur í Al- Hásnæðið átti að {reiðast í fríðu KAUPMANNAHÖFN 7/2 — Neyðin kennir naktri konu að spinna, áleit 69 ára gamall kaupmannahafnarbúi sem ba/ð ungum konum íbúð gegn því að þær ættu vingott við hann. Þrátt fyrir húsnæðisleysið lét engin tilleiðast, en briár ung- ar konur kærðu manninn, og var hann dæmdur í 27 þús. króna sekt fyrir vikið. Kuldarnir í V-Evrópu Nýl. hlýnaði heldur í Vest- ur-Evrópu eftir langvarandi kuldakast. en þíðviðrinu fylgdí regn og þoka sem forveldaði umferð. Meðal annars varð að loka tveim flugvöllum í París vegna þokunnar. í Genf var hitastigið nokkuð yfir frostmarki og er það í fyrsta sinn í s.iö vikur. í Austurríki orsakaðj bíðviðrið snjóflóð víða í landjnu. En enn er víða kalt. til dæmis í Skandinaviu og Bandaríkjunum. Snjór og ís torvelda samgöngur og verður víða ekkert við þá félaga ráð- ið cnda þótt stórvirkum tækj- || um sé att gegn þeim. W. öðru hvoru ber það við að þrautseigur og heppinn grúsk- ari finnur á flóamarkaði eða í fornsöluholu gamla, blakka og óásjálega mynd, sem við nánari athugun reynist vera týnt verk eftir einhvern af meisturum málaralistarinnar. Slíkir málverkafundir þykja jafnan saga til næsta bæjar, því hver ný mynd frá hendi meistaranna er fengur fyrir listasöguna, svo ekki sé minnzt á gróða finnandans. En að finna tugi listaverka eftir suma frægustu málara Evrópu í einu lagi er atburð- ur sem engum hefur dottið í hug að gæti gerzt nema þá í skáldskap. Menn ætluðu því ekki að trúa sínum eigin e.yr- um þegar sú frétt barst út frá Prag síðastliðið haust. að í höfuðborg Tékkóslóvakíu væru fundin um fimmtíu málverk frá fimmtándu, sex- tándu og sautjándu öld eftir meistara evrópskrar málara- listar, þeirra á meðal Veron- ese, Tintoretto og Rubens, verk sem talið var að glatazt hefðu fyrir tveim og hálfri öld. —O— Nú hafa blöð í Tékkóslóvak.- íu skýrt nánar frá þessum mesta málverkafundi síðari tíma. Málverkafjársjóðurinn fannst í geymslum Hradcany- hallar í Prag. ekki fyrir neina siembilukku heldur vegna skarpskyggni og þrautseigju tékknesks listfræðings að nafni Jaromír Neumann. Und- irrót málverkafundarins mikla var rannsókn Neumanns á verkum tékkneska barokmál- arans Peter Brandl, sem lifði fram á átjándu öld. Listfræð- ingurinn komst að raun um að þessi málari hafði á efri árum látið frá sér fara verk sem eru að meira eða minna leyti stæling á málverkum ítalska meistarans Paolo Vero- nese, sem uppi var á 16. öld. Brandl fór aldrei úr landi, og hlaut því að hafa séð verk Veronese í Prag. Neumann komst að raun um að tíu mál- verk Veronese höfðu verið i safni Habsborgarkeisara í Hradcany og voru þar enn 1718. Skjöl voru fyrir að átta þeirra voru flutt til Vínar- borgar, en tvö málverk biblíu- legs efnjs, .,Fótaþvotturinn“ og „Tiibeiðsla hirðanna", virtust með öllu horfin. Þau var ekki að finna í nokkurri safnskrá, hvernig sem Neumann leitaði. Loks datt honum í hug sá möguleiki. að listaverkin leyndust enn á sínum gamla stað, hinum forna kastala í Prag. —O— Neuman komst að raun um að málverk eftir ýmsa aðra meistara en Veronese, sem eitt sinn prýddu sali keisara- hallarinnar í Prag, voru einn- ig horfin, til dæmis „Hórseka konan frammi fyrir Kristi" og „Hýðingin" eftir Tintoretto. Eftir vandlega könnun heim- ilda tók listfræðingurinn að leita í afkimum Hradcany, og þar fann hann í haust það sem hann leitaði að — og meira til. Úr rykföllnum stöfl- um einskisverðra eftirmynda dró hann fram hin týndu málverk ítölsku meistaranna tveggja og þar að auki verK eftir landa þeirra Palma Gio- vane, Rocco Marconi, Andrea Sciavone, Jacopo Bassano og Leandro Bassano Ejnnig komu í ljós málerk eftir Bern- hard Keil, nemanda Rem- brandts; Frans Floris og Hans von Aachen. Mesta listsögu- lega þýðingu hjnna nýf. mál- verka hefur að'dóhj Neumans „Guðasamkunda á Ólymps- tindi“, sem hann telur æsku- verk eftir Peter Paul Rubens —O— Listaverkin hafa legið i geymslunum a.m.k. í öld. og allir verjð svo vissjr um að þau væru einskis verð- ar eftirmyndir að aldrei hef- ur þótt taka því að athuga þau. Eins og vænta má hafa málverkin látið mjög á sjá eftir langa vanhirðu. Neu- mann segir. að ekki veili af tíu viðgerðarmönnum til að lagfæra skemmdimar. Þrátt fyrir það er hann að vonum sigri hrósandi, jog listfræðing- ar um allar jarðir keppasl við að óska honum til ham- ingju. „Málverkafundurinn Prag er jólagjöf til alls mann- kynsins". sagði Vinzenz Ober- hammer, safnstjóri Kunsthist- orische Museum f Vínarborg —O— Ekki fór þó svo að starfs- bæðurnjr í hinum gömlu höf- uborgun Habsborgarkejsaranna gætu glaðzt í bróðerni yfii fundnum listafjársjóði. Neu- mann hafði orð á því í grein- argerð sinni um málverka- fundinn, að ástæðan til að málverkin lágu svo lengi öll- rezkir skólar eru étnir níiast niiur Sjalclan er ein báran stök. iver plágan eftir aðra hefur ámið yfir Breta að undan- örnu; Útskúfun úr EfnahagS- andalaginu, vaxandi atvinnu- 'ysi og illt árferði. Og nú ðast kom skýrsla sem kenn- asambandið hcfur tekið sam- n um ástand barnaskólanna í retlandi. Segir þar meðal ann- rs að milljónir barna séu upp ræddar í byggingum sem lík- ist frelcar munaðarleysingja- hælum Viktoríu-tímans en nú- tíma skólahúsum. Vatnsleysi í skýrsliunni segir að hundr- uð skólahúsanna séu gamlir, brakandi kumbaldar. Einn af hverjum sex skólum hafa ekki heitt vatn og margir þeirra hvorki heitt né kalt. Um það bil 10.000 skólar verða að not- ast við salerni í öðrum hús- um og um 200 verða að láta sér útikamra nægja. í kuld- unttm nú að undanförnu hafa 21 þúsund börn orðið að hætta skólagöngu vegna þess að skólahús þeirra eru ekki upp- hituð. Vonlausir skólastjórar Kennarasambandið getux einnig um það að fjölmargir barnaskólar hafi engan leik- fimisal, handavinnustofu né lesstofu. Mikinn hluta skólanna vantar leikvelli. samkomusab og skrifstofu handa skólastjó-'- anum. Þar að auki eru þúsund ir skólastofa yfirfylltar og mörg þúsund kennarar hafa ekki hlotið næga menntun. „Margir skólastjórar", segir í skýrslunni, „virtust reiðir, niðurbeygðir, ráðþrota, bitrir eða vonlausix með öllu. Þeir gerðu ekki ráð fyrir að úr raknaði." LÖGREGLAN LEITAR AÐ >JÓFI í ÞINGSÖLUNUM Hver er það sem stelur bréf- um og lcyniskjölum í þinghús- inu í Bonn? Þctta er sú spurn- ing sem vestur-þýzku póstþjón- ustunni, iögreglunni og ríkis- yfirvöldunum liggur hvað mest á hjarta um þessar mundir. Fyrst hurfu nokkur bréf frá þingflokki kristilegra demó- krata. Viðtakendurnir fengu þau ekki en hins vegar gátu þeir lesið um innihald þeirra í vikuritinu Der Spiegel. Síðan hurfu skjöl varðandi málaferli Franz-Josefs Strauss gegn Der Spiegel. FIBAG-rann- sóknarnefndin hafði skjöl hessi til athugunar en sendi þau síðan aftur til dómstólanna í Núrnberg. Þau komu ekki fram. Komið hefur í ljós að horfið hafa 151 skjöl sem stimpluð voru leyniskjöl. Þingforsetinn, Eugen Gerstenmaier. hefur veitt lögreglunni leyfi til að hefja rannsóknaraðgerðir inn- an sjálfs þingsins, en slíkt ger- ist ekki á hverjum degi. Grein í Bild-Zeitung um mál þetta ber fyrirsögnina: örvænt- ingarfull leit að njósnara núm- er eitt. — Er enn um að ræða svikara í þinginu? spyr blað- ið. Enn hefur rannsóknin ekki borið neinn árangur. Hradcanykastali með St Vítusarkirkjunni séður úr f.iarska. um hulin í Hradcany væri að fullvíst heföi verið talið að öll listaverk sem nokkurs virði voiru hefðu verið flutt frá Prag tjl Vínarborgar. Þetta skildi Oberhammer sem sneið frá Tékkanum til hinnar gömlu þýzkumælandi yfir bjóðar keisaradæmisins og gal ekki á sér setið að svara i sömu mynt, á þá leið að Tékk- ar hafi haft nógan tíma frá 1918 til að leita f kjöllurum m. T. Ö. ® Hradcany, og ástæðan til að k þeir gerðu það ekki fyrr sé " skeytingarleysi þeirra um list annarra en sjálfra sín. En ná- búakritur af þessu tagi megn- ar ekki að spilla fögnuði list- eiskra manna af hvaða þjóð- erni sem er yfir að fprvitni laromírs Neumanns skyldi sviptá hulu gleymskunnar af dýrmætum hluta evrópskrar menningarerfðar.

x

Þjóðviljinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.